„Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því“ Stefán Árni Pálsson skrifar 7. janúar 2015 15:06 Atli Steinn er búsettur í Noregi. „Norska krónan hefur ekki bara veikst gagnvart íslensku krónunni heldur einnig gagnvert flestum öðrum gjaldmiðlum,“ segir Atli Steinn Guðmundsson, sem er búsettur í Stavanger og var gestur Í bítinu á Bylgjunni í morgun. Norska krónan hefur veikst töluvert að undanförnu og má rekja það til lækkunar á heimsmarkaðsverði á olíu. „Umræðan um dollarann er það sem brennur á vörum flestra hér í Noregi. Nú kostar Bandaríkjadalur 7,62 norskar krónur en kostaði rúmlega fimm fyrir ekki svo löngu. Það er mikið fjallað um þetta í fjölmiðlum og nú er það orðið ljóst að rafmagnstæki, lyf og fatnaður verður dýrara hér á landi. Fólk er einnig að finna fyrir þessu þegar það er að þvælast erlendis.“Orðið dýrara að þvælast erlendis Atli segir að daglegar matvörur í Noregi sé mikið til innlend framleiðsla og því hafi verðlag á þeim ekki mikið breyst. „Það hefur alltaf verið ákveðin ársveifla á norsku krónunni en hún hefur samt verið gríðarlega sterk frá árinu 2010 en núna hefur hún ekki verið veikari gagnvart dollar síðan í ágúst 2003. Maður horfir á norsku krónuna vera komna í rúmlega 16 krónur íslenskar en maður hefur búið við það að hún sé oftast rúmlega tuttugu krónur íslenskar.“ Hann segir að um sé að ræða mikla sveiflu sem tengist olíuverðinu. Olíuverð fór í morgun niður fyrir fimmtíu dollara á hverja tunnu. Sérfræðingur segir í samtali við Reuters að olíuverð geti hugsanlega farið niður í tuttugu dollara á hverja tunnu í framtíðinni. „Þá væri verðið í raun komið í mínus gagnvart framleiðslunni. Það kostar tæpa fjörutíu dollara að framleiða hverja tunnu af norðursjávarolíu. Það yrði því ansi mikið högg fyrir olíuframleiðendur ef hún færi svo mikið niður. Olíuverð hefur verið í frjálsu falli frá því um síðasta sumar.“ Atli segir samt sem áður að það sé einna ódýrast að dæla upp olíu undir norðursjónum.Ódýr framleiðsla undir norðursjó „Þetta er mest tvö hundruð metra dýpi sem er ekki neitt neitt ef þú berð saman svæði eins og Mexíkóflóa þar við erum að tala um margra kílómetra hafdýpi og þá er verið að bora þrjá kílómetra undir hafsbotn. Það er í sjálfu sér ekki dýr vinnslan hér í Noregi miðað við annarsstaðar í heiminum.“ Hann segir að vinnslan sé langódýrust í Sádí-Arabíu. „Þar vellur olían í raun sjálfkrafa upp. Olíubransinn í Noregi hefur miklar áhyggjur af stöðu mála. Það eru aftur á móti tvær hliðar á þessari krónu í orðsins fyllstu merkingu en nú er olíusjóðurinn norski, sem er að miklu leyti í evru og dollurum, hann er kominn úr sex þúsund milljörðum norskra króna upp í sex þúsund og fimmhundruð milljarða síðan í nóvember. Það er ekkert smáræðis stökk.“ Atli segir að það sé talað um það ytra að árið 2015 muni Norðmenn upplifa það að kaupmáttaraukning verði ekki nema 0,5 prósent á árinu. „Hún hefur í mörg ár verið að meðaltali 2,7 prósent. Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því.“ Mest lesið Langaði svakalega mikið í sleik við George Clooney Atvinnulíf „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Stöðva þurfi rányrkju bílastæðaeigenda Neytendur Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Viðskipti erlent Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Snúa við dómnum og dæma Bonnesen í fangelsi Gera Apple að greiða tvær billjónir í skatta Skaut samstundis niður tillögur um efnahagslega björgun Evrópu Bein útsending: Apple kynnir nýjustu græjurnar Hætta steðjar að lífsgæðum Evrópubúa Volvo heykist á algjörri rafvæðingu árið 2030 Þessari rafmagnsflugvél er ætlað að flytja 90 farþega Zuckerberg harmar að hafa látið undan þrýstingi Bidens Breska stjórnin samþykkir að efla London City-flugvöll Sádar sagðir byrjaðir að skrúfa fyrir kranann Susan Wojcicki er látin Ummæli Trump vekja áhyggjur af sjálfstæði seðlabanka Hlutabréfin ruku aftur upp degi eftir hrun Google beið lægri hlut í risavöxnu einokunarmáli Hrun í hlutabréfamörkuðum ytra Sjá meira
„Norska krónan hefur ekki bara veikst gagnvart íslensku krónunni heldur einnig gagnvert flestum öðrum gjaldmiðlum,“ segir Atli Steinn Guðmundsson, sem er búsettur í Stavanger og var gestur Í bítinu á Bylgjunni í morgun. Norska krónan hefur veikst töluvert að undanförnu og má rekja það til lækkunar á heimsmarkaðsverði á olíu. „Umræðan um dollarann er það sem brennur á vörum flestra hér í Noregi. Nú kostar Bandaríkjadalur 7,62 norskar krónur en kostaði rúmlega fimm fyrir ekki svo löngu. Það er mikið fjallað um þetta í fjölmiðlum og nú er það orðið ljóst að rafmagnstæki, lyf og fatnaður verður dýrara hér á landi. Fólk er einnig að finna fyrir þessu þegar það er að þvælast erlendis.“Orðið dýrara að þvælast erlendis Atli segir að daglegar matvörur í Noregi sé mikið til innlend framleiðsla og því hafi verðlag á þeim ekki mikið breyst. „Það hefur alltaf verið ákveðin ársveifla á norsku krónunni en hún hefur samt verið gríðarlega sterk frá árinu 2010 en núna hefur hún ekki verið veikari gagnvart dollar síðan í ágúst 2003. Maður horfir á norsku krónuna vera komna í rúmlega 16 krónur íslenskar en maður hefur búið við það að hún sé oftast rúmlega tuttugu krónur íslenskar.“ Hann segir að um sé að ræða mikla sveiflu sem tengist olíuverðinu. Olíuverð fór í morgun niður fyrir fimmtíu dollara á hverja tunnu. Sérfræðingur segir í samtali við Reuters að olíuverð geti hugsanlega farið niður í tuttugu dollara á hverja tunnu í framtíðinni. „Þá væri verðið í raun komið í mínus gagnvart framleiðslunni. Það kostar tæpa fjörutíu dollara að framleiða hverja tunnu af norðursjávarolíu. Það yrði því ansi mikið högg fyrir olíuframleiðendur ef hún færi svo mikið niður. Olíuverð hefur verið í frjálsu falli frá því um síðasta sumar.“ Atli segir samt sem áður að það sé einna ódýrast að dæla upp olíu undir norðursjónum.Ódýr framleiðsla undir norðursjó „Þetta er mest tvö hundruð metra dýpi sem er ekki neitt neitt ef þú berð saman svæði eins og Mexíkóflóa þar við erum að tala um margra kílómetra hafdýpi og þá er verið að bora þrjá kílómetra undir hafsbotn. Það er í sjálfu sér ekki dýr vinnslan hér í Noregi miðað við annarsstaðar í heiminum.“ Hann segir að vinnslan sé langódýrust í Sádí-Arabíu. „Þar vellur olían í raun sjálfkrafa upp. Olíubransinn í Noregi hefur miklar áhyggjur af stöðu mála. Það eru aftur á móti tvær hliðar á þessari krónu í orðsins fyllstu merkingu en nú er olíusjóðurinn norski, sem er að miklu leyti í evru og dollurum, hann er kominn úr sex þúsund milljörðum norskra króna upp í sex þúsund og fimmhundruð milljarða síðan í nóvember. Það er ekkert smáræðis stökk.“ Atli segir að það sé talað um það ytra að árið 2015 muni Norðmenn upplifa það að kaupmáttaraukning verði ekki nema 0,5 prósent á árinu. „Hún hefur í mörg ár verið að meðaltali 2,7 prósent. Menn fá núna minna fyrir launin og núna munu Norðmenn fá að finna fyrir því.“
Mest lesið Langaði svakalega mikið í sleik við George Clooney Atvinnulíf „Alls konar fólk heyrt í mér um alls konar hluti“ Viðskipti innlent Stöðva þurfi rányrkju bílastæðaeigenda Neytendur Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Viðskipti erlent Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Neytendur Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Atvinnulíf Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Fegurð er glæpur kom út í mínus Viðskipti innlent Segir engar breytingar hafa verið gerðar á uppskrift SS pylsna Neytendur Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Snúa við dómnum og dæma Bonnesen í fangelsi Gera Apple að greiða tvær billjónir í skatta Skaut samstundis niður tillögur um efnahagslega björgun Evrópu Bein útsending: Apple kynnir nýjustu græjurnar Hætta steðjar að lífsgæðum Evrópubúa Volvo heykist á algjörri rafvæðingu árið 2030 Þessari rafmagnsflugvél er ætlað að flytja 90 farþega Zuckerberg harmar að hafa látið undan þrýstingi Bidens Breska stjórnin samþykkir að efla London City-flugvöll Sádar sagðir byrjaðir að skrúfa fyrir kranann Susan Wojcicki er látin Ummæli Trump vekja áhyggjur af sjálfstæði seðlabanka Hlutabréfin ruku aftur upp degi eftir hrun Google beið lægri hlut í risavöxnu einokunarmáli Hrun í hlutabréfamörkuðum ytra Sjá meira