Rísum upp! Ragnar Þór Ingólfsson skrifar 1. maí 2023 07:31 Í dag er alþjóðlegur baráttudagur verkalýðsins og er óhætt að segja að launafólk og almenningur standi á tímamótum. Stjórnvöld og Seðlabankinn hafa tekið sér stöðu. Stöðu gegn fólkinu í landinu og stöðu með sérhagsmunaöflunum og fjármálakerfinu. Um það verður ekki deilt. Stjórnmálin og peningastefna Seðlabankans hafa brugðist skyldum sínum og hlutverki. Að verja almenning í landinu gagnvart þeirri lífskjarakreppu sem nú stendur yfir. Ekki nóg með að bregðast þessum grundvallarskyldum sínum hafa stjórnvöld og Seðlabankinn bætt um betur og gert illt verra. Miklu verra! Það sorglega í þessu er að þessi staða þarf alls ekki að vera svona. Hún er að stórum hluta heimatilbúin og afleiðing upplýstra ákvarðana. Alls staðar í kringum okkur hafa ríki sem við berum okkur gjarnan saman við farið í fjölþættar aðgerðir til að bregðast við afkomukreppu fólks, hvort sem um er að ræða hóflegar vaxtahækkanir, leigubremsu og launahækkanir, eða ýmsar mikilvægar mótvægisaðgerðir eins og hvalrekaskatt á ofur hagnað fyrirtækja. Þessu er ekki fyrir að fara á litla Íslandi. Hér verður frelsið til að græða vera í algjörum forgangi. Árum saman hefur þessi staða verið og árum saman hefur hún fengið að versna þrátt fyrir fögur fyrirheit í aðdraganda kosninga. Það er allt svikið jafn óðum. Á meðan innviðir og grunnþjónustan grotnar niður eiga sér stað stórkostlegir flutningar fjármagns og eigna frá skuldugum heimilum, á meðan heilbrigðiskerfið er að þrotum komið, í skelfingarástandi á leigumarkaði, í viðvarandi húsnæðisskorti, á meðan svik og vanefndir eru algjör gagnvart samningum við verkalýðshreyfinguna og kjósendur, á meðan unga fólkinu er úthýst af húsnæðismarkaði fyrir lífstíð, á meðan barnafjölskyldur fá ekki dagvistun fyrir börnin, á meðan eldri borgarar, öryrkjar og láglaunafólk búa við sára fátækt og skort, á meðan opinberu starfsfólki sem sinnir mikilvægri grunnþjónustu er sagt upp störfum, á meðan gamla fólkið deyr frá biðlistum eftir úrræðum, á meðan unga fólkið okkar og fjölskyldur þeirra mæta algjöru úrræðaleysi í geðheilbrigðismálum, á meðan biðtími á bráðamóttöku og læknavöktum mælist í 6 til 8 klukkustundum og lengist, vikum og mánuðum saman bíður fólk eftir viðtali við lækni, og enn lengur eftir lífsnauðsynlegum skurðaðgerðum eða greiningum, á meðan þjónustan fer fram innan um örmagna heilbrigðisstarfsfólk á göngum sjúkrahúsa, á meðan ríkisstjórnin neitar að upplýsa almenning um sölu ríkiseigna, á meðan opinber gjöld eru aukin á almenning en auðstéttinni hlíft. Á meðan Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti oftar og meira en nokkur staðar þekkist í samanburðarlöndum? Á meðan samanburðarlöndum gengur betur að vinna gegn verðbólgu og lífskjaraskerðingu en okkur, eru settir milljarðar í að halda þjóðarleiðtogasýningu. Á meðan staðan versnar og versnar! Á meðan græða fyrirtækin sem aldrei fyrr og fjármálakerfið slær um sig með steinprýddum glerhöllum fyrir ofurgróða síðustu ára, gróða sem eykst bara og eykst á kostnað almennings, á meðan bankarnir skerða þjónustu, loka útibúum og hækka gjaldskrár, á meðan tryggingafélögin hagnast ævintýralega og nota bótasjóðina í að braska, á meðan olíufélögin raka inn á gengismun og sveiflum á heimsmarkaðsverði, á meðan útgerðarelítan mokveiðir fjármagn af auðlindum okkar allra, á meðan þjóðþekktir útrásarvíkingar hafa náð fyrri styrk og völdum, á meðan lífeyrissjóðirnir okkar sitja hjá og leyfa þeim það, á meðan byggingaverktakar mata krókinn á ástandinu, rétt eins og auðstéttin sem sölsað hefur undir sig leigumarkaðinn, á meðan sama auðstétt hefur tekið milljarða tugi af braski með fiskeldi og öðru náttúruníði, á meðan innviðir eru einkavæddir og komið á vildarkjörum til útvalinna, á meðan taumlaus græðgin og dekur stjórnvalda við sérhagsmunaöflin eru allt að drepa. Á meðan milljörðum er varið í breytingar á Seðlabankanum, sem kallar eftir aðhaldi á aðra. Á meðan skuldsettum heimilum er smalað inn í eitraða sjálfheldu verðtryggðra lána að kröfu Seðlabankans og bankanna. Staðan mun versna! Og hún mun versna þangað til við rísum upp og segjum stopp og segjum, er ekki komið nóg? Hingað og ekki lengra! Verkalýðshreyfingin hefur átt betri daga hugsa margir með sér. Það er rangt! Verkalýðshreyfingin hefur sjaldan verið í betra formi. Sú kjaralota sem við stöndum í nú verður sú mikilvægasta í áratugi. Í eftirmálum hrunsins var verkalýðshreyfingin samofin valdablokk stjórnmálanna. Eftir áralöng teboð og vinaleg samtöl með sérhagsmunaöflum og stjórnmálunum gat hreyfingin sig hvergi hreyft án þess að stíga á tærnar á sjálfri sér. Hún lokaði sig af! Á meðan þáverandi ríkisstjórn gerði, eins og sú sem nú stjórnar, allt sem í hennar valdi stóð til að þóknast fjármagninu og kröfuhöfum á kostnað almennings, sem endaði með skelfilegum afleiðingum. Hræðslan var slík að enga mótstöðu var að finna innan veggja verkalýðshreyfingarinnar. Fólkið reis upp, í nauðvörn, og greip potta og pönnur og skundaði á Austurvöll því málsvarinn hvarf. Ef einhver saknar þess tíma þegar duglaus og meðvirk verkalýðshreyfingin hjakkaði með tebolla í hönd í hjólfari meðvirkni og hræðslu þá mun það ekki gerast á okkar vakt. Í eftirmálum hrunsin gat verkalýshreyfingin ekki gengið upp lágreistan stiga án þess að mæðast og gefast upp. Í dag höfum við úthald og kjark, áræðni og dug til að taka slaginn fyrir alvöru. Og við munum gera það! Við höfum sjaldan eða aldrei verið í betra formi til þess. Við verðum í framlínunni og þið þurfið ekki að bíða eftir okkur. Við erum hér og munum rísa upp og leiða baráttuna sem framundan er. Við munum mótmæla og láta í okkur heyra og við munum fara í verkföll og nota allan okkar styrk, tæki og tól til að knýja á um breytingar. Breytingar sem miða að þörfum okkar allra. Réttlátara og betra samfélagi þar sem mælikvarðinn verður staða okkar veikustu bræðra og systra en ekki hvað við eigum marga á lista yfir ríkasta fólkið. Við munum láta til skarar skríða fljótlega. Við munum mótmæla á Austurvelli og við munum mótmæla fyrir framan Seðlabankann og við munum mótmæla hvar og hvenær sem þurfa þykir. Við munum leggja niður störf og við munum gera það sem þarf til að snúa þessari ríkisstjórn og Seðlabankanum af braut eyðileggingar og kúgunar. Okkur mun takast þetta með samtakamætti okkar allra. Við tókum fyrsta skrefið á nýafstöðnu Alþýðusambandsþingi og nú þurfum við ykkur með. Við byrjum á kröfugöngu 1.maí, Alþjóðlegum baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar, og höldum svo áfram. Spillingin er sjálfnærandi og hefur hreiðrað um sig alls staðar í stjórnsýslunni. Það er aðeins ein leið til að vinna bug á henni. Rísum upp! Höfundur er formaður VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Verkalýðsdagurinn Stéttarfélög Efnahagsmál Ragnar Þór Ingólfsson Mest lesið Halldór 16.08.2025 Halldór Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun Fimm ár í feluleik Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir Skoðun Byggjum undir velferð með nýjum verkfærum Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Velferð fyrir alla í Garðabæ Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreindin kolfellur á öllum prófum. Er bólan að bresta? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar Skoðun Hér er það sem Ágúst sagði ykkur ekki Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Falið heimsveldi Al Thani-fjölskyldunnar Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar Skoðun Hið landlæga fúsk Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þetta þarftu að vita: 12 atriði Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Ég frétti af konu Gunnhildur Sveinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur ESB-sinna leiðréttar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Eineltið endaði með örkumlun Davíð Bergmann skrifar Skoðun Akademísk kurteisi á tímum þjóðarmorðs Finnur Ulf Dellsén skrifar Skoðun Við megum ekki tapa leiknum utan vallar Eysteinn Pétur Lárusson skrifar Skoðun Börnin heyra bara sprengjugnýinn Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gagnslausa fólkið Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar Skoðun Allt mun fara vel Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Normið á ekki síðasta orðið Katrín Íris Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ég er eins og ég er, hvernig á ég að vera eitthvað annað? Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Við lifum á tíma fasisma Una Margrét Jónsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hinir miklu lýðræðissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kolefnishlutleysi eftir 15 ár? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Gleði eða ógleði? Haraldur Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Tískuorð eða sjálfsögð réttindi? Vigdís Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrann og illkvittnu einkaaðilarnir Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Áttatíu ár frá Hírósíma og Nagasakí Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er einhver hissa á fúskinu? Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í dag er alþjóðlegur baráttudagur verkalýðsins og er óhætt að segja að launafólk og almenningur standi á tímamótum. Stjórnvöld og Seðlabankinn hafa tekið sér stöðu. Stöðu gegn fólkinu í landinu og stöðu með sérhagsmunaöflunum og fjármálakerfinu. Um það verður ekki deilt. Stjórnmálin og peningastefna Seðlabankans hafa brugðist skyldum sínum og hlutverki. Að verja almenning í landinu gagnvart þeirri lífskjarakreppu sem nú stendur yfir. Ekki nóg með að bregðast þessum grundvallarskyldum sínum hafa stjórnvöld og Seðlabankinn bætt um betur og gert illt verra. Miklu verra! Það sorglega í þessu er að þessi staða þarf alls ekki að vera svona. Hún er að stórum hluta heimatilbúin og afleiðing upplýstra ákvarðana. Alls staðar í kringum okkur hafa ríki sem við berum okkur gjarnan saman við farið í fjölþættar aðgerðir til að bregðast við afkomukreppu fólks, hvort sem um er að ræða hóflegar vaxtahækkanir, leigubremsu og launahækkanir, eða ýmsar mikilvægar mótvægisaðgerðir eins og hvalrekaskatt á ofur hagnað fyrirtækja. Þessu er ekki fyrir að fara á litla Íslandi. Hér verður frelsið til að græða vera í algjörum forgangi. Árum saman hefur þessi staða verið og árum saman hefur hún fengið að versna þrátt fyrir fögur fyrirheit í aðdraganda kosninga. Það er allt svikið jafn óðum. Á meðan innviðir og grunnþjónustan grotnar niður eiga sér stað stórkostlegir flutningar fjármagns og eigna frá skuldugum heimilum, á meðan heilbrigðiskerfið er að þrotum komið, í skelfingarástandi á leigumarkaði, í viðvarandi húsnæðisskorti, á meðan svik og vanefndir eru algjör gagnvart samningum við verkalýðshreyfinguna og kjósendur, á meðan unga fólkinu er úthýst af húsnæðismarkaði fyrir lífstíð, á meðan barnafjölskyldur fá ekki dagvistun fyrir börnin, á meðan eldri borgarar, öryrkjar og láglaunafólk búa við sára fátækt og skort, á meðan opinberu starfsfólki sem sinnir mikilvægri grunnþjónustu er sagt upp störfum, á meðan gamla fólkið deyr frá biðlistum eftir úrræðum, á meðan unga fólkið okkar og fjölskyldur þeirra mæta algjöru úrræðaleysi í geðheilbrigðismálum, á meðan biðtími á bráðamóttöku og læknavöktum mælist í 6 til 8 klukkustundum og lengist, vikum og mánuðum saman bíður fólk eftir viðtali við lækni, og enn lengur eftir lífsnauðsynlegum skurðaðgerðum eða greiningum, á meðan þjónustan fer fram innan um örmagna heilbrigðisstarfsfólk á göngum sjúkrahúsa, á meðan ríkisstjórnin neitar að upplýsa almenning um sölu ríkiseigna, á meðan opinber gjöld eru aukin á almenning en auðstéttinni hlíft. Á meðan Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti oftar og meira en nokkur staðar þekkist í samanburðarlöndum? Á meðan samanburðarlöndum gengur betur að vinna gegn verðbólgu og lífskjaraskerðingu en okkur, eru settir milljarðar í að halda þjóðarleiðtogasýningu. Á meðan staðan versnar og versnar! Á meðan græða fyrirtækin sem aldrei fyrr og fjármálakerfið slær um sig með steinprýddum glerhöllum fyrir ofurgróða síðustu ára, gróða sem eykst bara og eykst á kostnað almennings, á meðan bankarnir skerða þjónustu, loka útibúum og hækka gjaldskrár, á meðan tryggingafélögin hagnast ævintýralega og nota bótasjóðina í að braska, á meðan olíufélögin raka inn á gengismun og sveiflum á heimsmarkaðsverði, á meðan útgerðarelítan mokveiðir fjármagn af auðlindum okkar allra, á meðan þjóðþekktir útrásarvíkingar hafa náð fyrri styrk og völdum, á meðan lífeyrissjóðirnir okkar sitja hjá og leyfa þeim það, á meðan byggingaverktakar mata krókinn á ástandinu, rétt eins og auðstéttin sem sölsað hefur undir sig leigumarkaðinn, á meðan sama auðstétt hefur tekið milljarða tugi af braski með fiskeldi og öðru náttúruníði, á meðan innviðir eru einkavæddir og komið á vildarkjörum til útvalinna, á meðan taumlaus græðgin og dekur stjórnvalda við sérhagsmunaöflin eru allt að drepa. Á meðan milljörðum er varið í breytingar á Seðlabankanum, sem kallar eftir aðhaldi á aðra. Á meðan skuldsettum heimilum er smalað inn í eitraða sjálfheldu verðtryggðra lána að kröfu Seðlabankans og bankanna. Staðan mun versna! Og hún mun versna þangað til við rísum upp og segjum stopp og segjum, er ekki komið nóg? Hingað og ekki lengra! Verkalýðshreyfingin hefur átt betri daga hugsa margir með sér. Það er rangt! Verkalýðshreyfingin hefur sjaldan verið í betra formi. Sú kjaralota sem við stöndum í nú verður sú mikilvægasta í áratugi. Í eftirmálum hrunsins var verkalýðshreyfingin samofin valdablokk stjórnmálanna. Eftir áralöng teboð og vinaleg samtöl með sérhagsmunaöflum og stjórnmálunum gat hreyfingin sig hvergi hreyft án þess að stíga á tærnar á sjálfri sér. Hún lokaði sig af! Á meðan þáverandi ríkisstjórn gerði, eins og sú sem nú stjórnar, allt sem í hennar valdi stóð til að þóknast fjármagninu og kröfuhöfum á kostnað almennings, sem endaði með skelfilegum afleiðingum. Hræðslan var slík að enga mótstöðu var að finna innan veggja verkalýðshreyfingarinnar. Fólkið reis upp, í nauðvörn, og greip potta og pönnur og skundaði á Austurvöll því málsvarinn hvarf. Ef einhver saknar þess tíma þegar duglaus og meðvirk verkalýðshreyfingin hjakkaði með tebolla í hönd í hjólfari meðvirkni og hræðslu þá mun það ekki gerast á okkar vakt. Í eftirmálum hrunsin gat verkalýshreyfingin ekki gengið upp lágreistan stiga án þess að mæðast og gefast upp. Í dag höfum við úthald og kjark, áræðni og dug til að taka slaginn fyrir alvöru. Og við munum gera það! Við höfum sjaldan eða aldrei verið í betra formi til þess. Við verðum í framlínunni og þið þurfið ekki að bíða eftir okkur. Við erum hér og munum rísa upp og leiða baráttuna sem framundan er. Við munum mótmæla og láta í okkur heyra og við munum fara í verkföll og nota allan okkar styrk, tæki og tól til að knýja á um breytingar. Breytingar sem miða að þörfum okkar allra. Réttlátara og betra samfélagi þar sem mælikvarðinn verður staða okkar veikustu bræðra og systra en ekki hvað við eigum marga á lista yfir ríkasta fólkið. Við munum láta til skarar skríða fljótlega. Við munum mótmæla á Austurvelli og við munum mótmæla fyrir framan Seðlabankann og við munum mótmæla hvar og hvenær sem þurfa þykir. Við munum leggja niður störf og við munum gera það sem þarf til að snúa þessari ríkisstjórn og Seðlabankanum af braut eyðileggingar og kúgunar. Okkur mun takast þetta með samtakamætti okkar allra. Við tókum fyrsta skrefið á nýafstöðnu Alþýðusambandsþingi og nú þurfum við ykkur með. Við byrjum á kröfugöngu 1.maí, Alþjóðlegum baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar, og höldum svo áfram. Spillingin er sjálfnærandi og hefur hreiðrað um sig alls staðar í stjórnsýslunni. Það er aðeins ein leið til að vinna bug á henni. Rísum upp! Höfundur er formaður VR.
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun
Skoðun Kerfisbundið afnám réttinda kvenna — Staða afganskra kvenna 4 árum eftir valdatöku talíbana Ólafur Elínarson,Anna Steinsen skrifar
Skoðun Framtíð íslensks menntakerfis – lærum af Buffalo og leiðandi háskólum heims Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Öryggismenning – hjartað í ábyrgri ferðaþjónustu Ólína Laxdal,Sólveig Nikulásdóttir skrifar
Skoðun Nýsamþykkt aðgerðaáætlun í krabbameinsmálum – aldrei mikilvægari en nú Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare skrifar
Skoðun Tjáningarfrelsi Laufey Brá Jónsdóttir,Sigríður Kristín Helgadóttir,Þorvaldur Víðisson skrifar
Skoðun Örvæntingarfullir bíleigendur í frumskógi bílastæðagjalda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Við styðjum Ingólf Gíslason og annað starfsfólk í akademískri sniðgöngu Elía Hörpu og Önundarbur,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Íris Ellenberger,Sjöfn Asare Skoðun