Hið opinbera fær 100 milljarða á ári af erlendum ferðamönnum - er það virkilega ekki nóg? Þórir Garðarsson skrifar 15. janúar 2019 09:12 Neikvæð umræða um erlenda ferðamenn er lífseig. Það er látið eins og þeir séu hálfgerður baggi á þjóðinni. Þeir valdi álagi á ferðamannastöðum, slíti þjóðvegunum, fylli miðbæ Reykjavíkur og standi ekki undir kostnaði við innviði og endurbætur. Þetta nota stjórnmálamenn síðan sem margtugginn rökstuðning fyrir sérstökum aukasköttum og gjöldum á ferðamenn. Oft virðist umræðan vísvitandi vera villandi, látið í skína að erlendir ferðamenn skili samfélaginu litlum ávinningi, síst af öllu til hins opinbera.Skattar upp á 100 milljarða Staðreyndin er auðvitað sú að ferðamenn skila miklum tekjum í sameiginlega sjóði. Árið 2017 nam neysla erlendra ferðamanna innanlands 376 milljörðum króna. Af þessum viðskiptum gestanna höfðu ríki og sveitarfélög, með beinum og óbeinum hætti, að lágmarki 100 milljarða króna í skatta og gjöld. Er það ekki nokkuð? Þægilegir skattgreiðendur sem fer fjölgandi Ekki hefur hið opinbera mikinn kostnað af erlendum ferðamönnum. Ekki stunda þeir nám hér, ekki fylla þeir sjúkrahús eða dvalarheimili, ekki fá þeir greiðslur frá Tryggingastofnun. Stærsti hluti skattanna sem þeir borga fara í íslenska samneyslu. Við stórgræðum á þeim. Samanburður við fyrri ár sýnir hvað erlendir ferðamenn hafa vaxið hratt sem „skattstofn“ og drjúg tekjulind fyrir þjóðina. Árið 2008 nam innlend neysla erlendra ferðamanna 75 milljörðum króna, framreiknað til verðlags 2017 – árið sem þessi viðskipti voru 376 milljarðar króna. Aukningin er fimmföld, með samsvarandi áhrifum á tekjur hins opinbera. Peningarnir streyma um allt Þrátt fyrir alla neikvæðnina hefur þeim landsmönnum þó fjölgað sem átta sig á hversu mikilvægir erlendir ferðamenn eru þjóðarbúinu þar sem tekjurnar af þeim streyma um allt samfélagið, skapa tugþúsundum atvinnu og standa undir gríðarmikilli fjárfestingu. Ríki og sveitarfélög fá virðisaukaskatt, fasteignagjöld af hótelum og veitingahúsum, skatta af eldsneyti og þar fram eftir götunum. Miklar tekjur skila sér síðan sem útsvar til sveitarfélaga og tekjuskattur til ríkisins af launum þeirra sem þjóna ferðamönnum með einum eða öðrum hætti. Gróflega áætlað innheimtu íslensk fyrirtæki um 46 milljarða króna í virðisaukaskatt af ferðamönnum árið 2017. Hver einasta króna rennur í ríkissjóð, þó svo að peningarnir fari þangað eftir ýmsum krókaleiðum í viðskiptum milli fyrirtækja með útsköttum og innsköttum. Í þessu ljósi eru hugmyndir um sérstaka gjaldtöku af ferðamönnum sambærilegar við ef veitingastaður ætlaði að rukka matargesti aukalega fyrir að nota hníf og gaffal. Fjölgun ferðamanna drífur hagvöxtinn Á ársfundi Seðlabankans 2017 sagði Már Guðmundsson seðlabankastjóri að fjölgun erlendra ferðamanna undanfarin ár hafi verið búhnykkur fyrir þjóðarbúið og einn megindrifkraftur hagvaxtar. Hann benti jafnframt á staðreynd sem margir hafa vanmetið: „Að hluta til nýtir [ferðaþjónustan] innviði og fjármuni sem voru vannýttir áður en ferðamannabylgjan reis og því voru áhrifin á spennu í þjóðarbúskapnum minni en ef fjárfesting hefði þurft að aukast strax.“ Er hægt að hugsa smærra? Þeir sem tala ferðaþjónustuna niður einblína á vandkvæði fremur en lausnir og virðast með engu móti átta sig á ávinningi þjóðfélagsins af komu erlendra ferðamanna. Sumir ganga svo langt að kenna gestunum um bágborið ástand vegakerfisins. Tillögur um að leggja 1.200 milljónir króna í framkvæmdasjóð ferðamannastaða á þessu ári voru skornar niður í 600 milljónir. Sú upphæð er innan við eitt prósent af tekjum hins opinbera af komu erlendra ferðamanna. Smærra er varla hægt að hugsa. Tóm tjara Gott dæmi um vitleysuna birtist í umræðunni um vegtolla. Framkvæmdastjóri bílaumboðs taldi nýlega í viðtali sjálfsagt að „rukka ferðamenn fyrir notkun á vegum til jafns við okkur hin - þeir keyra enda á við hálfa þjóðina.“ Að sjálfsögðu greiða ferðamenn það sama og allir aðrir sem nota vegina, í gegnum hópferðafyrirtæki og bílaleigur og með kaupum á eldsneyti. En þeir keyra ekki á við hálfa þjóðina, langt því frá. Og svo vitnað sé til orða seðlabankastjóra hér að ofan, þá auka ferðamenn nýtingu vegakerfisins - fyrir utan allt annað jákvætt sem fylgir viðskiptum þeirra. Eini útflutningurinn sem borgar virðisaukaskatt Aðrir mikilvægir útflutningsatvinnuvegir, sjávarútvegur og stóriðja, greiða ekki virðisaukaskatt til ríkissjóðs. Það gerir erlendi ferðamaðurinn hins vegar. Einkaneysla er það eina sem eykur tekjur ríkissjóðs af virðisaukaskatti og þeir einu sem á endanum greiða þann skatt eru íbúar þessa lands og erlendir ferðamenn. Fælum ekki þessa mikilvægu erlendu skattgreiðendur frá okkur með vanhugsuðum fjárplógshugmyndum. Stöndum í lappirnar Skilningsskortur og þekkingarleysi á verðmæti erlendra ferðamanna smitar víða út um þjóðfélagið. Jafnvel innan ferðaþjónustunnar ber stundum á minnimáttarkennd gagnvart þröngsýnni túlkun stjórnkerfisins. Fólk í forystu í atvinnugreininni mætti standa fastar í lappirnar gagnvart ranghugmyndum og frekjulegri umræðunni um aukna skattheimtu og álögur á ferðaþjónustuna. Ekki mun ég láta mitt eftir liggja til að spyrna á móti í þeim efnum, hér eftir sem hingað til.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line og fyrrverandi varaformaður Samtaka ferðaþjónustunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Garðarsson Mest lesið Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Neikvæð umræða um erlenda ferðamenn er lífseig. Það er látið eins og þeir séu hálfgerður baggi á þjóðinni. Þeir valdi álagi á ferðamannastöðum, slíti þjóðvegunum, fylli miðbæ Reykjavíkur og standi ekki undir kostnaði við innviði og endurbætur. Þetta nota stjórnmálamenn síðan sem margtugginn rökstuðning fyrir sérstökum aukasköttum og gjöldum á ferðamenn. Oft virðist umræðan vísvitandi vera villandi, látið í skína að erlendir ferðamenn skili samfélaginu litlum ávinningi, síst af öllu til hins opinbera.Skattar upp á 100 milljarða Staðreyndin er auðvitað sú að ferðamenn skila miklum tekjum í sameiginlega sjóði. Árið 2017 nam neysla erlendra ferðamanna innanlands 376 milljörðum króna. Af þessum viðskiptum gestanna höfðu ríki og sveitarfélög, með beinum og óbeinum hætti, að lágmarki 100 milljarða króna í skatta og gjöld. Er það ekki nokkuð? Þægilegir skattgreiðendur sem fer fjölgandi Ekki hefur hið opinbera mikinn kostnað af erlendum ferðamönnum. Ekki stunda þeir nám hér, ekki fylla þeir sjúkrahús eða dvalarheimili, ekki fá þeir greiðslur frá Tryggingastofnun. Stærsti hluti skattanna sem þeir borga fara í íslenska samneyslu. Við stórgræðum á þeim. Samanburður við fyrri ár sýnir hvað erlendir ferðamenn hafa vaxið hratt sem „skattstofn“ og drjúg tekjulind fyrir þjóðina. Árið 2008 nam innlend neysla erlendra ferðamanna 75 milljörðum króna, framreiknað til verðlags 2017 – árið sem þessi viðskipti voru 376 milljarðar króna. Aukningin er fimmföld, með samsvarandi áhrifum á tekjur hins opinbera. Peningarnir streyma um allt Þrátt fyrir alla neikvæðnina hefur þeim landsmönnum þó fjölgað sem átta sig á hversu mikilvægir erlendir ferðamenn eru þjóðarbúinu þar sem tekjurnar af þeim streyma um allt samfélagið, skapa tugþúsundum atvinnu og standa undir gríðarmikilli fjárfestingu. Ríki og sveitarfélög fá virðisaukaskatt, fasteignagjöld af hótelum og veitingahúsum, skatta af eldsneyti og þar fram eftir götunum. Miklar tekjur skila sér síðan sem útsvar til sveitarfélaga og tekjuskattur til ríkisins af launum þeirra sem þjóna ferðamönnum með einum eða öðrum hætti. Gróflega áætlað innheimtu íslensk fyrirtæki um 46 milljarða króna í virðisaukaskatt af ferðamönnum árið 2017. Hver einasta króna rennur í ríkissjóð, þó svo að peningarnir fari þangað eftir ýmsum krókaleiðum í viðskiptum milli fyrirtækja með útsköttum og innsköttum. Í þessu ljósi eru hugmyndir um sérstaka gjaldtöku af ferðamönnum sambærilegar við ef veitingastaður ætlaði að rukka matargesti aukalega fyrir að nota hníf og gaffal. Fjölgun ferðamanna drífur hagvöxtinn Á ársfundi Seðlabankans 2017 sagði Már Guðmundsson seðlabankastjóri að fjölgun erlendra ferðamanna undanfarin ár hafi verið búhnykkur fyrir þjóðarbúið og einn megindrifkraftur hagvaxtar. Hann benti jafnframt á staðreynd sem margir hafa vanmetið: „Að hluta til nýtir [ferðaþjónustan] innviði og fjármuni sem voru vannýttir áður en ferðamannabylgjan reis og því voru áhrifin á spennu í þjóðarbúskapnum minni en ef fjárfesting hefði þurft að aukast strax.“ Er hægt að hugsa smærra? Þeir sem tala ferðaþjónustuna niður einblína á vandkvæði fremur en lausnir og virðast með engu móti átta sig á ávinningi þjóðfélagsins af komu erlendra ferðamanna. Sumir ganga svo langt að kenna gestunum um bágborið ástand vegakerfisins. Tillögur um að leggja 1.200 milljónir króna í framkvæmdasjóð ferðamannastaða á þessu ári voru skornar niður í 600 milljónir. Sú upphæð er innan við eitt prósent af tekjum hins opinbera af komu erlendra ferðamanna. Smærra er varla hægt að hugsa. Tóm tjara Gott dæmi um vitleysuna birtist í umræðunni um vegtolla. Framkvæmdastjóri bílaumboðs taldi nýlega í viðtali sjálfsagt að „rukka ferðamenn fyrir notkun á vegum til jafns við okkur hin - þeir keyra enda á við hálfa þjóðina.“ Að sjálfsögðu greiða ferðamenn það sama og allir aðrir sem nota vegina, í gegnum hópferðafyrirtæki og bílaleigur og með kaupum á eldsneyti. En þeir keyra ekki á við hálfa þjóðina, langt því frá. Og svo vitnað sé til orða seðlabankastjóra hér að ofan, þá auka ferðamenn nýtingu vegakerfisins - fyrir utan allt annað jákvætt sem fylgir viðskiptum þeirra. Eini útflutningurinn sem borgar virðisaukaskatt Aðrir mikilvægir útflutningsatvinnuvegir, sjávarútvegur og stóriðja, greiða ekki virðisaukaskatt til ríkissjóðs. Það gerir erlendi ferðamaðurinn hins vegar. Einkaneysla er það eina sem eykur tekjur ríkissjóðs af virðisaukaskatti og þeir einu sem á endanum greiða þann skatt eru íbúar þessa lands og erlendir ferðamenn. Fælum ekki þessa mikilvægu erlendu skattgreiðendur frá okkur með vanhugsuðum fjárplógshugmyndum. Stöndum í lappirnar Skilningsskortur og þekkingarleysi á verðmæti erlendra ferðamanna smitar víða út um þjóðfélagið. Jafnvel innan ferðaþjónustunnar ber stundum á minnimáttarkennd gagnvart þröngsýnni túlkun stjórnkerfisins. Fólk í forystu í atvinnugreininni mætti standa fastar í lappirnar gagnvart ranghugmyndum og frekjulegri umræðunni um aukna skattheimtu og álögur á ferðaþjónustuna. Ekki mun ég láta mitt eftir liggja til að spyrna á móti í þeim efnum, hér eftir sem hingað til.Höfundur er stjórnarformaður Gray Line og fyrrverandi varaformaður Samtaka ferðaþjónustunnar.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun