Bugun þar til farið var í fasta fáliðun á föstu­dögum

Erna Agnes Sigurgeirsdóttir hefur starfað um árabil á leikskólum í Reykjavík og nú sem aðstoðarleikskólastjóri í Vinagerði í smáíbúðahverfinu. Hún stingur niður penna í tilefni tillagna um breytingar á leikskólum Reykjavíkurborgar með tilliti til skipulags og gjaldskrár. Reykjavíkurmódelið, sem kynnt var í gær og er á leið í samráðsferli, gengur meðal annars út á að letja foreldra frá því að vista börnin eftir klukkan 14 á föstudegi og sömuleiðis að nýta sér skráningardaga.

Erna Agnes lýsir aðstæðum í leikskólanum sínum í fyrrahaust.

„Ég kom í vinnuna á hverjum morgni. Að taka við veikindasímtölum vegna ofurálags var yfirleitt okkar fyrsta verk. Í kjölfarið fórum ég og aðrir stjórnendur í húsi að raða niður á deildir. Jú, við rétt náðum þremur á hverri deild fyrir hádegi en eftir hádegi misstum við þrjá úr húsi vegna vinnustyttingar. Hvernig gátum við reddað því? Heyrðu! Hlaupum hraðar, hraðar og enn þá hraðar. Alveg þangað til við hlaupum á endanum á vegginn og hækkum þar með veikindahlutfallið enn frekar,“ segir Erna Agnes og lýsir bugunarástandi.

Fáliðun orðin venja

„Þá daga sem fólkið mitt var örkumlað af þreytu og við sáum fram á að geta ekki haldið utan um öryggi barnanna þá voru send skilaboð á foreldrahópinn og þau beðin um að sækja börnin sín á hádegi. Fáliðun. Orð sem við í leikskólabransanum þekkjum vel. Fáliðun er orðin venja í leikskólakerfi Reykjavíkurborgar og á endanum urðum við í mínum leikskóla að fara í fasta fáliðun á föstudagseftirmiðdegi. Það var fyrst þá sem að faglega starfið fór að blómstra; börnunum leið betur og starfsfólki líka en einnig foreldrum þar sem þau voru komin með einhvern fasta í lífið. Í stað þess að vera beðin að sækja börnin eftir dúk og disk þá vissu þau að börnin gátu verið fulla daga alla daga nema á föstudögum því þá var allt starfsfólk sent í vinnustyttingu. Allt gekk betur og fyrir lang, langflesta virkaði þetta mjög vel.“

Hún segir Reykjavíkurleiðina ekki hafna yfir gagnrýni.

„En ég verð að segja, bæði sem foreldri leikskólabarns og leikskólakennari að ég fagna þessum breytingum. Ég fagna því að við séum að taka skref í átt að því að styðja betur við nám barna og vellíðan. Ég fagna því að það sé verið að styðja við starfsfólk og leikskólastarf á þann hátt að við náum að vinna faglega dag hvern. Loksins er verið að stíga skref í átt að betri borg fyrir börn. Með því að reyna að hafa skráningar eftir kl 14 á föstudögum og fastar skráningar fyrir skráningardagana er verið að búa til stöðugleika fyrir foreldra og starfsfólk leikskóla.“

Stöðugleikinn felist í því að fáliðun muni minnka talsvert eða hreinlega heyra sögunni til ef allt gangi að óskum.

„Í stað þess að taka við símtölum frá leikskólastjórum þar sem verið er að senda börnin heim þá eru allir dagar mannaðir og foreldrar geta verið vissari um að verið sé að huga að öllum þörfum barnanna þeirra. Staðreyndin er sú að við viljum það besta fyrir börnin okkar en í dag er leikskólakerfið svo lasið að við náum ekki að styðja við nám barnanna líkt og við ættum að gera.“

Reykjavíkurleiðin sé samfélagssáttmáli.

„Við verðum öll að leggja okkur meira fram til að ná að halda utan um þetta mikilvæga mál. Bæði við sem vinnum í leikskóla og ætlum að taka að okkur að vinna 38 klukkustundir í stað 36 stunda en einnig við foreldrar sem getum tekið það að okkur að sækja börnin okkar kl. 14 á föstudögum.“

Ánægt starfsfólk en ekki foreldrar

Fyrirhugaðar breytingar í Reykjavík eru ekki ósvipaðar þeim sem nágrannarnir í Kópavogi gerðu nýlega með svonefndu Kópavogsmódeli. Þar reynist stytting vinnuvikunnar sömuleiðis áskorun á leikskólum bæjarins. Munurinn á Kópavogsmódelinu og Reykjavíkurmódelinu er þó að í Reykjavík virðist gengið út frá því að allir taki út styttingu vinnuvikunnar á föstudögum á meðan í Kópavogi er sveigjanleiki til að taka út styttinguna þegar fólki hentar. Í Kópavogi greiðir fólk ekkert fyrir sex klukkustundir á dag en hærri fjárhæðir en þekkjast almennt fyrir auka klukkustundir til viðbótar.

Starfsfólk í Kópavogi hefur almennt lýst yfir ánægju með breytingarnar þar í bæ. Þar hefur krökkum verið safnað saman á tvo leikskóla á skráningardögum í kringum jól, páska og vetrar- og haustleyfi grunnskólanna. Í Reykjavík verður rukkað sérstaklega fyrir þá daga og fólk sem nýtir engan þeirra fær niðurfellt námsgjald í maí.

Módelið hefur hins vegar ekki mælst vel fyrir hjá foreldrum í Kópavogi ef marka má niðurstöðu könnunar Vörðu - Rannsóknarstofnunar vinnumarkaðarins sem skilaði niðurstöðum í gær. Foreldrar lýsa auknu álagi, stressi og að kerfið henti ekki nema fólk sé með sveigjanleika í starfi. Niðurstöður benda auk þess til þess að álag hafi frekar aukist hjá mæðrum en feðrum.