Geirfinnsmál og rithöfundar í lögreglubúningum Jón Ármann Steinsson skrifar 22. febrúar 2022 11:30 Nú er búið að vinda aðeins ofan af GG málunum. Í dag, nær hálfri öld síðar, má fullyrða að réttarglæpur hafi verið framinn og sé brugðið ljósi þá atburðarás má segja að hér sé um að ræða skipulagða glæpastarfsemi. Enginn opinber áhugi er á að fjárfesta í rannsókn til að upplýsa málið, þ.m.t. að rannsaka rannsakendur, eða ræða við vitni og málsaðila sem enn eru hérna megin moldar. GG málin eru og verða því áfram krabbamein á þjóðarsálinni. Sama sagnaminni í tveimur morðsögum Ef einhver er þeirrar skoðunar að GG málin séu ekki hreinræktaður skáldskapur þá legg ég til að viðkomandi skoði “morðsögurnar” tvær út frá bókmenntalegu sjónarhorni. Þá sést að þær eru nánast samhljóma. Til eru rithöfundar sem lifa á að skrifa sömu söguna aftur og aftur með breyttum persónum en nýta sömu sagnaminni sem upphaf, miðju og endi. Á ensku kallast svona rithefting að vera “one trick pony” og endurnýting á sagnaminninu er góð vísa sem verður aldrei of oft kveðin. Höfundurinn er bara ekki nógu hugmyndaríkur til að finna annan þráð. Hvað er þá sagnaminni? Bókin Hugtök og heiti í bókmenntafræði skilgreinir það sem “minnsta eining sem borið getur uppi frásögn eða söguþráður er samsettur úr.” Dæmi er t.d. að sonur karls í koti brýst út úr fátækt, eignast prinsessuna og hálft konungsríkið. Þetta einfalda sagnaminni er sameiginlegur endurvinnslugámur Hollywood í dag. Einhæfir metsöluhöfundar Sagnaminni GG málsins eru tvær samhljóma sögur því höfundarnir eru ekki færir um að gera þær nógu ólíkar til að þær standi einar. Í báðum hitta einstaklingarnir (G & G) unga smákrimma í fyrsta skipti, vímuefni koma við sögu, bæði G & G kalla smákrimmana dópista, og þeir móðgast og hittingurinn endar með morði. Þúsundir af blaðsíðum, ákærum og dómum tíunda þessar sögur athugasemdalaust. Ekki má gleyma eftirleik "morðanna": Líkin eru flutt frá gjörningsstað og þau geymd, grafin niður og upp, og aftur niður, og finnast aldrei. Þá eru smákrimmarnir teknir höndum fyrir þjófnað, smygl og dóp. Í framhaldi fá “rithöfundarnir” uppljómun um þessi tvö mannshvörf tengist unglingunum. Unglingarnir neita sök en játa samt heilan fjölskyldupakka af öðrum lögbrotum. En þegar kemur að “morðunum” tveimur þá eru þessir sömu unglingar svo vel skipulagðir og forsjálir að þeir hafa samnefnst um að villa fyrir lögreglunni löngu áður en þau eru handtekin - en ekki um eigin dópsölu, smygl og þjófnaði, heldur eingöngu um þessi tvö “morð”. Rithöfundarnir selja síðan réttarkerfinu þessa samhljóma skáldsögu, tvisvar! Tvö morð, nánast eins. Geri aðrir betur. Amatörar í spunastuði Rithöfundurinn kemur alltaf fram grímulaus í orðum og gerðum sögupersóna sinna. Í GG málum er skoðun skýrsluhöfundanna á dópistum almennt kjölfestan. Höfundarnir sátu sveittir við ritvélina dag og nótt í þvílíku spunastuði að sagan breyttist við hverja niðursetu, fram og til baka. Þeir voru eins og rithópur amatöra að semja söguþráð í hugarástandi sem kallast “breinstorming” á góðri íslensku. Þemað hjá þeim er fyrirlitning á þeim sem sátu hinum megin við borðið í yfirheyrsluherberginu; aumingjar, dópistar og utangarðsfólk, rétt svo komið af unglingsaldri. Þeirra fordómar, ekki mínir. Það er skrítið að lögreglan hafi ekki tekið GG málin upp að nýju en kannski sýnir það best að samtrygging kerfisins á litla Íslandi er "fjórða valdið" sem leyfir ekki slíkt. Þetta svokallaða fjórða vald (sem ég hnýti hér saman úr lögreglu, saksóknurum, dómurum í undirrétti og hæstarétti, fréttamiðlum og pólitíkusum) sem tóku skáldskap lögreglunnar sem heilagan sannleika. Þeir virðast gera það enn, því ekki hafa þessi mál verið rannsökuð af neinni alvöru síðan. Kjarkur til sjálfskoðunnar er enginn. Núll! Hvað gerist næst? Þá er komið að bókmenntafræðingum að skoða atburðarás og tilurð GG málanna, lesa skýrslurnar, og tilnefna sögusmiðina til Nóbelsverðlauna fyrir þetta stórkostlega afrek. Kannski ætti lögreglan sjálf að standa að tilnefningunni? Þetta eru jú þeirra menn sem hafa afrekað stórkostlegt skáldverk; samtímasögu með atburðarás og persónuflóru sem tekur sjálfum Íslendingasögunum fram. Meira að segja Laxness á ekki roð í rithópinn, hóp ritvélapikkara sem hefur haft meiri áhrif á Íslandssöguna en nokkurn óraði fyrir - og það með tveggja putta fingrasetningu! Meðan þetta bókmenntaverk er látið óátalið af lögreglunni, gætum við átt von á að nýjir höfundar endurtaki sama leik á okkar tímum? Höfundur starfar við nýsköpun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundar- og Geirfinnsmálin Mest lesið Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Byrjað á öfugum enda! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Sjá meira
Nú er búið að vinda aðeins ofan af GG málunum. Í dag, nær hálfri öld síðar, má fullyrða að réttarglæpur hafi verið framinn og sé brugðið ljósi þá atburðarás má segja að hér sé um að ræða skipulagða glæpastarfsemi. Enginn opinber áhugi er á að fjárfesta í rannsókn til að upplýsa málið, þ.m.t. að rannsaka rannsakendur, eða ræða við vitni og málsaðila sem enn eru hérna megin moldar. GG málin eru og verða því áfram krabbamein á þjóðarsálinni. Sama sagnaminni í tveimur morðsögum Ef einhver er þeirrar skoðunar að GG málin séu ekki hreinræktaður skáldskapur þá legg ég til að viðkomandi skoði “morðsögurnar” tvær út frá bókmenntalegu sjónarhorni. Þá sést að þær eru nánast samhljóma. Til eru rithöfundar sem lifa á að skrifa sömu söguna aftur og aftur með breyttum persónum en nýta sömu sagnaminni sem upphaf, miðju og endi. Á ensku kallast svona rithefting að vera “one trick pony” og endurnýting á sagnaminninu er góð vísa sem verður aldrei of oft kveðin. Höfundurinn er bara ekki nógu hugmyndaríkur til að finna annan þráð. Hvað er þá sagnaminni? Bókin Hugtök og heiti í bókmenntafræði skilgreinir það sem “minnsta eining sem borið getur uppi frásögn eða söguþráður er samsettur úr.” Dæmi er t.d. að sonur karls í koti brýst út úr fátækt, eignast prinsessuna og hálft konungsríkið. Þetta einfalda sagnaminni er sameiginlegur endurvinnslugámur Hollywood í dag. Einhæfir metsöluhöfundar Sagnaminni GG málsins eru tvær samhljóma sögur því höfundarnir eru ekki færir um að gera þær nógu ólíkar til að þær standi einar. Í báðum hitta einstaklingarnir (G & G) unga smákrimma í fyrsta skipti, vímuefni koma við sögu, bæði G & G kalla smákrimmana dópista, og þeir móðgast og hittingurinn endar með morði. Þúsundir af blaðsíðum, ákærum og dómum tíunda þessar sögur athugasemdalaust. Ekki má gleyma eftirleik "morðanna": Líkin eru flutt frá gjörningsstað og þau geymd, grafin niður og upp, og aftur niður, og finnast aldrei. Þá eru smákrimmarnir teknir höndum fyrir þjófnað, smygl og dóp. Í framhaldi fá “rithöfundarnir” uppljómun um þessi tvö mannshvörf tengist unglingunum. Unglingarnir neita sök en játa samt heilan fjölskyldupakka af öðrum lögbrotum. En þegar kemur að “morðunum” tveimur þá eru þessir sömu unglingar svo vel skipulagðir og forsjálir að þeir hafa samnefnst um að villa fyrir lögreglunni löngu áður en þau eru handtekin - en ekki um eigin dópsölu, smygl og þjófnaði, heldur eingöngu um þessi tvö “morð”. Rithöfundarnir selja síðan réttarkerfinu þessa samhljóma skáldsögu, tvisvar! Tvö morð, nánast eins. Geri aðrir betur. Amatörar í spunastuði Rithöfundurinn kemur alltaf fram grímulaus í orðum og gerðum sögupersóna sinna. Í GG málum er skoðun skýrsluhöfundanna á dópistum almennt kjölfestan. Höfundarnir sátu sveittir við ritvélina dag og nótt í þvílíku spunastuði að sagan breyttist við hverja niðursetu, fram og til baka. Þeir voru eins og rithópur amatöra að semja söguþráð í hugarástandi sem kallast “breinstorming” á góðri íslensku. Þemað hjá þeim er fyrirlitning á þeim sem sátu hinum megin við borðið í yfirheyrsluherberginu; aumingjar, dópistar og utangarðsfólk, rétt svo komið af unglingsaldri. Þeirra fordómar, ekki mínir. Það er skrítið að lögreglan hafi ekki tekið GG málin upp að nýju en kannski sýnir það best að samtrygging kerfisins á litla Íslandi er "fjórða valdið" sem leyfir ekki slíkt. Þetta svokallaða fjórða vald (sem ég hnýti hér saman úr lögreglu, saksóknurum, dómurum í undirrétti og hæstarétti, fréttamiðlum og pólitíkusum) sem tóku skáldskap lögreglunnar sem heilagan sannleika. Þeir virðast gera það enn, því ekki hafa þessi mál verið rannsökuð af neinni alvöru síðan. Kjarkur til sjálfskoðunnar er enginn. Núll! Hvað gerist næst? Þá er komið að bókmenntafræðingum að skoða atburðarás og tilurð GG málanna, lesa skýrslurnar, og tilnefna sögusmiðina til Nóbelsverðlauna fyrir þetta stórkostlega afrek. Kannski ætti lögreglan sjálf að standa að tilnefningunni? Þetta eru jú þeirra menn sem hafa afrekað stórkostlegt skáldverk; samtímasögu með atburðarás og persónuflóru sem tekur sjálfum Íslendingasögunum fram. Meira að segja Laxness á ekki roð í rithópinn, hóp ritvélapikkara sem hefur haft meiri áhrif á Íslandssöguna en nokkurn óraði fyrir - og það með tveggja putta fingrasetningu! Meðan þetta bókmenntaverk er látið óátalið af lögreglunni, gætum við átt von á að nýjir höfundar endurtaki sama leik á okkar tímum? Höfundur starfar við nýsköpun.
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar