Hugverk eru heimsins gæfa Pétur Vilhjálmsson skrifar 16. maí 2020 09:00 Í óvissunni og umrótinu sem hafa einkennt heimsbyggðina síðustu mánuði felast ýmis tækifæri. Öll höfum við fylgst með því hvernig ástandið hefur kallað fram nýjar hugmyndir, flýtt fyrir margs konar þróun og kannski öðru fremur sýnt okkur hvers maðurinn er megnugur frammi fyrir bráðavanda. Fyrir okkur sem lifum og hrærumst með einum eða öðrum hætti í heimi hugvits og hugverka hefur verið aðdáunarvert að fylgjast með því hvernig starfsfólk heilbrigðiskerfisins og Íslenskrar erfðagreiningar hefur með þekkingu sinni, reynslu og notkun fremstu tæknilausna, unnið kraftaverk í baráttunni við Covid-19. Það var einnig mjög ánægjulegt að sjá hvernig stoðtækjafyrirtækið Össur nýtti sinn slagkraft, reynslu í nýsköpun og hugvit starfsfólks til að útbúa hylki til að flytja smitaða einstaklinga með öruggum hætti á milli staða. Heilbrigðisfyrirtækið Sidekick lagði einnig til tæknilausn sem einfaldar heilbrigðisyfirvöldum að fylgjast með heilsu smitaðra einstaklinga í einangrun. Þá tókst fjölmörgum fyrirtækjum, skólum og opinberum stofnunum með undraverðum hætti að færa þjónustu sína yfir á rafrænt form og í heimahús á nokkrum dögum. Ekkert af þessu hefði verið mögulegt nema einmitt vegna þeirra tækniframfara sem hugvit og nýsköpun hafa fært okkur. Fyrstu viðbrögð okkar á Hugverkastofunni við fyrirvaralítilli lokun samfélagsins voru að ástandið gæti dregið verulega úr fjölda umsókna um skráningu hugverka hér landi. Að krafturinn færi úr fólki og fyrirtækjum, a.m.k. um stund. Einn af mælikvörðunum á nýsköpun er einmitt hversu margar umsóknir eru lagðar inn um skráningu hönnunar, vörumerkja og einkaleyfa á tæknilegum uppfinningum. Enn sem komið er virðast þessar áhyggjur hafa verið óþarfar. Þvert á þær höfum við orðið vör við aukinn áhuga og kraft. Sem dæmi má nefna að umsóknir um skráningu íslenskra vörumerkja voru fleiri í mars og apríl en mánuðina tvo á undan og raunar líka fleiri en í mars og apríl 2019. Áhugavert er að umtalsverður hluti umsókna um skráningu vörumerkja er frá aðilum sem þjónusta ferðamenn með einum eða öðrum hætti. Þá hefur verið vöxtur hér á landi í fjölda skráninga á hugverkum í eigu erlendra aðila í samanburði við síðasta ár. Að sama skapi höfum við upplifað umtalsverða aukningu í fjölda fyrirspurna um hvernig væri best að tryggja réttindi á hugverkum. Eins og áður sagði felast ýmis tækifæri í óvissu og umróti og okkar samskipti við fólkið og fyrirtækin í landinu síðustu mánuði gefa tilefni til bjartsýni. Í þessu samhengi er rétt að nefna að viðbrögð ríkisstjórnarinnar, sem hefur ákveðið að styðja myndarlega við nýsköpun sem sókn inn í framtíðina, eru ekki bara virðingarverð heldur skynsamleg og lýsa jákvæðni og framsýni því nýsköpun og hugvit eru leiðin út úr vandanum, bæði til skemmri og lengri tíma. Sagan segir okkur að nýsköpun er sjaldan jafn sterk og áberandi og þegar fólk setur allan sinn mátt í að rísa upp úr óvissu og umróti. Nýr vandi kallar á nýja hugsun og lausnir og opnar ný tækifæri. Þó mörg fyrirtæki rói sannarlega lífróður og margir eigi um sárt að binda, getur tímabundin niðursveifla skapað svigrúm til stefnumótunar og endurhugsunar. Svo virðist sem einhver fyrirtæki hafi nýtt tíma síðustu vikna til þess að rýna sín hugverkamál og ákveðið að sækja um skráningu á vörumerkjum sem hafa verið lengi í notkun. Það er nefnilega mikilvægt að hafa í huga að þegar vel tekst til geta vörumerki og önnur hugverk verið verðmætustu eignir fyrirtækja. Eignir sem geta gengið kaupum og sölum og má leigja eða veðsetja eins og hverja aðra eign. Eignir sem fjárfestar og lánastofnanir líta til við ákvarðanatöku. Fjölmörg þeirra vörumerkja sem við höfum tekið við á þessum óvissutímum eru hins vegar ný og ramma ágætlega inn kraft og þrautseigju fólks og fyrirtækja. Með nýjum hugverkum sem verða til á næstu misserum felst einmitt sannfæringin um að landið rís fyrr en síðar. Höfundur er sviðsstjóri hjá Hugverkastofunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Höfundaréttur Nýsköpun Mest lesið Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson skrifar Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Áhrif, evran, innviðir, öryggi Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson skrifar Skoðun Tumi þumall og blaðurmaðurinn Kristján Logason skrifar Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Stefnum á að veita 1000 börnum innblástur fyrir framtíðina Dr. Bryony Mathew skrifar Skoðun Samgönguáætlun – skuldbinding, ekki kosningaloforð skrifar Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson skrifar Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Menntastefna stjórnvalda – ferð án fyrirheits? Sigvaldi Egill Lárusson skrifar Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Beint og milliliðalaust Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Áfengissala: Þrýstingur úr tveimur áttum Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Í óvissunni og umrótinu sem hafa einkennt heimsbyggðina síðustu mánuði felast ýmis tækifæri. Öll höfum við fylgst með því hvernig ástandið hefur kallað fram nýjar hugmyndir, flýtt fyrir margs konar þróun og kannski öðru fremur sýnt okkur hvers maðurinn er megnugur frammi fyrir bráðavanda. Fyrir okkur sem lifum og hrærumst með einum eða öðrum hætti í heimi hugvits og hugverka hefur verið aðdáunarvert að fylgjast með því hvernig starfsfólk heilbrigðiskerfisins og Íslenskrar erfðagreiningar hefur með þekkingu sinni, reynslu og notkun fremstu tæknilausna, unnið kraftaverk í baráttunni við Covid-19. Það var einnig mjög ánægjulegt að sjá hvernig stoðtækjafyrirtækið Össur nýtti sinn slagkraft, reynslu í nýsköpun og hugvit starfsfólks til að útbúa hylki til að flytja smitaða einstaklinga með öruggum hætti á milli staða. Heilbrigðisfyrirtækið Sidekick lagði einnig til tæknilausn sem einfaldar heilbrigðisyfirvöldum að fylgjast með heilsu smitaðra einstaklinga í einangrun. Þá tókst fjölmörgum fyrirtækjum, skólum og opinberum stofnunum með undraverðum hætti að færa þjónustu sína yfir á rafrænt form og í heimahús á nokkrum dögum. Ekkert af þessu hefði verið mögulegt nema einmitt vegna þeirra tækniframfara sem hugvit og nýsköpun hafa fært okkur. Fyrstu viðbrögð okkar á Hugverkastofunni við fyrirvaralítilli lokun samfélagsins voru að ástandið gæti dregið verulega úr fjölda umsókna um skráningu hugverka hér landi. Að krafturinn færi úr fólki og fyrirtækjum, a.m.k. um stund. Einn af mælikvörðunum á nýsköpun er einmitt hversu margar umsóknir eru lagðar inn um skráningu hönnunar, vörumerkja og einkaleyfa á tæknilegum uppfinningum. Enn sem komið er virðast þessar áhyggjur hafa verið óþarfar. Þvert á þær höfum við orðið vör við aukinn áhuga og kraft. Sem dæmi má nefna að umsóknir um skráningu íslenskra vörumerkja voru fleiri í mars og apríl en mánuðina tvo á undan og raunar líka fleiri en í mars og apríl 2019. Áhugavert er að umtalsverður hluti umsókna um skráningu vörumerkja er frá aðilum sem þjónusta ferðamenn með einum eða öðrum hætti. Þá hefur verið vöxtur hér á landi í fjölda skráninga á hugverkum í eigu erlendra aðila í samanburði við síðasta ár. Að sama skapi höfum við upplifað umtalsverða aukningu í fjölda fyrirspurna um hvernig væri best að tryggja réttindi á hugverkum. Eins og áður sagði felast ýmis tækifæri í óvissu og umróti og okkar samskipti við fólkið og fyrirtækin í landinu síðustu mánuði gefa tilefni til bjartsýni. Í þessu samhengi er rétt að nefna að viðbrögð ríkisstjórnarinnar, sem hefur ákveðið að styðja myndarlega við nýsköpun sem sókn inn í framtíðina, eru ekki bara virðingarverð heldur skynsamleg og lýsa jákvæðni og framsýni því nýsköpun og hugvit eru leiðin út úr vandanum, bæði til skemmri og lengri tíma. Sagan segir okkur að nýsköpun er sjaldan jafn sterk og áberandi og þegar fólk setur allan sinn mátt í að rísa upp úr óvissu og umróti. Nýr vandi kallar á nýja hugsun og lausnir og opnar ný tækifæri. Þó mörg fyrirtæki rói sannarlega lífróður og margir eigi um sárt að binda, getur tímabundin niðursveifla skapað svigrúm til stefnumótunar og endurhugsunar. Svo virðist sem einhver fyrirtæki hafi nýtt tíma síðustu vikna til þess að rýna sín hugverkamál og ákveðið að sækja um skráningu á vörumerkjum sem hafa verið lengi í notkun. Það er nefnilega mikilvægt að hafa í huga að þegar vel tekst til geta vörumerki og önnur hugverk verið verðmætustu eignir fyrirtækja. Eignir sem geta gengið kaupum og sölum og má leigja eða veðsetja eins og hverja aðra eign. Eignir sem fjárfestar og lánastofnanir líta til við ákvarðanatöku. Fjölmörg þeirra vörumerkja sem við höfum tekið við á þessum óvissutímum eru hins vegar ný og ramma ágætlega inn kraft og þrautseigju fólks og fyrirtækja. Með nýjum hugverkum sem verða til á næstu misserum felst einmitt sannfæringin um að landið rís fyrr en síðar. Höfundur er sviðsstjóri hjá Hugverkastofunni.
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Hver vill heyra um eitthvað jákvætt sem er gert í skólunum? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn af ferðum Angelu Müller. Eru erlendir ferðamenn afætur? BJarnheiður Hallsdóttir skrifar