Þar spretta laukar Páll Baldvin Baldvinsson skrifar 29. september 2009 06:00 Í hrakveðursrigningu verður maður að manna sig upp og fara út og ganga frá laukabeðunum. Reyndar er ekki nema hálft beð eftir: snemma í ágúst var drifinn mannskapur í að hreinsa fallna stöngla ofan af og stinga laukana undir upp, grisja, henda skemmdum laukum, hreinsa þá sæmilega stóra af hismi og örverpum og smáhýðum sem voru að vaxa af rótinni. Þá líður manni eins og farandverkamanni á laukagarði í Niðurlöndum. Utan hendurnar eru ekki útataðar í sterafullum og áburðarsjúkum jarðvegi, heldur bara íslenskri moldardrullu. Og í september er þörf að endurnýja: gylliboðin láta ekki á sér standa og úr gámum tosast haugar af fullræktuðum steraboltum frá hollenskum blómabændum sem stæðust ekki lyfjapróf ef einhver nennti að kreista þá. Og nú þarf að bæta við laukastóðið sem dregið var úr beðunum fyrir rúmum sex vikum. Bæta forðann sem hefur legið í myrkri á þurrum stað í mánuð. Og þá rýkur maður í innflutningsverslanir og missir sig í kaupum á gömlum og nýjum tegundum. Þeir geta verið leggháir eða lægri í lofti: páfagauksafbrigðin með fjöðruðum, belgdum blöðum eru freistandi sem og snemmblóma næturdrottningar sem eru svo úrkynja orðnar eftir afbrigðaræktun hollenskra blómabænda að þær þurfa stuðning af smærri gróðri: ábergínsvartar eins og gothari í nýjum fötum munu þær standa betur ef girt er um þær uns krúnan verður svo þung að þær sveigjast til jarðar, lúta í gras eins og eru örlög allra drottninga, allar falla þær og trénast upp í þyrrkingi að lokum. „Það gat nú verið, Páll, að þú ræktaðir svört blóm," sagði forvitinn göngumaður sem glápti í gegnum yllinn. Þá eru páfagaukaafbrigðin eftir með sitt furðulega skrúð, rókókóbelgir þeirra með litkraga á fölbleikum krumpuðum blöðum. Og allt bíður þess að blómseinar tegundir á dýpri rót sprengi af sér brumkennda belgi um litskrúðið, býi og mönnum til gleði: Vatnsberafjandinn sem hefur laumast til að sá sér um allt komist á legg. Brúskurnar búnar að ná sér, liljur vaknaðar í svölum blæ, bóndarósir vart af barnsaldri að herða sig upp í knúppa og blómgun. Þá er tími laukanna úti og eftir stendur fræbelgur, sem á ekki sjans, á legg sem visnar brátt svo honum má kippa af lauknum sem eftir liggur í sumarheitri jörð. Hinn blómasjúki garðeigandi farinn úr reifi sínu, gaukarnir gala og ævintýri úti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Páll Baldvin Baldvinsson Mest lesið Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir Skoðun Leiðtogi sem nær árangri Birkir Jón Jónsson Skoðun Græðgin sem hlífir engum Snæbjörn Brynjarsson og Þórólfur Júlían Dagsson Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Alvöru mamma Anna Margrét Hrólfsdóttir Skoðun Fjör á fjármálamarkaði Fastir pennar Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Í hrakveðursrigningu verður maður að manna sig upp og fara út og ganga frá laukabeðunum. Reyndar er ekki nema hálft beð eftir: snemma í ágúst var drifinn mannskapur í að hreinsa fallna stöngla ofan af og stinga laukana undir upp, grisja, henda skemmdum laukum, hreinsa þá sæmilega stóra af hismi og örverpum og smáhýðum sem voru að vaxa af rótinni. Þá líður manni eins og farandverkamanni á laukagarði í Niðurlöndum. Utan hendurnar eru ekki útataðar í sterafullum og áburðarsjúkum jarðvegi, heldur bara íslenskri moldardrullu. Og í september er þörf að endurnýja: gylliboðin láta ekki á sér standa og úr gámum tosast haugar af fullræktuðum steraboltum frá hollenskum blómabændum sem stæðust ekki lyfjapróf ef einhver nennti að kreista þá. Og nú þarf að bæta við laukastóðið sem dregið var úr beðunum fyrir rúmum sex vikum. Bæta forðann sem hefur legið í myrkri á þurrum stað í mánuð. Og þá rýkur maður í innflutningsverslanir og missir sig í kaupum á gömlum og nýjum tegundum. Þeir geta verið leggháir eða lægri í lofti: páfagauksafbrigðin með fjöðruðum, belgdum blöðum eru freistandi sem og snemmblóma næturdrottningar sem eru svo úrkynja orðnar eftir afbrigðaræktun hollenskra blómabænda að þær þurfa stuðning af smærri gróðri: ábergínsvartar eins og gothari í nýjum fötum munu þær standa betur ef girt er um þær uns krúnan verður svo þung að þær sveigjast til jarðar, lúta í gras eins og eru örlög allra drottninga, allar falla þær og trénast upp í þyrrkingi að lokum. „Það gat nú verið, Páll, að þú ræktaðir svört blóm," sagði forvitinn göngumaður sem glápti í gegnum yllinn. Þá eru páfagaukaafbrigðin eftir með sitt furðulega skrúð, rókókóbelgir þeirra með litkraga á fölbleikum krumpuðum blöðum. Og allt bíður þess að blómseinar tegundir á dýpri rót sprengi af sér brumkennda belgi um litskrúðið, býi og mönnum til gleði: Vatnsberafjandinn sem hefur laumast til að sá sér um allt komist á legg. Brúskurnar búnar að ná sér, liljur vaknaðar í svölum blæ, bóndarósir vart af barnsaldri að herða sig upp í knúppa og blómgun. Þá er tími laukanna úti og eftir stendur fræbelgur, sem á ekki sjans, á legg sem visnar brátt svo honum má kippa af lauknum sem eftir liggur í sumarheitri jörð. Hinn blómasjúki garðeigandi farinn úr reifi sínu, gaukarnir gala og ævintýri úti.