Varasöm þétting flugvallarsvæðis 21. mars 2005 00:01 Í Morgunblaðinu föstudaginn 25. febrúar s.l. er stuttlega kynnt tilboð Skipulagsráðs Reykjavíkurborgar til Háskólans í Reykjavík um lóð í Vatnsmýrinni, nánar tiltekið ofan Nauthólsvíkur. Mat á umhverfisáhrifum nýbyggingarsvæða Þótt nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) þurfi ekki að sæta umhverfismati geta þau haft umtalsverð umhverfisáhrif - landröskun, sjónmengun, ljósmengun, vatnsmengun, hávaði, loftmengun, o.fl. Undirritaður hefur nokkrum sinnum bent á misræmi í íslensku lögunum um umhverfismat og tilskipun Evrópusambandsins. Í tilskipun sambandsins skulu t.d. nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) sæta umhverfismati (skv. 2. viðauka). Samkvæmt Evrópudómstólnum er aðildarþjóðum (þ.m.t. þjóðir EES) ekki heimilt að fjarlægja einstaka framkvæmdaflokka af lista tilskipunarinnar, líkt og gert er í íslensku lögunum. Umhverfisáhrif flugvallarins Að mörgu þarf að hyggja þegar skipuleggja skal 20 þúsund manna þekkingar- og háskólaþorp á heimsmælikvarða einsog málið var kynnt í Morgunblaðinu. Umhverfisáhrif þekkingar- og háskólaþorpsins verða mikil en áhrif flugvallarins á þorpið verða ekki síður veruleg. Hér verður í stuttu máli fjallað um niðurstöður tveggja skýrslna sem kynntar voru m.a. í tengslum við atkvæðagreiðsluna um Reykjavíkurflugvöll 2001. Annars vegar er um að ræða hljóðvistargreiningu og hinsvegar áhættumatsgreiningu. Hávaði Embætti Borgarverkfræðings hafði frumkvæði að greiningunni. Umferðardeild verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. og Flugmálastjórn unnu verkið í sameiningu. Í reglugerð um hávaða er ekki að finna nein viðmiðunarmörk fyrir flugvélahávaða, en tiltekið: "Ef upp koma tilvik sem þessar reglur ná ekki yfir, skal velja viðurkennda hávaðareglu sem stuðst er við í slíkum tilvikum í einhverju hinna Norðurlandanna". Á Norðurlöndunum er yfirleitt miðað við að hljóðstig frá flugumferð á nýjum íbúðasvæðum (þ.m.t. kennslustofnanir og sjúkrahús) skuli vera innan 55dB. Meðfylgjandi mynd sýnir hljóðstig við Reykjavíkurflugvöll fyrir um 4 árum. Hvít svæði hafa lægri hljóðstig en 55dB vegna flugtaka og lendinga á flugvellinum. Hljóðstig svæðisins sem Reykjavíkurborg hefur boðið Háskólanum í Reykjavík er 60-70dB. Í reglugerð nr 478-2003 kemur fram: "Bannað er að byggja íbúðarhús í nágrenni flugvalla í aðflugsstefnu flugbrauta þar sem hætta er á slysum og að hávaði fari yfir leyfileg mörk." Í aðalskipulagi Reykjavíkur (sem gildi til 2024) er gert ráð fyirr að norður-suðurbraut verði aflögð árið 2016. Það þýðir að hávaðinn verður enn meiri á tilboðssvæði Reykjavíkur því það liggur í flugstefnu austur-vesturbrautar. Útreikningarnir frá 2001 gerðu ráð fyrir 50-50 notkun á brautunum. Umferðarskipulag Hávaði frá flugumferð er ekki eini hávaði svæðisins því umferðin er mikil og mun aukast. Einsog allir vita sem keyra reglulega vestur í bæ er umferðin þar orðin afar þung og erfið á álagstímum. Til þess að leysa úr þessum umferðarhnútum hefur Samgönguráðherra sett 200 milljónir í undirbúning á Hlíðarfætisgöngum á Samgönguáætlun 2005-2008. Hlíðarfótsverkefnið er 4.akreina stofnbraut frá Vatnsmýrarsvæðinu, gegnum Öskjuhlíðina, að mislægum gatnamót í Fossvogsdalnum, og áfram undir Kópavog að mislægum gatnamótum við Smáralind. Fjöldi bíla úr Öskjuhlíðargöngum við umrætt gjafaland hefur verið áætlaður 25.000 á sólarhring 2012 (án 20.000 manna háskólaþorps). Samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins skulu þéttbýlissvæði með fleiri en 100.000 íbúa gera hávaðakort sem sýnir heildarhávaða svæðisins innan 2010. Það þýðir að leggja verður saman hávaðann frá flugvellinum og hávaða frá umferð í nágrenninu. Hávaðinn á Vatnsmýrarsvæðinu mun því aukast enn frekar. Áhættugreining Árið 1997 var unnið áhættumat fyrir Reykjavíkurflugvöll. Eins og búast mátti við er áhættan mest næst flugvellinum og í stefnu flugbrautanna. Slysalínan - sem þýddi 1-2. dauðsföll á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári - náði t.d næstum að Kringlumýrarbraut vegna austur-vesturbrautar. Flugvöllurinn telst samt vera öruggur því dauðsföll þurfa að vera fleiri en 3. á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári ef áhættan er ekki ásættanleg skv. reglugerð nr. 505-2000. Ef koma á 20 þúsund manna háskólaþorpi í nágrenni vallarins eru líkur á því að áhættan verði ekki ásættanleg. Lokaorð Umrætt landsvæði er ekki besta byggingalóð landsins fyrir íbúðasvæði eða kennslustofnanir. Sýnt hefur verið fram á að frekari þétting flugvallarsvæðins getur verið varasöm og jafnvel ólögleg miðað við reglugerð nr. 478-2003. Flugvöllurinn er ekki að fara á morgun. Samkomulag hefur verið gert um að völlurinn standi a.m.k. 20 ár í viðbót. Þangað til er nægur tími til að standa vel að kynningu á nýtingu alls Vatnsmýrarsvæðins fyrir alla borgara. Rétt er að benda á að lokum að mikilvægi Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur er sérstaklega mikið sem útivistarsvæða innan höfuðborgarinnar. Ekki er ráðlegt að þétta byggð of mikið og ganga þannig á náttúru og græn lungu borgarinnar, komandi kynslóðir munu ekki fyrirgefa það. Björgvin Þorsteinsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Mest lesið Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Sjá meira
Í Morgunblaðinu föstudaginn 25. febrúar s.l. er stuttlega kynnt tilboð Skipulagsráðs Reykjavíkurborgar til Háskólans í Reykjavík um lóð í Vatnsmýrinni, nánar tiltekið ofan Nauthólsvíkur. Mat á umhverfisáhrifum nýbyggingarsvæða Þótt nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) þurfi ekki að sæta umhverfismati geta þau haft umtalsverð umhverfisáhrif - landröskun, sjónmengun, ljósmengun, vatnsmengun, hávaði, loftmengun, o.fl. Undirritaður hefur nokkrum sinnum bent á misræmi í íslensku lögunum um umhverfismat og tilskipun Evrópusambandsins. Í tilskipun sambandsins skulu t.d. nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) sæta umhverfismati (skv. 2. viðauka). Samkvæmt Evrópudómstólnum er aðildarþjóðum (þ.m.t. þjóðir EES) ekki heimilt að fjarlægja einstaka framkvæmdaflokka af lista tilskipunarinnar, líkt og gert er í íslensku lögunum. Umhverfisáhrif flugvallarins Að mörgu þarf að hyggja þegar skipuleggja skal 20 þúsund manna þekkingar- og háskólaþorp á heimsmælikvarða einsog málið var kynnt í Morgunblaðinu. Umhverfisáhrif þekkingar- og háskólaþorpsins verða mikil en áhrif flugvallarins á þorpið verða ekki síður veruleg. Hér verður í stuttu máli fjallað um niðurstöður tveggja skýrslna sem kynntar voru m.a. í tengslum við atkvæðagreiðsluna um Reykjavíkurflugvöll 2001. Annars vegar er um að ræða hljóðvistargreiningu og hinsvegar áhættumatsgreiningu. Hávaði Embætti Borgarverkfræðings hafði frumkvæði að greiningunni. Umferðardeild verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. og Flugmálastjórn unnu verkið í sameiningu. Í reglugerð um hávaða er ekki að finna nein viðmiðunarmörk fyrir flugvélahávaða, en tiltekið: "Ef upp koma tilvik sem þessar reglur ná ekki yfir, skal velja viðurkennda hávaðareglu sem stuðst er við í slíkum tilvikum í einhverju hinna Norðurlandanna". Á Norðurlöndunum er yfirleitt miðað við að hljóðstig frá flugumferð á nýjum íbúðasvæðum (þ.m.t. kennslustofnanir og sjúkrahús) skuli vera innan 55dB. Meðfylgjandi mynd sýnir hljóðstig við Reykjavíkurflugvöll fyrir um 4 árum. Hvít svæði hafa lægri hljóðstig en 55dB vegna flugtaka og lendinga á flugvellinum. Hljóðstig svæðisins sem Reykjavíkurborg hefur boðið Háskólanum í Reykjavík er 60-70dB. Í reglugerð nr 478-2003 kemur fram: "Bannað er að byggja íbúðarhús í nágrenni flugvalla í aðflugsstefnu flugbrauta þar sem hætta er á slysum og að hávaði fari yfir leyfileg mörk." Í aðalskipulagi Reykjavíkur (sem gildi til 2024) er gert ráð fyirr að norður-suðurbraut verði aflögð árið 2016. Það þýðir að hávaðinn verður enn meiri á tilboðssvæði Reykjavíkur því það liggur í flugstefnu austur-vesturbrautar. Útreikningarnir frá 2001 gerðu ráð fyrir 50-50 notkun á brautunum. Umferðarskipulag Hávaði frá flugumferð er ekki eini hávaði svæðisins því umferðin er mikil og mun aukast. Einsog allir vita sem keyra reglulega vestur í bæ er umferðin þar orðin afar þung og erfið á álagstímum. Til þess að leysa úr þessum umferðarhnútum hefur Samgönguráðherra sett 200 milljónir í undirbúning á Hlíðarfætisgöngum á Samgönguáætlun 2005-2008. Hlíðarfótsverkefnið er 4.akreina stofnbraut frá Vatnsmýrarsvæðinu, gegnum Öskjuhlíðina, að mislægum gatnamót í Fossvogsdalnum, og áfram undir Kópavog að mislægum gatnamótum við Smáralind. Fjöldi bíla úr Öskjuhlíðargöngum við umrætt gjafaland hefur verið áætlaður 25.000 á sólarhring 2012 (án 20.000 manna háskólaþorps). Samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins skulu þéttbýlissvæði með fleiri en 100.000 íbúa gera hávaðakort sem sýnir heildarhávaða svæðisins innan 2010. Það þýðir að leggja verður saman hávaðann frá flugvellinum og hávaða frá umferð í nágrenninu. Hávaðinn á Vatnsmýrarsvæðinu mun því aukast enn frekar. Áhættugreining Árið 1997 var unnið áhættumat fyrir Reykjavíkurflugvöll. Eins og búast mátti við er áhættan mest næst flugvellinum og í stefnu flugbrautanna. Slysalínan - sem þýddi 1-2. dauðsföll á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári - náði t.d næstum að Kringlumýrarbraut vegna austur-vesturbrautar. Flugvöllurinn telst samt vera öruggur því dauðsföll þurfa að vera fleiri en 3. á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári ef áhættan er ekki ásættanleg skv. reglugerð nr. 505-2000. Ef koma á 20 þúsund manna háskólaþorpi í nágrenni vallarins eru líkur á því að áhættan verði ekki ásættanleg. Lokaorð Umrætt landsvæði er ekki besta byggingalóð landsins fyrir íbúðasvæði eða kennslustofnanir. Sýnt hefur verið fram á að frekari þétting flugvallarsvæðins getur verið varasöm og jafnvel ólögleg miðað við reglugerð nr. 478-2003. Flugvöllurinn er ekki að fara á morgun. Samkomulag hefur verið gert um að völlurinn standi a.m.k. 20 ár í viðbót. Þangað til er nægur tími til að standa vel að kynningu á nýtingu alls Vatnsmýrarsvæðins fyrir alla borgara. Rétt er að benda á að lokum að mikilvægi Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur er sérstaklega mikið sem útivistarsvæða innan höfuðborgarinnar. Ekki er ráðlegt að þétta byggð of mikið og ganga þannig á náttúru og græn lungu borgarinnar, komandi kynslóðir munu ekki fyrirgefa það. Björgvin Þorsteinsson
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun