Ísland sem söluvara Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 13. febrúar 2023 18:00 Staðan í hælisleitendamálum á Íslandi er stjórnlaus. Dómsmálaráðherra hefur nú viðurkennt þetta ítrekað sem og að þetta sé afleiðing af stefnu íslenskra stjórnvalda. Enn bendir þó fátt til þess að stjórnvöld geri sér grein fyrir eðli og umfangi vandans. Fjöldi hælisleitenda hér er nú orðinn 20-faldur í hlutfalli við Danmörku. Viðbrögðin eru engin, nema þau að þynna áfram út litla útlendingafrumvarpið sem nú liggur fyrir þinginu í fimmta sinn. Það mun nánast engu breyta. Um helgina birti ég, á Facebook, upplýsingar um stóraukinn straum hælisleitenda til Íslands miðað við önnur lönd og myndband þar sem Ísland var auglýst sem vænlegur áfangastaður fyrir fólk frá Venesúela. Myndbandið var þó síður en svo einsdæmi. Slíkar auglýsingar eru auk þess ekki bundnar við Venesúela því Ísland er komið á kortið víðar. Eftir að ályktað var sem svo að allir sem kæmu frá Venesúela ættu rétt á hæli á Íslandi hafa fréttirnar dreifst hratt. Á vefnum er nú fjöldinn allur af heimasíðum þar sem fjallað er um kosti þess fyrir íbúa Venesúela að gerast hælisleitendur á Íslandi. Margir þeirra sem selja ferðir til Íslands aðra leiðina gefa sig út fyrir að vera ferðaskrifstofur og auglýsa Ísland sem besta áfangastaðinn. Einn aðili auglýsir t.d. hinar ýmsu heimsferðir en er auk þess með tvær undirsíður um Ísland sem áfangastað, önnur Evrópulönd deila einni síðu, nema Spánn sem fær sérsíðu. Sumir láta nægja að auglýsa landið með hefðbundnum ferðamannauglýsingum en þegar smellt er á þær er áhugasömum bent á að hafa samband í síma eða á spjallþráðum til að fá upplýsingar um hvaða ráðstafanir eigi að gera t.d. til að fara bara aðra leiðina. Mér bárust upplýsingar frá manneskju sem prufaði að svara auglýsingunum sem litu út eins og auglýsingar um Ísland sem ferðamannastað. Skilaboð eða símtöl létu ekki á sér standa. T.d. „Halló, góðan dag. Þessa stundina eigum við ferðir fyrir þá sem vilja flytjast til Íslands“. Svo er gefið upp verð, dagsetning næsta flugs og frekari upplýsingar boðaðar. Auk ferðaauglýsinga er fjöldi vefsíða sem virðast tileinkaðar því að hvetja fólk til að nýta tækifærið sem gefst til að setjast að á Íslandi og upplýsingar um hvernig eigi að bera sig að. Jafnframt eru birt myndbönd á Youtube til að vekja athygli á því að best sé að fara til Íslands. Þetta er bara það sem er á yfirborðinu en auk þess er landið mikið auglýst á ýmsum umræðuþráðum og samfélagsmiðlum. Hér fylgja nokkur dæmi um texta. Fyrst frá „ferðaskrifstofum“: Á undirsíðu einnar þeirra um Ísland segir „Við fáum stöðugt spurningar frá farþegum okkar um hvernig eigi að komast frá Venesúela til Íslands“. Svo er útskýrt að ferðaskrifstofan sé vel til þess fallin að aðstoða við það. Næst er farið yfir hina ýmsu kosti þess að flytja til Íslands. Mikil lífsgæði, menntakerfið frábært og ein hæstu laun Evrópu. En einnig það að bensín sé ódýrara en í öðrum Evrópulöndum og miklu auðveldara að sækja um lán en annars staðar í Evrópu þar sem bankarnir bjóði upp á fleiri valkosti. Á fyrirspurnasíðunni er spurningunni „Vilt þú flytja úr landi?“ svarað: „Teymið okkar er þjálfað til þess. Fremur en að hjálpa þér að fara í ferðalag viljum við hjálpa þér að uppfylla öll þín markmið.“ Annars staðar segir: „Á meðal hinna ýmsu valkosta fyrir ferðir frá Venesúela, velja margir landsmenn að flytja til Íslands því það er land sem býður upp á mikil fríðindi […] Þótt það séu önnur lönd í Evrópu þar sem hægt er að hefja nýtt líf, er Ísland orðið aðlaðandi valkostur fyrir mikinn fjölda Venesúelabúa sem leita eftir góðum innviðum og tækifærum fyrir sig og fjölskyldur sínar.“ Sums staðar er gert ráð fyrir að menn viti þegar af Íslandi sem áfangastað án þess að þekkja vel til landsins: „Án efa þekkir þú þegar hina mörgu kosti þess að hefja nýtt líf í þessu landi [á Íslandi], þess vegna ætlum við að veita þér upplýsingar um það sem þú ættir að vita áður en þú flytur til Íslands“. Svo er m.a. sagt frá því að landið sé eyja og þótt veðrið geti valdið einhverjum áhyggjum sé það hlýrra en víða annars staðar í norðri. Hinir ýmsu kostir þess að búa á Íslandi eru svo tíundaðir. „Með þessum upplýsingum ert þú tilbúinn til að flytja til Íslands og teymið getur leiðbeint þér í hverju skrefi. Með þessari þjónustu munt þú fá allar nauðsynlegar upplýsingar til að komast inn í landið vandræðalaust. Hafðu samband við einn af ráðgjöfum okkar og láttu hann um ferðina, þá þarft þú ekki að hugsa um annað en að hefja nýtt lífi í draumalandinu þínu.“ Youtube stjarna birti flott myndband með fyrirsögninni „Ísland er besta landið til að sækja um hæli.“ Svo skrifar hann: „ Í þessu myndbandi útskýri ég hvers vegna Ísland er besta land í heimi til að sækja um hæli á þessu ári, 2022, ekki aðeins vegna öryggisins, lífsgæða og launa, sem eru þau hæstu á jörðinni, heldur einnig vegna þess að landið er að leita að fjölskyldum til að búa í landinu.“ Fyrir þetta fær hann hrós frá mörgum fyrir hversu duglegur hann sé að upplýsa margt fólk um þetta tækifæri. Á vefsíðu sem virðist helguð því að auglýsa Ísland segir: „Það sérkennilega við allt þetta er að fyrir Venesúelabúa er Ísland land sem þeir vissu ekki að væri til þar til alveg nýverið. Með komu fyrstu innflytjendanna fóru ættingjar og vinir að segja frá því að þetta væri góður staður til að búa eftir að hafa tekið út aðstæðurnar. […] Þannig hefur almannarómur orðið besta leiðin til að mæla með Íslandi sem stað til að hefja nýtt líf.“ Önnur slík síða segir: „Samkvæmt röð kannana sem framkvæmdar voru af Gallup er Ísland „vinsamlegasta land í heimi“ fyrir innflytjendur. Hvort sem það er af fjölskylduástæðum, vegna vinnu eða til að hefja nýtt líf höfum við komist að þeirri niðurstöðu að Ísland sé staðurinn til að flytja á. Við þurfum að gera okkur grein fyrir því að í þessu landi ríkir velferðarkerfi, frábær laun og ótrúlegt mennta- og heilbrigðiskerfi. Til að hjálpa þér með ferðlið munum við í þessari grein sýna þér hver skilyrðin eru til að geta flutt til Íslands.“ Og enn ein: „Þar sem innflytjendalögin eru mjög nýleg á Íslandi eru innflytjendamál nýtt fyrirbrigði sem getur veitt mörgum frábært tækifæri. Það að hefja nýtt líf í þessu landi með mjög mikil lífsgæði getur reynst frábært veðmál um framtíðina því allir eru velkomnir til vinnu. Upplýsingarnar sem íslensk stjórnvöld veita eru mjög nákvæmar og einfalda alla framkvæmd. Það er tími til kominn að velja og freista gæfunnar. Þetta land [Ísland] gerir það auðvelt“. Getum við sætt okkur við áframhaldandi stjórnleysi í málaflokknum? Er ásættanlegt að væntingar um betra líf á Íslandi séu seldar þeim sem geta borgað háar upphæðir í Bandaríkjadölum (sem hækka jafnan eftir því sem lengra er komið). Oft er þetta aleiga fólks eða það þarf að steypa sér í skuldir sem á að greiða þegar komið er á áfangastað. Sögurnar um Ísland eru stundum ýktar en það er stefna Íslenskra stjórnvalda sem hefur gert landið að söluvöru. Höfundur er formaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Hælisleitendur Flóttafólk á Íslandi Miðflokkurinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas Skoðun Skoðun Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Sjá meira
Staðan í hælisleitendamálum á Íslandi er stjórnlaus. Dómsmálaráðherra hefur nú viðurkennt þetta ítrekað sem og að þetta sé afleiðing af stefnu íslenskra stjórnvalda. Enn bendir þó fátt til þess að stjórnvöld geri sér grein fyrir eðli og umfangi vandans. Fjöldi hælisleitenda hér er nú orðinn 20-faldur í hlutfalli við Danmörku. Viðbrögðin eru engin, nema þau að þynna áfram út litla útlendingafrumvarpið sem nú liggur fyrir þinginu í fimmta sinn. Það mun nánast engu breyta. Um helgina birti ég, á Facebook, upplýsingar um stóraukinn straum hælisleitenda til Íslands miðað við önnur lönd og myndband þar sem Ísland var auglýst sem vænlegur áfangastaður fyrir fólk frá Venesúela. Myndbandið var þó síður en svo einsdæmi. Slíkar auglýsingar eru auk þess ekki bundnar við Venesúela því Ísland er komið á kortið víðar. Eftir að ályktað var sem svo að allir sem kæmu frá Venesúela ættu rétt á hæli á Íslandi hafa fréttirnar dreifst hratt. Á vefnum er nú fjöldinn allur af heimasíðum þar sem fjallað er um kosti þess fyrir íbúa Venesúela að gerast hælisleitendur á Íslandi. Margir þeirra sem selja ferðir til Íslands aðra leiðina gefa sig út fyrir að vera ferðaskrifstofur og auglýsa Ísland sem besta áfangastaðinn. Einn aðili auglýsir t.d. hinar ýmsu heimsferðir en er auk þess með tvær undirsíður um Ísland sem áfangastað, önnur Evrópulönd deila einni síðu, nema Spánn sem fær sérsíðu. Sumir láta nægja að auglýsa landið með hefðbundnum ferðamannauglýsingum en þegar smellt er á þær er áhugasömum bent á að hafa samband í síma eða á spjallþráðum til að fá upplýsingar um hvaða ráðstafanir eigi að gera t.d. til að fara bara aðra leiðina. Mér bárust upplýsingar frá manneskju sem prufaði að svara auglýsingunum sem litu út eins og auglýsingar um Ísland sem ferðamannastað. Skilaboð eða símtöl létu ekki á sér standa. T.d. „Halló, góðan dag. Þessa stundina eigum við ferðir fyrir þá sem vilja flytjast til Íslands“. Svo er gefið upp verð, dagsetning næsta flugs og frekari upplýsingar boðaðar. Auk ferðaauglýsinga er fjöldi vefsíða sem virðast tileinkaðar því að hvetja fólk til að nýta tækifærið sem gefst til að setjast að á Íslandi og upplýsingar um hvernig eigi að bera sig að. Jafnframt eru birt myndbönd á Youtube til að vekja athygli á því að best sé að fara til Íslands. Þetta er bara það sem er á yfirborðinu en auk þess er landið mikið auglýst á ýmsum umræðuþráðum og samfélagsmiðlum. Hér fylgja nokkur dæmi um texta. Fyrst frá „ferðaskrifstofum“: Á undirsíðu einnar þeirra um Ísland segir „Við fáum stöðugt spurningar frá farþegum okkar um hvernig eigi að komast frá Venesúela til Íslands“. Svo er útskýrt að ferðaskrifstofan sé vel til þess fallin að aðstoða við það. Næst er farið yfir hina ýmsu kosti þess að flytja til Íslands. Mikil lífsgæði, menntakerfið frábært og ein hæstu laun Evrópu. En einnig það að bensín sé ódýrara en í öðrum Evrópulöndum og miklu auðveldara að sækja um lán en annars staðar í Evrópu þar sem bankarnir bjóði upp á fleiri valkosti. Á fyrirspurnasíðunni er spurningunni „Vilt þú flytja úr landi?“ svarað: „Teymið okkar er þjálfað til þess. Fremur en að hjálpa þér að fara í ferðalag viljum við hjálpa þér að uppfylla öll þín markmið.“ Annars staðar segir: „Á meðal hinna ýmsu valkosta fyrir ferðir frá Venesúela, velja margir landsmenn að flytja til Íslands því það er land sem býður upp á mikil fríðindi […] Þótt það séu önnur lönd í Evrópu þar sem hægt er að hefja nýtt líf, er Ísland orðið aðlaðandi valkostur fyrir mikinn fjölda Venesúelabúa sem leita eftir góðum innviðum og tækifærum fyrir sig og fjölskyldur sínar.“ Sums staðar er gert ráð fyrir að menn viti þegar af Íslandi sem áfangastað án þess að þekkja vel til landsins: „Án efa þekkir þú þegar hina mörgu kosti þess að hefja nýtt líf í þessu landi [á Íslandi], þess vegna ætlum við að veita þér upplýsingar um það sem þú ættir að vita áður en þú flytur til Íslands“. Svo er m.a. sagt frá því að landið sé eyja og þótt veðrið geti valdið einhverjum áhyggjum sé það hlýrra en víða annars staðar í norðri. Hinir ýmsu kostir þess að búa á Íslandi eru svo tíundaðir. „Með þessum upplýsingum ert þú tilbúinn til að flytja til Íslands og teymið getur leiðbeint þér í hverju skrefi. Með þessari þjónustu munt þú fá allar nauðsynlegar upplýsingar til að komast inn í landið vandræðalaust. Hafðu samband við einn af ráðgjöfum okkar og láttu hann um ferðina, þá þarft þú ekki að hugsa um annað en að hefja nýtt lífi í draumalandinu þínu.“ Youtube stjarna birti flott myndband með fyrirsögninni „Ísland er besta landið til að sækja um hæli.“ Svo skrifar hann: „ Í þessu myndbandi útskýri ég hvers vegna Ísland er besta land í heimi til að sækja um hæli á þessu ári, 2022, ekki aðeins vegna öryggisins, lífsgæða og launa, sem eru þau hæstu á jörðinni, heldur einnig vegna þess að landið er að leita að fjölskyldum til að búa í landinu.“ Fyrir þetta fær hann hrós frá mörgum fyrir hversu duglegur hann sé að upplýsa margt fólk um þetta tækifæri. Á vefsíðu sem virðist helguð því að auglýsa Ísland segir: „Það sérkennilega við allt þetta er að fyrir Venesúelabúa er Ísland land sem þeir vissu ekki að væri til þar til alveg nýverið. Með komu fyrstu innflytjendanna fóru ættingjar og vinir að segja frá því að þetta væri góður staður til að búa eftir að hafa tekið út aðstæðurnar. […] Þannig hefur almannarómur orðið besta leiðin til að mæla með Íslandi sem stað til að hefja nýtt líf.“ Önnur slík síða segir: „Samkvæmt röð kannana sem framkvæmdar voru af Gallup er Ísland „vinsamlegasta land í heimi“ fyrir innflytjendur. Hvort sem það er af fjölskylduástæðum, vegna vinnu eða til að hefja nýtt líf höfum við komist að þeirri niðurstöðu að Ísland sé staðurinn til að flytja á. Við þurfum að gera okkur grein fyrir því að í þessu landi ríkir velferðarkerfi, frábær laun og ótrúlegt mennta- og heilbrigðiskerfi. Til að hjálpa þér með ferðlið munum við í þessari grein sýna þér hver skilyrðin eru til að geta flutt til Íslands.“ Og enn ein: „Þar sem innflytjendalögin eru mjög nýleg á Íslandi eru innflytjendamál nýtt fyrirbrigði sem getur veitt mörgum frábært tækifæri. Það að hefja nýtt líf í þessu landi með mjög mikil lífsgæði getur reynst frábært veðmál um framtíðina því allir eru velkomnir til vinnu. Upplýsingarnar sem íslensk stjórnvöld veita eru mjög nákvæmar og einfalda alla framkvæmd. Það er tími til kominn að velja og freista gæfunnar. Þetta land [Ísland] gerir það auðvelt“. Getum við sætt okkur við áframhaldandi stjórnleysi í málaflokknum? Er ásættanlegt að væntingar um betra líf á Íslandi séu seldar þeim sem geta borgað háar upphæðir í Bandaríkjadölum (sem hækka jafnan eftir því sem lengra er komið). Oft er þetta aleiga fólks eða það þarf að steypa sér í skuldir sem á að greiða þegar komið er á áfangastað. Sögurnar um Ísland eru stundum ýktar en það er stefna Íslenskra stjórnvalda sem hefur gert landið að söluvöru. Höfundur er formaður Miðflokksins.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun