Lærdómur af ákæru Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 12. desember 2015 07:00 Óhætt er að fullyrða að við höfum flest andað léttar þegar héraðsdómur kvað upp sýknudóm yfir Ástu Kristínu Andrésdóttur, hjúkrunarfræðingi í vikunni. Þjóðin fylgdist með réttarhöldum þar sem saksóknari reyndi að leiða í ljós að hún hefði í starfi sínu orðið manni að bana af gáleysi. Réttarhöldin voru tilfinningaþrungin og engum duldist sá sársauki, kvíði og angist sem ákæran olli Ástu Kristínu og hennar nánustu. Vitni fyrir dómi lýstu erfiðri vinnuaðstöðu hennar og alltof miklu álagi. Skýrt kom fram í málflutningi að hætta á mistökum er mikil í slíku umhverfi. Við þekkjum lýsingar á óboðlegum aðstæðum sem sjúklingum og starfsfólki Landspítalans eru búnar. Vitni orðaði það svo að mistök eins og þau sem ákært var fyrir hefðu getað hent það sjálft. Fjöldi starfsmanna Landspítalans hafði gefið álíka yfirlýsingar opinberlega. Eðlilega veltir fólk því fyrir sér í hvers þágu Ásta Kristín var ákærð. Ekki var það gert vegna kröfu nánustu ættingja hins látna. Enginn kærandi lýsti glæp ¬ enginn krafðist refsingar. Ekkja hins látna opinberaði meira að segja efasemdir um sekt Ástu Kristínar og lýsti samúð með henni í átakanlegum sporum. Saksóknari sem gefur út ákæru verður að taka afstöðu til þess hvort líkur á sakfellingu séu meiri en líkur á sýknu. Það getur verið snúið í mörgum tilfellum. Þetta mál virðist ekki falla í þann flokk. Ákvörðun um að gefa út opinbera ákæru verður því að byggjast á vandaðri rannsókn atvika og sannfæringu ákærandans um að niðurstaðan feli í sér haldgóða sönnun um refsiverðan verknað. Annars á ekki að ákæra. Saksóknari getur ekki vikist undan því að taka þessa ákvörðun. Hann má ekki ákæra í því skyni að láta dóminn um matið á því hvort glæpur hafi verið framinn. Þannig gerir hann sakborning að tilraunadýri réttarkerfisins. Ekki má heldur réttlæta ákæru með því að þannig gefist sakborningi kostur á að hreinsa nafn sitt. Að fá á sig ákæru fyrir manndráp af gáleysi hlýtur að vera mikið áfall. Að þurfa að koma fyrir dómara sem sakborningur og svara til saka fyrir lát annars manns hlýtur að vera öllu venjulegu fólki hræðileg raun. Slíkt mun ætíð skilja eftir sig sár á sál þess sem fyrir verður, jafnvel þó að í ljós komi að sakargiftir hafi verið byggðar á sandi. Saksóknarar verða að gæta þess að fylgja þeirri sjálfsögðu reglu, sem flestir leikmenn þekkja, að einungis megi ákæra þegar háttsemi hins ákærða gefur tilefni til þess að ætla að hann verði sakfelldur. Ekki má ákæra af þeirri ástæðu einni að afleiðingar verknaðar hafi verið hörmulegar, ef slíkt stafaði af erfiðum ytri aðstæðum eins og raunin var í þessu máli, en ekki ámælisverðri hegðun. Hamingja og sálarheill þeirra sem fyrir verða er í húfi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristín Þorsteinsdóttir Hjúkrunarfræðingur sýknaður af ákæru um manndráp Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson Skoðun
Óhætt er að fullyrða að við höfum flest andað léttar þegar héraðsdómur kvað upp sýknudóm yfir Ástu Kristínu Andrésdóttur, hjúkrunarfræðingi í vikunni. Þjóðin fylgdist með réttarhöldum þar sem saksóknari reyndi að leiða í ljós að hún hefði í starfi sínu orðið manni að bana af gáleysi. Réttarhöldin voru tilfinningaþrungin og engum duldist sá sársauki, kvíði og angist sem ákæran olli Ástu Kristínu og hennar nánustu. Vitni fyrir dómi lýstu erfiðri vinnuaðstöðu hennar og alltof miklu álagi. Skýrt kom fram í málflutningi að hætta á mistökum er mikil í slíku umhverfi. Við þekkjum lýsingar á óboðlegum aðstæðum sem sjúklingum og starfsfólki Landspítalans eru búnar. Vitni orðaði það svo að mistök eins og þau sem ákært var fyrir hefðu getað hent það sjálft. Fjöldi starfsmanna Landspítalans hafði gefið álíka yfirlýsingar opinberlega. Eðlilega veltir fólk því fyrir sér í hvers þágu Ásta Kristín var ákærð. Ekki var það gert vegna kröfu nánustu ættingja hins látna. Enginn kærandi lýsti glæp ¬ enginn krafðist refsingar. Ekkja hins látna opinberaði meira að segja efasemdir um sekt Ástu Kristínar og lýsti samúð með henni í átakanlegum sporum. Saksóknari sem gefur út ákæru verður að taka afstöðu til þess hvort líkur á sakfellingu séu meiri en líkur á sýknu. Það getur verið snúið í mörgum tilfellum. Þetta mál virðist ekki falla í þann flokk. Ákvörðun um að gefa út opinbera ákæru verður því að byggjast á vandaðri rannsókn atvika og sannfæringu ákærandans um að niðurstaðan feli í sér haldgóða sönnun um refsiverðan verknað. Annars á ekki að ákæra. Saksóknari getur ekki vikist undan því að taka þessa ákvörðun. Hann má ekki ákæra í því skyni að láta dóminn um matið á því hvort glæpur hafi verið framinn. Þannig gerir hann sakborning að tilraunadýri réttarkerfisins. Ekki má heldur réttlæta ákæru með því að þannig gefist sakborningi kostur á að hreinsa nafn sitt. Að fá á sig ákæru fyrir manndráp af gáleysi hlýtur að vera mikið áfall. Að þurfa að koma fyrir dómara sem sakborningur og svara til saka fyrir lát annars manns hlýtur að vera öllu venjulegu fólki hræðileg raun. Slíkt mun ætíð skilja eftir sig sár á sál þess sem fyrir verður, jafnvel þó að í ljós komi að sakargiftir hafi verið byggðar á sandi. Saksóknarar verða að gæta þess að fylgja þeirri sjálfsögðu reglu, sem flestir leikmenn þekkja, að einungis megi ákæra þegar háttsemi hins ákærða gefur tilefni til þess að ætla að hann verði sakfelldur. Ekki má ákæra af þeirri ástæðu einni að afleiðingar verknaðar hafi verið hörmulegar, ef slíkt stafaði af erfiðum ytri aðstæðum eins og raunin var í þessu máli, en ekki ámælisverðri hegðun. Hamingja og sálarheill þeirra sem fyrir verða er í húfi.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun