Sporin hræða: Sérfræðingar segja afstöðu Frakka til bólusetninga byggja á slæmri reynslu Hólmfríður Gísladóttir skrifar 11. janúar 2021 16:04 Á laugardag höfðu aðeins 93 þúsund Frakkar verið bólusettir. epa/Christophe Petit Tesson Kannanir sýna að allt að 60% Frakka hyggjast afþakka bólusetningu gegn Covid-19 en sérfræðingar segja mögulegt að niðurstöðurnar séu villandi. Þeir segja afstöðuna ekki snúast um bóluefnin sjálf, heldur traust til stjórnmálamanna, lækna og fjölmiðla. Bólusetning gegn Covid-19 hefur farið hægt af stað í Frakklandi en ráðamenn segja aðgerðirnar maraþon, frekar en spretthlaup. Á sunnudag höfðu aðeins 93 þúsund Frakkar verið bólusettir, mun færri en í Bretlandi, Þýskalandi og Ítalíu. „Það er stór munur á milli þess sem Frakkar segja og gera,“ segir Laurent-Henri Vignaud, vísindasagnfræðingur og meðhöfundur bókarinnar Antivax, sem fjallar um efasemdir gagnvart bólusetningum á Vesturlöndum, í samtali við Guardian. Hann segir skoðanakannanir með „abstrakt“ spurningum ekki endurspegla hvaða ákvarðanir fólk tekur þegar það veit hvenær það fær bóluefnið, hvar, hvernig og hvers vegna. Heilbrigðisstarfsmenn í Dijon bíða bólusetningar.epa/Christophe Petit Tesson Hvert hneykslið á fætur öðru Í dag fá frönsk börn ellefu bólusetningar og það eru engar undanþágur veittar þeim sem efast; ef börnin eiga að ganga í skóla og taka þátt í tómstundum þá verða þau að vera bólusett. Samkvæmt könnunum hafa Frakkar þó verið meðal þeirra þjóða sem virðast tortryggnastar í garð bólusetninga. Árið 2005 sögðust 90% vera fylgjandi bólusetningum en Jocelyn Raude, prófessor í lýðheilsufræðum við École des Hautes Études en Santé Publique, segir ýmsa atburði hafa sáð efasemdum meðal fólks. Rétt fyrir aldamótin var til dæmis ráðist í átak til að bólusetja börn gegn lifrarbólgu B en á sama tíma fjölgaði greiningum á MS. Rannsóknir sýndu ekki fram á orsakatengsl þarna á milli en tilviljunin er engu að síður sögð hafa haft áhrif á afstöðu Frakka til bólusetninga. Þá kom upp hneykslismál árið 1991, sem tengdist reyndar ekki bóluefnum, þar sem heilbrigðisyfirvöld urðu uppvís að því að hafa gefið einstaklingum sem þjáðust af dreyrasýki HIV-mengaðar blóðhluta. Samkvæmt Raude var það þó hinn svokallaði H1N1 skandall árið 2009 sem olli einna mestum skaða en þá pöntuðu frönsk yfirvöld 94 milljón skammta af bóluefninu gegn svínaflensunni svokölluðu. 323 létu lífið af völdum H1N1 í Frakklandi, 6 milljónir voru bólusettar, 19 milljón skömmtum fargað og afgangnum skilað. Kostnaðurinn við ævintýrið var metinn á 60 milljarða króna. Sérfræðingar segja efasemdir Frakka ekki snúast um bóluefnin sjálf.epa/Christophe Petit Tesson Ef þú treystir ekki sérfræðingum, ferðu ekki að ráðum þeirra Að sögn Raude gerði enn eitt hneykslið útslagið hvað varðar traust fólks til embættismanna og læknastéttarinnar. Það var þegar lyfið Mediator, sem ætlað var sykursjúkum, var ávísað til einstaklinga sem vildu létta sig. Lyfið var á endanum talið hafa átt þátt í 500 til 1.200 dauðsföllum á þremur áratugum og framleiðandi þess var ákærður fyrir manndráp. Þá voru aðrir, meðal annars embættismenn sem fengu einnig greitt fyrir ráðgjöf til lyfjafyrirtækja, einnig ákærðir. Úrskurðar í málinu er að vænta í mars. „Þetta gerði útslagið. Mediator-hneykslið staðfesti í huga fólks hugmyndina um spillingu milli embættismanna og lyfjafyrirtækja í Frakklandi; að þetta snérist um viðskipti en ekki heilbrigðisöryggi,“ segir Raude. Þá segir hann vantraust í garð lækna og vísindamanna aðra orsök efasemdanna. Orsaksambandið sé augljóst; ef þú treystir ekki sérfræðingunum, þá ferðu ekki að ráðleggingum þeirra. Vignaud segir tortryggnina ekki snúast um bóluefnin sjálf heldur afstöðu Frakka til stjórnmálamanna, lækna, sérfræðinga og fjölmiðlamanna. „Það eru ekkert fleiri harðir efasemdamenn í Frakklandi en annars staðar. Það sem við búum við er ákveðin óánægja með stjórnmálastéttina,“ segir hann. Miklar kröfur séu gerðar til ríkisins en fólk verði jafnan fyrir vonbrigðum. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Frakkland Mest lesið Vön því að hringja í fullorðna karlmenn á fölskum forsendum Innlent Játa frelsisviptingu og rán en hafna manndrápi Innlent Aldrei kynnst neinum sem harkaði jafnmikið af sér Innlent „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Innlent „Hann var hræddur, eiginlega alveg skíthræddur“ Innlent Tilgangurinn að ná í „easy money“ Innlent Yfirmaður heraflans er á móti hernámi og vill semja Erlent Hækkar frítekjumark vegna hækkunar örorkulífeyris Innlent Hættir hjá borgarstjóra og aðstoðar nú ráðherra Innlent Hættir sem ritstjóri Kveiks Innlent Fleiri fréttir Vörpuðu sprengjum á sjúkrahús með 15 mínútna millibili Vilja nú senda El Salvador fangann til Úganda Habeck hættir á þingi Hótar að senda herinn til Baltimore El Mayo sagður ætla að játa sekt Tíunda skotið klikkaði Yfirmaður heraflans er á móti hernámi og vill semja Persónulegar og átakanlegar lýsingar í ævisögu Giuffre Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Á sjöunda tug drepin í stórtækum árásum Ríkisstjóri Illinois sakar Trump um valdníðslu Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Sjá meira
Bólusetning gegn Covid-19 hefur farið hægt af stað í Frakklandi en ráðamenn segja aðgerðirnar maraþon, frekar en spretthlaup. Á sunnudag höfðu aðeins 93 þúsund Frakkar verið bólusettir, mun færri en í Bretlandi, Þýskalandi og Ítalíu. „Það er stór munur á milli þess sem Frakkar segja og gera,“ segir Laurent-Henri Vignaud, vísindasagnfræðingur og meðhöfundur bókarinnar Antivax, sem fjallar um efasemdir gagnvart bólusetningum á Vesturlöndum, í samtali við Guardian. Hann segir skoðanakannanir með „abstrakt“ spurningum ekki endurspegla hvaða ákvarðanir fólk tekur þegar það veit hvenær það fær bóluefnið, hvar, hvernig og hvers vegna. Heilbrigðisstarfsmenn í Dijon bíða bólusetningar.epa/Christophe Petit Tesson Hvert hneykslið á fætur öðru Í dag fá frönsk börn ellefu bólusetningar og það eru engar undanþágur veittar þeim sem efast; ef börnin eiga að ganga í skóla og taka þátt í tómstundum þá verða þau að vera bólusett. Samkvæmt könnunum hafa Frakkar þó verið meðal þeirra þjóða sem virðast tortryggnastar í garð bólusetninga. Árið 2005 sögðust 90% vera fylgjandi bólusetningum en Jocelyn Raude, prófessor í lýðheilsufræðum við École des Hautes Études en Santé Publique, segir ýmsa atburði hafa sáð efasemdum meðal fólks. Rétt fyrir aldamótin var til dæmis ráðist í átak til að bólusetja börn gegn lifrarbólgu B en á sama tíma fjölgaði greiningum á MS. Rannsóknir sýndu ekki fram á orsakatengsl þarna á milli en tilviljunin er engu að síður sögð hafa haft áhrif á afstöðu Frakka til bólusetninga. Þá kom upp hneykslismál árið 1991, sem tengdist reyndar ekki bóluefnum, þar sem heilbrigðisyfirvöld urðu uppvís að því að hafa gefið einstaklingum sem þjáðust af dreyrasýki HIV-mengaðar blóðhluta. Samkvæmt Raude var það þó hinn svokallaði H1N1 skandall árið 2009 sem olli einna mestum skaða en þá pöntuðu frönsk yfirvöld 94 milljón skammta af bóluefninu gegn svínaflensunni svokölluðu. 323 létu lífið af völdum H1N1 í Frakklandi, 6 milljónir voru bólusettar, 19 milljón skömmtum fargað og afgangnum skilað. Kostnaðurinn við ævintýrið var metinn á 60 milljarða króna. Sérfræðingar segja efasemdir Frakka ekki snúast um bóluefnin sjálf.epa/Christophe Petit Tesson Ef þú treystir ekki sérfræðingum, ferðu ekki að ráðum þeirra Að sögn Raude gerði enn eitt hneykslið útslagið hvað varðar traust fólks til embættismanna og læknastéttarinnar. Það var þegar lyfið Mediator, sem ætlað var sykursjúkum, var ávísað til einstaklinga sem vildu létta sig. Lyfið var á endanum talið hafa átt þátt í 500 til 1.200 dauðsföllum á þremur áratugum og framleiðandi þess var ákærður fyrir manndráp. Þá voru aðrir, meðal annars embættismenn sem fengu einnig greitt fyrir ráðgjöf til lyfjafyrirtækja, einnig ákærðir. Úrskurðar í málinu er að vænta í mars. „Þetta gerði útslagið. Mediator-hneykslið staðfesti í huga fólks hugmyndina um spillingu milli embættismanna og lyfjafyrirtækja í Frakklandi; að þetta snérist um viðskipti en ekki heilbrigðisöryggi,“ segir Raude. Þá segir hann vantraust í garð lækna og vísindamanna aðra orsök efasemdanna. Orsaksambandið sé augljóst; ef þú treystir ekki sérfræðingunum, þá ferðu ekki að ráðleggingum þeirra. Vignaud segir tortryggnina ekki snúast um bóluefnin sjálf heldur afstöðu Frakka til stjórnmálamanna, lækna, sérfræðinga og fjölmiðlamanna. „Það eru ekkert fleiri harðir efasemdamenn í Frakklandi en annars staðar. Það sem við búum við er ákveðin óánægja með stjórnmálastéttina,“ segir hann. Miklar kröfur séu gerðar til ríkisins en fólk verði jafnan fyrir vonbrigðum.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Frakkland Mest lesið Vön því að hringja í fullorðna karlmenn á fölskum forsendum Innlent Játa frelsisviptingu og rán en hafna manndrápi Innlent Aldrei kynnst neinum sem harkaði jafnmikið af sér Innlent „Ég er fimmtíu kíló, ég get ekki stoppað hann“ Innlent „Hann var hræddur, eiginlega alveg skíthræddur“ Innlent Tilgangurinn að ná í „easy money“ Innlent Yfirmaður heraflans er á móti hernámi og vill semja Erlent Hækkar frítekjumark vegna hækkunar örorkulífeyris Innlent Hættir hjá borgarstjóra og aðstoðar nú ráðherra Innlent Hættir sem ritstjóri Kveiks Innlent Fleiri fréttir Vörpuðu sprengjum á sjúkrahús með 15 mínútna millibili Vilja nú senda El Salvador fangann til Úganda Habeck hættir á þingi Hótar að senda herinn til Baltimore El Mayo sagður ætla að játa sekt Tíunda skotið klikkaði Yfirmaður heraflans er á móti hernámi og vill semja Persónulegar og átakanlegar lýsingar í ævisögu Giuffre Þýska velferðarríkið standi ekki lengur undir sér Á sjöunda tug drepin í stórtækum árásum Ríkisstjóri Illinois sakar Trump um valdníðslu Lést við tökur á Emily in Paris „Forsetinn var aldrei óviðeigandi við neinn“ Fjöldi látinn eftir rútuslys í New York Gerðu húsleit á heimili fyrrverandi þjóðaröryggisráðgjafa Trump Staðfesta hungursneyð á Gasa Thunberg og félagar borin út úr norska seðlabankanum Hótar Hamas með helvíti og gjöreyðingu Gasa-borgar Rússar vilja koma að því að tryggja öryggi Úkraínu Erik Menendez fær ekki reynslulausn Fella niður 64 milljarða sekt Trump Samþykktu ný hagstæðari kjördæmi í Texas Vara við hörmungum verði gert áhlaup á Gasaborg Stefna á fjöldaframleiðslu á eigin stýriflaugum Losun Kína dregst saman vegna uppgangs í sólarorku Líkamlegar refsingar hamla þroska og hafa áhættu í för með sér Handtekinn á Ítalíu vegna Nord Stream sprenginganna Rússar halda árásum áfram Ætla að stoppa farandfólk með svartri málningu Mega neita þeim aðgengi sem bera keffiyeh Sjá meira