Konur að kjötkötlunum Fanney Birna Jónsdóttir skrifar 23. febrúar 2015 07:00 Eddan, uppskeruhátíð íslenska sjónvarps- og kvikmyndageirans, var haldin hátíðleg um helgina. Þar var kvikmyndaárinu sem nú er nýliðið fagnað og verðlaun veitt fyrir góða frammistöðu á ýmsum sviðum. Eins og svo oft áður kom bágborin staða kvenna fyrir í umfjöllun skemmtikrafta og verðlaunahafa. Fréttablaðið greindi frá því á föstudag að engin kona var leikstjóri, handritshöfundur, kvikmyndatökumaður eða höfundur tónlistar í kvikmynd í fullri lengd árið 2014. Sjö myndir voru framleiddar á árinu og viðfangsefni flestra þeirra það sem kalla má karllæg og aðalsöguhetjan í flestum tilvikum karlmaður. Kristín Atladóttir hagfræðingur tók af tilefni uppskeruhátíðarinnar saman gögn um hlutföll kvenna í íslenskum kvikmyndum á síðasta ári. Þar kom fram að þegar litið er til allra verka við kvikmyndagerð á síðasta ári voru karlar 73 prósent þeirra sem störfuðu í kvikmyndum og aðeins 27 prósent kvenna. Konur veljast fremur í aukahlutverk og starfa frekar við búninga og smink en karlar við framleiðslu, leikstjórn og kvikmyndatöku. Formaður Samtaka kvenna í sjónvarpi og kvikmyndum, Dögg Mósesdóttir, segir þörf á róttækum breytingum til að jafna hlutföll kynja í kvikmyndagerð – staðan sé mjög vandræðaleg. Hún bendir á ákveðinn valdastrúktúr í greininni sem flestir séu blindir á og viðhaldi ástandinu. Þannig er það skilyrði að styrkþegar frá Kvikmyndamiðstöð starfi í greininni. Meirihluti þeirra sem þar starfa eru karlar. Þannig eru líkur á því að konur hljóti styrki augljóslega litlar. Dögg segir pressu „að ofan“ nauðsynlega og telur lausnina mögulega felast í því að setja kynjakvóta. Þrýsta þurfi á breytingar. Þessi ræða er kunnugleg. Nokkurn veginn nákvæmlega sama umræða og umkvartanir áttu sér stað í aðdraganda þess að lög um kynjakvóta í stjórnum fyrirtækja voru sett. Þrátt fyrir áratugalanga baráttu kvenréttindasinna, aukna menntun kvenna og umsnúning kynjahlutfalla á ýmsum sviðum þjóðfélagsins voru efri stig viðskiptalífsins einsetin af körlum. Sýnt þótti að tíminn myndi ekki sjá um að leiðrétta þennan halla og því væri lagasetning nauðsynleg. Nú stendur kvikmynda- og sjónvarpsiðnaðurinn í sömu stöðu og viðskiptalífið gerði fyrir lagasetninguna. Líkt og Dögg bendir á sækir mest öll framleiðsla í þeim geira rekstrarfé sitt í ríkisstyrki. Um þá gilda lög. Jafnréttislög. „Það er fullkomlega réttlætanlegt að krefjast þess að ójöfn staða kynjanna sé leiðrétt,“ sagði Dögg í viðtali við helgarblað Fréttablaðsins. Meira að segja þeir sem tala hæst fyrir kynjakvótum vilja líklegast ekki að þeirra sé þörf. En það er erfitt að breyta ára-, ef ekki áratugalöngum venjum yfir nótt. Ef sjónvarps- og kvikmyndaiðnaðurinn ætlar ekki að eiga á hættu að fá yfir sig íþyngjandi lagasetningu líkt og viðskiptalífið ríður á að bretta upp ermar og hleypa hinu kyninu að. Taka konurnar með og gefa þeim tækifæri. Það vill nefnilega svo skemmtilega til að helmingur áhorfenda eru konur. Þeim finnst líka gaman að upplifa sinn reynsluheim í sjónvarpi og kvikmyndum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fanney Birna Jónsdóttir Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun
Eddan, uppskeruhátíð íslenska sjónvarps- og kvikmyndageirans, var haldin hátíðleg um helgina. Þar var kvikmyndaárinu sem nú er nýliðið fagnað og verðlaun veitt fyrir góða frammistöðu á ýmsum sviðum. Eins og svo oft áður kom bágborin staða kvenna fyrir í umfjöllun skemmtikrafta og verðlaunahafa. Fréttablaðið greindi frá því á föstudag að engin kona var leikstjóri, handritshöfundur, kvikmyndatökumaður eða höfundur tónlistar í kvikmynd í fullri lengd árið 2014. Sjö myndir voru framleiddar á árinu og viðfangsefni flestra þeirra það sem kalla má karllæg og aðalsöguhetjan í flestum tilvikum karlmaður. Kristín Atladóttir hagfræðingur tók af tilefni uppskeruhátíðarinnar saman gögn um hlutföll kvenna í íslenskum kvikmyndum á síðasta ári. Þar kom fram að þegar litið er til allra verka við kvikmyndagerð á síðasta ári voru karlar 73 prósent þeirra sem störfuðu í kvikmyndum og aðeins 27 prósent kvenna. Konur veljast fremur í aukahlutverk og starfa frekar við búninga og smink en karlar við framleiðslu, leikstjórn og kvikmyndatöku. Formaður Samtaka kvenna í sjónvarpi og kvikmyndum, Dögg Mósesdóttir, segir þörf á róttækum breytingum til að jafna hlutföll kynja í kvikmyndagerð – staðan sé mjög vandræðaleg. Hún bendir á ákveðinn valdastrúktúr í greininni sem flestir séu blindir á og viðhaldi ástandinu. Þannig er það skilyrði að styrkþegar frá Kvikmyndamiðstöð starfi í greininni. Meirihluti þeirra sem þar starfa eru karlar. Þannig eru líkur á því að konur hljóti styrki augljóslega litlar. Dögg segir pressu „að ofan“ nauðsynlega og telur lausnina mögulega felast í því að setja kynjakvóta. Þrýsta þurfi á breytingar. Þessi ræða er kunnugleg. Nokkurn veginn nákvæmlega sama umræða og umkvartanir áttu sér stað í aðdraganda þess að lög um kynjakvóta í stjórnum fyrirtækja voru sett. Þrátt fyrir áratugalanga baráttu kvenréttindasinna, aukna menntun kvenna og umsnúning kynjahlutfalla á ýmsum sviðum þjóðfélagsins voru efri stig viðskiptalífsins einsetin af körlum. Sýnt þótti að tíminn myndi ekki sjá um að leiðrétta þennan halla og því væri lagasetning nauðsynleg. Nú stendur kvikmynda- og sjónvarpsiðnaðurinn í sömu stöðu og viðskiptalífið gerði fyrir lagasetninguna. Líkt og Dögg bendir á sækir mest öll framleiðsla í þeim geira rekstrarfé sitt í ríkisstyrki. Um þá gilda lög. Jafnréttislög. „Það er fullkomlega réttlætanlegt að krefjast þess að ójöfn staða kynjanna sé leiðrétt,“ sagði Dögg í viðtali við helgarblað Fréttablaðsins. Meira að segja þeir sem tala hæst fyrir kynjakvótum vilja líklegast ekki að þeirra sé þörf. En það er erfitt að breyta ára-, ef ekki áratugalöngum venjum yfir nótt. Ef sjónvarps- og kvikmyndaiðnaðurinn ætlar ekki að eiga á hættu að fá yfir sig íþyngjandi lagasetningu líkt og viðskiptalífið ríður á að bretta upp ermar og hleypa hinu kyninu að. Taka konurnar með og gefa þeim tækifæri. Það vill nefnilega svo skemmtilega til að helmingur áhorfenda eru konur. Þeim finnst líka gaman að upplifa sinn reynsluheim í sjónvarpi og kvikmyndum.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun