Að sá tortryggni og ala á óvild Þröstur Ólafsson skrifar 16. ágúst 2016 07:00 Ég þurfti tvö tilhlaup til að átta mig á því hvað séra Gunnlaugur Stefánsson var að fara með grein sinni í Fbl. 24.7. sl. Sennilega háði mér þar greindarskortur, því mér tókst ekki að finna kjarnann. Boðskapur klerksins var þó sennilega sá að ófrægja sérfræðinga úr Reykjavík, þeir væru vitleysingar en heimamenn „sem deila kjörum með gæsinni“ séu þeir einu sem mark sé takandi á. Vonandi meinar klerkur þó hvorki að „heimamenn“ séu grasbítar né að skotleyfi verði gefið á þá eins og gæsina. En boðskapurinn var ekki eingöngu að vara við þekkingu, heldur ekki síður að gjalda varhug við því sem kæmi frá Reykjavík. Ef orðkynngi og ritbrögð hefðu verið tilþrifameiri, gæti þessi lesning verið eftir Boris Johnson, enskan lýðskrumara, sem segir allt illt koma frá Brussel og það sem þaðan komi skaðlegt bull og rangsnúningur „skrifstofumanna“. Heimamenn viti alltaf betur. Presturinn lýkur predikun dagsins með því að láta þess ógetið í greinarlok, að skrifstofumaðurinn Orri Vigfússon úr Reykjavík sé sá einstaklingur sem, nestaður af stórskotaliði fremstu sérfræðinga á heimsvísu, hefur barist harðast og markvissast gegn áformum um laxeldi í sjó og bent á rannsóknir og reynslu máli sínu til stuðnings. En það fellur ekki að boðskap Gunnlaugs um fjandsamlegt reykvískt skrifstofuvald – eins og Boris lék sér með býrókratana í Brussel. Uppskriftin er sú sama. Alið er á fordómum gegn þekkingu og áhrifum frá Reykjavík. Því miður segir reynsla mín, að ofgnótt sé af báðum þessum bábiljum hérlendis. Engum er til góðs að bæta í þann sarp. Mikilvægasta framlag okkar Hafi ég skilið guðsmanninn rétt, þá vildi hann með predikun sinni draga dár að og gera lítið úr þeim sem hafa talað fyrir endurheimt votlendis, telur það vaðfugladekur. Hann virðist ekki átta sig á því að málið snýst um mun stærra og alvarlegra svið en vaðfugla, þótt mikilvægir séu. Endurheimt votlendis snýst um eitt mikilvægasta framlag okkar til að hamla gegn gróðurhúsaáhrifum, sem munu gera jörðina óbyggilega, ef ekki verður brugðist hratt við. Því miður hef ég ekki undir höndum neina rökstudda greinargerð „heimamanna“ af gagnsleysi þess að endurheimta votlendi og verð því að reiða mig á rannsóknir sérfræðinga, sem m.a. búa í Reykjavík. Niðurstaða þar á bæ segir okkur að engin ein aðgerð í loftslagsmálum hérlendis sé árangursríkari til að vinna gegn gróðurhúsaáhrifum en endurheimt votlendis. Þeir segja að framræstir skurðir séu mesta einstaka uppspretta útblásturs kolefnis hérlendis. Jörðin hefur í aldaraðir safnað kolefni í jarðveginn ekki hvað síst í mýrum. Með framræslu þeirra opnist fyrir uppgufun þess út í andrúmsloftið sem auki á gróðurhúsaáhrifin. „Heimamenn“ um allt land hafa verið röskir við að framræsa. Láta mun nærri að búið sé að framræsa um 24 þús. km í mýrlendi, þar af sé aðeins um 4.000 km vegna túnræktar. Og enn er framræst. Mest af þessu framræsta landi liggur ónotað, þornar smám saman upp og blæs burtu, rýrir gæði jarðvegsins og eykur gróðurhúsaáhrifin. Ríkið hefur frá upphafi og fram á síðustu ár greitt kostnaðinn af þessari atvinnubótavinnu í gegnum búvörusamninga. Aukum skógrækt Ýmislegt bendir til þess að þjóðin sé að vakna til vitundar um þau alvarlegu áhrif sem óbreyttur útblástur gróðurhúsaefna mun hafa á mannlíf á jörðinni. Halldór Laxness skrifaði fræga grein 1970 um þessa tilgangslausu og skaðlegu framræslu. Greinin heitir: Hernaðurinn gegn landinu. Nú er þörf á að gera átak til að endurheimta votlendið, svo við getum náð settum markmiðum í loftlagsmálum, bætt gróðurfar og aukið fuglalíf. Þar mun ríkið óhjákvæmilega þurfa að koma að. Sennilega væri það í anda hugsunarháttar séra Gunnlaugs, að þessi hernaður hafi verið skipulagður af skrifstofumönnum landbúnaðarkerfisins í Reykjavík. Svo öflug eru samtök þjóðanna orðin að erfitt verður fyrir einstakar þjóðir að smokra sér undan ábyrgð í þessu máli. Við Íslendingar höfum þar skyldum að gegna, bæði vegna þeirrar ábyrgðar sem við berum á útblæstri gróðurhúsalofttegunda hér á landi, en einnig vegna hins að afkoma okkar verður sífellt meira háð ferðamennsku sem sækist eftir blómlegri náttúru og fjölbreyttu dýralífi. Við höfum gengist undir ákveðin markmið með undirritun Parísarsamkomulagsins. Þeim verður trauðla náð nema með verulegu átaki í endurheimt votlendis og með aukinni skógrækt. Þannig erum við í þeirri öfundsverðu stöðu að geta áorkað miklu í loftlagsmálum á jákvæðan hátt sem um leið bætir gæði og fjölbreytni náttúru landsins og kallar á vinnufúsar hendur. Það eru forréttindi að geta leyst aðkallandi alvarleg vandamál með þeim hætti. Á báðum þessum sviðum munu „heimamenn“ gegna lykilhlutverki. Vilji er allt sem þarf. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 16. ágúst 2016 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Þröstur Ólafsson Mest lesið Okkar lágkúrulega illska Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir Skoðun Halldór 23.8.2025 Halldór Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Ég þurfti tvö tilhlaup til að átta mig á því hvað séra Gunnlaugur Stefánsson var að fara með grein sinni í Fbl. 24.7. sl. Sennilega háði mér þar greindarskortur, því mér tókst ekki að finna kjarnann. Boðskapur klerksins var þó sennilega sá að ófrægja sérfræðinga úr Reykjavík, þeir væru vitleysingar en heimamenn „sem deila kjörum með gæsinni“ séu þeir einu sem mark sé takandi á. Vonandi meinar klerkur þó hvorki að „heimamenn“ séu grasbítar né að skotleyfi verði gefið á þá eins og gæsina. En boðskapurinn var ekki eingöngu að vara við þekkingu, heldur ekki síður að gjalda varhug við því sem kæmi frá Reykjavík. Ef orðkynngi og ritbrögð hefðu verið tilþrifameiri, gæti þessi lesning verið eftir Boris Johnson, enskan lýðskrumara, sem segir allt illt koma frá Brussel og það sem þaðan komi skaðlegt bull og rangsnúningur „skrifstofumanna“. Heimamenn viti alltaf betur. Presturinn lýkur predikun dagsins með því að láta þess ógetið í greinarlok, að skrifstofumaðurinn Orri Vigfússon úr Reykjavík sé sá einstaklingur sem, nestaður af stórskotaliði fremstu sérfræðinga á heimsvísu, hefur barist harðast og markvissast gegn áformum um laxeldi í sjó og bent á rannsóknir og reynslu máli sínu til stuðnings. En það fellur ekki að boðskap Gunnlaugs um fjandsamlegt reykvískt skrifstofuvald – eins og Boris lék sér með býrókratana í Brussel. Uppskriftin er sú sama. Alið er á fordómum gegn þekkingu og áhrifum frá Reykjavík. Því miður segir reynsla mín, að ofgnótt sé af báðum þessum bábiljum hérlendis. Engum er til góðs að bæta í þann sarp. Mikilvægasta framlag okkar Hafi ég skilið guðsmanninn rétt, þá vildi hann með predikun sinni draga dár að og gera lítið úr þeim sem hafa talað fyrir endurheimt votlendis, telur það vaðfugladekur. Hann virðist ekki átta sig á því að málið snýst um mun stærra og alvarlegra svið en vaðfugla, þótt mikilvægir séu. Endurheimt votlendis snýst um eitt mikilvægasta framlag okkar til að hamla gegn gróðurhúsaáhrifum, sem munu gera jörðina óbyggilega, ef ekki verður brugðist hratt við. Því miður hef ég ekki undir höndum neina rökstudda greinargerð „heimamanna“ af gagnsleysi þess að endurheimta votlendi og verð því að reiða mig á rannsóknir sérfræðinga, sem m.a. búa í Reykjavík. Niðurstaða þar á bæ segir okkur að engin ein aðgerð í loftslagsmálum hérlendis sé árangursríkari til að vinna gegn gróðurhúsaáhrifum en endurheimt votlendis. Þeir segja að framræstir skurðir séu mesta einstaka uppspretta útblásturs kolefnis hérlendis. Jörðin hefur í aldaraðir safnað kolefni í jarðveginn ekki hvað síst í mýrum. Með framræslu þeirra opnist fyrir uppgufun þess út í andrúmsloftið sem auki á gróðurhúsaáhrifin. „Heimamenn“ um allt land hafa verið röskir við að framræsa. Láta mun nærri að búið sé að framræsa um 24 þús. km í mýrlendi, þar af sé aðeins um 4.000 km vegna túnræktar. Og enn er framræst. Mest af þessu framræsta landi liggur ónotað, þornar smám saman upp og blæs burtu, rýrir gæði jarðvegsins og eykur gróðurhúsaáhrifin. Ríkið hefur frá upphafi og fram á síðustu ár greitt kostnaðinn af þessari atvinnubótavinnu í gegnum búvörusamninga. Aukum skógrækt Ýmislegt bendir til þess að þjóðin sé að vakna til vitundar um þau alvarlegu áhrif sem óbreyttur útblástur gróðurhúsaefna mun hafa á mannlíf á jörðinni. Halldór Laxness skrifaði fræga grein 1970 um þessa tilgangslausu og skaðlegu framræslu. Greinin heitir: Hernaðurinn gegn landinu. Nú er þörf á að gera átak til að endurheimta votlendið, svo við getum náð settum markmiðum í loftlagsmálum, bætt gróðurfar og aukið fuglalíf. Þar mun ríkið óhjákvæmilega þurfa að koma að. Sennilega væri það í anda hugsunarháttar séra Gunnlaugs, að þessi hernaður hafi verið skipulagður af skrifstofumönnum landbúnaðarkerfisins í Reykjavík. Svo öflug eru samtök þjóðanna orðin að erfitt verður fyrir einstakar þjóðir að smokra sér undan ábyrgð í þessu máli. Við Íslendingar höfum þar skyldum að gegna, bæði vegna þeirrar ábyrgðar sem við berum á útblæstri gróðurhúsalofttegunda hér á landi, en einnig vegna hins að afkoma okkar verður sífellt meira háð ferðamennsku sem sækist eftir blómlegri náttúru og fjölbreyttu dýralífi. Við höfum gengist undir ákveðin markmið með undirritun Parísarsamkomulagsins. Þeim verður trauðla náð nema með verulegu átaki í endurheimt votlendis og með aukinni skógrækt. Þannig erum við í þeirri öfundsverðu stöðu að geta áorkað miklu í loftlagsmálum á jákvæðan hátt sem um leið bætir gæði og fjölbreytni náttúru landsins og kallar á vinnufúsar hendur. Það eru forréttindi að geta leyst aðkallandi alvarleg vandamál með þeim hætti. Á báðum þessum sviðum munu „heimamenn“ gegna lykilhlutverki. Vilji er allt sem þarf. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 16. ágúst 2016
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar