Þorsteinn Már, Björgólfur Jóhannsson, sem tók við stöðu forstjóra Samherja í dag og Óskar Magnússon, stjórnarmaður í fyrirtækinu, hittu á fréttamann okkar við hafnarsvæði Dalvíkur í dag. Tilgangurinn var viðtal við Þorstein, sem til þessa hefur ekki tjáð sig um þá mynd sem dregin var upp af starfsháttum fyrirtækisins í Namibíu í umfjöllunum Kveiks og Stundarinnar.
Þess í stað hefur félagið látið nægja að senda þrjár fréttatilkynningar um afstöðu sína, nú síðast í morgun þar sem greint var frá því að Þorsteinn hafi vikið úr sæti forstjóra meðan á innri rannsókn fyrirtækisins, sem er í höndum norsku lögmannsstofunnar Wikborg Rein, stendur yfir.
Stöðvaði viðtalið
Viðtalið má sjá hér að ofan, rétt eins og íhlutun Óskars Magnússonar sem sagði að sér þættu spurningar fréttamannsins einhæfar og að Þorsteinn gæti stöðvað viðtalið ef honum misbyðu spurningarnar. Óskari var þá gert grein fyrir því að Þorsteini væri vitaskuld frjálst að fara, hefði hann áhuga á því, sem Þorsteinn gerði þó ekki heldur hélt áfram að svara spurningum fréttamanns.
Ákvörðun hans í dag um að stíga til hliðar sem forstjóri Samherja hafi verið liður í því. Héraðssaksóknari og skattrannsóknarstjóri eru jafnframt með málefni Samherja til rannsóknar og segir Þorsteinn að fyrirtæki muni funda með síðarnefnda embættinu á mánudag. Ætlunin sé að aðstoða við rannsóknirnar eftir fremsta megni. „Ég hef trú á því að þessi mál þoli skoðun hvar sem er.“
Býst við að bókhaldið verði opnað
Í tilkynningum Samherja í tengslum við umfjöllun síðustu daga hefur skuldinni verið skellt á Jóhannes Stefánsson, uppljóstrarann og fyrrverandi stjóranda Samherja í Namibíu. Þorsteinn segir að það sem fram kom í máli hans hafi „kannski ekki allt verið satt og rétt.“Til að mynda séu fullyrðingar þess efnis að Samherji „hafi flutt milljarða frá Afríku,“ ekki á rökum reistar. Samherji hafi óskað eftir því að þær grunsamlegu greiðslur sem greint hefur verið frá í fjölmiðlum síðustu daga verði rannsakaðar.
Hann segist vona að sannleikurinn muni koma í ljós, fyrr en síðar, en treystir sér þó ekki til að áætla hvenær að niðurstöður innri rannsóknar muni liggja fyrir. Samherji muni þó líklega birta rekstraryfirlit yfir starfsemi sína í Namibíu, til glöggvunar fyrir almenning.
Óttast ekki ákærur eða fangelsun
Hann segir ekkert fyrirtæki með heimilisfesti á Íslandi hafa verið jafn mikið rannsakað á síðustu 14 árum og Samherji og vísar þar til athugunar Seðlabankans á meintum brotum fyrirtækisins á reglum um gjaldeyrismál. „Allt sem við höfum gert hingað til hefur alltaf staðist alla skoðun.“Hann segist því ekki óttast að verða ákærður eða enda í fangelsi, þó svo að hann útiloki ekki að eitthvað óæskilegt hafi átt sér stað í starfsemi Samherja í Namibíu. Þetta sé ekki í fyrsta sinn sem hann sé sakaður um stórfelld lögbrot, eins og í tifelli Seðlabankarannsóknarinnar, og hafi fyrirtækið áður verið rannsakað ofan í kjölinn. Hann segist því ekki óttast yfirstandandi rannsóknir.
Maður misnotar ekki vini sína
Í umfjöllun Kveiks og Stundarinnar var varpað ljósi á heimsókn Kristjáns Þórs Júlíussonar, sjávarútvegsráðherra, í höfuðstöðvar Samherja árið 2014 þegar namibískir áhrifamenn voru þar í heimsókn. Kristján hefur sjálfur sagt að hann hafi verið þar fyrir tilviljun, en þeim Þorsteini er vel til vina. Kristján var auk þess stjórnarformaður Samherjar undir lok síðustu aldar.Aðspurður um fundinn tekur Þorsteinn í sama streng og Kristján, líklega hafi verið um tilviljun að ræða. Hann segir umræðuna þó undarlega, Kristján geti „ekkert gert að því þó svo að við höfum kynnst hér fyrir langa löngu,“ og rekur því næst vinskap sinn við ráðherrann og fjölskyldu hans.
„Ef þú átt vini þá misnotarðu þá ekki, á því byggir vinátta,“ segir Þorsteinn og gefur þannig í skyn að hann hafi ekki notað vinskap sinn við Kristján til að sýna Namibíumönnunum fram á pólitísk tengsl sín á Íslandi.
Kyrrsetningarumræðan erfið
Þorsteinn segir að sér hafi blöskrað umræðan um fyrirtækið á síðustu dögum, Samherji sé ekki „sálarlaust fyrirtæki.“ Vendingar síðustu daga hafi haft mikil áhrif á sálarlíf þeirra 800 einstaklinga sem starfa hjá fyrirtækinu á Íslandi, en annar eins fjöldi starfar hjá starfsstöðvum Samherja á erlendri grundu. „Þetta var orðið fullangt gengið og með því að stíga hliðar er ég að vona að sú umræða geti róast eitthvað.“Vísar hann þar til þess sem viðrað hefur verið af þingmönnum, t.a.m. Helgu Völu Helgadóttur, þingmanni Samfylkingarinnar, um að frysta eignir fyrirtækisins. Þorsteinn segir að viðskiptavinir fyrirtækisins erlendis hafi lýst yfir áhyggjum vegna þessara hugmynda og spurt Samherja hvort fyrirtækið sé í raun stakk búið til að standa við skuldbindingar sínar um afhendingu afurða.
Viðtalið við Þorstein má nálgast í heild sinni hér í spilaranum efst í fréttinni.
