Fastir pennar

Engrar starfsreynslu krafist

Tuttugu og sjö nýir þingmenn munu mæta til vinnu í Alþingishúsinu á setningardegi þingsins í haust. Alls konar fólk úr öllum geirum þjóðfélagsins, alls staðar að af landinu. Fólk sem á lítið sem ekkert sameiginlegt nema það að vera að byrja í nýrri vinnu sem það hefur takmarkaða þekkingu á.

Afgerandi úrslit

Sjaldgæft er að kosningaúrslit séu jafnafgerandi og þau sem nú liggja fyrir eftir þingkosningarnar í fyrradag. Stjórnarflokkarnir biðu algjört afhroð og njóta nú stuðnings innan við fjórðungs kjósenda. Þau ?hugmyndafræðilegu vatnaskil? sem þáverandi formaður Vinstri grænna boðaði fyrir kosningarnar 2009 voru ekki varanleg. Tilraun til að reka harða og hreinræktaða vinstripólitík á Íslandi féll ekki í kramið hjá kjósendum.

Samfylkingarblús

Samfylkingin sat í ríkisstjórn tvö kjörtímabil í röð og kannski var þetta bara orðið ágætt. Vissulega var þetta verri útreið en flokkurinn átti skilið – það var nánast eins og það væri orðið nýjasta tískuæðið í landinu að kjósa ekki Samfylkinguna.

Reykingar eru fíknisjúkdómur

Um þrjátíu og sex þúsund Íslendingar reykja, en það eru innan við fimmtán prósent þjóðarinnar. Samkvæmt alþjóðlegum tölum reykir yfir milljarður jarðarbúa. Allt þetta fólk á það sameiginlegt að berjast við alvarlegan fíknisjúkdóm. Samkvæmt rannsóknum má rekja eitt af hverjum tíu dauðsföllum fullorðinna í heiminum til reykinga. Fleiri deyja af völdum þessa sjúkdóms en deyja úr alnæmi, ofneyslu lyfja, vegna umferðarslysa, morða og sjálfsvíga samanlagt.

Málefni í eintölu

Kosningabaráttan sem nú er á enda hefur vissulega snúist um málefni; en bara í eintölu. Í aðdraganda kosninganna 2009 var á það bent að hætta væri á að kjörtímabilið myndi fara fyrir lítið.

Reglur utan og innan vallar

Fréttablaðið sagði fyrr í vikunni frá því að íslenzk íþróttafélög stæðu íþróttahreyfingum í nágrannalöndunum að baki hvað varðaði forvarnir gegn kynferðisbrotum og viðbrögðum við þeim.

Ný kynslóð

Kjördagur býður upp á nýtt upphaf. Sumir segja þetta ofmetna fullyrðingu. Aðrir telja að Alþingi og stjórnmálamenn séu alveg búnir að týna jarðtengingunni. Samt upplifa flestir að atkvæði þeirra skipti miklu máli og að við kosningar lokist kaflar og ný tækifæri bjóðist.

Lengt í hengingarólinni

Fram til þessa hefur kosningabaráttan snúist um niðurfellingu á skuldum heimilanna. Reyndar bara þeirra heimila sem skulda húsnæðislán. Nokkrir flokkar tala um leiðréttingu og réttlætismál. Peningarnir eiga að koma úr samningaviðræðum við erlenda vogunarsjóði sem hafa fjárfest hér á landi og sitja fastir með peningana sína á Íslandi vegna gjaldeyrishafta.

Játningar kjósanda

Ég hef sjaldan látið góða tískubólu fram hjá mér fara. Ég fékk mömmu til að klippa á mig tjásutopp eins og Eiríkur Hauksson var með daginn eftir að Gleðibankinn sigraði undankeppni Júróvisjón.

Týnum okkur í sérgæskunni

Let's Get Lost Land er önnur tveggja tillagna sem valdar hafa verið til úrslita í samkeppni um nýtt nafn fyrir Ísland sem Inspired by Iceland efndi til á heimasíðu sinni.

Magasár, kosningaskjálfti og vanlíðan…

Það eru að koma kosningar og vafalaust eru enn margir óákveðnir, velta fyrir sér hvort staðið verði við stóru orðin? Kosningamálin eru margvísleg og mismikilvæg eftir því hvar maður er í pólitík og hvað brennur á manni. Ég verð að viðurkenna að það eru nokkur mál sem mér þykja enn frekar óljós og raunar nauðsynlegt að velta þeim vandlega fyrir sér og hvaða lausnir flokkarnir bjóða upp á.

Frekur flugvöllur

Á samkomulagi ríkisins og Reykjavíkurborgar um Reykjavíkurflugvöll, sem var undirritað fyrir helgi, eru ýmsir jákvæðir fletir. Með því að fækka flugbrautum um eina (sem var nánast ekkert notuð) græðir borgin dýrmætt byggingarland á eftirsóttasta stað. Sömuleiðis verður bætt úr herfilegu aðstöðuleysi á flugvellinum með nýrri flugstöð. Svo lengi sem miðstöð innanlandsflugsins er í Vatnsmýrinni, þarf aðstaða farþeganna að vera í lagi.

Litla græna paprikan

Ég man eftir fyrstu paprikunni sem ég sá og ég man enn þá bragðið af henni. Hún var græn – og þannig voru þær lengi því að Litanefnd landbúnaðarvara sá enga nauðsyn á því að leyfa rauðar paprikur og afgreiddi það erindi ekki fyrr en nokkrum árum síðar, með miklum semingi. Svo komu þær gulu og loks þessar appelsínugulu, eftir mikið japl, jaml og fuður.

Kleppur er hér enn

Englar alheimsins, sem nú eru til sýningar í Þjóðleikhúsinu, fá fullt hús í Fréttablaðinu í dag; fimm stjörnur. Uppsetning Þorleifs Arnar Arnarssonar, leikstjóra sýningarinnar, er stórbrotin og svo miklu meira en bara leiksýning. Þarna er sett á stóra svið Þjóðleikhússins túlkun leikhópsins á skáldsögu Einars Más Guðmundssonar og einnig kafað ofan í tilurð bókarinnar.

"Seiseijú mikil ósköp“

Halldór Laxness greinir frá því í formála ritgerðasafns að hann hafi látið sér detta í hug kenningu er hann kynnti fyrir góðkunningja sínum sem lagt hafði þau mál fyrir sig. Þegar skáldið spurði hvort eitthvað væri til í þessu var svarið þetta: "Seiseijú mikil ósköp.“

Krónan og stökkbreyttu skuldirnar

Skuldir heimilanna eru aðalumræðuefnið í kosningabaráttunni; um það þarf ekki að velkjast í vafa. Flokkarnir eru með misgæfulegar lausnir á þeim vanda sem felst í stökkbreyttum húsnæðislánum, en allir þykjast þó hafa lausn sem létti fólki byrðina.

Fjölmenningarborgin Reykjavík

Í Reykjavík eru rúmlega ellefu prósent íbúanna innflytjendur, eins og Fréttablaðið sagði frá á miðvikudag. Það er svipað hlutfall og til dæmis í Kaupmannahöfn. Af ríflega þrettán þúsund innflytjendum í borginni eru Pólverjar fjölmennastir, eða rúmlega þrjú þúsund, en alls býr í Reykjavík fólk af 130 þjóðernum.

Athygli vakin á góðum verkum

Margrét Thatcher, konur og við hin

Kvenkyns stjórnendur eru með 188 þúsund krónum lægri laun en karlar samkvæmt launakönnun Hagstofu Íslands. Vinnutíminn er svipaður, segir í könnuninni, en samt fá karlarnir 964 þúsund að meðaltali á mánuði en konurnar 745 þúsund. Þetta er hinn svokallaði óútskýrði launamunur sem okkur gengur hægt að útrýma þrátt fyrir góð fyrirheit.

Ertu geðveikur?

Þetta er orðalag sem við höfum öll heyrt og er gjarnan fleygt meira í gríni en alvöru þegar verið er að ræða hin ýmsu mál. Fáir láta það fara í taugarnar á sér en vafalaust eru einhverjir til sem myndu taka þetta óstinnt upp og sér í lagi ef það væri raunverulega svo. Það er vel þekkt að sumir sjúkdómar og þeir einstaklingar sem þá bera verða fyrir meiri fordómum en aðrir. Yfirleitt er fólk ekkert sérstaklega að flíka því ef það er með kynsjúkdóm, það er almennt feimnismál og líklega flestir sammála því að bera slíkar upplýsingar síður á torg. Sama máli gegnir svo sem um marga sjúkdóma en sennilega er í gegnum tíðina búið að reyna að fela hvað mest hin andlegu vandamál, svo fjölmörg sem þau nú eru.

Hleranafúsk

Nýjar upplýsingar um framkvæmd símahlerana embættis sérstaks saksóknara hjá grunuðum mönnum í Al Thani-málinu renna fleiri stoðum undir þá skoðun margra að hvorki framkvæmd hlerana lögreglunnar né eftirlit með þeim sé í lagi.

Stunurnar auka á unaðinn

Ég var að spá í stunur því kærasti minn er nánast hljóðlaus þegar við sofum saman. Mér finnst gott að stynja en um daginn þá sagði hann mér að vera róleg og að ég þyrfti ekki að þykjast finnast þetta svona gott. Málið var samt að mér fannst þetta mjög gott og finnst eiginlega bara betra þegar ég styn.

Sagan fýkur burt

Fréttablaðið hefur undanfarna daga fjallað um bágt ástand fornleifa víða á landinu. Hér birtust til dæmis býsna sláandi myndir af merkilegum 13. aldar kirkjugarði á Akbraut í Rangárvallasýslu, þar sem hauskúpurnar liggja glottandi á milli stuðlabergssteina sem garðurinn var hlaðinn úr.

Frelsishöllin

Alþingishúsið við Austurvöll – þessi gamla bygging sem búið er að berja svo mikið á undanfarin ár að manni er næstum farið að þykja vænt um hana og finnast hún veikburða tákn veikburða þingræðis sem allir eru á móti. En þetta hús á sér raunar sögu sem kannski hefur gleymst meira en vert væri. Það er að minnsta kosti ómaksins vert að rifja hana upp á meðan við bíðum þess að þjóðin sendi fulltrúa sína á þing eftir allar þessar kannanir – og hannanir.

Þráin eftir 2007

Íslendingar voru hæstánægðir með lífskjörin eins og þau voru árið 2007, þrátt fyrir nokkrar hjáróma raddir sem bentu á að líklega væru þau innistæðulaus; byggð annars vegar á of hátt skráðri krónu og hins vegar á lántökum.

Helmingi minna í háskólanema

Félag prófessora stóð fyrir ráðstefnu um málefni háskólanna í vikunni og voru nokkur áhugaverð erindi flutt. Páll Skúlason prófessor spurði hvort háskólabóla væri á Íslandi.

123.000 á mánuði

Alls 123 þúsund krónum munaði á heildarmánaðarlaunum karla og kvenna hér á landi í fyrra samkvæmt launarannsókn Hagstofunnar sem birt var í gær.

Útópía Sigmundar Davíðs og ESB

28. febrúar, 1998: Í breska læknatímaritinu The Lancet birtist grein eftir lækni sem heldur því fram að samband sé milli bólusetningar við mislingum og einhverfu hjá börnum. Í Bretlandi grípur um sig skelfing. Foreldrar neita að láta bólusetja börn sín. Niðurstöður rannsóknarinnar reynast falsaðar. Enn halda sig þó margir frá hvers konar bólusetningum.

Hvaða tilgangi þjónar það?

Af hverju eru fjölmiðlar að varpa ljósi á þetta erfiða mál núna og hvaða tilgangi þjónar það?“ spurði Reinhard Reinhardsson, fyrrverandi bæjarstjóri á Húsavík, þegar blaðakona Fréttablaðsins vildi spyrja hann álits á viðtali Kastljóss Ríkissjónvarpsins við Guðnýju Jónu Kristjánsdóttur.

Útsjónarsamt orlof fyrir höndum

Í gegnum ævina hafa flest okkar heyrt orðatiltækið "enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur“ oftar en einu sinni. Oftast er það nú notað í sorglegum aðstæðum, en einnig í léttvægari tilvikum á borð við þau þegar bílinn bilar og við þurfum að reiða okkur annan fararskjóta í nokkra daga. Skyndilega verður bílskrjóðurinn sem við blótum vikulega fyrir óhóflega bensínmagnið sem hann innbyrðir að himnasendingu, sem léttir okkur lífið.