Við megum ekki sofna á verðinum Ólöf Skaftadóttir skrifar 12. ágúst 2017 15:00 Hanna Katrín Friðriksson og Ragnhildur Sverrisdóttir kynntust á ritstjórn Morgunblaðsins árið 1993. Hanna Katrín er eini samkynhneigði þingmaðurinn. vísir/eyþór Okkar gæfa er íslenskt samfélag, þetta umburðarlynda og opna samfélag,“ segir Hanna Katrín Friðriksson, þingflokksformaður Viðreisnar og eini samkynhneigði þingmaðurinn. Hún er gift Ragnhildi Sverrisdóttur upplýsingafulltrúa, og saman eiga þær tvær dætur sem þær eignuðust 2001. „Ragnhildur er eina konan sem ég hef verið með og ég hef verið mjög lánsöm, því ég hef aldrei fundið fyrir neinum fordómum. Það var alveg búið að opna dyrnar þegar ég varð ástfangin af konu. Það sem var eftir voru lokahnykkir með lagasetningar. Það er það sem aðrir hópar undir þessari hinsegin-regnhlíf eru að glíma við í dag, eins og trans fólk,“ segir Hanna Katrín.Kné þarf að fylgja kviði „Það er svo mikilvægt þess vegna að láta kné fylgja kviði og festa í lögum réttindi hinsegin fólks þegar samfélagið er svona opið fyrir þessu. Ef það er ekki gert er alltaf þessi hætta á að verði afturför. Maður verður óneitanlega skelkaður þegar maður horfir á þróunina víða um heim, þegar hlutirnir fara að hallast að íhaldssemi og öfgum – þá vilja það oft verða þessir hópar, eins og konur og hinsegin fólk, sem eiga í vök að verjast. Við megum ekki sofna á verðinum.“ Ragnhildur kom út úr skápnum nokkru áður en Hanna Katrín gerði það, en þær felldu hugi saman á ritstjórn Morgunblaðsins um 1993. Ragnhildur gekk í Samtökin '78 þegar þau voru aðeins ársgömul, árið 1979.Mátti ekki tala um lesbíur „Þá var þetta pínulítill hópur. Við máttum ekki auglýsa neinar samkomur, máttum ekki nota orðið hommi eða lesbía í útvarpinu. Þetta var bara eins og í fornöld. Árið 1999, þegar gleðigangan var fyrst farin, höfðu orðið svo ótrúlegar breytingar. Þegar maður talaði um þessi fyrstu ár samtakanna var bara eins og maður væri að segja lygasögur af afa sínum,“ segir Ragnhildur hlæjandi. „Nú er svo mikið af hinsegin fyrirmyndum. Það breytti svo miklu.“ Hanna Katrín: „Nú er þetta íþróttafólk, poppstjörnur, pólitíkusar og líka venjulegt fólk, sem er ekki síðri fyrirmyndir vegna þess að það er það sem við flest erum.“Engar fréttir að vera trans Ragnhildur: „Svo hefur svo margt bæst í flóruna fleira en það eitt að vera lesbía eða hommi. Við sem erum lesbíur erum eiginlega orðnar svona forréttindahópur,“ segir Ragnhildur og hlær. „Maður heyrir af því í dag að unglingar séu ekki einu sinni að nefna það heima hjá sér þó það séu einhverjir trans unglingar í þeirra nærumhverfi. Þá hugsa ég með mér, vá, hvað við erum komin langt.“ Ragnhildur hefur gegnt trúnaðarstörfum fyrir Samtökin '78 í gegnum tíðina og tók nýverið sæti í trúnaðarráði samtakanna eftir hlé. Hún þekkir starf samtakanna vel og segir þau hafa breyst mikið, en þau séu að vinna gríðarlega mikilvægt starf. Breytingum fylgja gjarnan átök, líkt og frægt varð á síðasta ári, þegar úrsagnir urðu úr samtökunum eftir að aðildarumsókn BDSM-samtakanna var samþykkt. „Þetta eru orðin stór regnhlífasamtök. Einu sinni hét þetta bara Félag lesbía og homma og svo kom bí og trans og allt þetta og bættist í. Ég held að fólki, sem barðist hérna áður fyrr, hafi fundist það pínulítið búið að týna samtökunum sem kristallaðist svo í þessu BDSM-dæmi. Stofnendur samtakanna upplifðu sig jaðarsetta, því það voru komin svo mörg aðildarfélög.“Póltík má ekki valda kergju Hanna Katrín segir að hún hefði viljað sjá þetta leyst í meira bróðerni. „Það hefði mátt gera þetta betur. En þegar maður tekur þátt í þessu starfi, sem er náttúrulega aðallega í kringum þessa hátíð, þá hittir maður fólk sem er með manni undir regnhlífinni hinsegin fólk en er gjörólíkt manni. Því það er eitthvað annað sem skilgreinir það. Mér finnst dásamlegt að sjá þennan fjölbreytileika og þá verður þessi samhugur og þessi gleði. Maður verður svo þakklátur fyrir baráttu þessara óteljandi einstaklinga sem helltu sér út í þetta allt saman af svo ofboðslegum krafti, það er helst þess vegna sem maður verður svo svekktur þegar pólitík eða tæknileg atriði fara að valda kergju.Má ekki hlæja fólk út af sviðinu „Þetta var stórt mál, hlutirnir fóru hvorki fjandans til, eins og einhverjir spáðu, né gerðu samtökin sterkari. En ég veit ekki betur en að félagið sé mjög sterkt í dag. Hlutverk samtakanna hefur breyst og baráttumálin eru allt önnur. Ég sé ekki hvernig viðhorf almennings gæti verið betra gagnvart hinsegin fólki, sem var eitt aðalbaráttumálið hér áður fyrr. Nú eru málefnin orðin svo fjölbreytt. Það verður til þess að það verður ákveðið flækjustig. Það eina sem ég stressa mig á, hvað þetta varðar, er að mér þætti það slæm þróun ef við sérfræðivæddum þessa umræðu þannig að fólk almennt geti ekki tekið þátt í að tala um þetta. Það þarf að passa að hlæja fólk ekki út af sviðinu ef það kann ekki tungutakið. Maður hefur séð dæmi þess. Það má ekki fæla almenning frá því að taka þátt í baráttunni, því þá erum við búin að týna henni.“ Ragnhildur tekur undir. „Við þurfum að passa okkur að vera líka umburðarlynd, í okkar röðum og það eru það langflestir.“ Birtist í Fréttablaðinu Hinsegin Mest lesið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið „Fimm ár af allskonar og hamingjan er enn hér“ Lífið Hyggjast halda breytta Söngvakeppni á næsta ári Lífið Einfalt og frísklegt útlit fyrir hlaupið Lífið Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn Lífið Fleiri fréttir Hyggjast halda breytta Söngvakeppni á næsta ári Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Einfalt og frísklegt útlit fyrir hlaupið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist „Fimm ár af allskonar og hamingjan er enn hér“ Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ „Það er alveg hægt að vinna rifrildið en þá tapar sambandið“ Púsluðu sig inn í undanúrslit þrátt fyrir hremmingar Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Fagnaði 35 árum í sólinni Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn „Allir vonuðu að þetta yrði stelpa“ Mistök að eyða ekki meiri tíma með börnunum Göngutúr með umhverfissálfræðingi: „Árás inn í umhverfið“ og vannýttasta horn borgarinnar Kvaddi dramað og flutti fyrir ástina Selur slapp úr hvalskjafti Komo keppir á stærstu götubitakeppni í heimi Verslunarhjón selja glæsivillu í 108 Okkar eigið Ísland: Skelltu sér í slímuga laug Eitt stærsta bílabíó landsins fer fram um helgina „Það spurði þig enginn“ Mætt aftur til vinnu Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Fagurt einbýli í hjarta Vesturbæjar Ljúffengar vöfflur í nestisboxið Réði ekki við sig þegar hann hitti Lopez Ekki viss um að mamma hans hefði kosið hann Leyfir börnunum að sofa uppi í rúmi Smekklegasta fólk landsins skálaði í kaffi Skelltu sér úr háloftunum niður í Hörpu Sjá meira
Okkar gæfa er íslenskt samfélag, þetta umburðarlynda og opna samfélag,“ segir Hanna Katrín Friðriksson, þingflokksformaður Viðreisnar og eini samkynhneigði þingmaðurinn. Hún er gift Ragnhildi Sverrisdóttur upplýsingafulltrúa, og saman eiga þær tvær dætur sem þær eignuðust 2001. „Ragnhildur er eina konan sem ég hef verið með og ég hef verið mjög lánsöm, því ég hef aldrei fundið fyrir neinum fordómum. Það var alveg búið að opna dyrnar þegar ég varð ástfangin af konu. Það sem var eftir voru lokahnykkir með lagasetningar. Það er það sem aðrir hópar undir þessari hinsegin-regnhlíf eru að glíma við í dag, eins og trans fólk,“ segir Hanna Katrín.Kné þarf að fylgja kviði „Það er svo mikilvægt þess vegna að láta kné fylgja kviði og festa í lögum réttindi hinsegin fólks þegar samfélagið er svona opið fyrir þessu. Ef það er ekki gert er alltaf þessi hætta á að verði afturför. Maður verður óneitanlega skelkaður þegar maður horfir á þróunina víða um heim, þegar hlutirnir fara að hallast að íhaldssemi og öfgum – þá vilja það oft verða þessir hópar, eins og konur og hinsegin fólk, sem eiga í vök að verjast. Við megum ekki sofna á verðinum.“ Ragnhildur kom út úr skápnum nokkru áður en Hanna Katrín gerði það, en þær felldu hugi saman á ritstjórn Morgunblaðsins um 1993. Ragnhildur gekk í Samtökin '78 þegar þau voru aðeins ársgömul, árið 1979.Mátti ekki tala um lesbíur „Þá var þetta pínulítill hópur. Við máttum ekki auglýsa neinar samkomur, máttum ekki nota orðið hommi eða lesbía í útvarpinu. Þetta var bara eins og í fornöld. Árið 1999, þegar gleðigangan var fyrst farin, höfðu orðið svo ótrúlegar breytingar. Þegar maður talaði um þessi fyrstu ár samtakanna var bara eins og maður væri að segja lygasögur af afa sínum,“ segir Ragnhildur hlæjandi. „Nú er svo mikið af hinsegin fyrirmyndum. Það breytti svo miklu.“ Hanna Katrín: „Nú er þetta íþróttafólk, poppstjörnur, pólitíkusar og líka venjulegt fólk, sem er ekki síðri fyrirmyndir vegna þess að það er það sem við flest erum.“Engar fréttir að vera trans Ragnhildur: „Svo hefur svo margt bæst í flóruna fleira en það eitt að vera lesbía eða hommi. Við sem erum lesbíur erum eiginlega orðnar svona forréttindahópur,“ segir Ragnhildur og hlær. „Maður heyrir af því í dag að unglingar séu ekki einu sinni að nefna það heima hjá sér þó það séu einhverjir trans unglingar í þeirra nærumhverfi. Þá hugsa ég með mér, vá, hvað við erum komin langt.“ Ragnhildur hefur gegnt trúnaðarstörfum fyrir Samtökin '78 í gegnum tíðina og tók nýverið sæti í trúnaðarráði samtakanna eftir hlé. Hún þekkir starf samtakanna vel og segir þau hafa breyst mikið, en þau séu að vinna gríðarlega mikilvægt starf. Breytingum fylgja gjarnan átök, líkt og frægt varð á síðasta ári, þegar úrsagnir urðu úr samtökunum eftir að aðildarumsókn BDSM-samtakanna var samþykkt. „Þetta eru orðin stór regnhlífasamtök. Einu sinni hét þetta bara Félag lesbía og homma og svo kom bí og trans og allt þetta og bættist í. Ég held að fólki, sem barðist hérna áður fyrr, hafi fundist það pínulítið búið að týna samtökunum sem kristallaðist svo í þessu BDSM-dæmi. Stofnendur samtakanna upplifðu sig jaðarsetta, því það voru komin svo mörg aðildarfélög.“Póltík má ekki valda kergju Hanna Katrín segir að hún hefði viljað sjá þetta leyst í meira bróðerni. „Það hefði mátt gera þetta betur. En þegar maður tekur þátt í þessu starfi, sem er náttúrulega aðallega í kringum þessa hátíð, þá hittir maður fólk sem er með manni undir regnhlífinni hinsegin fólk en er gjörólíkt manni. Því það er eitthvað annað sem skilgreinir það. Mér finnst dásamlegt að sjá þennan fjölbreytileika og þá verður þessi samhugur og þessi gleði. Maður verður svo þakklátur fyrir baráttu þessara óteljandi einstaklinga sem helltu sér út í þetta allt saman af svo ofboðslegum krafti, það er helst þess vegna sem maður verður svo svekktur þegar pólitík eða tæknileg atriði fara að valda kergju.Má ekki hlæja fólk út af sviðinu „Þetta var stórt mál, hlutirnir fóru hvorki fjandans til, eins og einhverjir spáðu, né gerðu samtökin sterkari. En ég veit ekki betur en að félagið sé mjög sterkt í dag. Hlutverk samtakanna hefur breyst og baráttumálin eru allt önnur. Ég sé ekki hvernig viðhorf almennings gæti verið betra gagnvart hinsegin fólki, sem var eitt aðalbaráttumálið hér áður fyrr. Nú eru málefnin orðin svo fjölbreytt. Það verður til þess að það verður ákveðið flækjustig. Það eina sem ég stressa mig á, hvað þetta varðar, er að mér þætti það slæm þróun ef við sérfræðivæddum þessa umræðu þannig að fólk almennt geti ekki tekið þátt í að tala um þetta. Það þarf að passa að hlæja fólk ekki út af sviðinu ef það kann ekki tungutakið. Maður hefur séð dæmi þess. Það má ekki fæla almenning frá því að taka þátt í baráttunni, því þá erum við búin að týna henni.“ Ragnhildur tekur undir. „Við þurfum að passa okkur að vera líka umburðarlynd, í okkar röðum og það eru það langflestir.“
Birtist í Fréttablaðinu Hinsegin Mest lesið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið „Fimm ár af allskonar og hamingjan er enn hér“ Lífið Hyggjast halda breytta Söngvakeppni á næsta ári Lífið Einfalt og frísklegt útlit fyrir hlaupið Lífið Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn Lífið Fleiri fréttir Hyggjast halda breytta Söngvakeppni á næsta ári Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Einfalt og frísklegt útlit fyrir hlaupið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist „Fimm ár af allskonar og hamingjan er enn hér“ Ný plata frá Birgi Hákoni: „Ég er ekki lengur þessi gaur nema í tónlistinni“ „Það er alveg hægt að vinna rifrildið en þá tapar sambandið“ Púsluðu sig inn í undanúrslit þrátt fyrir hremmingar Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Fagnaði 35 árum í sólinni Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn „Allir vonuðu að þetta yrði stelpa“ Mistök að eyða ekki meiri tíma með börnunum Göngutúr með umhverfissálfræðingi: „Árás inn í umhverfið“ og vannýttasta horn borgarinnar Kvaddi dramað og flutti fyrir ástina Selur slapp úr hvalskjafti Komo keppir á stærstu götubitakeppni í heimi Verslunarhjón selja glæsivillu í 108 Okkar eigið Ísland: Skelltu sér í slímuga laug Eitt stærsta bílabíó landsins fer fram um helgina „Það spurði þig enginn“ Mætt aftur til vinnu Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Fagurt einbýli í hjarta Vesturbæjar Ljúffengar vöfflur í nestisboxið Réði ekki við sig þegar hann hitti Lopez Ekki viss um að mamma hans hefði kosið hann Leyfir börnunum að sofa uppi í rúmi Smekklegasta fólk landsins skálaði í kaffi Skelltu sér úr háloftunum niður í Hörpu Sjá meira