Minnisvarði um illvirki Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 10. október 2015 15:30 „Það er mikill áhugi núna fyrir þeim atburðum sem áttu sér stað í Djúpinu fyrir 400 árum, nokkrar bækur hafa komið út á árinu og einhverjar bíómyndir eru í pípunum,“ segir Sigrún. Vísir/Vilhelm „Við vitum kannski aldrei nákvæmlega hvað gerðist vestur á fjörðum fyrir 400 árum. Engar heimildir eru um illvirki hvalveiðimanna frá Baskalandi þar en þegar þeir voru drepnir var það sagt vera fyrir glæpina sem þeir ættu eftir að fremja, meðal annars nauðganir,“ segir Sigrún Antonsdóttir, fornleifafræðingur og leiðsögumaður. Hún er aðalhöfundur texta á skilti því sem afhjúpað verður í Ögri við Ísafjarðardjúp í dag til að minnast víga sem Íslendingar unnu á skipreika Böskum árið 1615. Þau hafa hingað til verið kölluð Spánverjavígin. Sigrún segir atlöguna einkennilega í ljósi þess að hvalveiðimennirnir hafi verið búnir að dvelja hér við land allt sumarið 1615 og heimamenn keypt af þeim ódýrt hvalkjöt. Þegar þeir hafi verið að leggja af stað heim með fullfermi af lýsi hafi komið aftakaveður með hafísreki og brotið skip þeirra þrjú. „Danski kóngurinn gaf út tilskipun um að Íslendingar yrðu að koma Böskum af sér og allar aðferðir væru leyfilegar. Ari sýslumaður í Ögri tók því svo að þeir væru réttdræpir óbótamenn. Þeir bændur sem ekki kæmust í aðför að þeim yrðu að greiða sektir og allan skaða sem þessir menn mundu valda.“ Átján Baskar höfðu komist til Æðeyjar, meðal annars skipstjórinn Martin de Villafranca sem henti frá sér vopni og bað mönnum sínum griða. „Þau grið voru ekki haldin svo hann kastaði sér til sunds af kletti og synti frá eyjunni syngjandi fagran söng. Heimamenn reru á eftir og vógu hann og svo alla hina. Nokkrum dögum fyrr höfðu þrettán hlotið sömu örlög í Dýrafirði,“ lýsir Sigrún. Baskavinafélagið á Íslandi, Ögur ehf., Sýslumaðurinn á Vestfjörðum og Súðavíkurhreppur standa að gerð skiltisins. Sigrúnu er ljúft að leggja sitt af mörkum enda er hún hálfur Baski. „Faðir minn var frá San Sebastian og ég hef dvalið dálítið í þeirri fögru borg. Samkvæmt Íslendingabók er ég reyndar afkomandi Ara í Ögri líka. Enda er það svo að þegar ég er í Baskalandi reyni ég að fegra hlut Íslendinga í málinu en hér heima dreg ég taum Baska.“ Menning Mest lesið „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
„Við vitum kannski aldrei nákvæmlega hvað gerðist vestur á fjörðum fyrir 400 árum. Engar heimildir eru um illvirki hvalveiðimanna frá Baskalandi þar en þegar þeir voru drepnir var það sagt vera fyrir glæpina sem þeir ættu eftir að fremja, meðal annars nauðganir,“ segir Sigrún Antonsdóttir, fornleifafræðingur og leiðsögumaður. Hún er aðalhöfundur texta á skilti því sem afhjúpað verður í Ögri við Ísafjarðardjúp í dag til að minnast víga sem Íslendingar unnu á skipreika Böskum árið 1615. Þau hafa hingað til verið kölluð Spánverjavígin. Sigrún segir atlöguna einkennilega í ljósi þess að hvalveiðimennirnir hafi verið búnir að dvelja hér við land allt sumarið 1615 og heimamenn keypt af þeim ódýrt hvalkjöt. Þegar þeir hafi verið að leggja af stað heim með fullfermi af lýsi hafi komið aftakaveður með hafísreki og brotið skip þeirra þrjú. „Danski kóngurinn gaf út tilskipun um að Íslendingar yrðu að koma Böskum af sér og allar aðferðir væru leyfilegar. Ari sýslumaður í Ögri tók því svo að þeir væru réttdræpir óbótamenn. Þeir bændur sem ekki kæmust í aðför að þeim yrðu að greiða sektir og allan skaða sem þessir menn mundu valda.“ Átján Baskar höfðu komist til Æðeyjar, meðal annars skipstjórinn Martin de Villafranca sem henti frá sér vopni og bað mönnum sínum griða. „Þau grið voru ekki haldin svo hann kastaði sér til sunds af kletti og synti frá eyjunni syngjandi fagran söng. Heimamenn reru á eftir og vógu hann og svo alla hina. Nokkrum dögum fyrr höfðu þrettán hlotið sömu örlög í Dýrafirði,“ lýsir Sigrún. Baskavinafélagið á Íslandi, Ögur ehf., Sýslumaðurinn á Vestfjörðum og Súðavíkurhreppur standa að gerð skiltisins. Sigrúnu er ljúft að leggja sitt af mörkum enda er hún hálfur Baski. „Faðir minn var frá San Sebastian og ég hef dvalið dálítið í þeirri fögru borg. Samkvæmt Íslendingabók er ég reyndar afkomandi Ara í Ögri líka. Enda er það svo að þegar ég er í Baskalandi reyni ég að fegra hlut Íslendinga í málinu en hér heima dreg ég taum Baska.“
Menning Mest lesið „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira