Trump, Sádar, spilling og FIFA Björn Berg Gunnarsson skrifar 19. desember 2018 07:00 Það gekk ýmislegt á hjá Alþjóðaknattspyrnusambandinu FIFA á árinu. Heimsmeistaramótið var hin besta skemmtun en ein áhugaverðasta viðureign ársins var þó þegar kosið var um hvort mótið yrði haldið í Marokkó eða Norður-Ameríku árið 2026. Ljóst var að forsvarsmenn FIFA höfðu mikinn áhuga á peningunum sem í boði voru vestanhafs en pólitík leikur sem fyrr lykilhlutverk hjá sambandinu og skiptust aðildarþjóðir í gamalkunnar fylkingar í aðdraganda kjörsins. Donald Trump Bandaríkjaforseti lét ekki sitt eftir liggja og hótaði að þau lönd sem styddu Marokkó gætu ekki treyst á pólitískan stuðning Bandaríkjanna. Hann braut þar með reglur FIFA sem banna afskipti stjórnmálamanna af slíkum ákvörðunum. Upphlaup hans hafði þó ekki verri afleiðingar en svo að Ameríkuþjóðirnar hlutu 2/3 atkvæða. Knattspyrnuáhugafólk í Tjad og Síerra Leóne var hins vegar ekki jafn heppið þar sem landsliðum þjóðanna var bönnuð þátttaka í alþjóðlegri knattspyrnu á árinu vegna beinna afskipta íþróttamálaráðherra landanna af yfirstjórn knattspyrnumála. En aftur að HM 2026. Áfram hélt farsinn þegar Fatma Diouf Samoura, aðalritari FIFA, var rannsökuð vegna ásakana um alvarlegan hagsmunaárekstur þar sem hún tengdist gömlu Liverpool-kempunni El Hadji Diouf fjölskylduböndum, en hann var erindreki umsóknar Marokkó. Því var haldið fram af blaðamönnum breska ríkisútvarpsins að samsæriskenningin væri runnin undan rifjum forseta FIFA, Gianni Infantino, sem talið var að styddi umsókn Ameríkuríkjanna. Ekkert varð þó úr málinu þar sem í ljós kom að Samoura og Diouf eru ekki skyld. Hvað sem allri pólitík líður er þó ljóst hvað vó þyngst varðandi valið á milli þessara tveggja umsækjenda. Formaður knattspyrnusambands Bandaríkjanna lofaði FIFA um 1.400 milljarða króna hagnaði vegna mótsins, sem er sambærilegt hagnaði síðustu fjögurra móta til samans. Fyrir þessa upphæð mætti staðgreiða Manchester United, Real Madrid og Barcelona.Tvö ný mót á 3.000 milljarða Fjármunina má nýta í ýmislegt og íburðinn vantar ekki hjá sambandinu. Höfuðstöðvar þess voru dýrari en Harpa, ársþingið kostaði meira en Eurovision og rekstrarkostnaður FIFA-safnsins, sem enginn heimsækir, er meiri en Þjóðminjasafns Íslands. Fjármálaóreiðan hefur verið með hreinum ólíkindum en vegna hagnaðar af heimsmeistaramótum hefur sambandinu þó tekist að safna um 200 milljarða króna varasjóði á undanförnum 16 árum. Það virðist samt vera langt í frá nóg fyrir suma. Infantino forseti þurfti þó að játa sig sigraðan í haust þegar hann var gerður afturreka með hugmyndir að tveimur nýjum mótum á þingi sambandsins. Um var að ræða nýja deildarkeppni landsliða og alþjóðlega útgáfu Meistaradeildarinnar. Ótilgreindur aðili átti að eiga rétt innan við helming mótanna og greiða 3.000 milljarða króna fyrir, andvirði landsframleiðslu Íslands á yfirstandandi ári. Eins ótrúlegt og það hljómar neitaði Infantino að gefa upp hver þessi fjárfestir var en síðar tókst fjölmiðlum að rekja fjármagnið til ríkissjóðs Sádi-Arabíu. Raunar hitti Infantino Mohammed bin Salman, hinn umdeilda krónprins Sáda, þrisvar sinnum á árinu, meðal annars á opnunarleik HM þar sem þeir skemmtu sér konunglega með Vladimír Pútín, forseta Rússlands. Eðlilega voru forsvarsmenn UEFA, evrópska aðildarsambands FIFA, ekki hrifnir af þessari beinu samkeppni við arðbærustu mót Evrópu og komu í veg fyrir að eitthvað yrði úr hugmyndum Infantino, í bili að minnsta kosti. Forseti UEFA, Aleksander Ceferin, sagði Infantino blindan af græðgi og sakaði hann um að reyna að selja sál knattspyrnunnar.MOSCOW, RUSSIA - JULY 15: President of Russia Vladimir Putin touches the World Cup trophy as FIFA president Gianni Infantino looks on during the 2018 FIFA World Cup Final between France and Croatia at Luzhniki Stadium on July 15, 2018 in Moscow, Russia. (Photo by Shaun Botterill/Getty Images)Bannað að gagnrýna Rétt eins og undanfarin ár höfðu fjölmiðlar vart undan við að greina frá spillingarmálum innan knattspyrnuhreyfingarinnar á árinu, en ólíklegra er þó orðið að meiriháttar breytingar verði innan frá. Sú breyting var nefnilega gerð á siðareglum sambandsins að starfsfólki aðildarsambanda og -félaga er hreinlega bannað að tala illa um sambandið sjálft eða starfsfólk þess, í tengslum við heimsmeistaramót. Það hefur væntanlega verið erfitt fyrir suma að halda í sér þegar fram kom við vitnaleiðslur fyrir dómi í Bandaríkjunum að fyrrverandi forseti argentínska og suðurameríska knattspyrnusambandsins hafi þegið 120 milljónir króna í mútur fyrir að greiða Katar atkvæði í kjöri um staðsetningu HM 2022. Ekki var það skárra þegar fyrrverandi meðlimur FIFA-ráðsins sagðist á dögunum hafa verið boðnir tugir milljóna króna fyrir að greiða Rússum atkvæði sitt vegna mótsins glæsilega sem fram fór í ár. Hátt í 30 áhrifamenn úr knattspyrnuhreyfingunni hafa játað glæpi sína fyrir dómi eftir að rannsókn bandarískra yfirvalda á spillingarmálum hófst um árið, meðal annars fyrrverandi forsetar knattspyrnusambanda en ásakanir um fjármálamisferli ná aftur um áratugi. Segja má að spilling hafi verið svo almenn meðal áhrifamesta fólks alþjóðaknattspyrnunnar að FIFA hafi varla verið viðbjargandi þegar Sepp Blatter hrökklaðist frá völdum með milljarða í vasanum. En er staðan mikið betri í dag? Í forsetatíð Infantino hefur mikið verið rætt um siðbót en þegar hann var sjálfur undir smásjá siðanefndar sambandsins í fyrra leysti hann nefndina upp að fullu. Nýr meðlimur nefndarinnar, Sundra Rajoo, var handtekinn af yfirvöldum í Malasíu í nóvember vegna gruns um spillingu. Hann sagði sig í kjölfarið frá störfum fyrir nefndina. FIFA hagnaðist um 400 milljarða króna á HM í Rússlandi. Það er því eitthvað til í buddunni til að halda jólin hátíðleg. Draugar liðinna spillingarmála munu eflaust banka upp á í höfuðstöðvunum á jólanótt, en það er svo sem nóg til fyrir þá líka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Björn Berg Gunnarsson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Sjá meira
Það gekk ýmislegt á hjá Alþjóðaknattspyrnusambandinu FIFA á árinu. Heimsmeistaramótið var hin besta skemmtun en ein áhugaverðasta viðureign ársins var þó þegar kosið var um hvort mótið yrði haldið í Marokkó eða Norður-Ameríku árið 2026. Ljóst var að forsvarsmenn FIFA höfðu mikinn áhuga á peningunum sem í boði voru vestanhafs en pólitík leikur sem fyrr lykilhlutverk hjá sambandinu og skiptust aðildarþjóðir í gamalkunnar fylkingar í aðdraganda kjörsins. Donald Trump Bandaríkjaforseti lét ekki sitt eftir liggja og hótaði að þau lönd sem styddu Marokkó gætu ekki treyst á pólitískan stuðning Bandaríkjanna. Hann braut þar með reglur FIFA sem banna afskipti stjórnmálamanna af slíkum ákvörðunum. Upphlaup hans hafði þó ekki verri afleiðingar en svo að Ameríkuþjóðirnar hlutu 2/3 atkvæða. Knattspyrnuáhugafólk í Tjad og Síerra Leóne var hins vegar ekki jafn heppið þar sem landsliðum þjóðanna var bönnuð þátttaka í alþjóðlegri knattspyrnu á árinu vegna beinna afskipta íþróttamálaráðherra landanna af yfirstjórn knattspyrnumála. En aftur að HM 2026. Áfram hélt farsinn þegar Fatma Diouf Samoura, aðalritari FIFA, var rannsökuð vegna ásakana um alvarlegan hagsmunaárekstur þar sem hún tengdist gömlu Liverpool-kempunni El Hadji Diouf fjölskylduböndum, en hann var erindreki umsóknar Marokkó. Því var haldið fram af blaðamönnum breska ríkisútvarpsins að samsæriskenningin væri runnin undan rifjum forseta FIFA, Gianni Infantino, sem talið var að styddi umsókn Ameríkuríkjanna. Ekkert varð þó úr málinu þar sem í ljós kom að Samoura og Diouf eru ekki skyld. Hvað sem allri pólitík líður er þó ljóst hvað vó þyngst varðandi valið á milli þessara tveggja umsækjenda. Formaður knattspyrnusambands Bandaríkjanna lofaði FIFA um 1.400 milljarða króna hagnaði vegna mótsins, sem er sambærilegt hagnaði síðustu fjögurra móta til samans. Fyrir þessa upphæð mætti staðgreiða Manchester United, Real Madrid og Barcelona.Tvö ný mót á 3.000 milljarða Fjármunina má nýta í ýmislegt og íburðinn vantar ekki hjá sambandinu. Höfuðstöðvar þess voru dýrari en Harpa, ársþingið kostaði meira en Eurovision og rekstrarkostnaður FIFA-safnsins, sem enginn heimsækir, er meiri en Þjóðminjasafns Íslands. Fjármálaóreiðan hefur verið með hreinum ólíkindum en vegna hagnaðar af heimsmeistaramótum hefur sambandinu þó tekist að safna um 200 milljarða króna varasjóði á undanförnum 16 árum. Það virðist samt vera langt í frá nóg fyrir suma. Infantino forseti þurfti þó að játa sig sigraðan í haust þegar hann var gerður afturreka með hugmyndir að tveimur nýjum mótum á þingi sambandsins. Um var að ræða nýja deildarkeppni landsliða og alþjóðlega útgáfu Meistaradeildarinnar. Ótilgreindur aðili átti að eiga rétt innan við helming mótanna og greiða 3.000 milljarða króna fyrir, andvirði landsframleiðslu Íslands á yfirstandandi ári. Eins ótrúlegt og það hljómar neitaði Infantino að gefa upp hver þessi fjárfestir var en síðar tókst fjölmiðlum að rekja fjármagnið til ríkissjóðs Sádi-Arabíu. Raunar hitti Infantino Mohammed bin Salman, hinn umdeilda krónprins Sáda, þrisvar sinnum á árinu, meðal annars á opnunarleik HM þar sem þeir skemmtu sér konunglega með Vladimír Pútín, forseta Rússlands. Eðlilega voru forsvarsmenn UEFA, evrópska aðildarsambands FIFA, ekki hrifnir af þessari beinu samkeppni við arðbærustu mót Evrópu og komu í veg fyrir að eitthvað yrði úr hugmyndum Infantino, í bili að minnsta kosti. Forseti UEFA, Aleksander Ceferin, sagði Infantino blindan af græðgi og sakaði hann um að reyna að selja sál knattspyrnunnar.MOSCOW, RUSSIA - JULY 15: President of Russia Vladimir Putin touches the World Cup trophy as FIFA president Gianni Infantino looks on during the 2018 FIFA World Cup Final between France and Croatia at Luzhniki Stadium on July 15, 2018 in Moscow, Russia. (Photo by Shaun Botterill/Getty Images)Bannað að gagnrýna Rétt eins og undanfarin ár höfðu fjölmiðlar vart undan við að greina frá spillingarmálum innan knattspyrnuhreyfingarinnar á árinu, en ólíklegra er þó orðið að meiriháttar breytingar verði innan frá. Sú breyting var nefnilega gerð á siðareglum sambandsins að starfsfólki aðildarsambanda og -félaga er hreinlega bannað að tala illa um sambandið sjálft eða starfsfólk þess, í tengslum við heimsmeistaramót. Það hefur væntanlega verið erfitt fyrir suma að halda í sér þegar fram kom við vitnaleiðslur fyrir dómi í Bandaríkjunum að fyrrverandi forseti argentínska og suðurameríska knattspyrnusambandsins hafi þegið 120 milljónir króna í mútur fyrir að greiða Katar atkvæði í kjöri um staðsetningu HM 2022. Ekki var það skárra þegar fyrrverandi meðlimur FIFA-ráðsins sagðist á dögunum hafa verið boðnir tugir milljóna króna fyrir að greiða Rússum atkvæði sitt vegna mótsins glæsilega sem fram fór í ár. Hátt í 30 áhrifamenn úr knattspyrnuhreyfingunni hafa játað glæpi sína fyrir dómi eftir að rannsókn bandarískra yfirvalda á spillingarmálum hófst um árið, meðal annars fyrrverandi forsetar knattspyrnusambanda en ásakanir um fjármálamisferli ná aftur um áratugi. Segja má að spilling hafi verið svo almenn meðal áhrifamesta fólks alþjóðaknattspyrnunnar að FIFA hafi varla verið viðbjargandi þegar Sepp Blatter hrökklaðist frá völdum með milljarða í vasanum. En er staðan mikið betri í dag? Í forsetatíð Infantino hefur mikið verið rætt um siðbót en þegar hann var sjálfur undir smásjá siðanefndar sambandsins í fyrra leysti hann nefndina upp að fullu. Nýr meðlimur nefndarinnar, Sundra Rajoo, var handtekinn af yfirvöldum í Malasíu í nóvember vegna gruns um spillingu. Hann sagði sig í kjölfarið frá störfum fyrir nefndina. FIFA hagnaðist um 400 milljarða króna á HM í Rússlandi. Það er því eitthvað til í buddunni til að halda jólin hátíðleg. Draugar liðinna spillingarmála munu eflaust banka upp á í höfuðstöðvunum á jólanótt, en það er svo sem nóg til fyrir þá líka.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun