Hver er réttur hælisleitenda? Ólafur Ísleifsson skrifar 14. mars 2021 09:01 Spurningunni í fyrirsögn var nýlega varpað fram af ráðherra í dönsku ríkisstjórninni, ríkisstjórn jafnaðarmanna undir forystu Mette Fredriksen. Ráðherra útlendinga- og aðlögunarmála, jafnaðarmaðurinn Mattias Tesfaye, greip til varna eftir harða gagnrýni á frumvarp hans í danska þjóðþinginu um heimild til að flytja hælisleitendur í móttökustöð utan Evrópu. Ríkisstjórnin leggur þunga áherslu á frumvarpið sem fær misjafnar móttökur í þinginu, t.d. vill vinstriflokkurinn Radikale Venstre að málið sé leyst í samstarfi Evrópuríkja. Gagnrýnin á frumvarpið kom fram í umsögnum stofnana og er Amnesty International þeirra á meðal. Er haldið fram að stefna ríkisstjórnarinnar um móttökustöð feli í sér skort á samkennd, sé ómannúðleg og taki frá fólki réttinn til að leita hælis. Málsvörn jafnaðarmanna Mattias Tesfaye skrifar á vefmiðilinn Altinget.dk að þessu sé hann algjörlega ósammála. Hann segir að við ættum að spyrja okkur sjálf um hvers hælisleitendur og flóttamenn geti krafist. Ég tel, segir danski ráðherrann, að svarið sé vernd. Það sé þó komið undir því að þeir fullnægi skilyrðum til að fá hæli. Danski ráðherrann segir að almennt sé það skylda Danmerkur og annarra landa að leggja sitt af mörkum til að flóttamenn fái nauðsynleg lyf, aðgang að rennandi vatni og að börnin hafi möguleika á að ganga í skóla. Á þessu berum við ábyrgð í ljósi mannúðarsjónarmiða, segir hann. Ráðherrann skilyrðir svar sitt með því að bæta við að hælisleitendur og flóttamenn eigi ekki kröfu á framtíð í Vestur-Evrópsku velferðarríki. Og við berum ekki ábyrgð á að milljónir manna taki sér bólfestu hér, segir danski jafnaðarmaðurinn. Undir slíku geti samfélag okkar ekki staðið, segir ráðherrann. Af þessari ástæðu leggjum við til, þ.e. danska jafnaðarmannaríkisstjórnin, að flytja afgreiðslu hælisumsókna og vernd flóttamanna til lands utan Evrópu, eða út fyrir Evrópusambandið eins og hann orðar það. Þeir skilja það dönsku kratarnir að samfélagið og velferðarkerfið þola ekki opin eða hálfopin landamæri. Gömlu kratarnir hér átta sig líka á þessu en málið sýnist vefjast fyrir sumum sem gefa sig út fyrir að tala í nafni jafnaðarstefnu og mannúðar. Aukin hjálp á heimaslóð Ráðherrann segist telja að þessi aðgerð muni leiða til umtalsverðrar fækkunar hælisleitenda á danskri grundu. Þetta leiði af sér aukið fé til að hjálpa fleirum á heimaslóð. Fleiri flóttamenn fái vernd nær heimkynnum sínum í stað þess að hætta lífi sínu á siglingu yfir Miðjarðarhafið. Hann segir milljónir flóttamanna hafi fengið vernd í löndum utan Evrópu. Kannski í samfélögum sem líkjast meira landinu þaðan sem þeir flúðu en Danmörk gerir. Við í Danmörku skulum leggja okkar af mörkum til að flóttamenn fái vernd, skrifar ráðherrann. Þeir eigi bara ekki kröfu á að verndin sé veitt í velferðarríki. Staðið við alþjóðlegar skuldbindingar Ráðherrann segist vilja róa gagnrýnendur með því að fyrirkomulagið að flytja hælisleitendur til þriðja lands muni að sjálfsögðu gerast innan marka alþjóðlegra skuldbindinga sem Danmörk hefur undirgengist. Slíkt sé forsenda fyrir samkomulagi við þriðja land. Vísar hann til lögfræðiálits sem staðfesti að alþjóðasamningar standi ekki í vegi fyrir þessu fyrirkomulagi. Nú taki við í næsta lotu að hefja með ákveðnari hætti viðræður við þau lönd sem dönsk stjórnvöld telji koma til greina sem möguleg samstarfslönd. Tesfaye segir eðlilegt að gerðar verði nauðsynlegar breytingar á dönskum lögum til að afla heimildar til að flytja hælisleitendur þegar fyrir liggur samkomulag við þriðja land. Þá berist umheiminum skýr skilaboð um að dönskum stjórnvöldum sé full alvara. Ekki skortur á samkennd Danski ráðherrann lýkur grein sinni með því að vísa á bug að tillaga ríkisstjórnarinnar beri vott um skort á samkennd. Hann rökstyður þá fullyrðingu með því að segja að meira en helmingur þeirra sem komi til Evrópu hafi ekki þörf fyrir vernd. Um þessar mundir séu í Danmörku um 1300 hælisleitendur sem fengið hafi afsvar. Það kosti um 300.000 danskar krónur á ári á hvern slíkan að halda honum uppi og senda á brott. Þetta segir ráðherrann dýrt og óviðunandi. Fjárhæðin svarar til ríflega 6 milljóna íslenskra króna. Halda beri aðstreymi til Danmerkur í skefjum. Þetta spari stórfé við að senda úr landi hælisleitendur sem fengið hafa afsvar. Féð megi nota til að hjálpa miklu fleira fólki og betur á heimaslóð. Fram kemur hjá ráðherranum að á liðnu ári ákvað ríkisstjórnin að Danmörk myndi taka á móti 200 kvótaflóttamönnum úr flóttamannabúðum í Rúanda. Danska ríkisstjórnin leggur jafngildi sjö milljarða íslenskra króna umfram framlag fyrra árs m.a. til að hjálpa flóttamönnum á heimaslóð. Á komandi ári hyggst ríkisstjórnin nota aukinn hluta framlaga til þróunarhjálpar til aðstoðar við flóttamenn. Hjálp til fólks í þúsundatali Við hjálpum fólki í tugþúsundatali, segir ráðherrann. En það gerist handan danskra landamæra og vekur sjaldnast sömu athygli heima fyrir og hin eilífa deila um fólk sem tekist hefur að komast til Evrópu og Danmerkur. Eilítil þröngsýni, segir ráðherrann í lok greinar sinnar. Hér birtist kjarni hinnar breyttu norrænu stefnu sem felst í að taka við kvótaflóttamönnum í samvinnu við Sameinuðu þjóðirnar, draga úr móttöku hælisleitenda en leggja sig fram við að hjálpa fólki á heimaslóð þúsundum eða tugþúsundum saman. Hlutfallslega flestar umsóknir á Íslandi Sexfaldur fjöldi hælisleitenda hér að tiltölu borið saman við Danmörku og Noreg er til marks um að hér á landi er rekin stefna sem Norðurlöndin hafa horfið frá og danski forsætisráðherrann segir hafa verið mistök. Alþingi hefur til meðferðar frumvarp félagsmálaráðherra um að fylgja fastar fram þessari stefnu, sem frændur okkar hafa hafnað. Þá er að sjá hvort boðað frumvarp dómsmálaráðherra um breytingar á útlendingalögum falli í sama far eða beri þess merki að einhverjir meðal íslenskra ráðamanna hafi tekið eftir viðsnúningi í málaflokknum í nágrannaríkjum okkar á Norðurlöndum. Höfundur er alþingismaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Ísleifsson Skoðun: Kosningar 2021 Hælisleitendur Miðflokkurinn Mest lesið Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Sjá meira
Spurningunni í fyrirsögn var nýlega varpað fram af ráðherra í dönsku ríkisstjórninni, ríkisstjórn jafnaðarmanna undir forystu Mette Fredriksen. Ráðherra útlendinga- og aðlögunarmála, jafnaðarmaðurinn Mattias Tesfaye, greip til varna eftir harða gagnrýni á frumvarp hans í danska þjóðþinginu um heimild til að flytja hælisleitendur í móttökustöð utan Evrópu. Ríkisstjórnin leggur þunga áherslu á frumvarpið sem fær misjafnar móttökur í þinginu, t.d. vill vinstriflokkurinn Radikale Venstre að málið sé leyst í samstarfi Evrópuríkja. Gagnrýnin á frumvarpið kom fram í umsögnum stofnana og er Amnesty International þeirra á meðal. Er haldið fram að stefna ríkisstjórnarinnar um móttökustöð feli í sér skort á samkennd, sé ómannúðleg og taki frá fólki réttinn til að leita hælis. Málsvörn jafnaðarmanna Mattias Tesfaye skrifar á vefmiðilinn Altinget.dk að þessu sé hann algjörlega ósammála. Hann segir að við ættum að spyrja okkur sjálf um hvers hælisleitendur og flóttamenn geti krafist. Ég tel, segir danski ráðherrann, að svarið sé vernd. Það sé þó komið undir því að þeir fullnægi skilyrðum til að fá hæli. Danski ráðherrann segir að almennt sé það skylda Danmerkur og annarra landa að leggja sitt af mörkum til að flóttamenn fái nauðsynleg lyf, aðgang að rennandi vatni og að börnin hafi möguleika á að ganga í skóla. Á þessu berum við ábyrgð í ljósi mannúðarsjónarmiða, segir hann. Ráðherrann skilyrðir svar sitt með því að bæta við að hælisleitendur og flóttamenn eigi ekki kröfu á framtíð í Vestur-Evrópsku velferðarríki. Og við berum ekki ábyrgð á að milljónir manna taki sér bólfestu hér, segir danski jafnaðarmaðurinn. Undir slíku geti samfélag okkar ekki staðið, segir ráðherrann. Af þessari ástæðu leggjum við til, þ.e. danska jafnaðarmannaríkisstjórnin, að flytja afgreiðslu hælisumsókna og vernd flóttamanna til lands utan Evrópu, eða út fyrir Evrópusambandið eins og hann orðar það. Þeir skilja það dönsku kratarnir að samfélagið og velferðarkerfið þola ekki opin eða hálfopin landamæri. Gömlu kratarnir hér átta sig líka á þessu en málið sýnist vefjast fyrir sumum sem gefa sig út fyrir að tala í nafni jafnaðarstefnu og mannúðar. Aukin hjálp á heimaslóð Ráðherrann segist telja að þessi aðgerð muni leiða til umtalsverðrar fækkunar hælisleitenda á danskri grundu. Þetta leiði af sér aukið fé til að hjálpa fleirum á heimaslóð. Fleiri flóttamenn fái vernd nær heimkynnum sínum í stað þess að hætta lífi sínu á siglingu yfir Miðjarðarhafið. Hann segir milljónir flóttamanna hafi fengið vernd í löndum utan Evrópu. Kannski í samfélögum sem líkjast meira landinu þaðan sem þeir flúðu en Danmörk gerir. Við í Danmörku skulum leggja okkar af mörkum til að flóttamenn fái vernd, skrifar ráðherrann. Þeir eigi bara ekki kröfu á að verndin sé veitt í velferðarríki. Staðið við alþjóðlegar skuldbindingar Ráðherrann segist vilja róa gagnrýnendur með því að fyrirkomulagið að flytja hælisleitendur til þriðja lands muni að sjálfsögðu gerast innan marka alþjóðlegra skuldbindinga sem Danmörk hefur undirgengist. Slíkt sé forsenda fyrir samkomulagi við þriðja land. Vísar hann til lögfræðiálits sem staðfesti að alþjóðasamningar standi ekki í vegi fyrir þessu fyrirkomulagi. Nú taki við í næsta lotu að hefja með ákveðnari hætti viðræður við þau lönd sem dönsk stjórnvöld telji koma til greina sem möguleg samstarfslönd. Tesfaye segir eðlilegt að gerðar verði nauðsynlegar breytingar á dönskum lögum til að afla heimildar til að flytja hælisleitendur þegar fyrir liggur samkomulag við þriðja land. Þá berist umheiminum skýr skilaboð um að dönskum stjórnvöldum sé full alvara. Ekki skortur á samkennd Danski ráðherrann lýkur grein sinni með því að vísa á bug að tillaga ríkisstjórnarinnar beri vott um skort á samkennd. Hann rökstyður þá fullyrðingu með því að segja að meira en helmingur þeirra sem komi til Evrópu hafi ekki þörf fyrir vernd. Um þessar mundir séu í Danmörku um 1300 hælisleitendur sem fengið hafi afsvar. Það kosti um 300.000 danskar krónur á ári á hvern slíkan að halda honum uppi og senda á brott. Þetta segir ráðherrann dýrt og óviðunandi. Fjárhæðin svarar til ríflega 6 milljóna íslenskra króna. Halda beri aðstreymi til Danmerkur í skefjum. Þetta spari stórfé við að senda úr landi hælisleitendur sem fengið hafa afsvar. Féð megi nota til að hjálpa miklu fleira fólki og betur á heimaslóð. Fram kemur hjá ráðherranum að á liðnu ári ákvað ríkisstjórnin að Danmörk myndi taka á móti 200 kvótaflóttamönnum úr flóttamannabúðum í Rúanda. Danska ríkisstjórnin leggur jafngildi sjö milljarða íslenskra króna umfram framlag fyrra árs m.a. til að hjálpa flóttamönnum á heimaslóð. Á komandi ári hyggst ríkisstjórnin nota aukinn hluta framlaga til þróunarhjálpar til aðstoðar við flóttamenn. Hjálp til fólks í þúsundatali Við hjálpum fólki í tugþúsundatali, segir ráðherrann. En það gerist handan danskra landamæra og vekur sjaldnast sömu athygli heima fyrir og hin eilífa deila um fólk sem tekist hefur að komast til Evrópu og Danmerkur. Eilítil þröngsýni, segir ráðherrann í lok greinar sinnar. Hér birtist kjarni hinnar breyttu norrænu stefnu sem felst í að taka við kvótaflóttamönnum í samvinnu við Sameinuðu þjóðirnar, draga úr móttöku hælisleitenda en leggja sig fram við að hjálpa fólki á heimaslóð þúsundum eða tugþúsundum saman. Hlutfallslega flestar umsóknir á Íslandi Sexfaldur fjöldi hælisleitenda hér að tiltölu borið saman við Danmörku og Noreg er til marks um að hér á landi er rekin stefna sem Norðurlöndin hafa horfið frá og danski forsætisráðherrann segir hafa verið mistök. Alþingi hefur til meðferðar frumvarp félagsmálaráðherra um að fylgja fastar fram þessari stefnu, sem frændur okkar hafa hafnað. Þá er að sjá hvort boðað frumvarp dómsmálaráðherra um breytingar á útlendingalögum falli í sama far eða beri þess merki að einhverjir meðal íslenskra ráðamanna hafi tekið eftir viðsnúningi í málaflokknum í nágrannaríkjum okkar á Norðurlöndum. Höfundur er alþingismaður Miðflokksins.
Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun