Bestu ráðin í baráttunni við bitin Máni Snær Þorláksson skrifar 19. júní 2023 21:54 Lúsmý hefur valdið mörgum Íslendingum miklum ama síðustu ár. Vísir/Vilhelm Lúsmýið hefur nartað í Íslendinga í auknum mæli á sumrin síðustu ár. Húsráð við bitunum eru jafn ólík og þau eru mörg en ofnæmislæknir segir að best sé að kæla bitin, bera sterakrem á þau og taka ofnæmislyf. „Þetta er vágestur sem eiginlega kom hingað fyrst í kringum 2015. Við höfum þekkt bitmýið lengi og flær og annað sem hefur verið að trufla okkur. Þetta er öllu meira og leggst á mjög marga,“ segir Mikael Valur Clausen, ofnæmislæknir barna, í samtali við Reykjavík síðdegis í dag. Mikael segir að þegar lúsmýið byrjar að sjúga blóð úr fólki bregðist ónæmiskerfið við. Það gefi frá sér alls konar efni til að verjast álaginu sem lúsmýið veldur og við það kemur bólgan. Mismunandi sé þó hversu mikil viðbrögð líkamans eru við bitunum. „Það er svolítið mismunandi milli manna. Því það er ekki þannig að þú ert ekki bitinn og þess vegna ert þú í svona góðum málum. Þetta fer á alla og það er mismunandi hvernig fólk svarar.“ Ekki klóra heldur kæla Að sögn Mikaels er mikilvægast að koma í veg fyrir bitum með fyrirbyggjandi vörnum. Þegar fólk verður fyrir barðinu á lúsmýinu sé þó hægt að grípa til ýmissa ráða. Fólk eigi þó alls ekki að klóra sér í bitunum. „Það er það allra versta vegna þess að þá ertirðu húðina meira, þá verður meira blóðfæði á staðinn og þá verður meiri ertingur og kláði. Svo er hætta á að það verði sýking í stungunni og þá er maður enn verr settur.“ Fólk á ekki að klóra bólgunum sem lúsmýbitin valda. Frekar á að kæla þær.Vísir/Vilhelm Það sem fólk á frekar að gera er að kæla bólguna sem bitin valda og taka síðan lyf, „Þá getur maður sett ísmola í poka og svo handklæði á milli, ekki beint á húðina því þá fær maður frostskaða. Þannig þú kælir þetta niður fyrst um sinn og svo er að taka ofnæmislyf.“ Ofnæmislyf og sterakrem Mikael ráðleggur fólki sem fær mikil viðbrögð við bitum að taka ofnæmislyf á hverjum morgni. „Það eru bara þau sem þú getur keypt í apótekum. Ég held að flest þessi ofnæmislyf sé hægt að kaupa án lyfseðils. Svo eru til sterkari útgáfur.“ Sterkari útgáfurnar séu sumar lyfseðilsskyldar. Þurfi fólk sterkari lyf geti það tekið stærri skammt af veikari lyfjunum. „Það sem er hægt að gera er einfaldlega að taka tvöfaldan skammt, þú tekur að morgni og ef þú ert slæm seinni partinn þá tekurðu aðra töflu.“ Mikael ráðleggur þá fólki að setja sterakrem á bitin og nefnir sem dæmi Mildison, sem inniheldur sterahormónið hýdrókortisón. „Það væri sjálfsagt að bera það á akkúrat stunguna. Það hemur bólgusvörun og kláða, getur haft einhver áhrif á það. Ef maður er mjög slæmur þá getur maður leitað til síns heimilislæknis og fengið næsta stig fyrir ofan af sterakremi.“ Mikael ráðleggur fólki til dæmis að nota Mildison sterakrem við bitunum.Skjáskot/Lyfjaver Mælir ekki með heitri skeið Það að hita skeið undir heitu vatni og leggja á bitið er eitt af þeim húsráðum sem notuð hafa verið við bitum hér á landi. „Þetta er ekki gott ráð, því það getur verið hættulegt,“ segir Mikael við því ráði og bendir á að þetta geti valdið brunaskaða. Þó að hiti sé verkjadeyfandi myndi hann ekki sjálfur ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin sín. Hiti og kuldi séu verkjadeyfandi, kuldinn sé meira notaður. Sjálfur myndi hann ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin. Ljós við enda ganganna Íslendingar þurfa þó ekki að örvænta um of vegna lúsmýsins. „Það er samt ljós í endanum á göngunum, þetta er svo nýtt hérna,“ segir Mikael. Með tímanum byggi fólk upp ónæmi við bitunum. „Davíð Gíslason, ofnæmislæknir sem er núna á níræðisaldri en er hress og hraustur, hefur sagt frá því að þegar þeir voru að vinna með lúsina sem var með æðadúninum þá smá saman myndaðist þol. Þeir sem voru að vinna þarna hættu að fá útbrot af bitum lúsarinnar.“ Mikael segir að þetta sé eins og „sjálfvirk afnæming.“ Fólk fái bit og myndi þol við þeim smám saman. „Þetta á að vera skárra og skárra með hverju árinu sem líður og svo eftir einhvern tíma þá áttu að þola þetta sæmilega.“ Lúsmý Reykjavík síðdegis Húsráð Skordýr Mest lesið „Það eru alltaf einhverjar árásir í þessari blokk“ Innlent Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Sósíalistar tortími mögulega sjálfum sér Innlent Þorbjörg segir Úlfar hengja bakara fyrir smið Innlent Sérsveit handtók vopnaðan mann Innlent Kviknaði í bíl á miðjum vegi Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Umfangsmestu loftárásir frá upphafi stríðs Erlent Framtíð vararíkissaksóknara ræðst á allra næstu dögum Innlent Fundu lík fimm skíðamanna nærri Zermatt Erlent Fleiri fréttir Tveir fluttir á slysadeild eftir bílveltu á Reykjanesbraut Fluttur á slysadeild eftir flogakast við akstur Sorgarsaga móður, forljótir varðturnar og Reynir Pétur í essinu sínu „Það eru alltaf einhverjar árásir í þessari blokk“ Stefnt að nýjum og glæsilegum miðbæ í Grundarfirði Kviknaði í bíl á miðjum vegi Framtíð vararíkissaksóknara ræðst á allra næstu dögum Þorbjörg segir Úlfar hengja bakara fyrir smið Sósíalistar tortími mögulega sjálfum sér Dómsmálaráðherra tjáir sig um ummæli Úlfars Úr Kvennaskólanum í píparann Afsögn Úlfars og afstaða Íslands til ástandsins á Gasa Sérsveit handtók vopnaðan mann Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Sjá meira
„Þetta er vágestur sem eiginlega kom hingað fyrst í kringum 2015. Við höfum þekkt bitmýið lengi og flær og annað sem hefur verið að trufla okkur. Þetta er öllu meira og leggst á mjög marga,“ segir Mikael Valur Clausen, ofnæmislæknir barna, í samtali við Reykjavík síðdegis í dag. Mikael segir að þegar lúsmýið byrjar að sjúga blóð úr fólki bregðist ónæmiskerfið við. Það gefi frá sér alls konar efni til að verjast álaginu sem lúsmýið veldur og við það kemur bólgan. Mismunandi sé þó hversu mikil viðbrögð líkamans eru við bitunum. „Það er svolítið mismunandi milli manna. Því það er ekki þannig að þú ert ekki bitinn og þess vegna ert þú í svona góðum málum. Þetta fer á alla og það er mismunandi hvernig fólk svarar.“ Ekki klóra heldur kæla Að sögn Mikaels er mikilvægast að koma í veg fyrir bitum með fyrirbyggjandi vörnum. Þegar fólk verður fyrir barðinu á lúsmýinu sé þó hægt að grípa til ýmissa ráða. Fólk eigi þó alls ekki að klóra sér í bitunum. „Það er það allra versta vegna þess að þá ertirðu húðina meira, þá verður meira blóðfæði á staðinn og þá verður meiri ertingur og kláði. Svo er hætta á að það verði sýking í stungunni og þá er maður enn verr settur.“ Fólk á ekki að klóra bólgunum sem lúsmýbitin valda. Frekar á að kæla þær.Vísir/Vilhelm Það sem fólk á frekar að gera er að kæla bólguna sem bitin valda og taka síðan lyf, „Þá getur maður sett ísmola í poka og svo handklæði á milli, ekki beint á húðina því þá fær maður frostskaða. Þannig þú kælir þetta niður fyrst um sinn og svo er að taka ofnæmislyf.“ Ofnæmislyf og sterakrem Mikael ráðleggur fólki sem fær mikil viðbrögð við bitum að taka ofnæmislyf á hverjum morgni. „Það eru bara þau sem þú getur keypt í apótekum. Ég held að flest þessi ofnæmislyf sé hægt að kaupa án lyfseðils. Svo eru til sterkari útgáfur.“ Sterkari útgáfurnar séu sumar lyfseðilsskyldar. Þurfi fólk sterkari lyf geti það tekið stærri skammt af veikari lyfjunum. „Það sem er hægt að gera er einfaldlega að taka tvöfaldan skammt, þú tekur að morgni og ef þú ert slæm seinni partinn þá tekurðu aðra töflu.“ Mikael ráðleggur þá fólki að setja sterakrem á bitin og nefnir sem dæmi Mildison, sem inniheldur sterahormónið hýdrókortisón. „Það væri sjálfsagt að bera það á akkúrat stunguna. Það hemur bólgusvörun og kláða, getur haft einhver áhrif á það. Ef maður er mjög slæmur þá getur maður leitað til síns heimilislæknis og fengið næsta stig fyrir ofan af sterakremi.“ Mikael ráðleggur fólki til dæmis að nota Mildison sterakrem við bitunum.Skjáskot/Lyfjaver Mælir ekki með heitri skeið Það að hita skeið undir heitu vatni og leggja á bitið er eitt af þeim húsráðum sem notuð hafa verið við bitum hér á landi. „Þetta er ekki gott ráð, því það getur verið hættulegt,“ segir Mikael við því ráði og bendir á að þetta geti valdið brunaskaða. Þó að hiti sé verkjadeyfandi myndi hann ekki sjálfur ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin sín. Hiti og kuldi séu verkjadeyfandi, kuldinn sé meira notaður. Sjálfur myndi hann ekki ráðleggja fólki að leggja heita skeið á bitin. Ljós við enda ganganna Íslendingar þurfa þó ekki að örvænta um of vegna lúsmýsins. „Það er samt ljós í endanum á göngunum, þetta er svo nýtt hérna,“ segir Mikael. Með tímanum byggi fólk upp ónæmi við bitunum. „Davíð Gíslason, ofnæmislæknir sem er núna á níræðisaldri en er hress og hraustur, hefur sagt frá því að þegar þeir voru að vinna með lúsina sem var með æðadúninum þá smá saman myndaðist þol. Þeir sem voru að vinna þarna hættu að fá útbrot af bitum lúsarinnar.“ Mikael segir að þetta sé eins og „sjálfvirk afnæming.“ Fólk fái bit og myndi þol við þeim smám saman. „Þetta á að vera skárra og skárra með hverju árinu sem líður og svo eftir einhvern tíma þá áttu að þola þetta sæmilega.“
Lúsmý Reykjavík síðdegis Húsráð Skordýr Mest lesið „Það eru alltaf einhverjar árásir í þessari blokk“ Innlent Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Sósíalistar tortími mögulega sjálfum sér Innlent Þorbjörg segir Úlfar hengja bakara fyrir smið Innlent Sérsveit handtók vopnaðan mann Innlent Kviknaði í bíl á miðjum vegi Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Umfangsmestu loftárásir frá upphafi stríðs Erlent Framtíð vararíkissaksóknara ræðst á allra næstu dögum Innlent Fundu lík fimm skíðamanna nærri Zermatt Erlent Fleiri fréttir Tveir fluttir á slysadeild eftir bílveltu á Reykjanesbraut Fluttur á slysadeild eftir flogakast við akstur Sorgarsaga móður, forljótir varðturnar og Reynir Pétur í essinu sínu „Það eru alltaf einhverjar árásir í þessari blokk“ Stefnt að nýjum og glæsilegum miðbæ í Grundarfirði Kviknaði í bíl á miðjum vegi Framtíð vararíkissaksóknara ræðst á allra næstu dögum Þorbjörg segir Úlfar hengja bakara fyrir smið Sósíalistar tortími mögulega sjálfum sér Dómsmálaráðherra tjáir sig um ummæli Úlfars Úr Kvennaskólanum í píparann Afsögn Úlfars og afstaða Íslands til ástandsins á Gasa Sérsveit handtók vopnaðan mann Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Sjá meira