„Brotaþolar horfa upp á gerendur sína ganga um göturnar eins og ekkert hafi í skorist“ Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 29. nóvember 2022 17:20 Helga Vala Helgadóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, segir neyðarástand ríkja í fangelsismálum hér á landi. Vísir/Vilhelm „Markmið laga um fullnustu refsinga er að refsing fari fram með öruggum og skilvirkum hætti svo sérstök og almenn varnaðaráhrif refsinga séu virk en varla er hægt að búast við að svo sé þegar fangar geta ekki hafið afplánun og brotaþolar horfa upp á gerendur sína ganga um göturnar eins og ekkert hafi í skorist,“ sagði Helga Vala Helgadóttir þingmaður Samfylkingarinnar í sérstakri umræðu á Alþingi í dag. Spurði hún Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra út í stöðuna í fangelsismálum og sagði óhætt að fullyrða að neyðarástand ríki í þeim málaflokki. Í ræðu sinni sagði Helga Vala það vera „afleit skilaboð til samfélagsins“ að láta dómþola bíða með að hefja uppbyggingu lífs síns eða þá láta þá treysta því að dómar þeirra fyrnist og þeir þurfi því ekki að taka út sína refsingu. Þá velti hún meðal annars upp þeirri spurningu hvort ráðherra teldi, miðað við fjölda fyrndra dóma og langan biðtíma eftir afplánun, að rekstur fangelsa væri í samræmi við markmið laga um virk varnaðaráhrif refsinga. 300 manns á biðlista eftir afplánun Vísir greindi frá því á dögunum að til stendur að loka fangelsinu að Sogni í byrjun næsta árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. Í minnisblaði dómsmálaráðuneytisins kemur fram að nýting fangarýma í fangelsunum 2021 var ríflega 77 prósent. Nýting fangelsisrýma á yfirstandandi ári hefur verið ríflega 80% þrátt fyrir að hús 3 (23 rými) á Litla Hrauni hafi verið lokað í ríflega fjóra mánuði á árinu. Á sama tíma eru refsingar að fyrnast en sem dæmi má nefna árið 2021 fyrndust 28 refsingar og 22 refsingar fyrndust árið á undan. Fjölga þarf opnum úrræðum „Nú hafa fregnir borist vegna fangahópa sem eiga í deilum innan veggja fangelsanna og er talið að fjölga þurfi fangelsum, þá sérstaklega opnum úrræðum eins og algengari eru á Norðurlöndum, sem og þarf að efla betrunarþátt refsinganna, svo sem endurhæfingu, meðferðir og geðheilbrigði til að fækka endurkomum í fangelsin,“ sagði Helga Vala í ræðu sinni á Alþingi á dag og benti á að sambærileg úrræði hafi haft verulega jákvæð áhrif í fangelsismálum Norðurlanda. Helga Vala spurði dómsmálaráðherra einnig til hvaða ráðstafana hann hefði tekið núna á árinu til þess að bregðast við ákalli frá félagi fanga og Fangavarðafélagi Íslands. Þá velti hún upp þeirri spurningu hvort til greina kæmi að opna að nýju fangelsi á Akureyri í þeim tilgangi að fjölga rýmum og sömuleiðis bjóða upp á fleiri opin úrræði. Lengri og fleiri dómar Í svari Jóns Gunnarssonar kom fram að rætt hefði verið sérstaklega við félag fangavarða og fangaverði um öryggisbúnað fangavarða og til stæði að bæta þann búnað með auknu fjármagni. Þá tók Jón fram að í kjölfar greiningarvinnu hefðu verið lagðar fram tillögur til fjármálaráðherra fyrir aðra umræðu fjárlaga sem kæmu til með gjörbreyta aðstöðunni. Með auknu fjármagni yrði hægt að að fjölga fangavörðum og nýta fangelsin betur. „Einnig verður að hafa í huga hvað fangelsismálayfirvöld hafa fengið í fangið; miklu lengri dóma, fleiri dóma og gríðarlega aukinn fjölda í gæsluvarðhaldi, eitthvað sem var kannski ekki alveg fyrirséð og hefur að því leyti þyngt róðurinn mjög mikið.“ Sömuleiðis kom fram í svari Jóns að mikil aukning hefur orðið á öðrum lausnum þegar kemur að afplánun og má þar nefna ökklabönd, samfélagsþjónustu og dvöl á Vernd. Þá sagðist Jón ekki hafa haft hugmyndir um að opna fangelsi á Akureyri en benti á að opnu fangelsin hér á landi, Sogn og Kvíabryggja væru mjög óhagkvæmar einingar og því væri mikilvægt að horfa til þess að byggja þetta opna fangelsi upp á einum stað með þeim úrræðum sem þar eru. Alþingi Fangelsismál Samfylkingin Tengdar fréttir Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42 Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56 Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31 Mest lesið Leið yfir nýja ráðherrann á fyrsta fundi Erlent Ísraelar gera loftárásir á Katar Erlent Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Innlent Gera loftárásir á háhýsi og vara við yfirvofandi innrás Erlent Gefa grænt ljós á handtökur á grundvelli kynþáttar og málnotkunar Erlent Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Innlent Opinbera bréf Trumps til Epsteins Erlent Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Innlent Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Innlent Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Innlent Fleiri fréttir Útsending komin í lag Forseti biðlar til þingmanna og ólíkleg þátttaka í Eurovision Skipar ekki nýjan vararíkissaksóknara Teppa vegna minniháttar umferðarslyss á Kringlumýrarbraut Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Skipar nefnd um jafnrétti karla Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis „Við munum reyna að bæta öll mál“ „Er þetta allt sem Ísland getur gert?“ Bókun 35 verði keyrð í gegnum þingið Ríkisstjórnin sýnir á spilin og Alþingi sett í dag Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Mikill meirihluti hlynntur Hvammsvirkjun Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Gagnrýnir hæstu ríkisútgjöld sögunnar í fjárlagafrumvarpi Svona var kynning ríkisstjórnar á þingmálum vetrarins Reyksprengju kastað inn á pall í Hafnarfirði Verið ættleiddur af Íslendingum Fyrsti dagur Kvikmyndaskólans: „Það besta sem hefur gerst fyrir skólann síðan í apríl“ Hækka hámarksgreiðslur um hundrað þúsund krónur Uppfæra ekki fríverslunarsamning og banna tvo ráðherra Tveir fluttir til aðhlynningar eftir árekstur á Suðurlandsvegi Tekist á um fjárlög, lykkjumálið og aleigan í rafmynt Einn bílstjóri án leyfis og skráningar „Sultaról rithöfunda enn hert“ í fjárlögum Óásættanlegt að almennir starfsmenn séu beittir óeðlilegum þrýstingi Vill hækka skráningargjöldin í 100 þúsund krónur Sjá meira
Í ræðu sinni sagði Helga Vala það vera „afleit skilaboð til samfélagsins“ að láta dómþola bíða með að hefja uppbyggingu lífs síns eða þá láta þá treysta því að dómar þeirra fyrnist og þeir þurfi því ekki að taka út sína refsingu. Þá velti hún meðal annars upp þeirri spurningu hvort ráðherra teldi, miðað við fjölda fyrndra dóma og langan biðtíma eftir afplánun, að rekstur fangelsa væri í samræmi við markmið laga um virk varnaðaráhrif refsinga. 300 manns á biðlista eftir afplánun Vísir greindi frá því á dögunum að til stendur að loka fangelsinu að Sogni í byrjun næsta árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. Í minnisblaði dómsmálaráðuneytisins kemur fram að nýting fangarýma í fangelsunum 2021 var ríflega 77 prósent. Nýting fangelsisrýma á yfirstandandi ári hefur verið ríflega 80% þrátt fyrir að hús 3 (23 rými) á Litla Hrauni hafi verið lokað í ríflega fjóra mánuði á árinu. Á sama tíma eru refsingar að fyrnast en sem dæmi má nefna árið 2021 fyrndust 28 refsingar og 22 refsingar fyrndust árið á undan. Fjölga þarf opnum úrræðum „Nú hafa fregnir borist vegna fangahópa sem eiga í deilum innan veggja fangelsanna og er talið að fjölga þurfi fangelsum, þá sérstaklega opnum úrræðum eins og algengari eru á Norðurlöndum, sem og þarf að efla betrunarþátt refsinganna, svo sem endurhæfingu, meðferðir og geðheilbrigði til að fækka endurkomum í fangelsin,“ sagði Helga Vala í ræðu sinni á Alþingi á dag og benti á að sambærileg úrræði hafi haft verulega jákvæð áhrif í fangelsismálum Norðurlanda. Helga Vala spurði dómsmálaráðherra einnig til hvaða ráðstafana hann hefði tekið núna á árinu til þess að bregðast við ákalli frá félagi fanga og Fangavarðafélagi Íslands. Þá velti hún upp þeirri spurningu hvort til greina kæmi að opna að nýju fangelsi á Akureyri í þeim tilgangi að fjölga rýmum og sömuleiðis bjóða upp á fleiri opin úrræði. Lengri og fleiri dómar Í svari Jóns Gunnarssonar kom fram að rætt hefði verið sérstaklega við félag fangavarða og fangaverði um öryggisbúnað fangavarða og til stæði að bæta þann búnað með auknu fjármagni. Þá tók Jón fram að í kjölfar greiningarvinnu hefðu verið lagðar fram tillögur til fjármálaráðherra fyrir aðra umræðu fjárlaga sem kæmu til með gjörbreyta aðstöðunni. Með auknu fjármagni yrði hægt að að fjölga fangavörðum og nýta fangelsin betur. „Einnig verður að hafa í huga hvað fangelsismálayfirvöld hafa fengið í fangið; miklu lengri dóma, fleiri dóma og gríðarlega aukinn fjölda í gæsluvarðhaldi, eitthvað sem var kannski ekki alveg fyrirséð og hefur að því leyti þyngt róðurinn mjög mikið.“ Sömuleiðis kom fram í svari Jóns að mikil aukning hefur orðið á öðrum lausnum þegar kemur að afplánun og má þar nefna ökklabönd, samfélagsþjónustu og dvöl á Vernd. Þá sagðist Jón ekki hafa haft hugmyndir um að opna fangelsi á Akureyri en benti á að opnu fangelsin hér á landi, Sogn og Kvíabryggja væru mjög óhagkvæmar einingar og því væri mikilvægt að horfa til þess að byggja þetta opna fangelsi upp á einum stað með þeim úrræðum sem þar eru.
Alþingi Fangelsismál Samfylkingin Tengdar fréttir Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42 Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56 Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31 Mest lesið Leið yfir nýja ráðherrann á fyrsta fundi Erlent Ísraelar gera loftárásir á Katar Erlent Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Innlent Gera loftárásir á háhýsi og vara við yfirvofandi innrás Erlent Gefa grænt ljós á handtökur á grundvelli kynþáttar og málnotkunar Erlent Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Innlent Opinbera bréf Trumps til Epsteins Erlent Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Innlent Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Innlent Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Innlent Fleiri fréttir Útsending komin í lag Forseti biðlar til þingmanna og ólíkleg þátttaka í Eurovision Skipar ekki nýjan vararíkissaksóknara Teppa vegna minniháttar umferðarslyss á Kringlumýrarbraut Fámenn mótmæli við þingsetningu: „Afætur! Aumingjar! Rasistar!“ Skipar nefnd um jafnrétti karla Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis „Við munum reyna að bæta öll mál“ „Er þetta allt sem Ísland getur gert?“ Bókun 35 verði keyrð í gegnum þingið Ríkisstjórnin sýnir á spilin og Alþingi sett í dag Ekki útgangspunktur að beita ákvæðinu Mikill meirihluti hlynntur Hvammsvirkjun Ruddust inn til manns og mölbrutu í honum tennurnar Boða 157 mál á 157. löggjafaþingi og hér er það helsta Kínversk ferðaskrifstofa fær ekki áheyrn hjá Hæstarétti Gagnrýnir hæstu ríkisútgjöld sögunnar í fjárlagafrumvarpi Svona var kynning ríkisstjórnar á þingmálum vetrarins Reyksprengju kastað inn á pall í Hafnarfirði Verið ættleiddur af Íslendingum Fyrsti dagur Kvikmyndaskólans: „Það besta sem hefur gerst fyrir skólann síðan í apríl“ Hækka hámarksgreiðslur um hundrað þúsund krónur Uppfæra ekki fríverslunarsamning og banna tvo ráðherra Tveir fluttir til aðhlynningar eftir árekstur á Suðurlandsvegi Tekist á um fjárlög, lykkjumálið og aleigan í rafmynt Einn bílstjóri án leyfis og skráningar „Sultaról rithöfunda enn hert“ í fjárlögum Óásættanlegt að almennir starfsmenn séu beittir óeðlilegum þrýstingi Vill hækka skráningargjöldin í 100 þúsund krónur Sjá meira
Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42
Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56
Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31