Hafa rúmir opnunartímar áhrif á verðlag? Tómas Arnar Þorláksson skrifar 24. september 2024 20:04 Brynhildur Pétursdóttir, framkvæmdastjóri Neytendasamtakanna Samsett mynd Brynhildur Pétursdóttir, framkvæmdastjóri Neytendasamtakanna, segir það mjög furðulegt ef matvöruverslanir myndu ekki stytta opnunartíma sína ef það gæti gert þeim kleift að lækka verð á matvörum. Hún telur það áhugavert álitamál og bendir á að matvöruverslanir eru með rúman opnunartíma hér á landi. Þetta segir hún í samtali við Reykjavík síðdegis. Mikið hefur verið fjallað um síhækkandi verðlag undanfarin misseri. Í viðtalinu svarar Brynhildur hvort að langir opnunartímar hjá verslunum hafi áhrif á verðlagið. Flestar verslanir Bónus á höfuðborgarsvæðinu eru opnar frá klukkan tíu til átta á kvöldin. Flestar verslanir Krónunnar eru opnar frá níu til níu á kvöldin. Opið er allan sólarhringinn hjá Hagkaup í Skeifunni og í Garðabæ og frá átta til miðnættis í verslunum Hagkaups á Eiðistorgi og í Spönginni. Þá er opið í matvöruverslanir nær alla daga ársins. Skipti ekki öllu máli hvort sé opið eða lokað „Þetta er mjög áhugaverð spurning og örugglega eitthvað sem mjög margir velta fyrir sér. Þó það sé ekki fullkomin samkeppni á matvörumarkaði þá væri mjög skrítið ef seljendur myndu ekki nota þessa sparnaðarleið,“ sagði Brynhildur og bendir á sem dæmi að þegar að Bónus var að hefja rekstur var opnunartíminn stuttur og færri vörutegundir en í öðrum verslunum. „Þetta er nú eiginlega bara hagfræði spurning og örugglega einhver einhvers staðar sem hefur rannsakað þetta en ég ímynda mér að fasti kostnaðurinn sé bara svo hár að það skipti ekki öllu máli hvort það sé opið eða lokað.“ Skrítið að nýta ekki tækifærið ef satt reynist Hún bendir á að starfsmönnum hafi fækkað síðustu ár vegna sjálfsafgreiðslu og segir að það hljóti að vera að það muni ekki það miklu fyrir heildar kostnað verslanna að hafa opið lengur. Hún tekur fram að það myndi teljast mjög skrítið ef verslanir myndu ekki grípa tækifærið til að lækka matvöruverð ef það reyndist rétt að styttri opnunartímar gerðu það að möguleika. „Þegar Neytendasamtökin voru stofnuð 1953 þá var bannað að vera með opið á laugardögum. Þá var það baráttumál að húsmæður fengju hjálp eiginmanna við að fara að versla, þegar hann væri ekki að vinna. Eitt fyrsta baráttumálið var að lengja opnunartímann. Núna erum við að velta því fyrir okkur hvort það sé nauðsynlegt að fara klukkan þrjú að nóttu til að fara í nammibarinn í Hagkaup.“ Varar við vöruskerðingu Brynhildur varar neytendur að auki við vöruskerðingu, þar sem að verð á vöru helst það sama á meðan að magn í hverri pakkningu minnkar. Hún biðlar til neytenda að vera vakandi gagnvart þess konar breytingum. „Þetta er alveg vel þekkt trikk og ekkert nýtt af nálinni, við köllum þetta vöruskerðingu eða magnskerðingu. Á svona verðbólgutímum er þetta sérstaklega freistandi. Það sem er nýjast í þessum málum er að Frakkar eru nýbúnir að setja lög sem að skylda seljendur í verslunum sem eru stærri en 400 fermetrar til að upplýsa neytendur um vöruskerðingu á tiltekinni vöru, þá verður merking að vera nálægt.“ Hún bendir á að seljendur standi ekki á bak við vöruskerðingu heldur framleiðendur en tekur fram að seljendur ákveði þó hvaða vörur þeir kaupa inn og því ákveðin ábyrgð sem fylgir því. Spurð hvort að vöruskerðing sé algeng hér á landi segist hún gefa sér það. „Það sem allir eiga að fylgjast með er mælieiningarverðið. Það er skylt að merkja það. Það er hvað kílóið kostar, hvað lítrinn kostar, hvað stykkið kostar af vöru. Í Svíþjóð hefur það lengi verið þannig að þar er skylt að merkja mælieiningarverðið á gulum grunni og það poppar út þegar þú ert að skoða verð. Þetta var mikil réttarbót,“ segir hún og kallar eftir betri réttindi neytenda hér á landi. Matvöruverslun Reykjavík síðdegis Verslun Verðlag Neytendur Mest lesið Fáránlegt að eiga ekki „smá Bitcoin“ á Íslandi Viðskipti innlent „Þetta verður bara heiðarlegur bisness, ég nenni engu kjaftæði“ Viðskipti innlent Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Atvinnulíf Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen Atvinnulíf Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Atvinnulíf Frá Bændasamtökunum til Samorku Viðskipti innlent Stærðin skiptir ekki máli Atvinnulíf Megi troða „singles day“ upp í greiðslugáttirnar á sér Neytendur Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Neytendur Deildarstjóri, lögfræðingur og viðskiptastjóri ráðin til Mílu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Megi troða „singles day“ upp í greiðslugáttirnar á sér Óábyrgt að afskrifa kílómetragjaldið Engin endurgreiðsla þrátt fyrir rifbeinsbrot Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Brá sér frá í sauðburð og kvíðinn ferðamaður flúði Máttu rukka íslenska konu um 1,2 milljónir fyrir dvöl á spítalanum Þurfti ekki að sýna fram á að greitt hafi verið fyrir duldar auglýsingar „Græni punkturinn“ allt að helmingi dýrari en í Bónus og Prís Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Salmonella í Pekingönd Matvara hækkar með rykk eftir tveggja mánaða lækkun Sex milljarðar í tekjur af nikótíni á næsta ári Spá minnstu verðbólgunni í þrjú ár Nánast allir íbúar með aðgang að sérkjörum Vaxtalækkun hænuskref í rétta átt en ekki megi gleyma nýlegum hækkunum Þótti baðherbergið ógeðslegt og fór frá Íslandi Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Brúðhjónin fóru í hart og fá nýja skál fyrir hrærivélina Sjá meira
Þetta segir hún í samtali við Reykjavík síðdegis. Mikið hefur verið fjallað um síhækkandi verðlag undanfarin misseri. Í viðtalinu svarar Brynhildur hvort að langir opnunartímar hjá verslunum hafi áhrif á verðlagið. Flestar verslanir Bónus á höfuðborgarsvæðinu eru opnar frá klukkan tíu til átta á kvöldin. Flestar verslanir Krónunnar eru opnar frá níu til níu á kvöldin. Opið er allan sólarhringinn hjá Hagkaup í Skeifunni og í Garðabæ og frá átta til miðnættis í verslunum Hagkaups á Eiðistorgi og í Spönginni. Þá er opið í matvöruverslanir nær alla daga ársins. Skipti ekki öllu máli hvort sé opið eða lokað „Þetta er mjög áhugaverð spurning og örugglega eitthvað sem mjög margir velta fyrir sér. Þó það sé ekki fullkomin samkeppni á matvörumarkaði þá væri mjög skrítið ef seljendur myndu ekki nota þessa sparnaðarleið,“ sagði Brynhildur og bendir á sem dæmi að þegar að Bónus var að hefja rekstur var opnunartíminn stuttur og færri vörutegundir en í öðrum verslunum. „Þetta er nú eiginlega bara hagfræði spurning og örugglega einhver einhvers staðar sem hefur rannsakað þetta en ég ímynda mér að fasti kostnaðurinn sé bara svo hár að það skipti ekki öllu máli hvort það sé opið eða lokað.“ Skrítið að nýta ekki tækifærið ef satt reynist Hún bendir á að starfsmönnum hafi fækkað síðustu ár vegna sjálfsafgreiðslu og segir að það hljóti að vera að það muni ekki það miklu fyrir heildar kostnað verslanna að hafa opið lengur. Hún tekur fram að það myndi teljast mjög skrítið ef verslanir myndu ekki grípa tækifærið til að lækka matvöruverð ef það reyndist rétt að styttri opnunartímar gerðu það að möguleika. „Þegar Neytendasamtökin voru stofnuð 1953 þá var bannað að vera með opið á laugardögum. Þá var það baráttumál að húsmæður fengju hjálp eiginmanna við að fara að versla, þegar hann væri ekki að vinna. Eitt fyrsta baráttumálið var að lengja opnunartímann. Núna erum við að velta því fyrir okkur hvort það sé nauðsynlegt að fara klukkan þrjú að nóttu til að fara í nammibarinn í Hagkaup.“ Varar við vöruskerðingu Brynhildur varar neytendur að auki við vöruskerðingu, þar sem að verð á vöru helst það sama á meðan að magn í hverri pakkningu minnkar. Hún biðlar til neytenda að vera vakandi gagnvart þess konar breytingum. „Þetta er alveg vel þekkt trikk og ekkert nýtt af nálinni, við köllum þetta vöruskerðingu eða magnskerðingu. Á svona verðbólgutímum er þetta sérstaklega freistandi. Það sem er nýjast í þessum málum er að Frakkar eru nýbúnir að setja lög sem að skylda seljendur í verslunum sem eru stærri en 400 fermetrar til að upplýsa neytendur um vöruskerðingu á tiltekinni vöru, þá verður merking að vera nálægt.“ Hún bendir á að seljendur standi ekki á bak við vöruskerðingu heldur framleiðendur en tekur fram að seljendur ákveði þó hvaða vörur þeir kaupa inn og því ákveðin ábyrgð sem fylgir því. Spurð hvort að vöruskerðing sé algeng hér á landi segist hún gefa sér það. „Það sem allir eiga að fylgjast með er mælieiningarverðið. Það er skylt að merkja það. Það er hvað kílóið kostar, hvað lítrinn kostar, hvað stykkið kostar af vöru. Í Svíþjóð hefur það lengi verið þannig að þar er skylt að merkja mælieiningarverðið á gulum grunni og það poppar út þegar þú ert að skoða verð. Þetta var mikil réttarbót,“ segir hún og kallar eftir betri réttindi neytenda hér á landi.
Matvöruverslun Reykjavík síðdegis Verslun Verðlag Neytendur Mest lesið Fáránlegt að eiga ekki „smá Bitcoin“ á Íslandi Viðskipti innlent „Þetta verður bara heiðarlegur bisness, ég nenni engu kjaftæði“ Viðskipti innlent Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Atvinnulíf Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen Atvinnulíf Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Atvinnulíf Frá Bændasamtökunum til Samorku Viðskipti innlent Stærðin skiptir ekki máli Atvinnulíf Megi troða „singles day“ upp í greiðslugáttirnar á sér Neytendur Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Neytendur Deildarstjóri, lögfræðingur og viðskiptastjóri ráðin til Mílu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Megi troða „singles day“ upp í greiðslugáttirnar á sér Óábyrgt að afskrifa kílómetragjaldið Engin endurgreiðsla þrátt fyrir rifbeinsbrot Kílómetragjaldið mögulega fórnarlamb stjórnarslita Brá sér frá í sauðburð og kvíðinn ferðamaður flúði Máttu rukka íslenska konu um 1,2 milljónir fyrir dvöl á spítalanum Þurfti ekki að sýna fram á að greitt hafi verið fyrir duldar auglýsingar „Græni punkturinn“ allt að helmingi dýrari en í Bónus og Prís Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Salmonella í Pekingönd Matvara hækkar með rykk eftir tveggja mánaða lækkun Sex milljarðar í tekjur af nikótíni á næsta ári Spá minnstu verðbólgunni í þrjú ár Nánast allir íbúar með aðgang að sérkjörum Vaxtalækkun hænuskref í rétta átt en ekki megi gleyma nýlegum hækkunum Þótti baðherbergið ógeðslegt og fór frá Íslandi Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Brúðhjónin fóru í hart og fá nýja skál fyrir hrærivélina Sjá meira