Til varnar strandveiðum Álfheiður Eymarsdóttir og Einar A. Brynjólfsson skrifa 15. júlí 2021 07:00 Það vakti athygli að sjá Aðalheiði Ámundadóttur, fréttastjóra hjá Fréttablaðinu, gera lítið úr strandveiðum í leiðara sem birtist í blaðinu í gær. Okkur virtist hún taka undir málflutning Kristjáns Þórs Júlíussonar, sjávarútvegsráðherra, sem sagði að sauðfjárrækt væri áhugamál en ekki atvinna. Aðalheiður sér handfæraveiðar sem rómantískt áhugamál en ekki atvinnu. Því fer fjarri. Handfæraveiðar eru atvinna og verðmætasköpun - og það er nægt pláss í samfélaginu fyrir alla. Í tilfelli sauðfjárræktar og strandveiða er um að ræða manngerð kerfi sem eru illa hönnuð og meingölluð. Það orsakar erfiðleika við að sjá sér og sínum farborða af því að stunda þessa atvinnu. Handfæraveiðar smábáta skjóta stoðum undir fjölbreytt atvinnulíf sjávarbyggða á landsbyggðinni. Hver smábátur leiðir af sér þrjú störf í heimabyggð skv. greiningu Landssambands smábátaeigenda sem hefur aldrei verið hrakin. Þetta eru störf við vélaviðgerðir, ýmis þjónusta við smábáta, fiskmarkaðir, fiskflutningar o.fl. Það er nefnilega ekki þannig að öll verðmætasköpun í sjávarútvegi eigi sér stað við endanlega sölu afurða. Störfin í kringum sjávarútveginn eru verðmæti, framfærsla fjölskyldna er verðmæti, tekjuskattur, virðisaukaskattur og útsvar allra þessara starfa eru allt verðmæti. Við getum leitt að því líkum að þegar um 700 handfærabátar eru á sjó, séum við að skapa um 2800 störf. Þegar svo við bætist nýsköpun í héraði, öflugri einyrkjar, lítil og meðalstór fyrirtæki sem hafa kost á hráefni um land allt, veitingastaðir með ferskar sjávarafurðir beint úr sjó, þá eru bæði Íslendingar og ferðamenn ánægðir. Talsmenn handfæraveiða eru því ekki að höfða til rómantíkur, heldur beinharðrar verðmætasköpunar. Eyrnamerkt grunnslóð Í greininni stefnir hún strandveiðum sem andstæðu við ferðaþjónustu þegar öllum er ljóst að þetta tvennt fer afar vel saman. Í skoðanagrein Aðalheiðar alhæfir hún einnig um stefnur ýmissa flokka. Við Píratar erum með afar skýra stefnu í málefnum sjávarútvegs og handfæraveiða sem rímar alls ekki við það sem kemur fram í túlkun hennar á stefnum fyrrgreindra flokka. Í raun rökstyður hún í greininni ágætlega þær breytingar sem við Píratar teljum nauðsynlegar á umgjörð og stýringu handfæraveiða. Þá er rangt að engin úttekt hafi verið gerð á strandveiðum frá 2011, þær eru allnokkrar, misjafnar að gæðum eins og gengur, en við teljum sérstaklega vert að nefna skýrslu frá HA sem gefin var út 2017. Þá eru nokkrar staðhæfingar um umhverfisvernd sem við viljum leiðrétta. Við Píratar höfum aldrei gert þá kröfu að smábátar sjái alfarið um allar veiðar við Íslandsstrendur. Við gerum þó þá kröfu að grunnslóðin sé eyrnamerkt handfæraveiðum enda hafsbotninn þar og landgrunnið afar viðkvæmt. Stærri skipum og togveiðum verði vísað lengra út á haf. Þó Aðalheiður efist um jákvæð umhverfisáhrif af þessu, þá gerum við það ekki. Hverju er verið að kasta? Þá að ólympísku veiðunum, kapphlaupinu yfir blásumarið og hvatningu til brottkasts. Þetta er afleiðing óásættanlegrar umgjörðar strandveiða í dag. Þetta er meingallað kerfi. En það er auðvelt að koma í veg fyrir þetta. Við Píratar viljum stöðva kapphlaupið, tryggja öllum handfærabátum 48 daga í fyrsta áfanga, lengja vertíðina og auka sveigjanleika á meðafla. Þetta eykur öryggi, dregur úr hvata til að fara út í hvaða veðri sem er, eykur frelsi til að róa þegar hentar og við sjáum ekkert því til fyrirstöðu að handfæraveiðar standi frá mars til loka október. Sveigjanleiki í meðafla dregur úr brottkasti. Annars eru staðhæfingar greinarhöfundar óskiljanleg þversögn um annars vegar aukið brottkast en að þó komi bara ormétinn fiskur í land. Hverju er þá verið að kasta? Góða fiskinum?Við erum með fiskmarkaði og kaupendur fisks á markaði sjá af hvaða bát verið er að kaupa og hvar hann var á veiðum. Smábátasjómenn vita að orðsporið skiptir máli - og þeir fá lægra verð ef aflinn er í óásættanlegu standi, hvort sem hann er ormétinn eða illa ísaður. Þessi lífseiga þjóðsaga er því löngu liðin tíð, sjómenn forðast lélegar fiskislóðir. Gjöfult samspil Handfæraveiðar, blómlegir fiskmarkaðir og ferðaþjónusta haldast saman hönd í hönd. Við höfum ferðast um heiminn og það er skemmtilegt að fylgjast með litlu bátunum koma í land við strendur Miðjarðarhafs. Það er stórfenglegt að heimsækja fiskmarkaði hér og þar um heiminn. Og skipstjórnendur hvalaskoðunarskipa vilja mun frekar smábáta í kringum sig frekar en stóru togskipin sem toga í fjarðarmynninu og skrapa botninn. Við látum vera að höggva í undarlegar staðalímyndir höfundar um trillukarla og skipstjóra hvalaskoðunarskipa. Það er efni í aðra grein en vert að geta þess að tugir kvenna stunda handfæraveiðar við strendur Íslands. Höfundar eru oddvitar Pírata í Suðurkjördæmi og Norðausturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Einar A. Brynjólfsson Skoðun: Kosningar 2021 Álfheiður Eymarsdóttir Sjávarútvegur Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason skrifar Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal skrifar Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Sjá meira
Það vakti athygli að sjá Aðalheiði Ámundadóttur, fréttastjóra hjá Fréttablaðinu, gera lítið úr strandveiðum í leiðara sem birtist í blaðinu í gær. Okkur virtist hún taka undir málflutning Kristjáns Þórs Júlíussonar, sjávarútvegsráðherra, sem sagði að sauðfjárrækt væri áhugamál en ekki atvinna. Aðalheiður sér handfæraveiðar sem rómantískt áhugamál en ekki atvinnu. Því fer fjarri. Handfæraveiðar eru atvinna og verðmætasköpun - og það er nægt pláss í samfélaginu fyrir alla. Í tilfelli sauðfjárræktar og strandveiða er um að ræða manngerð kerfi sem eru illa hönnuð og meingölluð. Það orsakar erfiðleika við að sjá sér og sínum farborða af því að stunda þessa atvinnu. Handfæraveiðar smábáta skjóta stoðum undir fjölbreytt atvinnulíf sjávarbyggða á landsbyggðinni. Hver smábátur leiðir af sér þrjú störf í heimabyggð skv. greiningu Landssambands smábátaeigenda sem hefur aldrei verið hrakin. Þetta eru störf við vélaviðgerðir, ýmis þjónusta við smábáta, fiskmarkaðir, fiskflutningar o.fl. Það er nefnilega ekki þannig að öll verðmætasköpun í sjávarútvegi eigi sér stað við endanlega sölu afurða. Störfin í kringum sjávarútveginn eru verðmæti, framfærsla fjölskyldna er verðmæti, tekjuskattur, virðisaukaskattur og útsvar allra þessara starfa eru allt verðmæti. Við getum leitt að því líkum að þegar um 700 handfærabátar eru á sjó, séum við að skapa um 2800 störf. Þegar svo við bætist nýsköpun í héraði, öflugri einyrkjar, lítil og meðalstór fyrirtæki sem hafa kost á hráefni um land allt, veitingastaðir með ferskar sjávarafurðir beint úr sjó, þá eru bæði Íslendingar og ferðamenn ánægðir. Talsmenn handfæraveiða eru því ekki að höfða til rómantíkur, heldur beinharðrar verðmætasköpunar. Eyrnamerkt grunnslóð Í greininni stefnir hún strandveiðum sem andstæðu við ferðaþjónustu þegar öllum er ljóst að þetta tvennt fer afar vel saman. Í skoðanagrein Aðalheiðar alhæfir hún einnig um stefnur ýmissa flokka. Við Píratar erum með afar skýra stefnu í málefnum sjávarútvegs og handfæraveiða sem rímar alls ekki við það sem kemur fram í túlkun hennar á stefnum fyrrgreindra flokka. Í raun rökstyður hún í greininni ágætlega þær breytingar sem við Píratar teljum nauðsynlegar á umgjörð og stýringu handfæraveiða. Þá er rangt að engin úttekt hafi verið gerð á strandveiðum frá 2011, þær eru allnokkrar, misjafnar að gæðum eins og gengur, en við teljum sérstaklega vert að nefna skýrslu frá HA sem gefin var út 2017. Þá eru nokkrar staðhæfingar um umhverfisvernd sem við viljum leiðrétta. Við Píratar höfum aldrei gert þá kröfu að smábátar sjái alfarið um allar veiðar við Íslandsstrendur. Við gerum þó þá kröfu að grunnslóðin sé eyrnamerkt handfæraveiðum enda hafsbotninn þar og landgrunnið afar viðkvæmt. Stærri skipum og togveiðum verði vísað lengra út á haf. Þó Aðalheiður efist um jákvæð umhverfisáhrif af þessu, þá gerum við það ekki. Hverju er verið að kasta? Þá að ólympísku veiðunum, kapphlaupinu yfir blásumarið og hvatningu til brottkasts. Þetta er afleiðing óásættanlegrar umgjörðar strandveiða í dag. Þetta er meingallað kerfi. En það er auðvelt að koma í veg fyrir þetta. Við Píratar viljum stöðva kapphlaupið, tryggja öllum handfærabátum 48 daga í fyrsta áfanga, lengja vertíðina og auka sveigjanleika á meðafla. Þetta eykur öryggi, dregur úr hvata til að fara út í hvaða veðri sem er, eykur frelsi til að róa þegar hentar og við sjáum ekkert því til fyrirstöðu að handfæraveiðar standi frá mars til loka október. Sveigjanleiki í meðafla dregur úr brottkasti. Annars eru staðhæfingar greinarhöfundar óskiljanleg þversögn um annars vegar aukið brottkast en að þó komi bara ormétinn fiskur í land. Hverju er þá verið að kasta? Góða fiskinum?Við erum með fiskmarkaði og kaupendur fisks á markaði sjá af hvaða bát verið er að kaupa og hvar hann var á veiðum. Smábátasjómenn vita að orðsporið skiptir máli - og þeir fá lægra verð ef aflinn er í óásættanlegu standi, hvort sem hann er ormétinn eða illa ísaður. Þessi lífseiga þjóðsaga er því löngu liðin tíð, sjómenn forðast lélegar fiskislóðir. Gjöfult samspil Handfæraveiðar, blómlegir fiskmarkaðir og ferðaþjónusta haldast saman hönd í hönd. Við höfum ferðast um heiminn og það er skemmtilegt að fylgjast með litlu bátunum koma í land við strendur Miðjarðarhafs. Það er stórfenglegt að heimsækja fiskmarkaði hér og þar um heiminn. Og skipstjórnendur hvalaskoðunarskipa vilja mun frekar smábáta í kringum sig frekar en stóru togskipin sem toga í fjarðarmynninu og skrapa botninn. Við látum vera að höggva í undarlegar staðalímyndir höfundar um trillukarla og skipstjóra hvalaskoðunarskipa. Það er efni í aðra grein en vert að geta þess að tugir kvenna stunda handfæraveiðar við strendur Íslands. Höfundar eru oddvitar Pírata í Suðurkjördæmi og Norðausturkjördæmi.
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir Skoðun