Hugvit er auðlind Hrund Gunnsteinsdottir skrifar 2. júní 2017 16:26 Jarðvegurinn fyrir nýsköpun drifna áfram af tækniþróun og vísindarannsóknum á Íslandi er vægast sagt frjór. Þar ægir saman þekkingu og hugmyndaauðgi einstaklinga úr ólíkum geirum og sérgreinum. Heimurinn er að taka gríðarlegum breytingum með tilkomu hnattvæðingar og tækniþróunar. Við erum að renna inn í skeið Fjórðu iðnbyltingarinnar þar sem við tölum ekki lengur um hraðar breytingar, heldur hröðun breytinga. Vegna þessara breytinga er ekkert svið samfélagsins undanskilið endurskoðun til að svara kalli tímans og skapa sem mannúðlegastan og sjálfbærastan farveg fyrir daginn í dag og komandi kynslóðir. Þar spila nýsköpun og tækniþróun lykilhlutverk. Í slíkum heimi er hugvitið ein helsta auðlindin.Vorfundur og uppskeruhátíð Þann 6. júní blæs Tækniþróunarsjóður til vorfundar á Kex Hostel, þar sem við fögnum nýjum styrkþegum og hlustum á áhugaverð erindi í heimi nýsköpunar og tækniþróunar. Vorúthlutun Tækniþróunarsjóðs nemur allt að 800 m.kr. að þessu sinni, en 51 fyrirtæki, stofnunum og háskólum er boðið að ganga til samninga um verkefnisstyrki. Þar að auki hafa 20 einstaklingar í styrktarflokknum Fræ hlotið undirbúningssstyrki fyrir samtals 30 m.kr. Almennum verkefnisstyrkjum er úthlutað til lögaðila. Verkefnisstjóri er ábyrgðarmaður gagnvart sjóðnum og eru konur þriðjungur þeirra. Yfir 90% lögaðila eru staðsettir á höfuðborgarsvæðinu. Ekki er gerð krafa um að styrkþegar að undirbúningsstyrkjum (Fræ) séu lögaðilar. Konur stýra þar 30% verkefna og er skiptingin eftir landshlutum hin sama.Fyrir allt atvinnulífið Tækniþróunarsjóður veitir styrki til einstaklinga, stofnana, lítilla og meðalstórra fyrirtækja á öllum sviðum íslensks atvinnulífs. Verkefnin eiga það sameiginlegt að stuðla að þróunarstarfi og rannsóknum á sviðið tækniþróunar sem miða að nýsköpun í íslensku atvinnulífi. Umsóknir í Tækniþróunarsjóð koma frá öllum sviðum samfélagsins og þurfa að uppfylla ströng umsóknarskilyrði sjóðsins. Styrkþegar koma því úr ólíkum geirum eins og matvælaiðnaði, bygginga- og mannvirkjagerð, ferðaþjónustu, upplýsingatækni, afþreyingu, menntun, menningu, efnistækni, heilbrigðis- og velferðaþjónustu, orkugeira, sjávarlíftækni, jarðvarma, listum, hönnun og svona mætti áfram telja.Vísindi og listir renna saman Calmus er væntanlegt á almennan markað á næstunni, en það fékk veglegan styrk úr sjóðnum fyrir 4 árum síðan. Calmus forritið er gott dæmi um þverfaglegt samspil listgreina, raunvísinda, upplýsingatækni og afþreyingar. Calmus er þróað í samstarfi við fjölmarga aðila, eins og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Listaháskólann, Háskólann í Álaborg og CCP. Tónskáldið Kjartan Ólafsson er höfundur Calmus, en Calmus-verkefnið er afsprengi doktorsverkefnis hans. Calmus er notendavænt fyrir breiðan hóp fólks sem hefur áhuga á að búa til tónlist, nýtist í kennslu og er til að mynda notað á dýnamískan hátt í tölvuleikjum.Háskólarannsóknir verða að alþjóðlegum fyrirtækjum Oculis ehf. var eitt tveggja fyrirtækja sem fékk öndvegisstyrk Tækniþróunarsjóðs í byrjun þessa árs. Oculis er nýsköpunarfyrirtæki sem vinnur að þróun nýrra augnlyfja í formi augndropa, byggt á einkaleyfavarinni tækni félagsins. Augndroparnir koma í stað augnástungu til að meðhöndla sjúkdóma í afturhluta augans og efla þannig töluvert aðgengi að slíkum augnlyfjum. Áætlað er að aðeins um tvær milljónir þeirra 25 milljóna manna sem þjást af sykursýkistengdum sjónhimnubjúg fái lyf við hæfi, m.a. vegna skorts á aðgengi að sérhæfðum augnlæknum með sprautuaðstöðu. Oculis á rætur að rekja til lyfjafræðideildar Háskóla Íslands og Landspítalans, og er hugvit prófessoranna Þorsteins Loftssonar og Einars Stefánssonar. Oculis var stofnað árið 2003 og er dæmi um grunnrannsóknarverkefni úr háskóla sem verður að nýsköpunarfyrirtæki.Sókn á alþjóðlegan markað og - þekkingarsamfélag Tækniþróunarsjóður styður íslenska frumkvöðla og nýsköpunarfyrirtæki þeirra til að sækja á alþjóðlega markaði og í alþjóðlegt samstarf, samkvæmt stefnu Vísinda- og tækniráðs. Má þar nefna á sviði fiskveiða og vinnslu sjávarafurða, fiskeldis, sjávarlíftækni, jarðvarmaorku og efnistækni. Íslensk fyrirtæki eru að ná mjög góðum árangri í samanburði við önnur lönd í rammaáætlun Evrópusambandsins sem kallast Horizon 2020. Sérstaklega er það í nýsköpun á sviði orku, eða jarðvarma. Þá má einnig geta þess að í styrktaráætlun Evrópusambandsins, fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki, hefur 21 fyrirtæki hlotið styrk í svokallaðan fasa 1 og tvö fyrirtæki í fasa 2. Fasi 1 er undirbúningsstyrkur en Fasi 2 er upp á 1,5-2,5 milljónir Evra. Flest þessara fyrirtækja hafa fengið styrk úr Tækniþróunarsjóði.Margföldunaráhrif nýsköpunarstyrkja Nox Medical hannar, þróar og framleiðir svefngreiningartæki og hlaut útflutningsverðlaun forseta Íslands í maí 2016 og styrk úr Fasa 2 í Horizon 2020. Þar starfa 50 manns og veltan á annan milljarð króna, en útflutningur er 99% af tekjum félagsins. Í viðtali í Kjarnanum benti Pétur Már Halldórsson, framkvæmdarstjóri Nox Medical, á að ,,á upphafsmetrunum skipti endurgreiðsla og styrkirnir frá Tækniþróunarsjóði öllu fyrir Nox Medical”. Pétur Már hefur ennfremur bent á að rekstur félagsins hefur skilað til baka margfaldri upphæð í ríkissjóð en sem nemur þeirri fjárhæð sem félagið hefur fengið í formi beinna eða óbeinna styrkja af opinberu fé til nýsköpunar og þróunar.Breytingar á styrkjakerfi TÞS Styrkir til hagnýtra rannsóknarverkefna og Fræ eru nýir styrkjaflokkar. Á haustmisseri var einnig boðið upp á nýja fyrirtækjastyrki í samræmi við nýja stefnumótun sem innleidd var á síðasta ári, það eru flokkarnir Sproti, Vöxtur og Sprettur, auk markaðsstyrkja. Sproti kemur í stað frumherjastyrkja og Vöxtur í stað verkefnisstyrkja. Sprettur er öndvegisstyrkur innan Vaxtar. Í byrjun árs hlutu líftæknifyrirtækið Oculis og hjólaframleiðandinn Lauf forks öndvegisstyrki Tækniþróunarsjóðs. Hluti stefnumótunarinnar fólst m.a. í að stuðla að aukinni nýliðun og þekkingaryfirfærslu úr háskólum og stofnunum yfir í atvinnulíf. Undirbúningur að nýrri áhrifamatsskýrslu er hafinn fyrir styrkárin 2009-2013 og stefnt er að því að gefa hana út á seinni hluta 2017.Umfang TÞS Árið 2016 hafði sjóðurinn 2.347 m.kr. til umráða, sem var hækkun um 975 m.kr. frá árinu á undan. Umsóknum fjölgaði um 75% á milli 2015 og 2016. Aukninguna má skýra með fjölgun styrktarflokka á árinu og að umsóknir í Sprota voru um tvöfalt fleiri en undanfarin misseri í eldri styrkjaflokkinn Frumherjastyrk. Í heildina var úthlutað 1.338 m.kr. til nýrra verkefna og 933 m.kr. til framhaldsverkefna eða samtals 2.271 m.kr.Höfundur er stjórnarformaður Tækniþróunarsjóðs Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrund Gunnsteinsdóttir Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Jarðvegurinn fyrir nýsköpun drifna áfram af tækniþróun og vísindarannsóknum á Íslandi er vægast sagt frjór. Þar ægir saman þekkingu og hugmyndaauðgi einstaklinga úr ólíkum geirum og sérgreinum. Heimurinn er að taka gríðarlegum breytingum með tilkomu hnattvæðingar og tækniþróunar. Við erum að renna inn í skeið Fjórðu iðnbyltingarinnar þar sem við tölum ekki lengur um hraðar breytingar, heldur hröðun breytinga. Vegna þessara breytinga er ekkert svið samfélagsins undanskilið endurskoðun til að svara kalli tímans og skapa sem mannúðlegastan og sjálfbærastan farveg fyrir daginn í dag og komandi kynslóðir. Þar spila nýsköpun og tækniþróun lykilhlutverk. Í slíkum heimi er hugvitið ein helsta auðlindin.Vorfundur og uppskeruhátíð Þann 6. júní blæs Tækniþróunarsjóður til vorfundar á Kex Hostel, þar sem við fögnum nýjum styrkþegum og hlustum á áhugaverð erindi í heimi nýsköpunar og tækniþróunar. Vorúthlutun Tækniþróunarsjóðs nemur allt að 800 m.kr. að þessu sinni, en 51 fyrirtæki, stofnunum og háskólum er boðið að ganga til samninga um verkefnisstyrki. Þar að auki hafa 20 einstaklingar í styrktarflokknum Fræ hlotið undirbúningssstyrki fyrir samtals 30 m.kr. Almennum verkefnisstyrkjum er úthlutað til lögaðila. Verkefnisstjóri er ábyrgðarmaður gagnvart sjóðnum og eru konur þriðjungur þeirra. Yfir 90% lögaðila eru staðsettir á höfuðborgarsvæðinu. Ekki er gerð krafa um að styrkþegar að undirbúningsstyrkjum (Fræ) séu lögaðilar. Konur stýra þar 30% verkefna og er skiptingin eftir landshlutum hin sama.Fyrir allt atvinnulífið Tækniþróunarsjóður veitir styrki til einstaklinga, stofnana, lítilla og meðalstórra fyrirtækja á öllum sviðum íslensks atvinnulífs. Verkefnin eiga það sameiginlegt að stuðla að þróunarstarfi og rannsóknum á sviðið tækniþróunar sem miða að nýsköpun í íslensku atvinnulífi. Umsóknir í Tækniþróunarsjóð koma frá öllum sviðum samfélagsins og þurfa að uppfylla ströng umsóknarskilyrði sjóðsins. Styrkþegar koma því úr ólíkum geirum eins og matvælaiðnaði, bygginga- og mannvirkjagerð, ferðaþjónustu, upplýsingatækni, afþreyingu, menntun, menningu, efnistækni, heilbrigðis- og velferðaþjónustu, orkugeira, sjávarlíftækni, jarðvarma, listum, hönnun og svona mætti áfram telja.Vísindi og listir renna saman Calmus er væntanlegt á almennan markað á næstunni, en það fékk veglegan styrk úr sjóðnum fyrir 4 árum síðan. Calmus forritið er gott dæmi um þverfaglegt samspil listgreina, raunvísinda, upplýsingatækni og afþreyingar. Calmus er þróað í samstarfi við fjölmarga aðila, eins og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, Listaháskólann, Háskólann í Álaborg og CCP. Tónskáldið Kjartan Ólafsson er höfundur Calmus, en Calmus-verkefnið er afsprengi doktorsverkefnis hans. Calmus er notendavænt fyrir breiðan hóp fólks sem hefur áhuga á að búa til tónlist, nýtist í kennslu og er til að mynda notað á dýnamískan hátt í tölvuleikjum.Háskólarannsóknir verða að alþjóðlegum fyrirtækjum Oculis ehf. var eitt tveggja fyrirtækja sem fékk öndvegisstyrk Tækniþróunarsjóðs í byrjun þessa árs. Oculis er nýsköpunarfyrirtæki sem vinnur að þróun nýrra augnlyfja í formi augndropa, byggt á einkaleyfavarinni tækni félagsins. Augndroparnir koma í stað augnástungu til að meðhöndla sjúkdóma í afturhluta augans og efla þannig töluvert aðgengi að slíkum augnlyfjum. Áætlað er að aðeins um tvær milljónir þeirra 25 milljóna manna sem þjást af sykursýkistengdum sjónhimnubjúg fái lyf við hæfi, m.a. vegna skorts á aðgengi að sérhæfðum augnlæknum með sprautuaðstöðu. Oculis á rætur að rekja til lyfjafræðideildar Háskóla Íslands og Landspítalans, og er hugvit prófessoranna Þorsteins Loftssonar og Einars Stefánssonar. Oculis var stofnað árið 2003 og er dæmi um grunnrannsóknarverkefni úr háskóla sem verður að nýsköpunarfyrirtæki.Sókn á alþjóðlegan markað og - þekkingarsamfélag Tækniþróunarsjóður styður íslenska frumkvöðla og nýsköpunarfyrirtæki þeirra til að sækja á alþjóðlega markaði og í alþjóðlegt samstarf, samkvæmt stefnu Vísinda- og tækniráðs. Má þar nefna á sviði fiskveiða og vinnslu sjávarafurða, fiskeldis, sjávarlíftækni, jarðvarmaorku og efnistækni. Íslensk fyrirtæki eru að ná mjög góðum árangri í samanburði við önnur lönd í rammaáætlun Evrópusambandsins sem kallast Horizon 2020. Sérstaklega er það í nýsköpun á sviði orku, eða jarðvarma. Þá má einnig geta þess að í styrktaráætlun Evrópusambandsins, fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki, hefur 21 fyrirtæki hlotið styrk í svokallaðan fasa 1 og tvö fyrirtæki í fasa 2. Fasi 1 er undirbúningsstyrkur en Fasi 2 er upp á 1,5-2,5 milljónir Evra. Flest þessara fyrirtækja hafa fengið styrk úr Tækniþróunarsjóði.Margföldunaráhrif nýsköpunarstyrkja Nox Medical hannar, þróar og framleiðir svefngreiningartæki og hlaut útflutningsverðlaun forseta Íslands í maí 2016 og styrk úr Fasa 2 í Horizon 2020. Þar starfa 50 manns og veltan á annan milljarð króna, en útflutningur er 99% af tekjum félagsins. Í viðtali í Kjarnanum benti Pétur Már Halldórsson, framkvæmdarstjóri Nox Medical, á að ,,á upphafsmetrunum skipti endurgreiðsla og styrkirnir frá Tækniþróunarsjóði öllu fyrir Nox Medical”. Pétur Már hefur ennfremur bent á að rekstur félagsins hefur skilað til baka margfaldri upphæð í ríkissjóð en sem nemur þeirri fjárhæð sem félagið hefur fengið í formi beinna eða óbeinna styrkja af opinberu fé til nýsköpunar og þróunar.Breytingar á styrkjakerfi TÞS Styrkir til hagnýtra rannsóknarverkefna og Fræ eru nýir styrkjaflokkar. Á haustmisseri var einnig boðið upp á nýja fyrirtækjastyrki í samræmi við nýja stefnumótun sem innleidd var á síðasta ári, það eru flokkarnir Sproti, Vöxtur og Sprettur, auk markaðsstyrkja. Sproti kemur í stað frumherjastyrkja og Vöxtur í stað verkefnisstyrkja. Sprettur er öndvegisstyrkur innan Vaxtar. Í byrjun árs hlutu líftæknifyrirtækið Oculis og hjólaframleiðandinn Lauf forks öndvegisstyrki Tækniþróunarsjóðs. Hluti stefnumótunarinnar fólst m.a. í að stuðla að aukinni nýliðun og þekkingaryfirfærslu úr háskólum og stofnunum yfir í atvinnulíf. Undirbúningur að nýrri áhrifamatsskýrslu er hafinn fyrir styrkárin 2009-2013 og stefnt er að því að gefa hana út á seinni hluta 2017.Umfang TÞS Árið 2016 hafði sjóðurinn 2.347 m.kr. til umráða, sem var hækkun um 975 m.kr. frá árinu á undan. Umsóknum fjölgaði um 75% á milli 2015 og 2016. Aukninguna má skýra með fjölgun styrktarflokka á árinu og að umsóknir í Sprota voru um tvöfalt fleiri en undanfarin misseri í eldri styrkjaflokkinn Frumherjastyrk. Í heildina var úthlutað 1.338 m.kr. til nýrra verkefna og 933 m.kr. til framhaldsverkefna eða samtals 2.271 m.kr.Höfundur er stjórnarformaður Tækniþróunarsjóðs
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun