Ekki tókst að ná lagalega bindandi samkomulagi allra þjóða um samdrátt í útblæstri gróðurhúsalofttegunda í Durban. Engu að síður skuldbundu ríki sig til að ná saman um samning sem tæki gildi 2020. Umhverfissinnar hafa áhyggjur af því að það verði of seint. Kýótó-bókunin rennur út á næsta ári.
Þróuð ríki taka á sig lagalega bindandi skuldbindingu um minnkun losunar gróðurhúsalofttegunda eftir 2012. Þetta er niðurstaða loftslagsráðstefnunnar í Durban sem lauk um helgina. Ekki náðist samkomulag sem næði til allra þjóða og eru það nokkur vonbrigði. Ríkin sammæltust þó um að ná lagalega bindandi samningi sem nást skyldi 2015, en tæki ekki gildi fyrr en 2020.
Sömu átakalínur voru á ráðstefnunni í Durban og hafa verið í þessum málaflokki síðustu ár. Evrópusambandið vill ganga lengst og minnka útblástur gróðurhúsalofttegunda um 20 prósent miðað við árið 1990. Bandaríkin vilja miða við árið 2005, sem þýðir mun minni samdrátt. Stríðið stendur síðan á milli Bandaríkjanna og þróunarríkja, en þau fyrrnefndu vilja að eitt samkomulag gildi fyrir alla.
Því hafa þróunarríkin mótmælt og bent á að iðnríkin hafi notið hagsældar iðnvæðingarinnar áratugum ef ekki öldum saman með tilheyrandi útblæstri gróðurhúsalofttegunda. Kínverjar hafa til að mynda viljað miða bókhaldið við 1. janúar 1900 og telja sig eiga nokkuð inni í útblæstri miðað við vestrænar þjóðir.
Kyoto fellur úr gildiSamkomulag um samdrátt náðist í Kýótó árið 1997 og er kennt við þá borg. Samkvæmt því tóku nær 40 þróuð ríki á sig tölulegar skuldbindingar um takmörkun á losun gróðurhúsalofttegunda á tímabilinu 2008 til 2012. Bókunin rennur því út á næsta ári.
Reynt hefur verið að ná saman um nýjan samning síðustu fimm árin en ekkert hefur gengið, ekki síst vegna fyrrnefnds ágreinings. Japan, Rússland og Kanada hafa sagt sig frá bókuninni. Á móti hefur Evrópusambandið, Ísland, Noregur, Sviss, Ástralía, Nýja-Sjáland og fleiri ríki lýst sig reiðubúin til að taka á sig nýjar skuldbindingar innan bókunarinnar.
Ríkin innan Kýótó-bókunarinnar eru ábyrg fyrir 16 prósentum af losun gróðurhúsalofttegunda, en upphaflega markmiðið var að bókunin næði til meira en helmings losunar.
Endurheimt votlendisNiðurstaðan í Durban gerir ráð fyrir að á næsta ári verði gengið frá fastri tölu fyrir einstök ríki um hve mikið skuli dregið úr útblæstri. Þá verður stefnt að því að framlög þróaðra ríkja til þróunarlanda á sviði loftslagsmála verði 100 milljarðar Bandaríkjadala árlega árið 2020.
Ísland hefur lýst sig reiðubúið til að taka þátt í 2. skuldbindingartímabili Kýótó, en landið verður ekki með sérstaka tölulega skuldbindingu heldur undir sameiginlegum hatti flestra Evrópuríkja. Ísland verður hluti af evrópsku viðskiptakerfi með losunarheimildir eftir áramótin 2012 til 2013 og mun það ná til meira en 40 prósenta losunar hér á landi, einkum frá stóriðju.
Samkomulag náðist um aðgerðir til endurheimtar votlendis, til að draga úr nettólosun gróðurhúsalofttegunda. Sú tillaga kemur upphaflega frá Íslendingum og var efni hennar að mestu samþykkt í fyrra.
Fjármagn vantarGuðmundur Hörður Guðmundsson, formaður Landverndar, segir íslenska stjórnmálamenn þurfa að gera það upp við sig hvort þeir ætli að bíða með aðgerðir í næstum áratug eða að Ísland gangi á undan með góðu fordæmi. Því miður virðist fáir tilbúnir í þá vegferð.
„Hér virðist árangur stjórnmálanna t.d. enn metinn út frá einkaneyslu og sölutölum bílaumboðanna. Þá hefur ríkisstjórnin ekki staðið við samkomulag sem það undirritaði í september um eflingu almenningssamgangna á höfuðborgarsvæðinu með framlagi upp á einn milljarð króna. Nú er ljóst að þetta framlag verður einungis 350 milljónir, þrátt fyrir stórauknar tekjur ríkissjóðs af mengunarsköttum. Þetta eru mikil vonbrigði í ljósi þess að það er einmitt á sviði samgangna sem við eigum mesta möguleika á að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda.“
Guðmundur segir bagalegt að ekkert sé fjallað um mengunarskatt í lögum um skattlagningu á olíuvinnslu þrátt fyrir að ábendingar um slíkan skatt hafi komið fram í drögum að umhverfisskýrslu um verkefnið.
Pólitíkusar heykjast á samkomulagi
