Ríkisútvarpið og afnotagjöldin 15. febrúar 2005 00:01 Menntamálaráðherra hefur boðað að á vorþinginu verði lagt fram frumvarp um Ríkisútvarpið. Allt frá því að núverandi menntamálaráðherra, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, tók við embætti hefur verið beðið eftir því að hún legði fram frumvarp um Ríkisútvarpið eins og hún boðaði áður en hún settist í stól ráðherra. Margir fyrirrennara hennar í embætti hafa ætlað að breyta lögum um stofnunina, en fram til þessa hafa engar meiriháttar breytingar verið gerðar á lagaumhverfi hennar frá því að ný útvarpslög voru samþykkt árið 1985. Ráðherra sagði í viðtölum við fjölmiðla um helgina að afnotagjöld Ríkisútvarpsins yrðu lögð af, en svaraði því hinsvegar ekki hvað kæmi í stað þeirra. Í Fréttablaðinu í gær sagði ráðherra að með afnámi afnotagjaldanna væri verið að bregðast við gagnrýni ESA - Eftirlitsstofnunar EFTA sem hefði verið með mál Ríkisútvarpsins til athugunar frá því í maí í fyrra. Stofnunin er að kanna hvort Ríkisútvarpið geti bæði innheimt afnotagjöld og verið á auglýsingamarkaði eins og nú er. Það er löngu orðið tímabært að samþykkt verði ný lög um Ríkisútvarpið. Þar þarf að kveða á um rekstrarform þess, tekjuöflun og stjórnskipulag innan stofnunarinnar. Nýjustu fréttir herma að ráðherra hafi fallið frá hugmyndum um að gera Ríkisútvarpið að hlutafélagi, eins og fyrirrennari hennar til margra ára hallaðist að. Líklegt er því að Ríkisútvarpið verði áfram ríkisstofnun í B- hluta fjárlaga. Varðandi tekjuöflun virðist það eitt ljóst að afnotagjöldin verði lögð af, en hvað á þá að koma í staðinn? Afnotagjöld tíðkast í nær öllum löndum Vestur-Evrópu og þar virðist ekki vera jafn mikil umræða og hér um að leggja þau af. Gjöldin eru gjarnan innheimt með einhverjum öðrum opinberum gjöldum, og þannig væri líklega hægt að draga úr innheimtukostnaði. Tekjur Ríkisútvarpsins nema um þremur milljörðum króna á ári, og þar af hafa auglýsingatekjur numið um einum þriðja á undanförnum árum. Í nokkrum öðrum Evrópulöndum eru innheimt afnotagjöld jafnframt því sem viðkomandi stöðvar eru á auglýsingamarkaði, þannig að þetta er ekkert einsdæmi hér á landi. Annars staðar á Norðurlöndum er aðaltekjulind ríkisrekinna útvarps- og sjónvarpsstöðva hinsvegar í formi afnotagjalda. Í Noregi var norska útvarpinu fyrir nokkrum árum breytt i hlutafélag, en áfram eru innheimt afnotagjöld. Ef Eftirlitsstofnun EFTA kemst að því að innheimta afnotagjalda hér brjóti í bága við reglur á evrópska efnahagsvæðinu, liggur beinast við að álykta að framlög á fjárlögum geri það líka ef stofnunin verður áfram á auglýsingamarkaði. Er fjárveitingavaldið þá reiðubúið að leggja Ríkisútvarpinu til um þrjá milljarða króna á ári, ef engar auglýsingatekjur verða, og hvar á að taka þá fjármuni? Menntamálaráðherra og hennar fólk hefur sjálfsagt velt þessu fyrir sér, en ættu að huga betur að þessum málum áður en stofnunin verður sett á fjárlög á 75 ára afmælisári hennar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Kári Jónasson Mest lesið Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson Skoðun
Menntamálaráðherra hefur boðað að á vorþinginu verði lagt fram frumvarp um Ríkisútvarpið. Allt frá því að núverandi menntamálaráðherra, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, tók við embætti hefur verið beðið eftir því að hún legði fram frumvarp um Ríkisútvarpið eins og hún boðaði áður en hún settist í stól ráðherra. Margir fyrirrennara hennar í embætti hafa ætlað að breyta lögum um stofnunina, en fram til þessa hafa engar meiriháttar breytingar verið gerðar á lagaumhverfi hennar frá því að ný útvarpslög voru samþykkt árið 1985. Ráðherra sagði í viðtölum við fjölmiðla um helgina að afnotagjöld Ríkisútvarpsins yrðu lögð af, en svaraði því hinsvegar ekki hvað kæmi í stað þeirra. Í Fréttablaðinu í gær sagði ráðherra að með afnámi afnotagjaldanna væri verið að bregðast við gagnrýni ESA - Eftirlitsstofnunar EFTA sem hefði verið með mál Ríkisútvarpsins til athugunar frá því í maí í fyrra. Stofnunin er að kanna hvort Ríkisútvarpið geti bæði innheimt afnotagjöld og verið á auglýsingamarkaði eins og nú er. Það er löngu orðið tímabært að samþykkt verði ný lög um Ríkisútvarpið. Þar þarf að kveða á um rekstrarform þess, tekjuöflun og stjórnskipulag innan stofnunarinnar. Nýjustu fréttir herma að ráðherra hafi fallið frá hugmyndum um að gera Ríkisútvarpið að hlutafélagi, eins og fyrirrennari hennar til margra ára hallaðist að. Líklegt er því að Ríkisútvarpið verði áfram ríkisstofnun í B- hluta fjárlaga. Varðandi tekjuöflun virðist það eitt ljóst að afnotagjöldin verði lögð af, en hvað á þá að koma í staðinn? Afnotagjöld tíðkast í nær öllum löndum Vestur-Evrópu og þar virðist ekki vera jafn mikil umræða og hér um að leggja þau af. Gjöldin eru gjarnan innheimt með einhverjum öðrum opinberum gjöldum, og þannig væri líklega hægt að draga úr innheimtukostnaði. Tekjur Ríkisútvarpsins nema um þremur milljörðum króna á ári, og þar af hafa auglýsingatekjur numið um einum þriðja á undanförnum árum. Í nokkrum öðrum Evrópulöndum eru innheimt afnotagjöld jafnframt því sem viðkomandi stöðvar eru á auglýsingamarkaði, þannig að þetta er ekkert einsdæmi hér á landi. Annars staðar á Norðurlöndum er aðaltekjulind ríkisrekinna útvarps- og sjónvarpsstöðva hinsvegar í formi afnotagjalda. Í Noregi var norska útvarpinu fyrir nokkrum árum breytt i hlutafélag, en áfram eru innheimt afnotagjöld. Ef Eftirlitsstofnun EFTA kemst að því að innheimta afnotagjalda hér brjóti í bága við reglur á evrópska efnahagsvæðinu, liggur beinast við að álykta að framlög á fjárlögum geri það líka ef stofnunin verður áfram á auglýsingamarkaði. Er fjárveitingavaldið þá reiðubúið að leggja Ríkisútvarpinu til um þrjá milljarða króna á ári, ef engar auglýsingatekjur verða, og hvar á að taka þá fjármuni? Menntamálaráðherra og hennar fólk hefur sjálfsagt velt þessu fyrir sér, en ættu að huga betur að þessum málum áður en stofnunin verður sett á fjárlög á 75 ára afmælisári hennar.
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun