Wardruna í vanda – þegar dulúðin náði ekki flugi Jónas Sen skrifar 11. júní 2025 07:02 Tónleikarnir fóru fram í Eldborg í Hörpu, laugardaginn 7. júní. Jónas Sen Ég mætti spenntur í Eldborg til að heyra norsku þjóðlagasveitina Wardruna. Plötur þeirra hafa haft á mig svipuð áhrif og að drekka sveppate í langri sánadvöl – andlegt ferðalag með fornum hljómi og seiðandi skáldskap. En í þetta sinn stóðu tónleikarnir ekki undir væntingum. Tónlistin var vissulega skemmtileg, en það vantaði meiri töfra, meiri dýpt – og ef ég á að segja eins og er, betri söng. Aðalsöngvarinn, Einar Selvik, virtist ekki vera í sínu besta formi. Í laginu „Fyrsta flug hvíta hrafnsins“ söng hann einn við eigin lýruundirleik, en röddin var þreytuleg og háu tónarnir risu ekki upp úr meðalmennskunni. Þetta var eins og að horfa á örn reyna að fljúga á pappavængjum. Helvegen kom betur út, með Hávamálstexta sem náði loksins að kveikja lítilsháttar seið – en það var undantekningin, ekki reglan. Gruggug hljóðmynd Það hjálpaði ekki að hljóðblönduninni virtist stýrt af manneskju sem hélt að bassi væri eina hljóðbylgjan sem skipti máli. Dýpri trommur og drunur virkuðu holar. Söngkonan Lindy-Fay Hella var skýrari, en fékk lítið rými – eins og henni hefði verið úthlutað örlitlu hljóðrými rétt fyrir ofan mulninginn. Samanburður við Eivöru Samanburður við Eivöru Pálsdóttur er óumflýjanlegur, en hún hélt ekki ósvipaða tónleika fyrir nokkru síðan. Hún vinnur með áþekkan menningararf en hefur rödd sem nær upp í Valhöll. Það var ríkulegri dýnamík í hljóðheiminum þar, og flóknari blæbrigði sem voru miklu meira krassandi. Óspennandi sviðsmynd Sviðsmyndin? Hún virtist hönnuð af gömlum draug með hangandi gardínublæti. Krumpuð tjöld voru notuð sem skjáir fyrir skuggamyndir af hljóðfæraleikurum. Í fyrsta lagi: af hverju skuggamyndir? Í öðru lagi: af hverju svona ljót tjöld? Myndefnið var stundum áhugavert, eins og hrafn sem flögraði yfir tjaldið, en það hefði mátt ganga miklu lengra í myndrænni framsetningu. Hér voru nánast engin tákn, engin sköpunarsýn – bara svarthvít skyggnusýning. Þokkafullur dans en þreytandi dagskrá Dans Lindy-Fay reif þetta lítillega upp úr deyfðinni. Hún dansaði með þokka og náði að færa líf í sum lögin – en það er of mikið að leggja alla andlega víkingatónlistina á eina danshreyfingu. Val laganna hefði mátt vera fjölbreyttara. Wardruna á líka dularfull, innhverfari lög eins og Dvaledraumar og Hibjörnen af nýjustu plötunni, en þau fengu nærri engin spilun. Þetta gerði dagskrána þreytandi einsleitna, sem minnti helst á endurtekið heróp í norrænum herskóla. Skortur á tengingu Og talandi um tengingu: lögin voru ekki kynnt. Það hefði verið gott að fá að vita hvaðan textarnir voru, hverju verið var að miðla. Þessi tónlist byggir jú á menningararfi – en hann fór fyrir ofan garð og neðan hjá mörgum í salnum. Stemningin og seiðurinn Þrátt fyrir þetta allt var stemningin yfirleitt góð. Áhorfendur tóku vel undir, og það var standandi lófaklapp í lokin. Sjálfum leið mér samt eins og ég væri fastur í fjölskyldumeðferð með forfeðrum mínum frá árinu 972 – þar sem eini möguleikinn á útrás var rúnk eða vígvöllur. Og svo tónleikarnir. Niðurstaða: Wardruna á að geta galdrast upp úr sviðinu og inn í sál áhorfenda. En þetta kvöld í Eldborg var galdrastafurinn brotinn, bassinn gruggugur og söngurinn ekki góður. Það vantaði bæði fjölbreytni og sjónræna hugmyndaauðgi. Sum augnablik voru áhrifarík, en heildarupplifunin: dulúð án dýptar. Gagnrýni Jónasar Sen Tónleikar á Íslandi Tónlist Harpa Mest lesið Röddin með stóru Erri og greini lögð á hilluna Lífið Fær ýmist þumalinn eða löngutöng vegna einkanúmersins Lífið Bjössi í Mínus er ný rödd Sýnar Lífið Hreinar húðvörur sem þú vildir óska að þú hefðir kynnst fyrr Lífið Sabrina Carpenter gagnrýnd fyrir að ýta undir hlutgervingu kvenna Lífið Herra Hnetusmjör og Sara keyptu draumahúsið Lífið Eltir draumana og þarf að færa fórnir Tónlist Vinsælasta TikTok-stjarna heims handtekin og yfirgefur Bandaríkin Lífið Ævintýralega flóknar útskýringar á framtaksleysi og leti Lífið Gríman og glens í Borgarleikhúsinu Lífið Fleiri fréttir Wardruna í vanda – þegar dulúðin náði ekki flugi Tom Cruise hrasar á síðasta snúning Messan sem var ekki tímamótaverk – en mig langaði samt til að gráta KK og Sinfó: Clint Eastwood mætti í Eldborg Carmina Burana sem maður vill helst gleyma – hvað fór úrskeiðis í Hörpu? Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Sjá meira
Aðalsöngvarinn, Einar Selvik, virtist ekki vera í sínu besta formi. Í laginu „Fyrsta flug hvíta hrafnsins“ söng hann einn við eigin lýruundirleik, en röddin var þreytuleg og háu tónarnir risu ekki upp úr meðalmennskunni. Þetta var eins og að horfa á örn reyna að fljúga á pappavængjum. Helvegen kom betur út, með Hávamálstexta sem náði loksins að kveikja lítilsháttar seið – en það var undantekningin, ekki reglan. Gruggug hljóðmynd Það hjálpaði ekki að hljóðblönduninni virtist stýrt af manneskju sem hélt að bassi væri eina hljóðbylgjan sem skipti máli. Dýpri trommur og drunur virkuðu holar. Söngkonan Lindy-Fay Hella var skýrari, en fékk lítið rými – eins og henni hefði verið úthlutað örlitlu hljóðrými rétt fyrir ofan mulninginn. Samanburður við Eivöru Samanburður við Eivöru Pálsdóttur er óumflýjanlegur, en hún hélt ekki ósvipaða tónleika fyrir nokkru síðan. Hún vinnur með áþekkan menningararf en hefur rödd sem nær upp í Valhöll. Það var ríkulegri dýnamík í hljóðheiminum þar, og flóknari blæbrigði sem voru miklu meira krassandi. Óspennandi sviðsmynd Sviðsmyndin? Hún virtist hönnuð af gömlum draug með hangandi gardínublæti. Krumpuð tjöld voru notuð sem skjáir fyrir skuggamyndir af hljóðfæraleikurum. Í fyrsta lagi: af hverju skuggamyndir? Í öðru lagi: af hverju svona ljót tjöld? Myndefnið var stundum áhugavert, eins og hrafn sem flögraði yfir tjaldið, en það hefði mátt ganga miklu lengra í myndrænni framsetningu. Hér voru nánast engin tákn, engin sköpunarsýn – bara svarthvít skyggnusýning. Þokkafullur dans en þreytandi dagskrá Dans Lindy-Fay reif þetta lítillega upp úr deyfðinni. Hún dansaði með þokka og náði að færa líf í sum lögin – en það er of mikið að leggja alla andlega víkingatónlistina á eina danshreyfingu. Val laganna hefði mátt vera fjölbreyttara. Wardruna á líka dularfull, innhverfari lög eins og Dvaledraumar og Hibjörnen af nýjustu plötunni, en þau fengu nærri engin spilun. Þetta gerði dagskrána þreytandi einsleitna, sem minnti helst á endurtekið heróp í norrænum herskóla. Skortur á tengingu Og talandi um tengingu: lögin voru ekki kynnt. Það hefði verið gott að fá að vita hvaðan textarnir voru, hverju verið var að miðla. Þessi tónlist byggir jú á menningararfi – en hann fór fyrir ofan garð og neðan hjá mörgum í salnum. Stemningin og seiðurinn Þrátt fyrir þetta allt var stemningin yfirleitt góð. Áhorfendur tóku vel undir, og það var standandi lófaklapp í lokin. Sjálfum leið mér samt eins og ég væri fastur í fjölskyldumeðferð með forfeðrum mínum frá árinu 972 – þar sem eini möguleikinn á útrás var rúnk eða vígvöllur. Og svo tónleikarnir. Niðurstaða: Wardruna á að geta galdrast upp úr sviðinu og inn í sál áhorfenda. En þetta kvöld í Eldborg var galdrastafurinn brotinn, bassinn gruggugur og söngurinn ekki góður. Það vantaði bæði fjölbreytni og sjónræna hugmyndaauðgi. Sum augnablik voru áhrifarík, en heildarupplifunin: dulúð án dýptar.
Gagnrýni Jónasar Sen Tónleikar á Íslandi Tónlist Harpa Mest lesið Röddin með stóru Erri og greini lögð á hilluna Lífið Fær ýmist þumalinn eða löngutöng vegna einkanúmersins Lífið Bjössi í Mínus er ný rödd Sýnar Lífið Hreinar húðvörur sem þú vildir óska að þú hefðir kynnst fyrr Lífið Sabrina Carpenter gagnrýnd fyrir að ýta undir hlutgervingu kvenna Lífið Herra Hnetusmjör og Sara keyptu draumahúsið Lífið Eltir draumana og þarf að færa fórnir Tónlist Vinsælasta TikTok-stjarna heims handtekin og yfirgefur Bandaríkin Lífið Ævintýralega flóknar útskýringar á framtaksleysi og leti Lífið Gríman og glens í Borgarleikhúsinu Lífið Fleiri fréttir Wardruna í vanda – þegar dulúðin náði ekki flugi Tom Cruise hrasar á síðasta snúning Messan sem var ekki tímamótaverk – en mig langaði samt til að gráta KK og Sinfó: Clint Eastwood mætti í Eldborg Carmina Burana sem maður vill helst gleyma – hvað fór úrskeiðis í Hörpu? Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Sjá meira