Töluvert skattahagræði Snærós Sindradóttir skrifar 11. apríl 2016 07:00 Efnamiklum viðskiptavinum Landsbanka Íslands var beint til Landsbankans í Lúxemborg með peningana sína. Bankinn þar stofnaði svo félög fyrir viðskiptavinina, sem fól í sér töluvert skattahagræði. Fréttablaðið/Vilhelm Efnameiri viðskiptavinum Landsbanka Íslands var fyrir hrun boðin eignastýringarþjónusta, eða einkabankaþjónusta, sem meðal annars fól í sér stofnun aflandsfélaga. Það hafði í för með sér skattahagræði þrátt fyrir að eignin væri skráð á skattframtal því reglur um hlutafélög giltu um félögin. Þannig þurfti eingöngu að greiða skatt þegar peningur var tekinn úr félaginu. Málefni skattaskjóla hafa líklega aldrei komist í jafn mikil hámæli eins og síðustu daga vegna fjármála Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar og Bjarna Benediktssonar. Komið hefur í ljós að öll áttu þau félög á aflandssvæðum. Það er hins vegar vart fyrir leikmann að skilja um hvað málið snýst. Við setjum upp eftirfarandi dæmi til útskýringar:Björgólfur Guðmundsson, stjórnarformaður Landsbanka Íslands, við opnun Landsbanka Íslands í Lúxemborg.Einstaklingur sem á tugi milljóna króna gengur inn í útibú Landsbanka Íslands í Austurstræti og óskar eftir aðstoð vegna peninganna. Ráðgjöf sérfræðinga bankans snýst um að hámarka arðsemina með fjárfestingum og viðskiptavinurinn er sammála því. Viðskiptavininum er beint til Landsbankans í Lúxemborg sem leggur til að stofnað verði félag á aflandssvæði svo viðskiptavinurinn þurfi einungis að „borga þá skatta sem nauðsynlegt er og enga óþarfa skatta“, eins og hátt settur starfsmaður gamla Landsbankans í Lúxemborg útskýrði fyrir blaðamanni. Félagið er svo eigandi bankareiknings í bankanum í Lúxemborg með sparnaði viðskiptavinarins eða verðbréfaeign. Peningarnir voru því aldrei bókstaflega færðir til Panama, Bresku Jómfrúaeyjanna eða annarra aflandssvæða, heldur héldu áfram að vera á reikningi í viðskiptabankanum. Eigandi reikningsins var einfaldlega ekki skráður með nafni heldur var félag hans skráð sem eigandinn. Þetta fyrirkomulag var löglegt og þeir starfsmenn gamla Landsbankans í Lúxemborg sem Fréttablaðið ræddi við fullyrða að bankinn hafi ekki undir neinum kringumstæðum aðstoðað viðskiptavini við skattaundanskot. Starfsmaður Landsbankans í dag fullyrðir hins vegar að margar leiðir hafi verið til skattaundanskota í gegnum félögin. Þegar kom að því að taka peninga út úr félaginu hafi til dæmis mátt mynda kröfu á félagið, jafnvel með persónulegri eyðslu, og þannig haft jafnvægi á milli skulda og eigna sem skilaði sér í lægri skattheimtu. Leki gagna úr Panama-skjölunum sýnir skakka mynd af umfangi íslenskra viðskipta. Samkvæmt gögnunum tengjast að minnsta kosti 600 Íslendingar um 800 aflandsfélögum, þar af tengdist Landsbankinn í Lúxemborg ríflega 400 félögum. Lekinn kemur aðeins frá lögfræðistofunni Mossack Fonseca, sem Fréttablaðið hefur heimildir fyrir að hafi meðal annars verið notuð af Búnaðarbankanum í Lúxemborg áður en Landsbanki Íslands keypti bankann. Landsbankinn lánaði jafnframt fé inn í félögin, með veði í eignum þess. Þannig var komist hjá stimpilgjaldi. Árið 1998 þegar Gunnar Þ. Andersen, fyrrverandi forstjóri Fjármálaeftirlitsins, var starfsmaður Landsbankans hélt hann kynningu um aflandsfélög. Þar kom fram að kostir félaganna væru meðal annars útlán án stimpilgjalds, enginn fjármagnstekjuskattur og algjör bankaleynd. „Það er útbreiddur misskilningur meðal almenning að offshore starfsemi tengist sjálfkrafa vafasömu fjármálavafstri, en offshore þjónusta er eðlilegur þáttur í vöru og þjónustuvali nánast allra virtra alþjóðlegra banka,“ segir í kynningunni. Ímynd aflandsviðskipta sé „frískleiki og í takt við tímann“.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu þann 11. apríl. Birtist í Fréttablaðinu Salan á Búnaðarbankanum Mest lesið Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Innlent Telja dagana frá síðasta innbroti Innlent Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent Von á mesta vindinum í marga mánuði Veður „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Bandaríkjamenn sagðir vilja Tony Blair við stjórnvölinn á Gasa Erlent Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Innlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Segist ekki munu leyfa Ísrael að innlima Vesturbakkann Erlent Fleiri fréttir Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Telja dagana frá síðasta innbroti Rannsaka líkamsárás og fjárkúgun Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir Sjá meira
Efnameiri viðskiptavinum Landsbanka Íslands var fyrir hrun boðin eignastýringarþjónusta, eða einkabankaþjónusta, sem meðal annars fól í sér stofnun aflandsfélaga. Það hafði í för með sér skattahagræði þrátt fyrir að eignin væri skráð á skattframtal því reglur um hlutafélög giltu um félögin. Þannig þurfti eingöngu að greiða skatt þegar peningur var tekinn úr félaginu. Málefni skattaskjóla hafa líklega aldrei komist í jafn mikil hámæli eins og síðustu daga vegna fjármála Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar og Bjarna Benediktssonar. Komið hefur í ljós að öll áttu þau félög á aflandssvæðum. Það er hins vegar vart fyrir leikmann að skilja um hvað málið snýst. Við setjum upp eftirfarandi dæmi til útskýringar:Björgólfur Guðmundsson, stjórnarformaður Landsbanka Íslands, við opnun Landsbanka Íslands í Lúxemborg.Einstaklingur sem á tugi milljóna króna gengur inn í útibú Landsbanka Íslands í Austurstræti og óskar eftir aðstoð vegna peninganna. Ráðgjöf sérfræðinga bankans snýst um að hámarka arðsemina með fjárfestingum og viðskiptavinurinn er sammála því. Viðskiptavininum er beint til Landsbankans í Lúxemborg sem leggur til að stofnað verði félag á aflandssvæði svo viðskiptavinurinn þurfi einungis að „borga þá skatta sem nauðsynlegt er og enga óþarfa skatta“, eins og hátt settur starfsmaður gamla Landsbankans í Lúxemborg útskýrði fyrir blaðamanni. Félagið er svo eigandi bankareiknings í bankanum í Lúxemborg með sparnaði viðskiptavinarins eða verðbréfaeign. Peningarnir voru því aldrei bókstaflega færðir til Panama, Bresku Jómfrúaeyjanna eða annarra aflandssvæða, heldur héldu áfram að vera á reikningi í viðskiptabankanum. Eigandi reikningsins var einfaldlega ekki skráður með nafni heldur var félag hans skráð sem eigandinn. Þetta fyrirkomulag var löglegt og þeir starfsmenn gamla Landsbankans í Lúxemborg sem Fréttablaðið ræddi við fullyrða að bankinn hafi ekki undir neinum kringumstæðum aðstoðað viðskiptavini við skattaundanskot. Starfsmaður Landsbankans í dag fullyrðir hins vegar að margar leiðir hafi verið til skattaundanskota í gegnum félögin. Þegar kom að því að taka peninga út úr félaginu hafi til dæmis mátt mynda kröfu á félagið, jafnvel með persónulegri eyðslu, og þannig haft jafnvægi á milli skulda og eigna sem skilaði sér í lægri skattheimtu. Leki gagna úr Panama-skjölunum sýnir skakka mynd af umfangi íslenskra viðskipta. Samkvæmt gögnunum tengjast að minnsta kosti 600 Íslendingar um 800 aflandsfélögum, þar af tengdist Landsbankinn í Lúxemborg ríflega 400 félögum. Lekinn kemur aðeins frá lögfræðistofunni Mossack Fonseca, sem Fréttablaðið hefur heimildir fyrir að hafi meðal annars verið notuð af Búnaðarbankanum í Lúxemborg áður en Landsbanki Íslands keypti bankann. Landsbankinn lánaði jafnframt fé inn í félögin, með veði í eignum þess. Þannig var komist hjá stimpilgjaldi. Árið 1998 þegar Gunnar Þ. Andersen, fyrrverandi forstjóri Fjármálaeftirlitsins, var starfsmaður Landsbankans hélt hann kynningu um aflandsfélög. Þar kom fram að kostir félaganna væru meðal annars útlán án stimpilgjalds, enginn fjármagnstekjuskattur og algjör bankaleynd. „Það er útbreiddur misskilningur meðal almenning að offshore starfsemi tengist sjálfkrafa vafasömu fjármálavafstri, en offshore þjónusta er eðlilegur þáttur í vöru og þjónustuvali nánast allra virtra alþjóðlegra banka,“ segir í kynningunni. Ímynd aflandsviðskipta sé „frískleiki og í takt við tímann“.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu þann 11. apríl.
Birtist í Fréttablaðinu Salan á Búnaðarbankanum Mest lesið Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Innlent Telja dagana frá síðasta innbroti Innlent Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því Innlent Von á mesta vindinum í marga mánuði Veður „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Innlent „Þau eru að herja á börnin okkar“ Innlent Bandaríkjamenn sagðir vilja Tony Blair við stjórnvölinn á Gasa Erlent Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Innlent Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Innlent Segist ekki munu leyfa Ísrael að innlima Vesturbakkann Erlent Fleiri fréttir Hringvegurinn í sundur vegna vatnavaxta Hugmyndir kynntar um „miðstöð jaðaríþrótta“ í Toppstöðinni Telja dagana frá síðasta innbroti Rannsaka líkamsárás og fjárkúgun Gat ekki lengur lesið en sagði engum frá því „Ég má ekki heita Hrísey en ég má heita Rodriguez“ Skvísur séu almennt frekar næringarsnauðar og börnin geti orðið matvönd „Þau eru að herja á börnin okkar“ Skipulagði bæjarferðir að vestan þannig að hann kæmist í Blóðbankann Lægð sem valdi meiri usla Minna fólk á að hafa vistir til þriggja daga á heimilinu Dæmigert hundaflaut að spyrja hvort kynin séu tvö Grafalvarleg staða í Danmörku, trampólínlægð og hundaflaut Viðvörunarstig hækkað: Auknar líkur á gosi Refsing fyrir að nauðga þroskaskertum manni milduð Breytingar í vændum á skrifstofu forseta Stærðarinnar grjót féll á fjölfarinn veg Bein útsending: Farið yfir það nýjasta í krabbameinsrannsóknum „Handagangur í öskjunni“ leiddi til þess að menntskælingar fengu áfengi Skæð fuglaflensa greindist á Norðurlandi Uppsagnir hjá Norðuráli í dag Þingmenn ræða stjórnlausa veðmálastarfsemi: Íslendingar Evrópumeistarar Stórt framfaraskref að færa Blóðbankann í Kringluna Austurstræti orðið að göngugötu Íbúar Ártúnsholts hrósa sigri gegn borginni - í bili Fyrsta trampólínlægðin væntanleg á morgun Dóttirin fær einungis að mæta einu sinni í viku í frístund Drónar í Danaveldi og Blóðbankinn opnar í Kringlunni „Skoðun mín skiptir ekki máli“ Nýtt Lækjartorg á ís þar til flóðamat liggur fyrir Sjá meira