Sjávarútvegurinn - Unga fólkið er framtíðin Arnar Jónsson og Hreinn Pétursson skrifa 28. nóvember 2024 13:31 Eins og staðan er í dag er lítil sem engin nýliðun í fiskveiðikerfi Íslendinga enda erfitt að koma sér á legg í kerfi sem á að vera eign landsmanna en í dag er einkaeign fárra. Til að koma af stað nýliðun og efla veiðar á smábátum þarf að breyta leikreglum fiskveiðistjórnunarkerfisins. Það þarf koma kerfinu þannig fyrir að smábátar geti fiskað í allt að 8 mánuði á ári án þess að standa í kvótaleigu. Við munum leggja fram tillögur sem við teljum henta við breytingu á kerfinu svo að jafnvægi verði náð. Það mun ekki gerast á einum degi. Kvótakerfið er gamalt kerfi sem þarf að þróast í þeim takti sem samfélagið stefnir. Eins og kerfið er sett upp í dag þjónar það ekki frjálsu einkaframtaki og heldur ekki hinum dreifðu byggðum. Þegar horft er yfir svið íslensks sjávarútvegs vakna fleiri spurningar en svör: Aðeins um 15% af fiski sem veiddur er á Íslandsmiðum fer á innlendan fiskmarkað. Af hverju gilda markaðslögmálin ekki í íslenskum sjávarútvegi? Er veiðigjaldið að virka ? Gjald sem átti að skila 10 milljörðum á ári hverju en hefur einungis náð því tvisvar, 2018 og 2023. Er stefna stjórnvalda í sjávarútvegi að þjappa kerfinu á hlutabréfamarkað? Unga fólkið er framtíðin okkar. Viljum við ekki að þau eigi möguleika á að hefja eigin rekstur í sjávarútvegi á grundvelli atvinnufrelsis? Viljum við að fyrirtæki í sjávarútvegi séu í fjárfestingum á leigufélögum, í samkeppni við ungt fólk við að kaupa sér sína fyrstu eign? Sjávarútvegsfyrirtæki byggja rekstur sinn á nýtingu sameiginlegrar auðlindar. Eiga þessi fyrirtæki þá ekki að skila arði til eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðarinnar? Allan fisk á markað! 20 stærstu útgerðir landsins eiga um 76,5% af öllum afla og selja sjálfum sér fiskinn til eigin fiskvinnslu. Þetta fyrirkomulag að geta selt sjálfum sér fiskinn með beinni sölu, beint í vinnsluna sína gerir sjálfstæðum vinnslum sem kaupa fisk á markaði erfitt fyrir. Bein sala útgerðar og vinnslu er 76% af veiddum afla, þetta skilur lítið eftir fyrir sjálfstæðar vinnslur sem reka ekki útgerð. Örfáar sjálfstæðar vinnslur eru eftir og aðeins tvær með starfsmenn nálægt 100. Einokun á aðal auðlind landsins er næstum búin að útrýma, því að sjálfstæðar fiskvinnslur geti þrifist og nýjar orðið til. Það þarf að skilja á milli útgerðar og vinnslu til að unnt sé að koma á viðunandi samkeppni á sviði sjávarútvegs. Það er ekkert sanngjarnt við það að útgerðir fái 20% afslátt af markaðsverði fyrir það eitt að eiga vinnslu og geta keypt fiskinn af sjálfum sér á verði sem Verðlagsstofa gefur út hverju sinni. Að vera með tvenns konar verðlagningu hérlendis fyrir sömu afurð er ekki rökrétt né eðlilegt. Annars vegar er það verð frá Verðlagsstofu til útgerðar sem á vinnslu og hins vegar verð frá reiknistofu fiskmarkaða til sjálfstæðu fiskvinnslunnar. Verðmunurinn getur verið 20% og alveg upp í 30% á fiskverði. Við viljum að verðlagning sé mynduð á frjálsum fiskmarkaði og þannig komið á eðlilegri samkeppni á auðlind landsmanna. Verð á óslægðum þorski frá báðum „söluaðilum“ Mismunur meðalverðs milli fiskmarkaða og útgerða náði 30% á nokkrum tímabilum. Þarna er ríkið og fólkið sem starfar um borð að missa tekjur. Með því að útgerðir fái að selja til þeirra sjálfra aflann hefur ríkisjóður orðið af 2.400 milljónum ef reiknað er með 30% mismun á meðalverði milli fiskmarkaða og útgerða. Sama dæmi má taka upp fyrir aðilana sem vinna um borð en þeir hafa orðið af tekjum líka. Útgerðir borga 33% af reiknuðum hagnaði á sölu veidds afla sem veiðigjald, en í rauninni borgar áhöfnin á skipinu þennan kostnað með svokölluðum "olíukostnaði" en hann er 30% af óskiptum hlut á sölu fisksins sem landað er sem útgerðin kaupir af sjálfri sér. Það er alger glöp að ekki sé ennþá búið að koma því upp að allur fiskur fari á markað og að við séum með tvöfalt sölukerfi fyrir sömu vöru. Sjávarútvegurinn er í 5 sæti hvað varðar heildarveltu fyrirtækja eða með um 486 milljarða. Lýðræðisflokkurinn hefur talað fyrir því að framtakssemi stuðli að sterku samfélagi. Við viljum efla trú almennings á einkaframtakið fremur en á miðstýrt ríkisvætt kerfi. Við eigum ekki að skattleggja dugnað , heldur að stuðla að frelsi einstaklings til sjálfbærni í eigin rekstri. Við þurfum ekki að festa fólk í hringekju annarra. Kommúnismi leið undir lok 1989 í Evrópu. Við eigum ekki að endurvekja hann hér á Íslandi. Höfundar: Arnar Jónsson 2. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Suðurkjördæmi og Hreinn Pétursson 4. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Lýðræðisflokkurinn Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Sjá meira
Eins og staðan er í dag er lítil sem engin nýliðun í fiskveiðikerfi Íslendinga enda erfitt að koma sér á legg í kerfi sem á að vera eign landsmanna en í dag er einkaeign fárra. Til að koma af stað nýliðun og efla veiðar á smábátum þarf að breyta leikreglum fiskveiðistjórnunarkerfisins. Það þarf koma kerfinu þannig fyrir að smábátar geti fiskað í allt að 8 mánuði á ári án þess að standa í kvótaleigu. Við munum leggja fram tillögur sem við teljum henta við breytingu á kerfinu svo að jafnvægi verði náð. Það mun ekki gerast á einum degi. Kvótakerfið er gamalt kerfi sem þarf að þróast í þeim takti sem samfélagið stefnir. Eins og kerfið er sett upp í dag þjónar það ekki frjálsu einkaframtaki og heldur ekki hinum dreifðu byggðum. Þegar horft er yfir svið íslensks sjávarútvegs vakna fleiri spurningar en svör: Aðeins um 15% af fiski sem veiddur er á Íslandsmiðum fer á innlendan fiskmarkað. Af hverju gilda markaðslögmálin ekki í íslenskum sjávarútvegi? Er veiðigjaldið að virka ? Gjald sem átti að skila 10 milljörðum á ári hverju en hefur einungis náð því tvisvar, 2018 og 2023. Er stefna stjórnvalda í sjávarútvegi að þjappa kerfinu á hlutabréfamarkað? Unga fólkið er framtíðin okkar. Viljum við ekki að þau eigi möguleika á að hefja eigin rekstur í sjávarútvegi á grundvelli atvinnufrelsis? Viljum við að fyrirtæki í sjávarútvegi séu í fjárfestingum á leigufélögum, í samkeppni við ungt fólk við að kaupa sér sína fyrstu eign? Sjávarútvegsfyrirtæki byggja rekstur sinn á nýtingu sameiginlegrar auðlindar. Eiga þessi fyrirtæki þá ekki að skila arði til eiganda auðlindarinnar, þ.e. þjóðarinnar? Allan fisk á markað! 20 stærstu útgerðir landsins eiga um 76,5% af öllum afla og selja sjálfum sér fiskinn til eigin fiskvinnslu. Þetta fyrirkomulag að geta selt sjálfum sér fiskinn með beinni sölu, beint í vinnsluna sína gerir sjálfstæðum vinnslum sem kaupa fisk á markaði erfitt fyrir. Bein sala útgerðar og vinnslu er 76% af veiddum afla, þetta skilur lítið eftir fyrir sjálfstæðar vinnslur sem reka ekki útgerð. Örfáar sjálfstæðar vinnslur eru eftir og aðeins tvær með starfsmenn nálægt 100. Einokun á aðal auðlind landsins er næstum búin að útrýma, því að sjálfstæðar fiskvinnslur geti þrifist og nýjar orðið til. Það þarf að skilja á milli útgerðar og vinnslu til að unnt sé að koma á viðunandi samkeppni á sviði sjávarútvegs. Það er ekkert sanngjarnt við það að útgerðir fái 20% afslátt af markaðsverði fyrir það eitt að eiga vinnslu og geta keypt fiskinn af sjálfum sér á verði sem Verðlagsstofa gefur út hverju sinni. Að vera með tvenns konar verðlagningu hérlendis fyrir sömu afurð er ekki rökrétt né eðlilegt. Annars vegar er það verð frá Verðlagsstofu til útgerðar sem á vinnslu og hins vegar verð frá reiknistofu fiskmarkaða til sjálfstæðu fiskvinnslunnar. Verðmunurinn getur verið 20% og alveg upp í 30% á fiskverði. Við viljum að verðlagning sé mynduð á frjálsum fiskmarkaði og þannig komið á eðlilegri samkeppni á auðlind landsmanna. Verð á óslægðum þorski frá báðum „söluaðilum“ Mismunur meðalverðs milli fiskmarkaða og útgerða náði 30% á nokkrum tímabilum. Þarna er ríkið og fólkið sem starfar um borð að missa tekjur. Með því að útgerðir fái að selja til þeirra sjálfra aflann hefur ríkisjóður orðið af 2.400 milljónum ef reiknað er með 30% mismun á meðalverði milli fiskmarkaða og útgerða. Sama dæmi má taka upp fyrir aðilana sem vinna um borð en þeir hafa orðið af tekjum líka. Útgerðir borga 33% af reiknuðum hagnaði á sölu veidds afla sem veiðigjald, en í rauninni borgar áhöfnin á skipinu þennan kostnað með svokölluðum "olíukostnaði" en hann er 30% af óskiptum hlut á sölu fisksins sem landað er sem útgerðin kaupir af sjálfri sér. Það er alger glöp að ekki sé ennþá búið að koma því upp að allur fiskur fari á markað og að við séum með tvöfalt sölukerfi fyrir sömu vöru. Sjávarútvegurinn er í 5 sæti hvað varðar heildarveltu fyrirtækja eða með um 486 milljarða. Lýðræðisflokkurinn hefur talað fyrir því að framtakssemi stuðli að sterku samfélagi. Við viljum efla trú almennings á einkaframtakið fremur en á miðstýrt ríkisvætt kerfi. Við eigum ekki að skattleggja dugnað , heldur að stuðla að frelsi einstaklings til sjálfbærni í eigin rekstri. Við þurfum ekki að festa fólk í hringekju annarra. Kommúnismi leið undir lok 1989 í Evrópu. Við eigum ekki að endurvekja hann hér á Íslandi. Höfundar: Arnar Jónsson 2. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Suðurkjördæmi og Hreinn Pétursson 4. sæti á lista Lýðræðisflokksins í Reykjavíkurkjördæmi suður.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun