Ólga eftir árás á Asovshafi Þórgnýr Einar Albertsson skrifar 27. nóvember 2018 07:00 Petro Porosjenko fylgist með heræfingu við strönd Asovshafs í október og bendir á eitthvað sem honum þótti væntanlega áhugavert. Nordicphotos/AFP Úkraína Togstreitan á milli Úkraínu og Rússlands er mikil eftir að Rússar skutu á og hertóku þrjú úkraínsk herskip sem þeir sögðu að hefðu siglt inn í rússneska landhelgi í Asovshafi nærri Krímskaga á sunnudag. Í kjölfarið lokaði rússneski herinn Kerch-sundi, sundinu sem aðskilur Asovshaf frá Svartahafi, um stund áður en það var opnað fyrir almennum siglingum á ný í gær. Ástandið er svo sannarlega eldfimt. Petro Porosjenko, forseti Úkraínu, lýsti yfir setningu herlaga til sextíu daga í gær vegna málsins en stytti svo í þrjátíu eftir áskoranir þingmanna. Þetta þýðir, ef gildistíminn er ekki framlengdur, að lögin munu ekki hafa áhrif á komandi forsetakosningar. Þingið samþykkti yfirlýsinguna og því ljóst að herlög verða í gildi þar til í lok desember. Aðgerðin var ekki án fyrirboða. Rússar og Úkraínumenn hafa átt í afar stormasömu sambandi frá Euromaidan-fjöldamótmælunum í kringum áramótin 2013-2014 sem snerust um að ríkisstjórn Viktors Janúkovíjts Úkraínuforseta neitaði að skrifa undir sáttmála við Evrópusambandið og valdi í staðinn nánari tengsl við Rússa. Þetta stormasama samband versnaði svo hratt eftir að Janúkovíjts var komið frá sumarið 2014. Síðan þá hafa úkraínskir Rússar og meintir óeinkennisklæddir rússneskir hermenn, með stuðningi rússneska hersins, tekið yfir stór svæði í Donetsk og Lúhansk í austurhluta Úkraínu, lýst yfir stofnun lýðvelda og Rússar hafa sömuleiðis innlimað Krímskaga. Alþjóðasamfélagið hefur fordæmt aðgerðir Rússa, beitt þvingunum gegn þeim og ekki viðurkennt Krímskaga sem hluta Rússlands. Þá hafa Rússar að undanförnu krafist þess að fá að skoða öll skip sem sigla um Asovshaf frá úkraínskum höfnum. Þessi lína var lögð eftir að Úkraínumenn kyrrsettu veiðiskip frá Krímskaga í mars, að því er kom fram hjá BBC. Sergej Lavrov, utanríkisráðherra Rússlands, sagði á blaðamannafundi í gær að Úkraínumenn hefðu ögrað Rússum með siglingum sínum á Asovshafi. Þá sagði hann að setning herlaga í Úkraínu væri tilraun til að dreifa athygli Úkraínumanna frá komandi forsetakosningum og að þær heimiluðu „öfgamönnum“ að kynda undir frekari átökum í austurhluta ríkisins. Ígor Voronsjenko, yfirmaður úkraínska sjóhersins, sagði í gær að það væri af og frá að Úkraínumenn hafi storkað nokkrum. Hann sagði herskipin hafa verið í úkraínskri landhelgi. Úkraínumenn hafi heldur ekki skotið til baka að því er kom fram hjá Kyiv Post. Úkraínski herinn sendi frá sér yfirlýsingu í gær þar sem fram kom að hann væri í viðbragðsstöðu. Porosjenko birti herlagatilskipunina á vefsíðu sinni í gær. Tilskipunin var í tólf liðum en sá tólfti var strikaður út á grundvelli þess að um ríkisleyndarmál væri að ræða. Í hinum greinunum sagði til að mynda að Úkraína áliti aðgerðir Rússa brot á samþykktum allsherjarþings SÞ og að setja þyrfti herlög til að vernda sjálfstæði ríkisins. Að auki sagði í yfirlýsingunni að utanríkis- og upplýsingamálaráðuneyti skyldu undirbúa upplýsingaherferð gegn Rússum og gjörðum þeirra, að herinn og varnarmálaráðuneytið skyldu endurskoða áætlanir sínar komi til stríðs, að skipuleggja þyrfti loftvarnir og varnir gegn stafrænum árásum. Með setningu herlaga fær ríkisstjórnin völd til að setja mótmælendum og fjölmiðlum skorður, fresta kosningum og skylda borgara til þess að ganga í störf sem talin eru samfélagslega mikilvæg, að því er BBC hafði eftir úkraínskum miðlum.Vestræn ríki standa með Úkraínu Donald Tusk, forseti leiðtogaráðs ESB, sagði frá því í gær að hann hefði rætt við Porosjenko um árásina á Asovshafi. „Ég fordæmi beitingu Rússa á herafli á Asovshafi. Yfirvöld í Úkraínu verða að senda úkraínska sjóliða og skip aftur heim og forðast frekari ögrun,“ tísti Tusk og sagði Evrópu standa með Úkraínu. Rússar höfðu ekki skilað skipunum þegar fréttin var skrifuð. ESB sendi yfirlýsingu þar sem Rússar voru hvattir til þess að hegða sér skynsamlega til þess að fyrirbyggja frekari illindi og koma þannig í veg fyrir að ástandið versni. Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, ræddi einnig við Úkraínuforseta í gær um gang mála. Birtist í Fréttablaðinu Rússland Úkraína Mest lesið Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Læti í miðbænum og í veðrinu Innlent Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Erlent Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Innlent Opnun Samverks á Hellu fagnað Innlent Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins Innlent Fleiri fréttir Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Trump ræsir út kjarnorkukafbáta eftir „ögrandi“ ummæli Rússa „Clinton áætlunin“ líklega tilbúningur rússneskra njósnara „Ekki taka. Endurheimta. Þetta er okkar“ Arabaríkin sameinast um afvopnun Hamas og fordæmingu á árásunum 7. október Bukele ryður leiðina að einræði í El Salvador Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Hvatti ríki til að stuðla að stjórnarskiptum í Rússlandi Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Leynilega geimfarið sent á sporbraut í áttunda sinn Samþykkja ný lög um spillingarrannsóknir eftir mótmæli Múhameð eykur forskotið og enginn nefndur Keir Gera miklar breytingar á kjördæmum Texas, að beiðni Trumps Suðureyjargöng skilyrt hækkun eftirlaunaaldurs Kínverjar leita leiða til að granda gervihnöttum Musks Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Létu sprengjum rigna á Kænugarð Segja 30 hafa látist í skotárás Ísraelshers við dreifingu neyðargagna Kanada í hóp þeirra sem hyggjast viðurkenna sjálfstæði Palestínu Sjö dáið úr hungri síðasta sólarhringinn Rannsaka tengsl þyngdarstjórnunarlyfja við bráða brisbólgu Gargaði á flokksfélaga sína Fyrsta ástralska geimflaugin flaug í fjórtán sekúndur Maxwell vill friðhelgi fyrir vitnisburðinn Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Pokrovsk riðar til falls 8,8 stiga skjálfti í Rússlandi: Flóðbylgjuviðvaranir gefnar út víða um Kyrrahaf Arabaríki og lönd ESB kalla eftir tveggja ríkja lausn og afvopnun Hamas Ísland ekki í fararbroddi heldur fylgi öðrum í humátt á eftir Sjá meira
Úkraína Togstreitan á milli Úkraínu og Rússlands er mikil eftir að Rússar skutu á og hertóku þrjú úkraínsk herskip sem þeir sögðu að hefðu siglt inn í rússneska landhelgi í Asovshafi nærri Krímskaga á sunnudag. Í kjölfarið lokaði rússneski herinn Kerch-sundi, sundinu sem aðskilur Asovshaf frá Svartahafi, um stund áður en það var opnað fyrir almennum siglingum á ný í gær. Ástandið er svo sannarlega eldfimt. Petro Porosjenko, forseti Úkraínu, lýsti yfir setningu herlaga til sextíu daga í gær vegna málsins en stytti svo í þrjátíu eftir áskoranir þingmanna. Þetta þýðir, ef gildistíminn er ekki framlengdur, að lögin munu ekki hafa áhrif á komandi forsetakosningar. Þingið samþykkti yfirlýsinguna og því ljóst að herlög verða í gildi þar til í lok desember. Aðgerðin var ekki án fyrirboða. Rússar og Úkraínumenn hafa átt í afar stormasömu sambandi frá Euromaidan-fjöldamótmælunum í kringum áramótin 2013-2014 sem snerust um að ríkisstjórn Viktors Janúkovíjts Úkraínuforseta neitaði að skrifa undir sáttmála við Evrópusambandið og valdi í staðinn nánari tengsl við Rússa. Þetta stormasama samband versnaði svo hratt eftir að Janúkovíjts var komið frá sumarið 2014. Síðan þá hafa úkraínskir Rússar og meintir óeinkennisklæddir rússneskir hermenn, með stuðningi rússneska hersins, tekið yfir stór svæði í Donetsk og Lúhansk í austurhluta Úkraínu, lýst yfir stofnun lýðvelda og Rússar hafa sömuleiðis innlimað Krímskaga. Alþjóðasamfélagið hefur fordæmt aðgerðir Rússa, beitt þvingunum gegn þeim og ekki viðurkennt Krímskaga sem hluta Rússlands. Þá hafa Rússar að undanförnu krafist þess að fá að skoða öll skip sem sigla um Asovshaf frá úkraínskum höfnum. Þessi lína var lögð eftir að Úkraínumenn kyrrsettu veiðiskip frá Krímskaga í mars, að því er kom fram hjá BBC. Sergej Lavrov, utanríkisráðherra Rússlands, sagði á blaðamannafundi í gær að Úkraínumenn hefðu ögrað Rússum með siglingum sínum á Asovshafi. Þá sagði hann að setning herlaga í Úkraínu væri tilraun til að dreifa athygli Úkraínumanna frá komandi forsetakosningum og að þær heimiluðu „öfgamönnum“ að kynda undir frekari átökum í austurhluta ríkisins. Ígor Voronsjenko, yfirmaður úkraínska sjóhersins, sagði í gær að það væri af og frá að Úkraínumenn hafi storkað nokkrum. Hann sagði herskipin hafa verið í úkraínskri landhelgi. Úkraínumenn hafi heldur ekki skotið til baka að því er kom fram hjá Kyiv Post. Úkraínski herinn sendi frá sér yfirlýsingu í gær þar sem fram kom að hann væri í viðbragðsstöðu. Porosjenko birti herlagatilskipunina á vefsíðu sinni í gær. Tilskipunin var í tólf liðum en sá tólfti var strikaður út á grundvelli þess að um ríkisleyndarmál væri að ræða. Í hinum greinunum sagði til að mynda að Úkraína áliti aðgerðir Rússa brot á samþykktum allsherjarþings SÞ og að setja þyrfti herlög til að vernda sjálfstæði ríkisins. Að auki sagði í yfirlýsingunni að utanríkis- og upplýsingamálaráðuneyti skyldu undirbúa upplýsingaherferð gegn Rússum og gjörðum þeirra, að herinn og varnarmálaráðuneytið skyldu endurskoða áætlanir sínar komi til stríðs, að skipuleggja þyrfti loftvarnir og varnir gegn stafrænum árásum. Með setningu herlaga fær ríkisstjórnin völd til að setja mótmælendum og fjölmiðlum skorður, fresta kosningum og skylda borgara til þess að ganga í störf sem talin eru samfélagslega mikilvæg, að því er BBC hafði eftir úkraínskum miðlum.Vestræn ríki standa með Úkraínu Donald Tusk, forseti leiðtogaráðs ESB, sagði frá því í gær að hann hefði rætt við Porosjenko um árásina á Asovshafi. „Ég fordæmi beitingu Rússa á herafli á Asovshafi. Yfirvöld í Úkraínu verða að senda úkraínska sjóliða og skip aftur heim og forðast frekari ögrun,“ tísti Tusk og sagði Evrópu standa með Úkraínu. Rússar höfðu ekki skilað skipunum þegar fréttin var skrifuð. ESB sendi yfirlýsingu þar sem Rússar voru hvattir til þess að hegða sér skynsamlega til þess að fyrirbyggja frekari illindi og koma þannig í veg fyrir að ástandið versni. Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO, ræddi einnig við Úkraínuforseta í gær um gang mála.
Birtist í Fréttablaðinu Rússland Úkraína Mest lesið Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Innlent Læti í miðbænum og í veðrinu Innlent Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Erlent Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Innlent Opnun Samverks á Hellu fagnað Innlent Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins Innlent Fleiri fréttir Breyti engu á jörðu niðri að viðurkenna sjálfstæði Palestínu Trump ræsir út kjarnorkukafbáta eftir „ögrandi“ ummæli Rússa „Clinton áætlunin“ líklega tilbúningur rússneskra njósnara „Ekki taka. Endurheimta. Þetta er okkar“ Arabaríkin sameinast um afvopnun Hamas og fordæmingu á árásunum 7. október Bukele ryður leiðina að einræði í El Salvador Freista þess að hindra að Bandaríkin fargi miklu magni getnaðarvarna Hvatti ríki til að stuðla að stjórnarskiptum í Rússlandi Tollar á vörur frá Íslandi verða 15 prósent samkvæmt forsetatilskipun Leynilega geimfarið sent á sporbraut í áttunda sinn Samþykkja ný lög um spillingarrannsóknir eftir mótmæli Múhameð eykur forskotið og enginn nefndur Keir Gera miklar breytingar á kjördæmum Texas, að beiðni Trumps Suðureyjargöng skilyrt hækkun eftirlaunaaldurs Kínverjar leita leiða til að granda gervihnöttum Musks Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Létu sprengjum rigna á Kænugarð Segja 30 hafa látist í skotárás Ísraelshers við dreifingu neyðargagna Kanada í hóp þeirra sem hyggjast viðurkenna sjálfstæði Palestínu Sjö dáið úr hungri síðasta sólarhringinn Rannsaka tengsl þyngdarstjórnunarlyfja við bráða brisbólgu Gargaði á flokksfélaga sína Fyrsta ástralska geimflaugin flaug í fjórtán sekúndur Maxwell vill friðhelgi fyrir vitnisburðinn Vill greiða sex milljarða tryggingu til að losna úr haldi Pokrovsk riðar til falls 8,8 stiga skjálfti í Rússlandi: Flóðbylgjuviðvaranir gefnar út víða um Kyrrahaf Arabaríki og lönd ESB kalla eftir tveggja ríkja lausn og afvopnun Hamas Ísland ekki í fararbroddi heldur fylgi öðrum í humátt á eftir Sjá meira