Sagan í sjónvarpi 20. nóvember 2006 05:00 llugi Gunnarsson er menningarsinni eins og gömlum róttæklingi sæmir. Honum er annt um hlutverk Ríkisútvarpsins og líka um sögu landsins (Fréttablaðið, 5. nóv.). Hann vill sjá heimildamyndir um þessa sögu í Ríkisútvarpinu. Heyr, heyr! Hann er velkominn í hóp áhugamanna um þessi mál. Við þurfum þó ekki að stofna ný stjórnmálasamtök um þennan áhuga því hann sker á öll flokksbönd og á hljómgrunn víða þó að minna verði úr framkvæmdum. Illugi vill að RÚV búi til þáttaröð um sögu landsins frá upphafi til þessa dags. Það er svolítið Hriflu-Jónasar bragð af þessari hugmynd en það er hægt að finna sögunni og RÚV fleiri hlutverk og aðra farvegi.Enginn skortur á hugmyndumÞorsteinn HelgasonKvikmyndagerðarmenn hafa áhuga á sögu lands og heims og sagnfræðingar hafa áhuga á sjónvarpi. RÚV þarf ekki annað en að segja: Komið með hugmyndirnar og þá skulum við kaupa þær á því verði að þið getið vandað til verka.Til að sanna mál okkar getum við minnt á heimildamyndir sem hafa verið sýndar í sjónvarpi að frumkvæði kvikmyndagerðarmannanna sjálfra og fjalla um sögu sjávarútvegsins, Tyrkjaránið og Ameríkusiglingu Leifs heppna og félaga svo að fáein dæmi séu nefnd. Við getum líka talið nokkur verk sem eru ýmist í burðarliðnum eða á óskalista hjá kvikmyndagerðarmönnum um þessar mundir. Þar eru myndir um árásina á Goðafoss á stríðsárunum, um forsætisráðherra lýðveldisins og um sögu og tilvist jólasveinanna (hér og erlendis), um „dönsk spor“ á Íslandi, um Svein Bergsveinsson sem eyddi ævinni bæði í Hitlers-Þýskalandi og Austur-Þýskalandi, um ferðir Guðríðar Þorbjarnardóttur og um einstakar ættir og ættfræðiáhuga Íslendinga.Þetta eru nokkrar hugmyndir kvikmyndagerðarmannanna sjálfra og það er í anda gamallar sjálfstæðisstefnu jafnt sem frjálslyndrar jafnaðarstefnu að skapa hugviti einstaklinganna frjóan jarðveg og að vökva grasrótina.ÁtaksverkefniRÚV hefur stöku sinnum ýtt af stað röð heimildamynda og boðið sjálfstæðu fagfólki þátttöku. Þannig var listasaga lýðveldisins tekin fyrir í þemum – bókmenntir, myndlist, tónlist, kvikmyndalist – og verkinu skipt milli kvikmyndafyrirtækja með fagkunnáttu og reynslu. Þegar Sveinn Einarsson var dagskrárstjóri fyrir um fimmtán árum hleypti hann af stað röð sem hann kenndi við aldamótamenn og vísindamenn, kallaði sjálfstæða fagmenn til verksins og nokkrir þættir litu dagsins ljós meðan Sveinn sat við stjórnvölinn.Nokkur dæmi mætti nefna í viðbót. Þetta er ekki slæm leið, hún vekur athygli og gefur tilefni til tenginga og samanburðar. Hugsanlega er auðveldara að fá fjársterka til að veita slíkum röðum stuðning. Slíkar myndaraðir eiga ekki að vera of langar og þær þurfa að vera ólíkar því sagan hefur mörg andlit.Allt frá landnámi til okkar daga?Megintillaga Illuga er að RÚV búi til heimildamyndaröð „um sögu landsins frá landnámi og fram á okkar daga“. Þetta hafi BBC gert með því að fá sagnfræðinginn Simon Schama til verksins og þættir hans hafi orðið vinsælir. Það er alveg rétt en þar er fyrst að telja að Simon Schama var orðinn geysivinsæll og jafnframt vandaður sagnfræðingur með bókum sínum áður en hann gekk til liðs við BBC. Söguskoðun hans hafði ekki bara „eitthvað að segja um efnistök“, eins og Illugi orðar þarð, heldur mikið að segja, næstum allt. Við heyrðum hann lýsa því á ráðstefnu „sögugerðarmanna“ (history producers) í Boston 2001 að hann hefði sett það sem skilyrði að þættirnir yrðu hans verk og að hann hefði íhlutunarrétt um alla gerðina, stórt og smátt, tónlistina líka.Þáttaröðin heitir því ekki History of Britain heldur A History of Britain, þ.e. ein af mögulegum sögugerðum, í þessu tilviki sögugerð Simons Schama. Eigum við einhvern Simon Schama hér á landi? Við höfum átt spretti í þessa átt. Við eignuðumst einu sinni sjónvarpssyrpu um Íslendingaslóðir í Kaupmannahöfn þar sem Björn Th. Björnsson leiddi okkur um gömlu höfuðborgina okkar. Þetta voru persónulega litaðir þættir sem glöddu augu og eyru okkar. En þetta var ekki yfirlit allrar Íslandssögunnar heldur valið snið í tíma og rúmi. Þannig er Bretasaga Schama raunar líka þó að hann dreifi vali sínu á margar aldir.Sagan hefur nefnilega marga svipi sem ráðast af sögugerðarmanninum, tíðarandanum, heimildastöðunni og ótal þáttum öðrum. Þetta er það sem er heillandi og því ætti að gefa mörgum tækifæri til að þróa sýn og tök sín að eigin vali með fagmennsku og vönduð vinnubrögð sem einu skilyrðin. Sýnum alla flóru sögunnar – sögu einstaklinga, þekktra og óþekktra, karla og kvenna, fjölskyldna og einfara, atvinnuhátta og alþjóðatengsla, langsnið og þversnið sögunnar, sannleiksleit og lygimál. Íslandssaga Hriflu-Jónasar var vel sögð en hún var varasöm meðan hún var eina söguskoðunin sem haldið var að nemendum. Endurtökum ekki þann leik í sjónvarpinu. Höfundar hafa búið til sögulegt efni fyrir sjónvarp. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Skoðun Mest lesið Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Skoðun Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
llugi Gunnarsson er menningarsinni eins og gömlum róttæklingi sæmir. Honum er annt um hlutverk Ríkisútvarpsins og líka um sögu landsins (Fréttablaðið, 5. nóv.). Hann vill sjá heimildamyndir um þessa sögu í Ríkisútvarpinu. Heyr, heyr! Hann er velkominn í hóp áhugamanna um þessi mál. Við þurfum þó ekki að stofna ný stjórnmálasamtök um þennan áhuga því hann sker á öll flokksbönd og á hljómgrunn víða þó að minna verði úr framkvæmdum. Illugi vill að RÚV búi til þáttaröð um sögu landsins frá upphafi til þessa dags. Það er svolítið Hriflu-Jónasar bragð af þessari hugmynd en það er hægt að finna sögunni og RÚV fleiri hlutverk og aðra farvegi.Enginn skortur á hugmyndumÞorsteinn HelgasonKvikmyndagerðarmenn hafa áhuga á sögu lands og heims og sagnfræðingar hafa áhuga á sjónvarpi. RÚV þarf ekki annað en að segja: Komið með hugmyndirnar og þá skulum við kaupa þær á því verði að þið getið vandað til verka.Til að sanna mál okkar getum við minnt á heimildamyndir sem hafa verið sýndar í sjónvarpi að frumkvæði kvikmyndagerðarmannanna sjálfra og fjalla um sögu sjávarútvegsins, Tyrkjaránið og Ameríkusiglingu Leifs heppna og félaga svo að fáein dæmi séu nefnd. Við getum líka talið nokkur verk sem eru ýmist í burðarliðnum eða á óskalista hjá kvikmyndagerðarmönnum um þessar mundir. Þar eru myndir um árásina á Goðafoss á stríðsárunum, um forsætisráðherra lýðveldisins og um sögu og tilvist jólasveinanna (hér og erlendis), um „dönsk spor“ á Íslandi, um Svein Bergsveinsson sem eyddi ævinni bæði í Hitlers-Þýskalandi og Austur-Þýskalandi, um ferðir Guðríðar Þorbjarnardóttur og um einstakar ættir og ættfræðiáhuga Íslendinga.Þetta eru nokkrar hugmyndir kvikmyndagerðarmannanna sjálfra og það er í anda gamallar sjálfstæðisstefnu jafnt sem frjálslyndrar jafnaðarstefnu að skapa hugviti einstaklinganna frjóan jarðveg og að vökva grasrótina.ÁtaksverkefniRÚV hefur stöku sinnum ýtt af stað röð heimildamynda og boðið sjálfstæðu fagfólki þátttöku. Þannig var listasaga lýðveldisins tekin fyrir í þemum – bókmenntir, myndlist, tónlist, kvikmyndalist – og verkinu skipt milli kvikmyndafyrirtækja með fagkunnáttu og reynslu. Þegar Sveinn Einarsson var dagskrárstjóri fyrir um fimmtán árum hleypti hann af stað röð sem hann kenndi við aldamótamenn og vísindamenn, kallaði sjálfstæða fagmenn til verksins og nokkrir þættir litu dagsins ljós meðan Sveinn sat við stjórnvölinn.Nokkur dæmi mætti nefna í viðbót. Þetta er ekki slæm leið, hún vekur athygli og gefur tilefni til tenginga og samanburðar. Hugsanlega er auðveldara að fá fjársterka til að veita slíkum röðum stuðning. Slíkar myndaraðir eiga ekki að vera of langar og þær þurfa að vera ólíkar því sagan hefur mörg andlit.Allt frá landnámi til okkar daga?Megintillaga Illuga er að RÚV búi til heimildamyndaröð „um sögu landsins frá landnámi og fram á okkar daga“. Þetta hafi BBC gert með því að fá sagnfræðinginn Simon Schama til verksins og þættir hans hafi orðið vinsælir. Það er alveg rétt en þar er fyrst að telja að Simon Schama var orðinn geysivinsæll og jafnframt vandaður sagnfræðingur með bókum sínum áður en hann gekk til liðs við BBC. Söguskoðun hans hafði ekki bara „eitthvað að segja um efnistök“, eins og Illugi orðar þarð, heldur mikið að segja, næstum allt. Við heyrðum hann lýsa því á ráðstefnu „sögugerðarmanna“ (history producers) í Boston 2001 að hann hefði sett það sem skilyrði að þættirnir yrðu hans verk og að hann hefði íhlutunarrétt um alla gerðina, stórt og smátt, tónlistina líka.Þáttaröðin heitir því ekki History of Britain heldur A History of Britain, þ.e. ein af mögulegum sögugerðum, í þessu tilviki sögugerð Simons Schama. Eigum við einhvern Simon Schama hér á landi? Við höfum átt spretti í þessa átt. Við eignuðumst einu sinni sjónvarpssyrpu um Íslendingaslóðir í Kaupmannahöfn þar sem Björn Th. Björnsson leiddi okkur um gömlu höfuðborgina okkar. Þetta voru persónulega litaðir þættir sem glöddu augu og eyru okkar. En þetta var ekki yfirlit allrar Íslandssögunnar heldur valið snið í tíma og rúmi. Þannig er Bretasaga Schama raunar líka þó að hann dreifi vali sínu á margar aldir.Sagan hefur nefnilega marga svipi sem ráðast af sögugerðarmanninum, tíðarandanum, heimildastöðunni og ótal þáttum öðrum. Þetta er það sem er heillandi og því ætti að gefa mörgum tækifæri til að þróa sýn og tök sín að eigin vali með fagmennsku og vönduð vinnubrögð sem einu skilyrðin. Sýnum alla flóru sögunnar – sögu einstaklinga, þekktra og óþekktra, karla og kvenna, fjölskyldna og einfara, atvinnuhátta og alþjóðatengsla, langsnið og þversnið sögunnar, sannleiksleit og lygimál. Íslandssaga Hriflu-Jónasar var vel sögð en hún var varasöm meðan hún var eina söguskoðunin sem haldið var að nemendum. Endurtökum ekki þann leik í sjónvarpinu. Höfundar hafa búið til sögulegt efni fyrir sjónvarp.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun