Þarf að bera vitni fyrir framan meintan káfara: Vottorð listmeðferðarfræðings ekki nóg Árni Sæberg skrifar 2. apríl 2024 11:49 Landsréttur staðfesti úrskurð Héraðsdóms Suðurlands í málinu. Vísir/Vilhelm Ung kona þarf að bera vitni fyrir framan mann sem er ákærður fyrir að hafa strokið yfir rass hennar utanklæða á veitingastað þar sem hún var við vinnu. Í staðfestum úrskurði héraðsdóms segir að vottorð listmeðferðarfræðings gefi ekki tilefni til að víkja frá meginreglu um að sakaðar maður fái að hlýða á vitnisburð brotaþola. Í úrskurði Héraðsdóms Suðurlands, sem var staðfestur af Landsrétti með vísan til forsendna, segir að í málinu hafi maðurinn verið ákærður fyrir að áreitt konuna kynferðislega, með því að hafa að kvöldi laugardags í júní árið 2022 á veitingastað strokið yfir rass hennar utan klæða, þar sem hún var við vinnu. Þess sé krafist að maðurinn verði dæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar. Þá hafi verið höfð uppi einkaréttarkrafa af hálfu konunnar að fjárhæð tvær milljónir króna. Vill ekki að maðurinn verði viðstaddur Konan hafi lagt fram kröfu um að manninum yrði gert að víkja úr dómsal þegar hún gefur skýrslu við aðalmeðferðina. Ákæruvaldið hafi tekið undir þá kröfu en maðurinn mótmælt henni. Konan hafi lagt fram í málinu vottorð listmeðferðarfræðings og meðferðarstýru hjá ótilgreindri meðferðarstöð frá 23. febrúar 2024. Í vottorðinu sé greint frá þeirri meðferð sem konan hafi þegið með forviðtali, fimm einstaklingsviðtölum og hópastarfi, en hún hafi fyrst leitað til stöðvarinnar í ágústmánuði 2022 og verið í virkri meðferð fram í janúa r2023. Í fyrstu viðtöl hafi hún mætt með foreldrum þar sem hún hafi ekki treyst sér til að vera ein. Hafi hún átt erfitt með munnlega tjáningu, virka hlustun, einbeitingu og traust. Foreldrar hennar hafi upplýst að hún hafi verið að kljást við eftirfarandi afleiðingar brots gegn henni, svefntruflanir, minnkandi matarlyst, kvíða, einbeitingarskort, depurð, einangrun og hafi almennt orðið þögul. Í meðferðinni hafi hún átt erfitt með að tjá sig um líðan sína tengt áfallinu sem hún varð fyrir. Hún hafi þó verið fær um að þiggja ráðgjöf og stuðning við að takast á við þær afleiðingarnar sem hún hafi verið að kljást við. Þrátt fyrir löngun hafi hún ekki haft sömu getu og virkni til að stunda nám, vinnu eða vera í tengslum við fjölskyldu og vini. Hún hafi þurft að gera breytingar gegn vilja sínum til að endurheimta öryggi sitt og getu í sínu daglega lífi þannig að hún hafi upplifað frelsisskerðingu. Hafi hún þurft að hætta á vinnustaðnum, þar sem brotið gerðist, og minnka við sig í náminu. Þrátt fyrir nýjan vinnustað hafi hún ekki getað stundað vinnuna vegna kvíða við að sjá geranda sinn. Hún hafi ekki upplifað öryggi fyrr en hún skipti um vinnuvettvang. Smátt og smátt hafi hún með miklum stuðningi frá foreldrum og meðferðinni öðlast öryggi og sátt og við það hafi aukist geta hennar og vellíðan. Eftir að málið hafi verið tekið fyrir hafi hún farið að finna fyrir sömu einkennum og fyrr er lýst. Hafi hún því tekið upp þráðinn á ný meðferðinni. Áframhaldandi meðferð og mikilvægt að gerandi verði ekki viðstaddur Í vottorðinu sé lýst að konan muni sækja einstaklingsviðtöl tvisvar í mánuði framí júní næstkomandi og verði staðan þá metin á ný. Lögð verði áhersla á að styðja hana við að ná tökum aftur á þeim afleiðingum sem hafa tekið sig upp og eru að trufla hennar dagsdaglega líf. Sé hún aftur farin að óttast um öryggi sitt, einangri sig meira og nái misvel að sinna sínum grunnþörfum. Hún eigi erfitt með að tjá sig varðandi brotið og nái ekki að koma sér skýrt til skila varðandi líðan og hugsun. Þá hafi hún haft takmarkaðan aðgang að minningum í tengslum við brotið sem og að meðtaka upplýsingar þrátt fyrir að vera í kjöraðstæðum, sem meðferðin bjóði upp á. Í vottorðinu sé talið mikilvægt að hún sé ekki í sama rými og gerandinn svo að hún fái tækifæri til að tjá sig eftir bestu getu í eins öruggu umhverfi og mögulegt sé. Vottorðið ítarlegt og unnið af fagaðila í úrskurðinum segir að réttargæslumaður konunnar hafi vísað í vottorðið í heild sinni, kröfu sinni til stuðnings. Vottorði sé ítarlegt og unnið af fagaðila. Samkvæmt því hafi bataferli hennar orðið nokkurt en fyrri einkenni tekið sig upp að nýju við rekstur málsins. Hún eigi erfitt með að tjá sig um brotið og mikilvægt sé að ákærði verði ekki staddur í sama rými þegar hún gefi skýrslu. Af hálfu ákæruvaldsins hafi verið tekið undir kröfu konunnar. Hún hafi verið ung að árum þegar brot hafi átt sér stað, en það hafi verið ófyrirleitið og niðurlægjandi. Framlagt vottorð sé fullnægjandi til að sýna fram á að skilyrði ákvæðis laga um meðferð sakamála til að verða við kröfunni séu uppfyllt. Mikilvægt sé að málið upplýsist sem best og að framburður brotaþola muni ekki truflast af nærveru ákærða. Álit listmeðferðarfræðings hafi ekki þýðingu Af hálfu ákærða hafi kröfunni verið mótmælt og vísað til þess að grundvallarréttindi hans séu meðal annars að fá að vera viðstaddur skýrslugjöfina. Strangar kröfur verði að gera svo víkja megi frá meginreglu sakamálalaganna, en brotaþoli sé lykilvitni og eigi sjálf hagsmuna að gæta vegna bótakröfu. Undantekninguna beri að skýra þröngt. Verjandi ákærða hafi tekið fram að vottorð listmeðferðarfræðings hafi ekki þýðingu til að veita læknisfræðilegt eða sálfræðilegt álit. Lögregluskýrslur gefi ekki til kynna aðstæður sem réttlæti kröfuna með því að brotaþoli eigi erfitt með að tjá sig og óttist ákærða. Engin tengsl séu heldur á milli þeirra. Verjandi hafi einnig bent á að framlagt vottorð geymi ekki nægan rökstuðning um það hvað brotaþoli eigi erfitt með að tjá sig um. Vottorðið ónákvæmt Í niðurstöðukafla héraðsdóms segir að samkvæmt sakamálalögum eigi ákærði rétt á að vera við aðalmeðferð máls. Undantekningarákvæði laganna við þeirri meginreglu beri að túlka þröngt. Þá segir að vottorðið sem vísað er til í málinu sé nokkuð ónákvæmt þar sem ekki sé vísað beinlínis í brotið sem ákært er fyrir í málinu. Verði þó ekki dregið í efa að vottorðið sé ritað og álit gefið um aðstæður og líðan brotaþola vegna þess brots sem ákært er fyrir. Þótt brotaþoli hafi samkvæmt greindu vottorði liðið miklar þrautir og vegna brots gegn henni liggi ekki fyrir formleg sálfræðileg eða læknisfræðileg greining eða rökstuðningur af hendi sérfræðings, í skilningi laga um heilbrigðisstarfsmenn, sem geti orðið grundvöllur þess að víkja megi frá greindri meginreglu. Í vottorðinu sé ekki að finna sérfræðilega greiningu á því hvaða áhrif nærvera ákærða muni geta haft á framburð brotaþola. Ekki verði fallist á að tilvitnað vottorð, önnur gögn eða upplýsingar í málinu sýni ótvírætt fram á að uppfyllt séu skilyrði laga um meðferð sakamála um að skýrsla brotaþola að ákærða viðstöddum yrði henni sérstaklega íþyngjandi og að viðvera ákærða gæti haft áhrif á framburð hennar. Því verði að hafna kröfu brotaþola í málinu. Úrskurði Landsréttar og Héraðsdóms Suðurlands má lesa hér. Kynferðisofbeldi Dómsmál Mest lesið Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Dóttirin í Súlunesi ákærð Innlent Fjórir látnir eftir skotárás á Manhattan Erlent Maxwell biðlar til Hæstaréttar Erlent Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns Innlent Íhuga að greiða sextíu milljarða til að friðþægja Trump Erlent „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Innlent Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Innlent Fleiri fréttir Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Bílar fullir af bensínbrúsum séu úti um alla borg Áhyggjur af tollum ESB, olíuþjófur gómaður og fífldjarfir ferðamenn „Í minningu sonar - og allra þeirra sem aldrei komu heim“ MBA-nemi kvartaði og kveinaði en beið lægri hlut Hjólreiðamaður slasaður við Kerlingarfjöll Árekstur í Öxnadal Ung stúlka varð fyrir húsbíl og hljóp af vettvangi Vilja að ríkisstjórnin leggi allt kapp í að afstýra tollunum Sagði sig úr þingmannahóp: „Ég læt ekki nota mig í slíkum tilgangi“ Sjá meira
Í úrskurði Héraðsdóms Suðurlands, sem var staðfestur af Landsrétti með vísan til forsendna, segir að í málinu hafi maðurinn verið ákærður fyrir að áreitt konuna kynferðislega, með því að hafa að kvöldi laugardags í júní árið 2022 á veitingastað strokið yfir rass hennar utan klæða, þar sem hún var við vinnu. Þess sé krafist að maðurinn verði dæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar. Þá hafi verið höfð uppi einkaréttarkrafa af hálfu konunnar að fjárhæð tvær milljónir króna. Vill ekki að maðurinn verði viðstaddur Konan hafi lagt fram kröfu um að manninum yrði gert að víkja úr dómsal þegar hún gefur skýrslu við aðalmeðferðina. Ákæruvaldið hafi tekið undir þá kröfu en maðurinn mótmælt henni. Konan hafi lagt fram í málinu vottorð listmeðferðarfræðings og meðferðarstýru hjá ótilgreindri meðferðarstöð frá 23. febrúar 2024. Í vottorðinu sé greint frá þeirri meðferð sem konan hafi þegið með forviðtali, fimm einstaklingsviðtölum og hópastarfi, en hún hafi fyrst leitað til stöðvarinnar í ágústmánuði 2022 og verið í virkri meðferð fram í janúa r2023. Í fyrstu viðtöl hafi hún mætt með foreldrum þar sem hún hafi ekki treyst sér til að vera ein. Hafi hún átt erfitt með munnlega tjáningu, virka hlustun, einbeitingu og traust. Foreldrar hennar hafi upplýst að hún hafi verið að kljást við eftirfarandi afleiðingar brots gegn henni, svefntruflanir, minnkandi matarlyst, kvíða, einbeitingarskort, depurð, einangrun og hafi almennt orðið þögul. Í meðferðinni hafi hún átt erfitt með að tjá sig um líðan sína tengt áfallinu sem hún varð fyrir. Hún hafi þó verið fær um að þiggja ráðgjöf og stuðning við að takast á við þær afleiðingarnar sem hún hafi verið að kljást við. Þrátt fyrir löngun hafi hún ekki haft sömu getu og virkni til að stunda nám, vinnu eða vera í tengslum við fjölskyldu og vini. Hún hafi þurft að gera breytingar gegn vilja sínum til að endurheimta öryggi sitt og getu í sínu daglega lífi þannig að hún hafi upplifað frelsisskerðingu. Hafi hún þurft að hætta á vinnustaðnum, þar sem brotið gerðist, og minnka við sig í náminu. Þrátt fyrir nýjan vinnustað hafi hún ekki getað stundað vinnuna vegna kvíða við að sjá geranda sinn. Hún hafi ekki upplifað öryggi fyrr en hún skipti um vinnuvettvang. Smátt og smátt hafi hún með miklum stuðningi frá foreldrum og meðferðinni öðlast öryggi og sátt og við það hafi aukist geta hennar og vellíðan. Eftir að málið hafi verið tekið fyrir hafi hún farið að finna fyrir sömu einkennum og fyrr er lýst. Hafi hún því tekið upp þráðinn á ný meðferðinni. Áframhaldandi meðferð og mikilvægt að gerandi verði ekki viðstaddur Í vottorðinu sé lýst að konan muni sækja einstaklingsviðtöl tvisvar í mánuði framí júní næstkomandi og verði staðan þá metin á ný. Lögð verði áhersla á að styðja hana við að ná tökum aftur á þeim afleiðingum sem hafa tekið sig upp og eru að trufla hennar dagsdaglega líf. Sé hún aftur farin að óttast um öryggi sitt, einangri sig meira og nái misvel að sinna sínum grunnþörfum. Hún eigi erfitt með að tjá sig varðandi brotið og nái ekki að koma sér skýrt til skila varðandi líðan og hugsun. Þá hafi hún haft takmarkaðan aðgang að minningum í tengslum við brotið sem og að meðtaka upplýsingar þrátt fyrir að vera í kjöraðstæðum, sem meðferðin bjóði upp á. Í vottorðinu sé talið mikilvægt að hún sé ekki í sama rými og gerandinn svo að hún fái tækifæri til að tjá sig eftir bestu getu í eins öruggu umhverfi og mögulegt sé. Vottorðið ítarlegt og unnið af fagaðila í úrskurðinum segir að réttargæslumaður konunnar hafi vísað í vottorðið í heild sinni, kröfu sinni til stuðnings. Vottorði sé ítarlegt og unnið af fagaðila. Samkvæmt því hafi bataferli hennar orðið nokkurt en fyrri einkenni tekið sig upp að nýju við rekstur málsins. Hún eigi erfitt með að tjá sig um brotið og mikilvægt sé að ákærði verði ekki staddur í sama rými þegar hún gefi skýrslu. Af hálfu ákæruvaldsins hafi verið tekið undir kröfu konunnar. Hún hafi verið ung að árum þegar brot hafi átt sér stað, en það hafi verið ófyrirleitið og niðurlægjandi. Framlagt vottorð sé fullnægjandi til að sýna fram á að skilyrði ákvæðis laga um meðferð sakamála til að verða við kröfunni séu uppfyllt. Mikilvægt sé að málið upplýsist sem best og að framburður brotaþola muni ekki truflast af nærveru ákærða. Álit listmeðferðarfræðings hafi ekki þýðingu Af hálfu ákærða hafi kröfunni verið mótmælt og vísað til þess að grundvallarréttindi hans séu meðal annars að fá að vera viðstaddur skýrslugjöfina. Strangar kröfur verði að gera svo víkja megi frá meginreglu sakamálalaganna, en brotaþoli sé lykilvitni og eigi sjálf hagsmuna að gæta vegna bótakröfu. Undantekninguna beri að skýra þröngt. Verjandi ákærða hafi tekið fram að vottorð listmeðferðarfræðings hafi ekki þýðingu til að veita læknisfræðilegt eða sálfræðilegt álit. Lögregluskýrslur gefi ekki til kynna aðstæður sem réttlæti kröfuna með því að brotaþoli eigi erfitt með að tjá sig og óttist ákærða. Engin tengsl séu heldur á milli þeirra. Verjandi hafi einnig bent á að framlagt vottorð geymi ekki nægan rökstuðning um það hvað brotaþoli eigi erfitt með að tjá sig um. Vottorðið ónákvæmt Í niðurstöðukafla héraðsdóms segir að samkvæmt sakamálalögum eigi ákærði rétt á að vera við aðalmeðferð máls. Undantekningarákvæði laganna við þeirri meginreglu beri að túlka þröngt. Þá segir að vottorðið sem vísað er til í málinu sé nokkuð ónákvæmt þar sem ekki sé vísað beinlínis í brotið sem ákært er fyrir í málinu. Verði þó ekki dregið í efa að vottorðið sé ritað og álit gefið um aðstæður og líðan brotaþola vegna þess brots sem ákært er fyrir. Þótt brotaþoli hafi samkvæmt greindu vottorði liðið miklar þrautir og vegna brots gegn henni liggi ekki fyrir formleg sálfræðileg eða læknisfræðileg greining eða rökstuðningur af hendi sérfræðings, í skilningi laga um heilbrigðisstarfsmenn, sem geti orðið grundvöllur þess að víkja megi frá greindri meginreglu. Í vottorðinu sé ekki að finna sérfræðilega greiningu á því hvaða áhrif nærvera ákærða muni geta haft á framburð brotaþola. Ekki verði fallist á að tilvitnað vottorð, önnur gögn eða upplýsingar í málinu sýni ótvírætt fram á að uppfyllt séu skilyrði laga um meðferð sakamála um að skýrsla brotaþola að ákærða viðstöddum yrði henni sérstaklega íþyngjandi og að viðvera ákærða gæti haft áhrif á framburð hennar. Því verði að hafna kröfu brotaþola í málinu. Úrskurði Landsréttar og Héraðsdóms Suðurlands má lesa hér.
Kynferðisofbeldi Dómsmál Mest lesið Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Innlent Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Innlent Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Innlent Dóttirin í Súlunesi ákærð Innlent Fjórir látnir eftir skotárás á Manhattan Erlent Maxwell biðlar til Hæstaréttar Erlent Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns Innlent Íhuga að greiða sextíu milljarða til að friðþægja Trump Erlent „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Innlent Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Innlent Fleiri fréttir Halla og Björn ætla til Nýja Íslands Engin fjármögnun gereyðingarvopna á Íslandi Enn varað við svikapóstum: „Við hlökkum til að fá jákvæða svörun frá þér“ Samstarfið við Íra og Frakka tímafrekt Hefja gjaldtöku við höfnina í Stykkishólmi Ágengir ferðamenn hafi sært syrgjandi Mýrdælinga Neyðarástand á Gasa og ágengir túristar angra kirkjugesti Dóttirin í Súlunesi ákærð Vonast til að spáin rætist ekki: Rigning og 22 metrar á sekúndu Rannsaka áhrif samfélagsmiðla á heilastarfsemi barna Meintur þjófur leitaði til lögreglu vegna framkvæmdastjórans Gat ekki sannað að verkstæðið tjónaði vélina Mögulegur fyrirboði um goslok Fundaði með Guterres: Tveggja ríkja lausnin sé eina lausnin Ungir menn staðnir að því að skjóta gelkúlum á vegfarendur Enn gýs úr einum megingíg og virknin nokkuð stöðug Langtímarannsóknir skorti á áhrifum kreatíns „Þetta er auðvitað stórhættulegt“ Styttist í háþróuð gervigreindarsvindl á íslensku Setja þurfi meiri þunga í hagsmunagæslu gagnvart ESB Neyðast til að endurbyggja grunnskólann vegna myglu Bílar fullir af bensínbrúsum séu úti um alla borg Áhyggjur af tollum ESB, olíuþjófur gómaður og fífldjarfir ferðamenn „Í minningu sonar - og allra þeirra sem aldrei komu heim“ MBA-nemi kvartaði og kveinaði en beið lægri hlut Hjólreiðamaður slasaður við Kerlingarfjöll Árekstur í Öxnadal Ung stúlka varð fyrir húsbíl og hljóp af vettvangi Vilja að ríkisstjórnin leggi allt kapp í að afstýra tollunum Sagði sig úr þingmannahóp: „Ég læt ekki nota mig í slíkum tilgangi“ Sjá meira