Hæg er leið til Helvítis, hallar undan fæti Birgir Dýrfjörð skrifar 20. júní 2023 12:01 Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birgir Dýrfjörð Áfengi og tóbak Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Sjá meira
Fyrir margt löngu var mikið rætt á Íslandi um um áfengt öl (bjór). Ég sat þá á Alþingi og talað gegn áfengu öli. Helstu rök mín voru reynsla annarra þjóða. Ég birti hér þau rök. Þau voru staðfest af Áfengisráði. Ég bendi á, að dæmin sem ég tiltók eru nú orðin vel þrjátíu ára, um leið bendi ég á, að margt af unga fólkinu, sem ég hafði áhyggjur af þá er nú foreldrar unga fólksins, sem ölvíman ógnar í dag. Það breytir þó ekki því að hrif áfengis á einstaklinga og samfélag eru óbreytt frá því sem var fyrir þrjátíu árum. Því voru staðreyndir í ræðu minni þá jafngildar í flestu því ástandi sem er í dag. Úr ræðu minni á Alþingi Háttvirtur forseti: Aukin áfengisneysla, yrði samkvæmt alþjóðarannsóknum ávísun á aukið heilsufarslegt og efnahagslegt og félagslegt tjón. Aukin áfengisneysla opnar leið fyrir þá plágu sem við öll óttumst og enginn getur bætt. Ég er hér að tala um þann stóraukna skaða af neyslu vímuefna, sem fæsta hefur órað fyrir. Staðreyndir um skaða öldrykkju - sannaðar með mannslífum Á árunum 1958–1978 fjórfaldaðist drykkja í Danmörku. Niðurstöður rannsókna sýndu að alvarlegustu fylgisjúkdómar drykkju, þ.e. skorpulifur og briskirtilsbólga, fjórfölduðust einnig, en dánarlíkur af þessum sjúkdómum eru svipaðar og gerist um flestar tegundir krabbameins. Í skýrslu tryggingastofnunar danska ríkisins fyrir 1980 kemur fram að 52% þeirra karla sem eru öryrkjar í Kaupmannahöfn eru það eingöngu vegna drykkjuskapar. Áfengisneysla kvenna hefur aukist gífurlega og nú er svo komið fyrir Dönum, að áfengisneysla móður á meðgöngutíma er orðin jafn algeng orsök greindarskerðingar eða algengari, en mongólismi hefur nokkurn tíma verið. Danir eru sú þjóð sem hefur hvað flest sjúkrarúm á hverja þúsund íbúa, en í meira en helmingi sjúkrarúma í Danmörku er fólk með áfengistengda sjúkdóma. Ofneysla bjórs í Danmörku er algeng meðal barna þar í landi og ofdrykkja skólabarna stórfellt vandamál. Við rannsókn sem danskir geðlæknar stóðu fyrir kom í ljós að ölkær skólabörn 14 ára drekka nú meira en nokkru sinni fyrr. Tíundi hver unglingur í þessum aldursflokki mun verða fyrir alvarlega skaðlegum áhrifum á þroska heilans af þessari ölneyslu. Ég spyr, eru Íslenskir unglingar öðruvísi en danskir - Er áfenga ölið áhættunnar virði? Geta eða vilja þau ekki, sem versla sér bjór lagt á sig þau óþægindi, að kaupa hann í sérverslun, ef þannig má draga úr, ótímabærum ævilokum, sem rekja má til ölvímu? Slysatíðni og skorpulifur. Háskólinn í Hamborg lét í sjö ár rannsaka áfengismagn í blóði manna sem lentu í vinnuslysum. Af þeim voru 85% með 1,5% eða meira af áfengi í blóðinu. Gæti það verið eins hér eða erum við öðruvísi? Árið 1985 birtu þrír franskir vísindamenn grein um rannsókn sína á áfengisneyslu og skorpulifur. Sú niðurstaða af rannsókn þeirra sem kom hvað mest á óvart er, að öldrykkjumenn virðast í meiri hættu að fá þennan banvæna sjúkdóm en þeir sem neyta víns og sterkra drykkja. Öl og ofdrykkja Í Belgíu eru 95% allra drykkjusjúklinga öldrykkjumenn, þ.e. menn sem drekka helst ekki aðra áfenga drykki en öl, og 66% í Bretlandi. Það hefur lengi lifað sú kenning, að alkóhólismi, áfengissýki, komi af því að menn drekki sig ofurölvi. Staðreyndin er sú að það er sídrykkjan, litli daglegi skammturinn sem er hættulegastur. Þess vegna eru niðurstöður Belgíumanna að 95% af ofdrykkjumönnum eru öldrykkjumenn. Aukið aðgengi að víni. Sporin hræða. Sala milliöls, sama öls og við erum að fjalla um hér, var leyfð í Svíþjóð 1965. Þeir sem fyrir því börðust trúðu því, eins og margir hér á landi, að áfengt öl drægi úr neyslu sterkra drykkja og breytti drykkjusiðum til batnaðar. Reynslan varð þveröfug. Unglinga- og barnadrykkja jókst gífurlega og sænska þingið bannaði framleiðslu og sölu milliöls af illri reynslu. Finnar leyfðu 1968 sölu á áfengu öli, sams konar og við erum að fjalla um hér. Á sex árum jókst áfengisneysla þeirra um 146% á öli og sterkum drykkjum. 146% Ölvíman opnar hættulegri efnum greiða leið. Í Noregi komu fram þær staðreyndartölur að fjórði hver táningur sem neytir öls leiðist yfir í neyslu á öðrum vímuefnum. Og í öllum þessum löndum er það reynslan að í ölvímunni voru hörðu efnin fyrst prófuð. T.d.Kókaín, amfetamín eða krassandi læknadóp. Í gáleysi ölvímunnar byrjuðu forvitin ungmenni fyrst að fikta við önnur hættuleg efni, sem oft reynast vera dauðagildra. Hættulegast þessara efna í dag er ópíóíðar. Á Vatnajökli í vor meiddist kona á fæti. Tvær björgunarsveitir fóru að sækja hana, og fjölmiðlar fluttu margar fréttir. Ferðin tókst vel og allir glöddust. Það sem af er þessu ári hafa meira en 40 manneskjur látið lífið vegna ópíóíða. Spurt er: Hvar er fólkið sem getur skapað þjóðarvakningu að verjast þessum voða? Hvar er forusta íþróttafélaga? Forusta ungmennafélaga. Forusta uppeldisstétta. Hvar eru kennarar og skólastjórar? - Hvar er forustufólk stjórnmálaflokka. Forusta launþegasamtaka. Hvar er forustufólk þeirra tuga eða hundraða samtaka, sem gætu komið að þjóðarvakningu gegn þeim lífsháska sem vímuefnin eru? Hvar er samkennd hvers og eins? Rísum nú upp öll sem eitt og stöðvum sláfselsk áform um aukið aðgengi að vímuefnum. Höfundur er rafvirki.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun