Vandræði borgarstjórans Jónas Elíasson skrifar 4. mars 2022 17:00 Enn sortnar á dalnum hjá Reykjavík (Rvk). Ofan á hinn gamla braggablús, ónýta moltunarstöð, skuldir sem bærinn getur aldrei borgað og 15 ára bið eftir endurbótum á almannasamgöngunum, bætist nú snjómokstur sem Rvk greinilega ræður illa við. Er einhver björgun í sjónmáli? Það er mjög erfitt að sjá neina björgun framundan. Það er ákveðin hefð fyrir að þegar sveitarfélög verða gjaldþrota koma bankar, lífeyrissjóðir og ríkissjóður til hjálpar. Þetta gengur ekki með Rvk, skuldirnar eru of miklar. Þá er rekstrargrundvöllur Rvk brostinn, borgin er komin með of margt fólk í vinnu miðað við fjárhagslega getu og búin að hafa það lengi. Í júlí 2022. var starfsfólk Reykjavíkurborgar 11.544 talsins og hafði fjölgað um 20% á 4 árum. Íbúafjölgun í Rvk er mjög lág, um 1% á síðasta ári, lægsta tala sem um getur. Borgarstjórninni hefur ekki tekist að höndla þessi skilaboð, þó spá um íbúafjölgun sé aðgengileg hjá Hagstofunni. Skipulagið Í þessum málaflokki virðist ráða ríkjum einhver félagsleg byggingarlist sem er því marki brennd að mega ekki undir nokkrum kringumstæðun nota hefðbundnar lausnir. Á öllum þéttingareitum eru teiknaðar karré-blokkir sem hafa eiginlega ekki sést síðan á dögum Napóleons III. Stundum eru svalir svo útstæðar að húsin minna á kommóðu með opnar skúffur. Fjölskylduhús (1 - 2 íbúðir) eru ekki í boði, svo er byggingakostnaðurinn á íbúð um 10 - 20 milljónum hærri en annarsstaðar vegna hás lóðaverðs og umferðartafa. Miðborgin Lækjartorg og Lækjargata erubúin að vera meiri háttar umferðarklúður í fjölda ára vegna framkvæmda sem aldrei klárast. Mörg fyrirtæki eru flúin þaðan og utan túristatímans er miðbærinn oft eins og dauðs manns gröf. Bjórkrárnar gera þó sitt besta til að halda lífi í tuskunum, en eins og og maður sagði: Þarna eru pólitíkusar, túristar og fyllibyttur, annað ekki. Samgöngur Borgarlína er kynnt sem hágæðakerfi. Strætó nær þeim staðli nú þegar, svo á Borgarlína að vera alveg eins. Hún var samþykkt og kynnt 2018 með miklum fagnaðarlátum. En svo komust fagmenn SFA (https://samgongurfyriralla.com/) í málið. Þeir fundu út að 60 - 80 milljarða miðjubrautirnar eru fyrir annari umferð og gera strætó lítið sem ekkert gagn, endanleg kostnaðparáætlun er ekki til ennþá en gæti endað hvar sem er fyrir ofan 100 milljarða. Hægt væri að gera létta Borgarlínu fyrir einungis 20 milljarða og húnværi löngu búin, ef hún hefði verið samþykkt 2018 en ekki þessi þunga hörmung, sem Rvk er búin að bíða eftir í 15 ár. Sá tími hefur farið í að bíða eftir endurbótum á strætó og ekkert útlit fyrir að þær komi nokkurntíma nema menn sjái að sér og breyti um stefnu. Ýmislegt fleira má telja, t.d. Sæbrautarstokkur og Miklubrautarstokkur eru allt of dýrar framkvæmdir sjá hér. Umferðatafir Umferðini hefur þyngst mikið og Rvk stuðlaðivísvitandi að verri umferð með því að taka mislæg gatnamót á þjóðvegakerfinu út úr skipulagi 2015. Þetta hefði ekki verið leyft nokkru siðmenntuðu landi, enda varð Vegagerðin æf af reiði. Þetta þyrfti að laga með sérstökum heimildarlögum Alþingis sem leyfa nauðsynleg gatnamót í þjóðvegakerfinu. Tafir og Tafakostnaður Umferðarþunginn er að færast í fyrra horf eftir kovid. Tafakostnaður í umferð á höfuðborgar svæðinu nálgast nú 50 milljarða á ári og vex hröðum skrefum. Þetta er stærsti einstaki kostnaðarliður samgangna á Íslandi fyrir utan bílana. Svo skýrir þetta hluta af háum byggingakostnaði í Rvk. Borgin lætur eins og þetta stóra vandamál sé ekki til, en þetta er málið sem þarf að taka á með aðgerðum í þjóðvegakerfi Reykjavíkur. Það kerfi þarf að vera umferðaljósalaus. Það er ekki nokkurt vit að Rvk komist upp með að tefja umferð á þjóðvegakerfinu í borginni að eigin kreddupólitísku hentisemi. Eitt dæmi er brúin yfir Fossvog, hún á ekki að vera fyrir bíla. Þar eiga að fara yfir 150 bílar á dag, allt strætisvagnar. En hún mundi taka 30.000 bíla/dag sem verða að taka á sig 5 mín. krók þó þessi brú sé komin. Þær tafir gætu orðið 750.000 tímar á ári eða 3 milljarðar/ári í tafakostnað. Engin létting á umferð þar. Fyrirtækið betri samgöngur og fundur í Rvk Betri samgöngur eiga að fá 50 milljarða í Borgarlínu á Samgönguáætlun, + 23 milljarða á loftslagsáætlun. Létta línan kostar 20 milljarða svo þessar fjárveitingar eru óþarfar og þar með 60 milljarða sérstakur skattur sem Betri Samgöngur eiga að innheimta af bílaumferð (tafagjöld). Forstjóri betri samgangna sér þetta og er þar af leiðandi sérstakur áhugamaður um þungu Borgarlínuna og sleppur engu tækifæri til að hæla henni á fundum. Hann vill ekki missa nýja skattinn og 60 milljarðana. En til hvers er þetta fyrirtæki ? Taka á sig verkefni sem Vegagerðin hefur sinnt ? Björgunaraðgerð ríkisstjórnar sem er búin að sjá að Rvk ræður ekki við verkefni sín ? Þarna er ýmislegt óútskýrt. Kannski skýrast málin í dag (4.3.´22). Borgarstjóri er búinn að boða mikinn halelújakór niður í ráðhús til að ræða samgöngumál. Kannski fáum við svar við: Hverjir eru kostir þungu Borgarlínunnar? Hvernig ætlar borgin að fjármagna hana, með sértökum Rvk skatti kr 30,000 á bíl/ári? Af hverju skal byggja inn á helgunarsvæði vega í mesta hávaða og ryki á Íslandi ? Ætlar Rvk að gera rannsóknir á eða ráðstafanir gegn umferðatöfum ? O.s. frv. Höfundur er prófessor við Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jónas Elíasson Reykjavík Borgarstjórn Skoðun: Kosningar 2022 Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Enn sortnar á dalnum hjá Reykjavík (Rvk). Ofan á hinn gamla braggablús, ónýta moltunarstöð, skuldir sem bærinn getur aldrei borgað og 15 ára bið eftir endurbótum á almannasamgöngunum, bætist nú snjómokstur sem Rvk greinilega ræður illa við. Er einhver björgun í sjónmáli? Það er mjög erfitt að sjá neina björgun framundan. Það er ákveðin hefð fyrir að þegar sveitarfélög verða gjaldþrota koma bankar, lífeyrissjóðir og ríkissjóður til hjálpar. Þetta gengur ekki með Rvk, skuldirnar eru of miklar. Þá er rekstrargrundvöllur Rvk brostinn, borgin er komin með of margt fólk í vinnu miðað við fjárhagslega getu og búin að hafa það lengi. Í júlí 2022. var starfsfólk Reykjavíkurborgar 11.544 talsins og hafði fjölgað um 20% á 4 árum. Íbúafjölgun í Rvk er mjög lág, um 1% á síðasta ári, lægsta tala sem um getur. Borgarstjórninni hefur ekki tekist að höndla þessi skilaboð, þó spá um íbúafjölgun sé aðgengileg hjá Hagstofunni. Skipulagið Í þessum málaflokki virðist ráða ríkjum einhver félagsleg byggingarlist sem er því marki brennd að mega ekki undir nokkrum kringumstæðun nota hefðbundnar lausnir. Á öllum þéttingareitum eru teiknaðar karré-blokkir sem hafa eiginlega ekki sést síðan á dögum Napóleons III. Stundum eru svalir svo útstæðar að húsin minna á kommóðu með opnar skúffur. Fjölskylduhús (1 - 2 íbúðir) eru ekki í boði, svo er byggingakostnaðurinn á íbúð um 10 - 20 milljónum hærri en annarsstaðar vegna hás lóðaverðs og umferðartafa. Miðborgin Lækjartorg og Lækjargata erubúin að vera meiri háttar umferðarklúður í fjölda ára vegna framkvæmda sem aldrei klárast. Mörg fyrirtæki eru flúin þaðan og utan túristatímans er miðbærinn oft eins og dauðs manns gröf. Bjórkrárnar gera þó sitt besta til að halda lífi í tuskunum, en eins og og maður sagði: Þarna eru pólitíkusar, túristar og fyllibyttur, annað ekki. Samgöngur Borgarlína er kynnt sem hágæðakerfi. Strætó nær þeim staðli nú þegar, svo á Borgarlína að vera alveg eins. Hún var samþykkt og kynnt 2018 með miklum fagnaðarlátum. En svo komust fagmenn SFA (https://samgongurfyriralla.com/) í málið. Þeir fundu út að 60 - 80 milljarða miðjubrautirnar eru fyrir annari umferð og gera strætó lítið sem ekkert gagn, endanleg kostnaðparáætlun er ekki til ennþá en gæti endað hvar sem er fyrir ofan 100 milljarða. Hægt væri að gera létta Borgarlínu fyrir einungis 20 milljarða og húnværi löngu búin, ef hún hefði verið samþykkt 2018 en ekki þessi þunga hörmung, sem Rvk er búin að bíða eftir í 15 ár. Sá tími hefur farið í að bíða eftir endurbótum á strætó og ekkert útlit fyrir að þær komi nokkurntíma nema menn sjái að sér og breyti um stefnu. Ýmislegt fleira má telja, t.d. Sæbrautarstokkur og Miklubrautarstokkur eru allt of dýrar framkvæmdir sjá hér. Umferðatafir Umferðini hefur þyngst mikið og Rvk stuðlaðivísvitandi að verri umferð með því að taka mislæg gatnamót á þjóðvegakerfinu út úr skipulagi 2015. Þetta hefði ekki verið leyft nokkru siðmenntuðu landi, enda varð Vegagerðin æf af reiði. Þetta þyrfti að laga með sérstökum heimildarlögum Alþingis sem leyfa nauðsynleg gatnamót í þjóðvegakerfinu. Tafir og Tafakostnaður Umferðarþunginn er að færast í fyrra horf eftir kovid. Tafakostnaður í umferð á höfuðborgar svæðinu nálgast nú 50 milljarða á ári og vex hröðum skrefum. Þetta er stærsti einstaki kostnaðarliður samgangna á Íslandi fyrir utan bílana. Svo skýrir þetta hluta af háum byggingakostnaði í Rvk. Borgin lætur eins og þetta stóra vandamál sé ekki til, en þetta er málið sem þarf að taka á með aðgerðum í þjóðvegakerfi Reykjavíkur. Það kerfi þarf að vera umferðaljósalaus. Það er ekki nokkurt vit að Rvk komist upp með að tefja umferð á þjóðvegakerfinu í borginni að eigin kreddupólitísku hentisemi. Eitt dæmi er brúin yfir Fossvog, hún á ekki að vera fyrir bíla. Þar eiga að fara yfir 150 bílar á dag, allt strætisvagnar. En hún mundi taka 30.000 bíla/dag sem verða að taka á sig 5 mín. krók þó þessi brú sé komin. Þær tafir gætu orðið 750.000 tímar á ári eða 3 milljarðar/ári í tafakostnað. Engin létting á umferð þar. Fyrirtækið betri samgöngur og fundur í Rvk Betri samgöngur eiga að fá 50 milljarða í Borgarlínu á Samgönguáætlun, + 23 milljarða á loftslagsáætlun. Létta línan kostar 20 milljarða svo þessar fjárveitingar eru óþarfar og þar með 60 milljarða sérstakur skattur sem Betri Samgöngur eiga að innheimta af bílaumferð (tafagjöld). Forstjóri betri samgangna sér þetta og er þar af leiðandi sérstakur áhugamaður um þungu Borgarlínuna og sleppur engu tækifæri til að hæla henni á fundum. Hann vill ekki missa nýja skattinn og 60 milljarðana. En til hvers er þetta fyrirtæki ? Taka á sig verkefni sem Vegagerðin hefur sinnt ? Björgunaraðgerð ríkisstjórnar sem er búin að sjá að Rvk ræður ekki við verkefni sín ? Þarna er ýmislegt óútskýrt. Kannski skýrast málin í dag (4.3.´22). Borgarstjóri er búinn að boða mikinn halelújakór niður í ráðhús til að ræða samgöngumál. Kannski fáum við svar við: Hverjir eru kostir þungu Borgarlínunnar? Hvernig ætlar borgin að fjármagna hana, með sértökum Rvk skatti kr 30,000 á bíl/ári? Af hverju skal byggja inn á helgunarsvæði vega í mesta hávaða og ryki á Íslandi ? Ætlar Rvk að gera rannsóknir á eða ráðstafanir gegn umferðatöfum ? O.s. frv. Höfundur er prófessor við Háskóla Íslands.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar