Að­eins annar kassinn af tveimur með at­kvæðum skilaði sér

Tuttugu og fimm atkvæði sem greidd voru utankjörfundar dagaði uppi á bæjarskrtifstofum Kópavogs og voru því aldrei talin. Þá uppgötvaðist kassi með utankjörfundaratkvæðum sem send voru frá Reykjavík til Akureyrar ellefu dögum eftir kosningar. 

Sigríður Kristinsdóttir sýslumaður á höfuðborgarsvæðinu minnir á að kjósendur beri samkvæmt lögum ábyrgð á að koma atkvæði sínu í rétta kjördeild. Sumir óski þó eftir því að kjörstjórn á utankjörstað komi atkvæðinu áfram. Fulltrúar allra kjördæma utan Reykjavíkur nema Norðausturkjördæmis hafi sótt utankjörfundaratkvæði sín sjálfir. Ef tími væri of skammur fyrir kosningar til að senda atkvæði með pósti til Akureyrar væru þau send með flugi.

„Á föstudeginum 29. nóvember sendum við tvo kassa til Akureyrar merkta yfirkjörstjórn ásamt símanúmeri. Það var hringt í yfirkjörstjórn og hún upplýst um að það væri sending frá okkur á flugvellinum. Það sem virðist hins vegar hafa gerst er að flutningsaðili afhendir einungis annan kassann til yfirkjörstjórnar," segir Sigríður.

Hún telur að þegar hringt var norður hafi verið tekið fram að það væru tveir kassar í sendingunni. Henni skiljist að ekki væri lengur gerð svo kölluð fylgibréf þar sem fram komi að um væri að ræða tvo kassa. Þá þekki hún ekki reglur flutnigsaðilans sem væri Icelandair. Kjósendur verði að átta sig á að það væri ekkert öruggara að atkvæði skilaði sér ef kjörstjórn sendi atkvæðið en ef kjósendur gerðu það sjálfir.

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra segir þetta afar óheppilegt að nokkur atkvæði hafi ekki skilað sér bæði í Suðvesturkjördæmi og Norðausturkjördæmi.

„Þannig að þetta er eitthvað sem þarf að skoða og ég held að Alþingi ætti að leggjast yfir. Hvort skoða þurfi framkvæmd utankjörfundaratkvæðagreiðslu og legg til að það verði gert. Þetta er afar óheppilegt. Það er auðvitað þannig að kjósendur bera ábyrgð á sínu atkvæði. Fyrirkomulag á samt að ýta undir að það atkvæði skili sér og fólk geti treyst því,“ segir Kristrún.

Nokkur atkvæði til eða frá geta haft áhrif á útdeilingu níu jöfnunarþingsæta innan hvers flokks á milli kjördæma eins og kom í ljós þegar Willum Þór Þórsson datt út á síðustu stundu í Suðvesturkjördæmi og flokksbróðir hans Sigurður Ingi Jóhannsson fór inn í staðinn. Ólíklegt er hins vegar að þessi atkvæði hefðu haft nokkur áhrif á úrslit kosninganna í heild sinni.

Ólafur Þ. Harðarson prófessor emeritus hefur hins vegar í mörg ár hvatt Alþingi til að breyta kosningalögum þannig að það gerist ekki að einstakir flokkar fái jöfnunarþingmann umfram atkvæðamagn eins og gerst hefði í nokkrum undanförnum kosningum, þó ekki þeim nýafstöðnu. Ólafur skorar á núverandi ríkisstjórn að ganga í verkið.

„Þetta var eitt af því sem við ræddum í stjórnarmyndunarviðræðunum. Að skoða einmitt þessa sætaskiptingu milli þingflokka og stefnum að því að gera breytingar á kosningalögunum. Þannig að þetta sé hægt því það þarf ekki breytingar á stjórnarskrá þarna til. Aðeins breytingu á kosningalögunum. Þannig að þetta er atriði sem við erum með í skoðun,“ segir Kristrún Frostadóttir.