Verðmæti í sérkennum miðborgarinnar 23. nóvember 2012 06:00 Miðborg Reykjavíkur hefur tekið miklum breytingum síðustu misseri. Hvati þeirra breytinga er fyrst og fremst vaxandi fjöldi erlendra ferðamanna sem eru orðnir mjög áberandi á götum borgarinnar. Verslanir fyrir ferðamenn spretta upp eins og gorkúlur og fjöldi veitingastaða og gistirýma fer einnig ört vaxandi. Nær allir erlendir ferðamenn sem koma til landsins dvelja í lengri eða styttri tíma í höfuðborginni. Viðhorfskannanir meðal erlendra ferðamanna benda til þess að einstæð náttúra Íslands sé það sem dregur þá fyrst og fremst til landsins, en Reykjavík er æ oftar nefnd sem mikilvægur áfangastaður Íslandsferðar. Í erlendum rannsóknum í ferðamálafræðum kemur skýrt fram að flestir ferðamenn hafa mikinn áhuga á sögu og sérkennum þeirra borga sem þeir sækja heim. Upplýsingar um uppruna (sögu) og sérkenni Reykjavíkur þurfa að vera aðgengilegar þeim erlendu ferðamönnum sem ganga um götur miðborgarinnar. Sögueyjan Ísland Þótt náttúran gegni lykilhlutverki í því að laða hingað erlenda ferðamenn má ekki gleyma því að Ísland hefur réttilega verið kallað Sögueyjan og geymir Reykjavík lyklana að þeim fjársjóði. Í borginni eru fornhandritin varðveitt, í miðborginni reisti fyrsti landsmaðurinn bæ sinn. Rætur þéttbýlis eða borgarmyndunar í landinu má rekja til Innréttinga Skúla Magnússonar sem lét byggja verksmiðjuhús í landi Víkur (Reykjavíkur). Þessar byggingar teygðu sig frá gamla Víkurbænum, sem stóð nærri núverandi gatnamótum Túngötu og Suðurgötu, norður í Gróf og mynduðu þar með fyrstu borgargötu á Íslandi, Aðalstræti. Það er ekki aðeins upphafssaga borgarinnar sem þyrfti að kynna betur t.d. með upplýsingaskiltum eða einhvers konar myndverkum. Íbúðahverfin í gamla bænum búa yfir sögu og sérkennum sem koma þarf til skila. Nokkur götuheiti í gamla bænum eru tekin úr fornsöguarfi þjóðarinnar og mynda sérstaka hverfahluta sem vert er að kynna betur á myndrænan hátt. Þetta eru; a) Íslendingasöguhverfi; Grettisgata, Njálsgata, Kjartansgata, Guðrúnargata o.fl. götur. b) Landafundahverfi; Eiríksgata, Leifsgata og Þorfinnsgata. c) Goðahverfi; Óðinsgata, Lokastígur, Baldursgata o.fl. götur. Þá eru nokkrar götur í borginni sem heita eftir persónum úr sögu Reykjavíkur, t.d. Ingólfsstræti, Hallveigarstígur, Skúlagata o.fl. götur. Einnig má nefna tengingar við atvinnusögu borgarinnar eins og Stýrimannastígur og Kolasund. Þá hafa margar götur í gamla bænum tekið nöfn eftir kotum og bæjum í borgarlandinu eins og Grjótagata, Sölvhólsgata og Bergstaðastræti. Goðahverfið myndskreytt Greinarhöfundur er ekki einn um að benda á mikilvægi þess að gera sögu Reykjavíkur sýnilegri gestum borgarinnar. Árið 1986 skrifað Steingrímur Gunnarsson leiðsögumaður borgaryfirvöldum bréf þar sem hvatt var til myndskreytingar götuheita í borginni þar sem götunöfn tengjast sögu, bókmenntum og horfnum mannvirkjum. Benti Steingrímur sérstaklega á Goðahverfið sem heppilegt svæði. Hverfið afmarkast af Skólavörðustíg, Bergstaðastræti og Barónsstíg og teljast 15 götur til Goðahverfisins. Vel var tekið í þessar tillögur af hálfu borgaryfirvalda en ekkert varð úr framkvæmdum. Árið 2007 lét Norræna félagið í Reykjavík undir forystu Þorvalds S. Þorvaldssonar arkitekts gera Vegvísi um Goðahverfið á Skólavörðuholti í tilefni af 85 ára afmæli félagsins. Bæklingurinn var unninn í samvinnu við Höfuðborgarstofu sem sá um dreifingu hans til erlendra ferðamanna. Bæklingurinn var gefinn út í 15 þúsund eintökum á íslensku, dönsku og ensku. Í bæklingnum eru tengsl götunafna við nöfn goða og híbýla þeirra rakin. Þann 30. október sl. boðuðu Hrönn Vilhelmsdóttir og Þórólfur Antonsson, sem reka veitingastaðinn Kaffi Loka, nokkra áhugamenn um ferðamennsku og sögu borgarinnar á fund til að kanna áhuga á að fylgja eftir tillögum Steingríms um myndskreytingu við götuhorn í Goðahverfinu. Á fundinum kom fram mikill áhugi á því að koma þessari hugmynd í framkvæmd. Fundarmenn töldu að efna þyrfti til samkeppni um gerð slíkra myndverka í samvinnu við Reykjavíkurborg. Merkingar og skreytingar í Goðahverfinu myndu leiða ferðamenn út fyrir hefðbundnar slóðir um Laugaveg og Skólavörðustíg og gæti orðið fyrirmynd fyrir önnur hverfi, t.d. Íslendingasagnahverfið norðan Skólavörðustígs. Þá kom fram hjá fundarmönnum að mikilvægt væri að kynna hugmyndina sem víðast, m.a. fyrir íbúum hverfisins til að fá sem víðtækastan stuðning við framkvæmdina. Þótt hér hafi aðallega verið fjallað um nauðsyn þess að kynna sögu borgarinnar fyrir erlendum ferðamönnum er fræðslugildið ekki síður mikilvægt fyrir þá sem borgina byggja; unga sem aldna. Ef vel tekst til gæti slíkt framtak gert borgina bæði fallegri og læsilegri. Erindi frá áhugahópnum um Goðahverfið verður fljótlega sent borgaryfirvöldum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun Vísindi, hugvit og seigla – hugsum stórt og svo stærra! Sandra Mjöll Jónsdóttir-Buch Skoðun Skoðun Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Miðborg Reykjavíkur hefur tekið miklum breytingum síðustu misseri. Hvati þeirra breytinga er fyrst og fremst vaxandi fjöldi erlendra ferðamanna sem eru orðnir mjög áberandi á götum borgarinnar. Verslanir fyrir ferðamenn spretta upp eins og gorkúlur og fjöldi veitingastaða og gistirýma fer einnig ört vaxandi. Nær allir erlendir ferðamenn sem koma til landsins dvelja í lengri eða styttri tíma í höfuðborginni. Viðhorfskannanir meðal erlendra ferðamanna benda til þess að einstæð náttúra Íslands sé það sem dregur þá fyrst og fremst til landsins, en Reykjavík er æ oftar nefnd sem mikilvægur áfangastaður Íslandsferðar. Í erlendum rannsóknum í ferðamálafræðum kemur skýrt fram að flestir ferðamenn hafa mikinn áhuga á sögu og sérkennum þeirra borga sem þeir sækja heim. Upplýsingar um uppruna (sögu) og sérkenni Reykjavíkur þurfa að vera aðgengilegar þeim erlendu ferðamönnum sem ganga um götur miðborgarinnar. Sögueyjan Ísland Þótt náttúran gegni lykilhlutverki í því að laða hingað erlenda ferðamenn má ekki gleyma því að Ísland hefur réttilega verið kallað Sögueyjan og geymir Reykjavík lyklana að þeim fjársjóði. Í borginni eru fornhandritin varðveitt, í miðborginni reisti fyrsti landsmaðurinn bæ sinn. Rætur þéttbýlis eða borgarmyndunar í landinu má rekja til Innréttinga Skúla Magnússonar sem lét byggja verksmiðjuhús í landi Víkur (Reykjavíkur). Þessar byggingar teygðu sig frá gamla Víkurbænum, sem stóð nærri núverandi gatnamótum Túngötu og Suðurgötu, norður í Gróf og mynduðu þar með fyrstu borgargötu á Íslandi, Aðalstræti. Það er ekki aðeins upphafssaga borgarinnar sem þyrfti að kynna betur t.d. með upplýsingaskiltum eða einhvers konar myndverkum. Íbúðahverfin í gamla bænum búa yfir sögu og sérkennum sem koma þarf til skila. Nokkur götuheiti í gamla bænum eru tekin úr fornsöguarfi þjóðarinnar og mynda sérstaka hverfahluta sem vert er að kynna betur á myndrænan hátt. Þetta eru; a) Íslendingasöguhverfi; Grettisgata, Njálsgata, Kjartansgata, Guðrúnargata o.fl. götur. b) Landafundahverfi; Eiríksgata, Leifsgata og Þorfinnsgata. c) Goðahverfi; Óðinsgata, Lokastígur, Baldursgata o.fl. götur. Þá eru nokkrar götur í borginni sem heita eftir persónum úr sögu Reykjavíkur, t.d. Ingólfsstræti, Hallveigarstígur, Skúlagata o.fl. götur. Einnig má nefna tengingar við atvinnusögu borgarinnar eins og Stýrimannastígur og Kolasund. Þá hafa margar götur í gamla bænum tekið nöfn eftir kotum og bæjum í borgarlandinu eins og Grjótagata, Sölvhólsgata og Bergstaðastræti. Goðahverfið myndskreytt Greinarhöfundur er ekki einn um að benda á mikilvægi þess að gera sögu Reykjavíkur sýnilegri gestum borgarinnar. Árið 1986 skrifað Steingrímur Gunnarsson leiðsögumaður borgaryfirvöldum bréf þar sem hvatt var til myndskreytingar götuheita í borginni þar sem götunöfn tengjast sögu, bókmenntum og horfnum mannvirkjum. Benti Steingrímur sérstaklega á Goðahverfið sem heppilegt svæði. Hverfið afmarkast af Skólavörðustíg, Bergstaðastræti og Barónsstíg og teljast 15 götur til Goðahverfisins. Vel var tekið í þessar tillögur af hálfu borgaryfirvalda en ekkert varð úr framkvæmdum. Árið 2007 lét Norræna félagið í Reykjavík undir forystu Þorvalds S. Þorvaldssonar arkitekts gera Vegvísi um Goðahverfið á Skólavörðuholti í tilefni af 85 ára afmæli félagsins. Bæklingurinn var unninn í samvinnu við Höfuðborgarstofu sem sá um dreifingu hans til erlendra ferðamanna. Bæklingurinn var gefinn út í 15 þúsund eintökum á íslensku, dönsku og ensku. Í bæklingnum eru tengsl götunafna við nöfn goða og híbýla þeirra rakin. Þann 30. október sl. boðuðu Hrönn Vilhelmsdóttir og Þórólfur Antonsson, sem reka veitingastaðinn Kaffi Loka, nokkra áhugamenn um ferðamennsku og sögu borgarinnar á fund til að kanna áhuga á að fylgja eftir tillögum Steingríms um myndskreytingu við götuhorn í Goðahverfinu. Á fundinum kom fram mikill áhugi á því að koma þessari hugmynd í framkvæmd. Fundarmenn töldu að efna þyrfti til samkeppni um gerð slíkra myndverka í samvinnu við Reykjavíkurborg. Merkingar og skreytingar í Goðahverfinu myndu leiða ferðamenn út fyrir hefðbundnar slóðir um Laugaveg og Skólavörðustíg og gæti orðið fyrirmynd fyrir önnur hverfi, t.d. Íslendingasagnahverfið norðan Skólavörðustígs. Þá kom fram hjá fundarmönnum að mikilvægt væri að kynna hugmyndina sem víðast, m.a. fyrir íbúum hverfisins til að fá sem víðtækastan stuðning við framkvæmdina. Þótt hér hafi aðallega verið fjallað um nauðsyn þess að kynna sögu borgarinnar fyrir erlendum ferðamönnum er fræðslugildið ekki síður mikilvægt fyrir þá sem borgina byggja; unga sem aldna. Ef vel tekst til gæti slíkt framtak gert borgina bæði fallegri og læsilegri. Erindi frá áhugahópnum um Goðahverfið verður fljótlega sent borgaryfirvöldum.
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun