Flúor ekki mælst meiri í lofti og lömbum við Grundartanga Eiður Þór Árnason skrifar 15. júní 2022 16:28 Álver Norðuráls á Grundartanga. Landsvirkjun Magn flúors var óvenjuhátt í kringum iðnaðarsvæðið á Grundartanga á seinasta ári þar sem Norðurál, Alur Álvinnsla og Elkem eru meðal annars með starfsemi. Þá var styrkur brennisteinstvíoxíðs og brennisteinsvetnis með því hæsta sem mælst hefur. Loftgæðamælingar á flúor við mælistöðina á Kríuvörðu voru fyrir ofan viðmiðunarmörk í starfsleyfi Norðuráls. Styrkur loftkennds flúors og flúors í svifryki í andrúmslofti rúmlega tvöfaldaðist þar milli ára og hefur aldrei mælst hærri. Aðrar mælingar á flúor voru innan starfsleyfismarka Norðuráls. Styrkur brennisteinstvíoxíðs og brennisteinsvetnis var í öllum tilvikum undir umhverfismörkum. Aðrar loftgæðamælingar í andrúmslofti uppfylltu viðmiðunarmörk í reglugerðum. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Eflu verkfræðistofu vegna umhverfisvöktunar á iðnaðarsvæðinu á Grundartanga. Að sögn Eflu tengjast óvenju háar niðurstöður fyrir flúor og brennistein hugsanlega staðsetningu mælistöðva, veðurfari og áhrifum frá eldgosinu í Geldingadölum. Styrkur nituroxíða, svifryks og bensó(a)pýrens mældist í öllum tilvikum undir skilgreindum umhverfismörkum. Á Kríuvörðu mældist magn áfallins flúors og súlfats með úrkomu mjög hátt miðað við undanfarin ár en á Gröf II mældist magn áfallins flúors og súlfats svipað og árin á undan. Sýrustig úrkomu mældist það lægsta frá upphafi mælinga á öllum mælistöðvum, að því er fram kemur í samantekt Eflu. Ekki eru skilgreind umhverfismörk í reglugerðum fyrir styrk uppleystra efna og sýrustig í úrkomu. Styrkur flúors ekki mælst hærri í Kalmansá og Urriðaá Styrkur flúors í Kalmansá og Urriðaá var sá hæsti á seinasta ári frá upphafi mælinga í báðum ám. Sýrustig og meðalstyrkur flúors og súlfats var þó í öllum vöktunarám innan þeirra marka sem skilgreind eru í neysluvatnsreglugerð. Styrkur flúors í dragánum hefur haldist óbreyttur undanfarin ár og er um fjórum sinnum lægri en í Kalmansá og Urriðaá. Mælingar í gróðri leiddu í ljós að niðurstöður fyrir flúor í grasi árið 2021 voru óvenjulegar. Að sögn Eflu var hækkun á flúor í grasi á öllum svæðum milli ára nema í Stekkjarási sem er innan þynningarsvæðisins í kringum iðnaðarsvæðið. Mest var hækkunin í Kjós og í viðmiðunarsýnum í Skorradal og hefur viðlíka hækkun aldrei sést áður síðan þar hófst vöktun. Álver Norðuráls á Grundartanga var gangsett árið 1998.Vísir/Vilhelm Í öllum tilvikum mældist flúor í grasi þó undir töldum þolmörkum grasa og undir reglugerðarmörkum um magn flúors í fóðri, að sögn Eflu. Hækkun var á meðalstyrk flúors í grasi bæði norðan og sunnan fjarðar miðað við árið 1997 en engin breyting var miðað við árið 2007. Niðurstöður fyrir flúor í laufi sýna sömu fylgni og grassýnin. Flúor hækkaði á milli ára á öllum svæðum nema Stekkjarás sem er innan þynningarsvæðis. Hækkunin var mest í Kjós og austan iðnaðarsvæðisins, og í viðmiðunarsýnunum í Skorradal. Styrkur flúors í laufi mældist á öllum vöktunarstöðum undir þolmörkum lauftrjáa. Engin breyting var á meðalstyrk flúors í eins árs eða tveggja ára barri norðan fjarðar miðað við árið 1997 og árið 2007. Hins vegar mældist hækkun á meðalstyrk flúors í eins og tveggja ára barri sunnan fjarðar miðað við árið 1997, en engin breyting miðað við árið 2007. Aldrei mælst hærri styrkur flúors í lambi Jafnframt kemur fram í skýrslu Eflu að meðalstyrkur flúors í lömbum austan, norðan og norðvestur af iðnaðarsvæðinu hafi ekki mælst jafn hár síðan 2007. Meðalstyrkur flúors í lömbum frá öðrum vöktunarbæjum norðan fjarðar hafi verið innan þeirra sveiflu sem mælingar hafi sýnt frá árinu 2007. Ekki eru skilgreind viðmiðunarmörk í íslenskum reglugerðum fyrir styrk flúors í kjálkabeinum lamba eða fullorðins fjár. „Frá því að vöktun hófst hefur aldrei áður mælst hærri styrkur flúors í lambi. Í tveimur tilfellum mældist flúor yfir þeim mörkum sem talin eru valda tannskemmdum vegna flúors í dádýrum samkvæmt norskri rannsókn og í einu tilfelli yfir þeim mörkum þar sem hætta er talin á tannskemmdum í dádýrum,“ segir í skýrslunni. Þó hafi ekki verið greinilegt samband milli tannheilsu og styrks flúors í kjálkabeinum lamba. Árið 2021 var breyting til hækkunar á meðalstyrk flúors í kjálkum lamba norðan fjarðar miðað við árin 1997 og 2020, en var óbreyttur miðað við árið 2007. Sunnan fjarðar var meðalstyrkur flúors hærri árið 2021 miðað við árin 1997, 2007 og 2020. „Frá einum bæ mældist meðalstyrkur flúors í kjálkabeinum fullorðins fjár yfir þeim mörkum sem talin eru valda tannskemmdum í dádýrum. Meðalstyrkur flúors frá öðrum fimm bæjum var yfir viðmiðum, þar sem hætta er talin á tannskemmdum vegna flúors í dádýrum samkvæmt norskri rannsókn.“ Ástand tanna og liðamóta innan marka Ekki var marktæk breyting á meðalstyrk flúors í fullorðnu fé norðan Hvalfjarðar miðað við árin 2007 og 2020 en marktæk hækkun var miðað við árið 1997. Sunnan fjarðar var marktæk breyting til hækkunar á meðalstyrk flúors í fullorðnu fé miðað við árin 1997, 2007 og 2020. Niðurstöður skoðunar dýralæknis á tönnum og liðamótum framfóta lifandi sauðfjár og hrossa gáfu til kynna að áhrif flúors séu ekki greinanleg. Að sögn Eflu var ástand tanna og liðamóta innan þeirra marka sem dýralæknir taldi eðlilegt. Niðurstöður fyrir ferskvatn, gras, sjó, krækling leiddu í ljós að öll viðmiðunarmörk voru uppfyllt sem sett eru í reglugerðum. Umhverfisvöktun iðnaðarsvæðisins á Grundartanga fór fram samkvæmt umhverfisvöktunaráætlun sem gildir til ársins 2028 en tilgangur vöktunarinnar er að meta áhrif starfsemi á iðnaðarsvæðinu á umhverfið. Árið 2021 voru gerðar mælingar á loftgæðum, ferskvatni, umhverfi flæðigryfja í sjó, lífríki sjávar, móareitum, gróðri og grasbítum. Alur Álvinnsla, Elkem Ísland og Norðurál Grundartangi taka þátt í umhverfisvöktuninni. Umhverfismál Hvalfjarðarsveit Áliðnaður Stóriðja Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína Innlent Fleiri fréttir „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta „Þetta er auðvitað allt of lítið úrtak til að vera marktækt“ Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Miklar breytingar á gjaldskrá leikskóla borgarinnar Sjá meira
Loftgæðamælingar á flúor við mælistöðina á Kríuvörðu voru fyrir ofan viðmiðunarmörk í starfsleyfi Norðuráls. Styrkur loftkennds flúors og flúors í svifryki í andrúmslofti rúmlega tvöfaldaðist þar milli ára og hefur aldrei mælst hærri. Aðrar mælingar á flúor voru innan starfsleyfismarka Norðuráls. Styrkur brennisteinstvíoxíðs og brennisteinsvetnis var í öllum tilvikum undir umhverfismörkum. Aðrar loftgæðamælingar í andrúmslofti uppfylltu viðmiðunarmörk í reglugerðum. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu Eflu verkfræðistofu vegna umhverfisvöktunar á iðnaðarsvæðinu á Grundartanga. Að sögn Eflu tengjast óvenju háar niðurstöður fyrir flúor og brennistein hugsanlega staðsetningu mælistöðva, veðurfari og áhrifum frá eldgosinu í Geldingadölum. Styrkur nituroxíða, svifryks og bensó(a)pýrens mældist í öllum tilvikum undir skilgreindum umhverfismörkum. Á Kríuvörðu mældist magn áfallins flúors og súlfats með úrkomu mjög hátt miðað við undanfarin ár en á Gröf II mældist magn áfallins flúors og súlfats svipað og árin á undan. Sýrustig úrkomu mældist það lægsta frá upphafi mælinga á öllum mælistöðvum, að því er fram kemur í samantekt Eflu. Ekki eru skilgreind umhverfismörk í reglugerðum fyrir styrk uppleystra efna og sýrustig í úrkomu. Styrkur flúors ekki mælst hærri í Kalmansá og Urriðaá Styrkur flúors í Kalmansá og Urriðaá var sá hæsti á seinasta ári frá upphafi mælinga í báðum ám. Sýrustig og meðalstyrkur flúors og súlfats var þó í öllum vöktunarám innan þeirra marka sem skilgreind eru í neysluvatnsreglugerð. Styrkur flúors í dragánum hefur haldist óbreyttur undanfarin ár og er um fjórum sinnum lægri en í Kalmansá og Urriðaá. Mælingar í gróðri leiddu í ljós að niðurstöður fyrir flúor í grasi árið 2021 voru óvenjulegar. Að sögn Eflu var hækkun á flúor í grasi á öllum svæðum milli ára nema í Stekkjarási sem er innan þynningarsvæðisins í kringum iðnaðarsvæðið. Mest var hækkunin í Kjós og í viðmiðunarsýnum í Skorradal og hefur viðlíka hækkun aldrei sést áður síðan þar hófst vöktun. Álver Norðuráls á Grundartanga var gangsett árið 1998.Vísir/Vilhelm Í öllum tilvikum mældist flúor í grasi þó undir töldum þolmörkum grasa og undir reglugerðarmörkum um magn flúors í fóðri, að sögn Eflu. Hækkun var á meðalstyrk flúors í grasi bæði norðan og sunnan fjarðar miðað við árið 1997 en engin breyting var miðað við árið 2007. Niðurstöður fyrir flúor í laufi sýna sömu fylgni og grassýnin. Flúor hækkaði á milli ára á öllum svæðum nema Stekkjarás sem er innan þynningarsvæðis. Hækkunin var mest í Kjós og austan iðnaðarsvæðisins, og í viðmiðunarsýnunum í Skorradal. Styrkur flúors í laufi mældist á öllum vöktunarstöðum undir þolmörkum lauftrjáa. Engin breyting var á meðalstyrk flúors í eins árs eða tveggja ára barri norðan fjarðar miðað við árið 1997 og árið 2007. Hins vegar mældist hækkun á meðalstyrk flúors í eins og tveggja ára barri sunnan fjarðar miðað við árið 1997, en engin breyting miðað við árið 2007. Aldrei mælst hærri styrkur flúors í lambi Jafnframt kemur fram í skýrslu Eflu að meðalstyrkur flúors í lömbum austan, norðan og norðvestur af iðnaðarsvæðinu hafi ekki mælst jafn hár síðan 2007. Meðalstyrkur flúors í lömbum frá öðrum vöktunarbæjum norðan fjarðar hafi verið innan þeirra sveiflu sem mælingar hafi sýnt frá árinu 2007. Ekki eru skilgreind viðmiðunarmörk í íslenskum reglugerðum fyrir styrk flúors í kjálkabeinum lamba eða fullorðins fjár. „Frá því að vöktun hófst hefur aldrei áður mælst hærri styrkur flúors í lambi. Í tveimur tilfellum mældist flúor yfir þeim mörkum sem talin eru valda tannskemmdum vegna flúors í dádýrum samkvæmt norskri rannsókn og í einu tilfelli yfir þeim mörkum þar sem hætta er talin á tannskemmdum í dádýrum,“ segir í skýrslunni. Þó hafi ekki verið greinilegt samband milli tannheilsu og styrks flúors í kjálkabeinum lamba. Árið 2021 var breyting til hækkunar á meðalstyrk flúors í kjálkum lamba norðan fjarðar miðað við árin 1997 og 2020, en var óbreyttur miðað við árið 2007. Sunnan fjarðar var meðalstyrkur flúors hærri árið 2021 miðað við árin 1997, 2007 og 2020. „Frá einum bæ mældist meðalstyrkur flúors í kjálkabeinum fullorðins fjár yfir þeim mörkum sem talin eru valda tannskemmdum í dádýrum. Meðalstyrkur flúors frá öðrum fimm bæjum var yfir viðmiðum, þar sem hætta er talin á tannskemmdum vegna flúors í dádýrum samkvæmt norskri rannsókn.“ Ástand tanna og liðamóta innan marka Ekki var marktæk breyting á meðalstyrk flúors í fullorðnu fé norðan Hvalfjarðar miðað við árin 2007 og 2020 en marktæk hækkun var miðað við árið 1997. Sunnan fjarðar var marktæk breyting til hækkunar á meðalstyrk flúors í fullorðnu fé miðað við árin 1997, 2007 og 2020. Niðurstöður skoðunar dýralæknis á tönnum og liðamótum framfóta lifandi sauðfjár og hrossa gáfu til kynna að áhrif flúors séu ekki greinanleg. Að sögn Eflu var ástand tanna og liðamóta innan þeirra marka sem dýralæknir taldi eðlilegt. Niðurstöður fyrir ferskvatn, gras, sjó, krækling leiddu í ljós að öll viðmiðunarmörk voru uppfyllt sem sett eru í reglugerðum. Umhverfisvöktun iðnaðarsvæðisins á Grundartanga fór fram samkvæmt umhverfisvöktunaráætlun sem gildir til ársins 2028 en tilgangur vöktunarinnar er að meta áhrif starfsemi á iðnaðarsvæðinu á umhverfið. Árið 2021 voru gerðar mælingar á loftgæðum, ferskvatni, umhverfi flæðigryfja í sjó, lífríki sjávar, móareitum, gróðri og grasbítum. Alur Álvinnsla, Elkem Ísland og Norðurál Grundartangi taka þátt í umhverfisvöktuninni.
Umhverfismál Hvalfjarðarsveit Áliðnaður Stóriðja Mest lesið Vaktin: Dómari kveður upp um refsingu Diddy Erlent Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Innlent Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Innlent Látinn fara eftir að hafa neitað Trump um sverð í eigu Eisenhower Erlent Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Innlent Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Innlent Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Innlent „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Bein útsending: Siglt áleiðis til Gasa Erlent Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína Innlent Fleiri fréttir „Kópavogsmódelið er ekkert annað en þjónustuskerðing“ Nýsestur á skrifstofunni þegar hann fékk bíl í flasið Starfsmaður á Brákarborg grunaður um kynferðisbrot Fresta framkvæmdum vegna veðurs Sýnist komið að seinni hluta í eldsumbrotum í Sundhnúksgígaröðinni Grunaður um að hafa brotið á fleiri en tíu börnum Varaformannsslagur í Miðflokknum: Öll vinir og „peppuð“ fyrir landsþingi Stöðfirðingum enn ráðlagt að sjóða vatn vegna mengunar Tillögurnar í leikskólamálum séu vonbrigði og uppgjöf Jörð skelfur í Krýsuvík og Þjóðaröryggisráð fundaði í morgun Fólk að bugast þar til hætt var að manna vaktir á föstudögum Snorri etur kappi við Bergþór og Ingibjörgu Hafnaði kæru Sameindar vegna Konukots í Ármúla Ingibjörg tekur slaginn við Bergþór Skjálftahrina við Krýsuvík og Kleifarvatn Sagt að njóta ótruflaðrar ástar í Venesúela Bergþór vill verða varaformaður Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta „Þetta er auðvitað allt of lítið úrtak til að vera marktækt“ Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Miklar breytingar á gjaldskrá leikskóla borgarinnar Sjá meira