Starfsmenn stefna Hval í samvinnu við fyrirtækið Smári Jökull Jónsson skrifar 10. desember 2025 12:00 Bátar Hvals við bryggju í Reykjavík. Vísir/Vilhelm Starfsmenn Hvals hf. hafa stefnt fyrirtækinu vegna tapaðra launa í kjölfar ákvörðunar fyrrum matvælaráðherra að banna hvalveiðar sumarið 2023. Stefna starfsmannanna er í samvinnu við fyrirtækið sjálft. Sex starfsmenn Hvals sem urðu fyrir tekjutapi eru á bakvið stefnuna en hún verður tekin fyrir í Héraðsdómi Vesturlands í dag. Gerð er krafa vegna tapaðra launa í kjölfar hvalveiðibanns sem þáverandi matvælaráðherra Svandís Svavarsdóttir setti á sumarið 2023, daginn áður en veiðar áttu að hefjast. Hvalur hf. kvartaði til umboðsmanns Alþingis sem sagði ákvörðun Svandísar ekki í samræmi við lög. „Það lá alveg fyrir þegar matvælaráðherra þáverandi blés þessa vertíð af með fimm mínútna fyrirvara þegar menn voru að mæta til vinnu að verið var að hafa mikla tekjumöguleika af fólki,“ sagði Vilhjálmur Birgisson formaður Verkalýðsfélags Akraness í viðtali í hádegisfréttum Bylgjunnar. Unnið í sátt við fyrirtækið „Þetta eru svona prófmál sem við erum að fara með og höfum unnið í sátt við fyrirtækið að fara þessa leið. Þó ég geri mér algjörlega grein fyrir því að ábyrgðin liggur algjörlega hjá stjórnvöldum á þeim tíma.“ Að fara þá leið að stefna Hval segir hann skynsamlegri þar sem ráðningarsamband starfsmanna var við fyrirtækið. „Ég skal alveg fúslega viðurkenna það að ég hefði svo sannarlega viljað stefna bara ríkinu. En þetta varð niðurstaðan að fara þessa leið. Ef við vinnum málið þá mun það náttúrulega valda því að Hvalur mun gera enn frekari og stærri kröfu á hendur ríkinu.“ Gæti verið fordæmisgefandi fyrir aðra starfsmenn Vilhjálmur segir kröfuna gerða út frá útreikningum hvað hvalveiðivertíðin hefði gefið miðað við meðaltal vertíða á undan. „Sumir voru að vinna áfram hjá Hval en bara í dagvinnu. Þá tökum við vertíðina eins og hún hefur verið árin á undan út frá stöðnum vöktum að meðaltali og drögum síðan þau laun frá sem starfsmennirnir höfðu.“ Tjón hvers starfsmanns nemur milljónum að sögn Vilhjálms og getur haft áhrif á mun fleiri en þá sex sem sækja málið. „Prófmálið líka gengur út á það að Hvalur í raun og veru ábyrgist að ef að þessi mál vinnast þá munu þau hafa fordæmisgildi gagnvart öðrum starfsmönnum. Þetta voru upp undir 200 starfsmenn sem hefðu verið á vertíðinni. Það verður þá fordæmisgefandi fyrir þá sem sannarlega voru búnir að ráða sig þegar vertíðin átti að hefjast.“ Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Hvalveiðar Vinnumarkaður Mest lesið Vanhelgunin ýmist skemmdarverk eða persónuleg árás Innlent Árið gert upp í Kryddsíld 2025 Innlent „Margir sem því miður eru ekki jafn heppnir og ég“ Innlent Segir myndbandsupptöku af því þegar skórnir voru teknir Innlent Tveir með alvarlega áverka eftir hnífstunguárás Innlent Dótturdóttir JFK er látin Erlent Grunaður um stórfellda líkamsárás og frelsissviptingu Innlent Enn fleirum sagt upp hjá Árvakri Innlent „Við bara svolítið sitjum uppi með þetta“ Innlent Hafþór Freyr maður ársins að mati lesenda Vísis og hlustenda Bylgjunnar Innlent Fleiri fréttir „Þetta er Íslandsmet, Íslandsmet í svikum“ Tal um Ingu eftir kosningar ekki til sóma Gummi lögga er maður ársins 2025 Árangur breyti ekki alltaf upplifun fólks „Viðreisn jafnvel erfiðari viðfangs en Flokkur fólksins“ Vara við hættu á sinubruna Haldlögðu metmagn af fíkniefnum á árinu Vanhelgunin ýmist skemmdarverk eða persónuleg árás Árið gert upp í Kryddsíld 2025 Hafþór Freyr maður ársins að mati lesenda Vísis og hlustenda Bylgjunnar Segir myndbandsupptöku af því þegar skórnir voru teknir Tveir með alvarlega áverka eftir hnífstunguárás Vonast til að rafmagn verði komið á seinni partinn Rúmur helmingur bjartsýnn fyrir 2026 Grunaður um stórfellda líkamsárás og frelsissviptingu „Við bara svolítið sitjum uppi með þetta“ Börn niður í leikskólaaldur um helmingur þeirra sem slasast „Margir sem því miður eru ekki jafn heppnir og ég“ Sátt við fyrsta árið og taka stöðuna vegna forfalla ráðherra á næstu dögum Tíu létust í umferðinni á árinu og alvarlegustu slysunum fækkar ekki Árangur aðgerða ekki staðist væntingar almennings Enn fleirum sagt upp hjá Árvakri Ríkisstjórnin sek um ósanngjarna mismunun Vonbrigði í menntamálum og áramótasprengja Hafa áhyggjur af frelsissviptingu barna í brottfararstöð Kristrún ræðir við Pétur um borgarstjórnarframboð Níu ráðherrar funda með Höllu Söfnun fyrir Kjartan gengur vel Komu auga á strandaða ferðamenn við Heklu Hvetja fólk til að plokka flugeldarusl á nýársdag Sjá meira
Sex starfsmenn Hvals sem urðu fyrir tekjutapi eru á bakvið stefnuna en hún verður tekin fyrir í Héraðsdómi Vesturlands í dag. Gerð er krafa vegna tapaðra launa í kjölfar hvalveiðibanns sem þáverandi matvælaráðherra Svandís Svavarsdóttir setti á sumarið 2023, daginn áður en veiðar áttu að hefjast. Hvalur hf. kvartaði til umboðsmanns Alþingis sem sagði ákvörðun Svandísar ekki í samræmi við lög. „Það lá alveg fyrir þegar matvælaráðherra þáverandi blés þessa vertíð af með fimm mínútna fyrirvara þegar menn voru að mæta til vinnu að verið var að hafa mikla tekjumöguleika af fólki,“ sagði Vilhjálmur Birgisson formaður Verkalýðsfélags Akraness í viðtali í hádegisfréttum Bylgjunnar. Unnið í sátt við fyrirtækið „Þetta eru svona prófmál sem við erum að fara með og höfum unnið í sátt við fyrirtækið að fara þessa leið. Þó ég geri mér algjörlega grein fyrir því að ábyrgðin liggur algjörlega hjá stjórnvöldum á þeim tíma.“ Að fara þá leið að stefna Hval segir hann skynsamlegri þar sem ráðningarsamband starfsmanna var við fyrirtækið. „Ég skal alveg fúslega viðurkenna það að ég hefði svo sannarlega viljað stefna bara ríkinu. En þetta varð niðurstaðan að fara þessa leið. Ef við vinnum málið þá mun það náttúrulega valda því að Hvalur mun gera enn frekari og stærri kröfu á hendur ríkinu.“ Gæti verið fordæmisgefandi fyrir aðra starfsmenn Vilhjálmur segir kröfuna gerða út frá útreikningum hvað hvalveiðivertíðin hefði gefið miðað við meðaltal vertíða á undan. „Sumir voru að vinna áfram hjá Hval en bara í dagvinnu. Þá tökum við vertíðina eins og hún hefur verið árin á undan út frá stöðnum vöktum að meðaltali og drögum síðan þau laun frá sem starfsmennirnir höfðu.“ Tjón hvers starfsmanns nemur milljónum að sögn Vilhjálms og getur haft áhrif á mun fleiri en þá sex sem sækja málið. „Prófmálið líka gengur út á það að Hvalur í raun og veru ábyrgist að ef að þessi mál vinnast þá munu þau hafa fordæmisgildi gagnvart öðrum starfsmönnum. Þetta voru upp undir 200 starfsmenn sem hefðu verið á vertíðinni. Það verður þá fordæmisgefandi fyrir þá sem sannarlega voru búnir að ráða sig þegar vertíðin átti að hefjast.“
Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur (2017-2024) Hvalveiðar Vinnumarkaður Mest lesið Vanhelgunin ýmist skemmdarverk eða persónuleg árás Innlent Árið gert upp í Kryddsíld 2025 Innlent „Margir sem því miður eru ekki jafn heppnir og ég“ Innlent Segir myndbandsupptöku af því þegar skórnir voru teknir Innlent Tveir með alvarlega áverka eftir hnífstunguárás Innlent Dótturdóttir JFK er látin Erlent Grunaður um stórfellda líkamsárás og frelsissviptingu Innlent Enn fleirum sagt upp hjá Árvakri Innlent „Við bara svolítið sitjum uppi með þetta“ Innlent Hafþór Freyr maður ársins að mati lesenda Vísis og hlustenda Bylgjunnar Innlent Fleiri fréttir „Þetta er Íslandsmet, Íslandsmet í svikum“ Tal um Ingu eftir kosningar ekki til sóma Gummi lögga er maður ársins 2025 Árangur breyti ekki alltaf upplifun fólks „Viðreisn jafnvel erfiðari viðfangs en Flokkur fólksins“ Vara við hættu á sinubruna Haldlögðu metmagn af fíkniefnum á árinu Vanhelgunin ýmist skemmdarverk eða persónuleg árás Árið gert upp í Kryddsíld 2025 Hafþór Freyr maður ársins að mati lesenda Vísis og hlustenda Bylgjunnar Segir myndbandsupptöku af því þegar skórnir voru teknir Tveir með alvarlega áverka eftir hnífstunguárás Vonast til að rafmagn verði komið á seinni partinn Rúmur helmingur bjartsýnn fyrir 2026 Grunaður um stórfellda líkamsárás og frelsissviptingu „Við bara svolítið sitjum uppi með þetta“ Börn niður í leikskólaaldur um helmingur þeirra sem slasast „Margir sem því miður eru ekki jafn heppnir og ég“ Sátt við fyrsta árið og taka stöðuna vegna forfalla ráðherra á næstu dögum Tíu létust í umferðinni á árinu og alvarlegustu slysunum fækkar ekki Árangur aðgerða ekki staðist væntingar almennings Enn fleirum sagt upp hjá Árvakri Ríkisstjórnin sek um ósanngjarna mismunun Vonbrigði í menntamálum og áramótasprengja Hafa áhyggjur af frelsissviptingu barna í brottfararstöð Kristrún ræðir við Pétur um borgarstjórnarframboð Níu ráðherrar funda með Höllu Söfnun fyrir Kjartan gengur vel Komu auga á strandaða ferðamenn við Heklu Hvetja fólk til að plokka flugeldarusl á nýársdag Sjá meira