Núll Þorsteinn Pálsson skrifar 3. september 2011 09:00 VG krefst opinberrar rannsóknar á embættisathöfnum utanríkisráðherra vegna hernaðar í Líbíu. Utanríkisráðherra fullyrðir að slík rannsókn muni hitta aðra verr en hann. Merkingarlaust hnútukast af þessu tagi hefur yfirskyggt aðra atburði síðustu daga. Um hitt er minna fjallað sem stjórnarflokkarnir hafa verið næstum einhuga um. Það sætir þó ekki síður tíðindum. Samstarfinu við AGS er lokið. Þar með heyrir efnahagsáætlunin sem fyrri ríkisstjórn gerði í nóvember 2008 sögunni til. Forystumenn ríkisstjórnarinnar voru sammála um að líkja þessum samstarfstíma við setu á skólabekk. Það er upplifun þeirra beggja sem engin rök standa til að draga í efa. Forsætisráðherra og fjármálaráðherra líta svo á að þau hafi útskrifast með láði. Engu hefur spillt þeirri fölskvalausu gleði að innanríkisráðherrann þvertekur fyrir að láta skipa sér á bekk með þakklátum útskriftarnemum. Hvort þjóðin upplifir útskriftina eins og formenn stjórnarflokkanna er sjálfstætt skoðunarefni. Eðlilegt er að menn reyni að gera sér raunsanna grein fyrir því hvar Ísland stendur þegar samstarfinu við AGS er lokið og meti það sem áunnist hefur. Hitt skiptir þó meira máli að vita hvert á að halda og eftir hvaða leiðum. Nú þegar ríkisstjórnin loks stendur á eigin fótum er veruleikinn sá að hún hefur ekki gert eigin efnahagsáætlun sem tekur við af hinni. Þar veifar hún auðu blaði. Í besta falli er þar eitt tákn. Það er tölustafurinn: Núll. Friður um sneggsta blettinn Þetta eru þau tíðindi síðustu viku sem skipta framtíð fólksins í landinu mestu. Um þau er ekki talað. Aðeins einn hagfræðingur hefur vakið athygli á þessari hættulegu staðreynd. Eftirtektarvert er að þetta veldur ekki hnútukasti milli stjórnarflokkanna. Eða er hitt skýringin að einhugur er um að þeir geti ekki gert efnahagsáætlun saman? Leiðtogar stjórnarandstöðunnar hafa réttilega með tilvísun í verðbólgu og ónógan hagvöxt gagnrýnt það sjálfsálit formanna stjórnarflokkanna að AGS hafi útskrifað þá með láði. En frá stjórnarflokkunum verður þó ekki tekið að fram til þessa hafa þeir framkvæmt mest af þeim íhaldsaðgerðum í ríkisfjármálum sem AGS lagði fyrir. Á hinn bóginn hafa stjórnarandstöðuflokkarnir ekki fremur en aðrir deilt á ríkisstjórnina fyrir að hafa látið undir höfuð leggjast að gera nýja efnahagsáætlun um endurreisn þjóðarbúskaparins. Þetta er þó sneggsti bletturinn á ríkisstjórninni þegar AGS leggur ekki lengur línurnar um stjórn ríkisfjármálanna og peningamálanna. Pólitískur friður virðist ríkja um þann auma blett. Hvað veldur? Ríkisstjórnin hefur gefist upp við að fylgja þeim hógværu markmiðum í ríkisfjármálum sem AGS lagði upp með. Það heitir að þeim hafi verið skotið á frest. Þremur árum eftir hrun krónunnar bólar ekkert á útflutningshagvexti. Ríkisstjórnin hefur tafið þær framkvæmdir í orkumálum sem voru forsenda AGS-áætlunarinnar. Flest bendir til að VG sé að styrkja stöðu sína í því þrátefli. Á sama tíma og ríkisstjórn-ir annarra landa herða aðgerðir í ríkisfjármálum þykir rétt að slaka á klónni hér. Þegar aðrar þjóðir hrinda í framkvæmd nýjum viðbragðsáætlunum í peningamálum þykjumst við ekki hafa þörf fyrir slíkt. Meðan Ísland býr eitt Evrópuþjóða við gjaldeyrishöft koma sums staðar fram þau viðhorf að alls ekki megi horfa til nánara framtíðarsamstarfs við þær þjóðir sem nú grípa til ráðstafana til að tryggja stöðugleika í peningamálum.Hvar er viljans merki? Bankastjórn Seðlabankans barðist hatrammlega gegn AGS-samstarfinu á sínum tíma. Það gerði formaður VG einnig en af öllu meiri opinberum ákafa. Svo fór þó að bankastjórn Seðlabankans undirritaði samstarfsáætlunina og skömmu síðar kom það í hlut formanns VG að framkvæma hana. Áætlunin hefur reynst vel þó að margar brotalamir hafi verið á framkvæmdinni. Án samstarfs og aðhalds AGS væri staðan verri. Ofan á hrun krónunnar og bankanna var pólitíska ástandið orðið afar snúið þegar efnahagsáætlunin var samin. Í því ljósi verður það að teljast pólitískt þrekvirki hjá þáverandi forsætisráðherra, Geir Haarde, að koma þessu samstarfi á og draga á svo skömmum tíma þær skýru línur sem fylgja ætti í fyrstu við efnahagsendurreisnina. Einörð afstaða þáverandi formanns Samfylkingarinnar var einnig forsenda fyrir því að þetta tókst. Pólitíska kreppan er óleyst eins og flokksráðsfundur VG staðfestir. En forvígismenn landsins hyggjast eigi að síður sitja án efnahagsáætlunar og á sama tíma setja áform um aukið alþjóðlegt samstarf í uppnám. Dæmið frá því í nóvember 2008 sýnir að jafnvel við verri aðstæður er hægt að gera betur. Hvar er viljans merki? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Skoðanir Þorsteinn Pálsson Mest lesið Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Ef eitthvað væri að marka Bjarna Gunnar Smári Egilsson Skoðun Skoðun Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Sjá meira
VG krefst opinberrar rannsóknar á embættisathöfnum utanríkisráðherra vegna hernaðar í Líbíu. Utanríkisráðherra fullyrðir að slík rannsókn muni hitta aðra verr en hann. Merkingarlaust hnútukast af þessu tagi hefur yfirskyggt aðra atburði síðustu daga. Um hitt er minna fjallað sem stjórnarflokkarnir hafa verið næstum einhuga um. Það sætir þó ekki síður tíðindum. Samstarfinu við AGS er lokið. Þar með heyrir efnahagsáætlunin sem fyrri ríkisstjórn gerði í nóvember 2008 sögunni til. Forystumenn ríkisstjórnarinnar voru sammála um að líkja þessum samstarfstíma við setu á skólabekk. Það er upplifun þeirra beggja sem engin rök standa til að draga í efa. Forsætisráðherra og fjármálaráðherra líta svo á að þau hafi útskrifast með láði. Engu hefur spillt þeirri fölskvalausu gleði að innanríkisráðherrann þvertekur fyrir að láta skipa sér á bekk með þakklátum útskriftarnemum. Hvort þjóðin upplifir útskriftina eins og formenn stjórnarflokkanna er sjálfstætt skoðunarefni. Eðlilegt er að menn reyni að gera sér raunsanna grein fyrir því hvar Ísland stendur þegar samstarfinu við AGS er lokið og meti það sem áunnist hefur. Hitt skiptir þó meira máli að vita hvert á að halda og eftir hvaða leiðum. Nú þegar ríkisstjórnin loks stendur á eigin fótum er veruleikinn sá að hún hefur ekki gert eigin efnahagsáætlun sem tekur við af hinni. Þar veifar hún auðu blaði. Í besta falli er þar eitt tákn. Það er tölustafurinn: Núll. Friður um sneggsta blettinn Þetta eru þau tíðindi síðustu viku sem skipta framtíð fólksins í landinu mestu. Um þau er ekki talað. Aðeins einn hagfræðingur hefur vakið athygli á þessari hættulegu staðreynd. Eftirtektarvert er að þetta veldur ekki hnútukasti milli stjórnarflokkanna. Eða er hitt skýringin að einhugur er um að þeir geti ekki gert efnahagsáætlun saman? Leiðtogar stjórnarandstöðunnar hafa réttilega með tilvísun í verðbólgu og ónógan hagvöxt gagnrýnt það sjálfsálit formanna stjórnarflokkanna að AGS hafi útskrifað þá með láði. En frá stjórnarflokkunum verður þó ekki tekið að fram til þessa hafa þeir framkvæmt mest af þeim íhaldsaðgerðum í ríkisfjármálum sem AGS lagði fyrir. Á hinn bóginn hafa stjórnarandstöðuflokkarnir ekki fremur en aðrir deilt á ríkisstjórnina fyrir að hafa látið undir höfuð leggjast að gera nýja efnahagsáætlun um endurreisn þjóðarbúskaparins. Þetta er þó sneggsti bletturinn á ríkisstjórninni þegar AGS leggur ekki lengur línurnar um stjórn ríkisfjármálanna og peningamálanna. Pólitískur friður virðist ríkja um þann auma blett. Hvað veldur? Ríkisstjórnin hefur gefist upp við að fylgja þeim hógværu markmiðum í ríkisfjármálum sem AGS lagði upp með. Það heitir að þeim hafi verið skotið á frest. Þremur árum eftir hrun krónunnar bólar ekkert á útflutningshagvexti. Ríkisstjórnin hefur tafið þær framkvæmdir í orkumálum sem voru forsenda AGS-áætlunarinnar. Flest bendir til að VG sé að styrkja stöðu sína í því þrátefli. Á sama tíma og ríkisstjórn-ir annarra landa herða aðgerðir í ríkisfjármálum þykir rétt að slaka á klónni hér. Þegar aðrar þjóðir hrinda í framkvæmd nýjum viðbragðsáætlunum í peningamálum þykjumst við ekki hafa þörf fyrir slíkt. Meðan Ísland býr eitt Evrópuþjóða við gjaldeyrishöft koma sums staðar fram þau viðhorf að alls ekki megi horfa til nánara framtíðarsamstarfs við þær þjóðir sem nú grípa til ráðstafana til að tryggja stöðugleika í peningamálum.Hvar er viljans merki? Bankastjórn Seðlabankans barðist hatrammlega gegn AGS-samstarfinu á sínum tíma. Það gerði formaður VG einnig en af öllu meiri opinberum ákafa. Svo fór þó að bankastjórn Seðlabankans undirritaði samstarfsáætlunina og skömmu síðar kom það í hlut formanns VG að framkvæma hana. Áætlunin hefur reynst vel þó að margar brotalamir hafi verið á framkvæmdinni. Án samstarfs og aðhalds AGS væri staðan verri. Ofan á hrun krónunnar og bankanna var pólitíska ástandið orðið afar snúið þegar efnahagsáætlunin var samin. Í því ljósi verður það að teljast pólitískt þrekvirki hjá þáverandi forsætisráðherra, Geir Haarde, að koma þessu samstarfi á og draga á svo skömmum tíma þær skýru línur sem fylgja ætti í fyrstu við efnahagsendurreisnina. Einörð afstaða þáverandi formanns Samfylkingarinnar var einnig forsenda fyrir því að þetta tókst. Pólitíska kreppan er óleyst eins og flokksráðsfundur VG staðfestir. En forvígismenn landsins hyggjast eigi að síður sitja án efnahagsáætlunar og á sama tíma setja áform um aukið alþjóðlegt samstarf í uppnám. Dæmið frá því í nóvember 2008 sýnir að jafnvel við verri aðstæður er hægt að gera betur. Hvar er viljans merki?
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun