Vefúlfar Ívar Halldórsson skrifar 1. febrúar 2016 09:43 Ég sit í sandkassanum í grenjandi rigningu, dúðaður upp fyrir haus, með gulu skófluna upp í mér. Sandurinn er bragðlaus en mér finnst skemmtilegt hljóðið inni í hausnum á mér þegar ég bít í hann. Leiðinlegi strákurinn í leikskólanum situr á móti mér og byrjar að öskra – öfundsjúkur út í mig, af því að ég er með gulu skófluna, á meðan hann situr uppi með þá bláu... Miðað við þau fjölmörgu sandkassastríð sem fara fram daglega neðanmáls á vefmiðlum hérlendis, væri kannski eðlilegra að kalla samskiptamiðla okkar „sandskiptamiðla“. Við sjáum viti borið og vel menntað fólk klæða sig úr jakkafötunum sínum og vinnugöllum; skella sér í pollagallana, setjast í samskipta-sandkassana og byrja að kasta drullukökum. Þessar manneskjur sem brostu við þér fyrr um daginn þegar það tók á móti barninu þínu í leikskólanum, setti fyllingu í tönnina á þér, héldu fyrirlestur í háskólanum þínum eða samþykktu yfirdráttinn í bankanum þínum, breytast í einhvers konar varúlfa - eða vefúlfa. Neðanmáls ýmissa greina á netinu má finna greni þessara vefúlfa. Þangað fara þeir í leit að bráð, þ.e. fólki til að hæðast að og hneykslast á. Kurteisi þeirra og virðing fyrir sálinni er oft af mjög skornum skammti og flest er látið vaða. Fólk sem er þá "öfugu megin" í umræðunni þarf oft að þola hæðni, uppnefni og niðurlægingu; og þá helst vegna þess að það hefur aðra skoðun en vefúlfunum finnst það eigi að fá að hafa. Aðferðafræði þessara vefvarga skil ég þó ekki, en hún er mjög órökrétt að mínu mati. Því að ef ég teldi mig hafa hina einu réttu skoðun í einhverri umræðunni og vildi að viðmælandi minn féllist á hana; væri þá gáfulegt af mér að gera lítið úr honum sem persónu og kalla hann hálfvita? Er líklegt að hann beri virðingu fyrir skoðunum mínum þegar ég er nýbúinn að niðurlægja hann opinberlega, nota fúkyrði og fullyrða að hann sé bleyjubarn eða greindarlaus geðsjúklingur? Heldur vel gefið fólk virkilega að þetta sé góð leið til að afla virðingar viðmælenda sinna og fá þá á sitt band? Ég las nú á dögunum athugasemdir á netinu frá virðulegum og hámenntuðum, heldri manni sem er á þeirri skoðun að trúleysið sé allra meina bót og kristin trú skaðleg heilsunni. Hann eins og aðrir hefur að sjálfsögðu rétt á að iðka sitt trúfrelsi, eða trúleysis-frelsi öllu heldur, og tjá sig um kosti vantrúar sinnar og þá hamingju sem hún færir honum. En þarna á opinberum vettvangi samskiptamiðlanna hafði umbreytingin átt sér stað. Hinn virðulegi menntamaður hafði tekið hamskiptum; breyst í ýlfrandi vefúlf og nú var öll virðing fyrir viðmælendum á bak og burt. Ef viðmælendur hans á netinu voru ekki sammála viðhorfum hans til vísinda og trúarbragða, voru þeir umsvifalaust stimplaðir trúbjánar og illa menntaðir heimskingjar. Mér fannst þessi umbreyting frá vel lærðum og þroskuðum manni, yfir í hrokafullan og orðljótan vefúlf afar sorgleg - mest þó hans vegna því að allt sem hann sagði endurspeglaði um leið líf hans utan „sandkassans“ þar sem facebook-mynd hans og nafn birtust við öll hans miður fallegu ummæli. Allar röksemdafærslur hans og skoðanir fuku út í veður og vind fyrir mér sem og fleirum, og þurftu aðvíkja fyrir hæðnislegum svörum hans og barnalegum upphrópunum. En þetta er því miður bara eitt dæmi af mörgum þar sem virðulegt og vel gefið fólk fórnar virðingu sinni á altari samskipamiðlanna til þess eins að fá útrás fyrir úlfinn í sjálfu sér. Það vill þá svo skemmtilega til að ég eins og reyndar margir aðrir, er trúaður - eða „trúbjáni“ eins og sumir myndu ekki hika við að kalla mig á netinu. Ég trúi á Guð. Mörgum trúleysingjum finnst að vísu heimskulegt að ég noti trúfrelsið mitt til að trúa. Þeim finnst yfirleitt skynsamlegra að maður noti trúfrelsið til að trúa ekki. Þeir virðast þá oft óttast um geðheilsu mína, og hyggja samkvæmt ummælum þeirra í minn garð, að trúin kunni að hafa valdið mér heilaskaða. Þrátt fyrir þennan „heilaskaða“ minn hef ég notið velgengni í lífinu. Ég fékk að útskrifast með háar einkunnir, mátti gifta mig, var treyst fyrir því að ala upp börn án inngripa yfirvalda, og stór fyrirtæki hérlendis og erlendis réðu mig til vinnu og treystu mér fyrir mikilli ábyrgð. Við fjölskyldan erum reyndar öll með þennan ekki-svo-sjaldgæfa „heilaskaða“ sem þó betur fer virðist ekki koma niður á daglegu lífi okkar. Á slíkum stundum, þegar þessir viðkvæmu vefúlfar, sem þekkja mig þó ekki neitt, fullyrða að ég sé heimskur eða heilaskaddaður vegna eigin trúarsannfæringa - án þess þó að sýna fram á úrskurð rannsókna útskrifaðra geðlækna á heilastarfsemi minni - fæ ég aftur sandbragð í munninn og hugsa til baka. ...ég er aftur staddur í sandkassanum í grenjandi rigningu með kjánalega lambúshettu og úlpuhettu yfir. Fyrir framan mig er leiðinlegi strákurinn í leikskólanum – þessi sem er alltaf að taka húfurnar af stelpunum, frussa út úr sér matnum í hádeginu og kallar alla kúkalabba. Ég vorkenndi honum alltaf fyrir að hafa ekki fengið betra uppeldi. „Af hverju má ég ekki leika með skófluna?“ spyr ég. „Af því þú ert kúkalabbi og táfýla!“, voru rökin sem ég fékk, ásamt horblautri drullusandköku í andlitið. Kannski verða sumir bara alltaf leikskólakrakkar. Eigum samskipti - ekki „sandskipti“. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ívar Halldórsson Mest lesið Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Nýbygging þýðir ekki gallalaus eign Annþór Kristján Karlsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Sjá meira
Ég sit í sandkassanum í grenjandi rigningu, dúðaður upp fyrir haus, með gulu skófluna upp í mér. Sandurinn er bragðlaus en mér finnst skemmtilegt hljóðið inni í hausnum á mér þegar ég bít í hann. Leiðinlegi strákurinn í leikskólanum situr á móti mér og byrjar að öskra – öfundsjúkur út í mig, af því að ég er með gulu skófluna, á meðan hann situr uppi með þá bláu... Miðað við þau fjölmörgu sandkassastríð sem fara fram daglega neðanmáls á vefmiðlum hérlendis, væri kannski eðlilegra að kalla samskiptamiðla okkar „sandskiptamiðla“. Við sjáum viti borið og vel menntað fólk klæða sig úr jakkafötunum sínum og vinnugöllum; skella sér í pollagallana, setjast í samskipta-sandkassana og byrja að kasta drullukökum. Þessar manneskjur sem brostu við þér fyrr um daginn þegar það tók á móti barninu þínu í leikskólanum, setti fyllingu í tönnina á þér, héldu fyrirlestur í háskólanum þínum eða samþykktu yfirdráttinn í bankanum þínum, breytast í einhvers konar varúlfa - eða vefúlfa. Neðanmáls ýmissa greina á netinu má finna greni þessara vefúlfa. Þangað fara þeir í leit að bráð, þ.e. fólki til að hæðast að og hneykslast á. Kurteisi þeirra og virðing fyrir sálinni er oft af mjög skornum skammti og flest er látið vaða. Fólk sem er þá "öfugu megin" í umræðunni þarf oft að þola hæðni, uppnefni og niðurlægingu; og þá helst vegna þess að það hefur aðra skoðun en vefúlfunum finnst það eigi að fá að hafa. Aðferðafræði þessara vefvarga skil ég þó ekki, en hún er mjög órökrétt að mínu mati. Því að ef ég teldi mig hafa hina einu réttu skoðun í einhverri umræðunni og vildi að viðmælandi minn féllist á hana; væri þá gáfulegt af mér að gera lítið úr honum sem persónu og kalla hann hálfvita? Er líklegt að hann beri virðingu fyrir skoðunum mínum þegar ég er nýbúinn að niðurlægja hann opinberlega, nota fúkyrði og fullyrða að hann sé bleyjubarn eða greindarlaus geðsjúklingur? Heldur vel gefið fólk virkilega að þetta sé góð leið til að afla virðingar viðmælenda sinna og fá þá á sitt band? Ég las nú á dögunum athugasemdir á netinu frá virðulegum og hámenntuðum, heldri manni sem er á þeirri skoðun að trúleysið sé allra meina bót og kristin trú skaðleg heilsunni. Hann eins og aðrir hefur að sjálfsögðu rétt á að iðka sitt trúfrelsi, eða trúleysis-frelsi öllu heldur, og tjá sig um kosti vantrúar sinnar og þá hamingju sem hún færir honum. En þarna á opinberum vettvangi samskiptamiðlanna hafði umbreytingin átt sér stað. Hinn virðulegi menntamaður hafði tekið hamskiptum; breyst í ýlfrandi vefúlf og nú var öll virðing fyrir viðmælendum á bak og burt. Ef viðmælendur hans á netinu voru ekki sammála viðhorfum hans til vísinda og trúarbragða, voru þeir umsvifalaust stimplaðir trúbjánar og illa menntaðir heimskingjar. Mér fannst þessi umbreyting frá vel lærðum og þroskuðum manni, yfir í hrokafullan og orðljótan vefúlf afar sorgleg - mest þó hans vegna því að allt sem hann sagði endurspeglaði um leið líf hans utan „sandkassans“ þar sem facebook-mynd hans og nafn birtust við öll hans miður fallegu ummæli. Allar röksemdafærslur hans og skoðanir fuku út í veður og vind fyrir mér sem og fleirum, og þurftu aðvíkja fyrir hæðnislegum svörum hans og barnalegum upphrópunum. En þetta er því miður bara eitt dæmi af mörgum þar sem virðulegt og vel gefið fólk fórnar virðingu sinni á altari samskipamiðlanna til þess eins að fá útrás fyrir úlfinn í sjálfu sér. Það vill þá svo skemmtilega til að ég eins og reyndar margir aðrir, er trúaður - eða „trúbjáni“ eins og sumir myndu ekki hika við að kalla mig á netinu. Ég trúi á Guð. Mörgum trúleysingjum finnst að vísu heimskulegt að ég noti trúfrelsið mitt til að trúa. Þeim finnst yfirleitt skynsamlegra að maður noti trúfrelsið til að trúa ekki. Þeir virðast þá oft óttast um geðheilsu mína, og hyggja samkvæmt ummælum þeirra í minn garð, að trúin kunni að hafa valdið mér heilaskaða. Þrátt fyrir þennan „heilaskaða“ minn hef ég notið velgengni í lífinu. Ég fékk að útskrifast með háar einkunnir, mátti gifta mig, var treyst fyrir því að ala upp börn án inngripa yfirvalda, og stór fyrirtæki hérlendis og erlendis réðu mig til vinnu og treystu mér fyrir mikilli ábyrgð. Við fjölskyldan erum reyndar öll með þennan ekki-svo-sjaldgæfa „heilaskaða“ sem þó betur fer virðist ekki koma niður á daglegu lífi okkar. Á slíkum stundum, þegar þessir viðkvæmu vefúlfar, sem þekkja mig þó ekki neitt, fullyrða að ég sé heimskur eða heilaskaddaður vegna eigin trúarsannfæringa - án þess þó að sýna fram á úrskurð rannsókna útskrifaðra geðlækna á heilastarfsemi minni - fæ ég aftur sandbragð í munninn og hugsa til baka. ...ég er aftur staddur í sandkassanum í grenjandi rigningu með kjánalega lambúshettu og úlpuhettu yfir. Fyrir framan mig er leiðinlegi strákurinn í leikskólanum – þessi sem er alltaf að taka húfurnar af stelpunum, frussa út úr sér matnum í hádeginu og kallar alla kúkalabba. Ég vorkenndi honum alltaf fyrir að hafa ekki fengið betra uppeldi. „Af hverju má ég ekki leika með skófluna?“ spyr ég. „Af því þú ert kúkalabbi og táfýla!“, voru rökin sem ég fékk, ásamt horblautri drullusandköku í andlitið. Kannski verða sumir bara alltaf leikskólakrakkar. Eigum samskipti - ekki „sandskipti“.
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar