Í fréttatilkynningu sjávarútvegs- og hafráðherra Noregs, Bjørnar Skjæran, segir að kostnaðaráætlanir vegna skipaganganna hafi hækkað verulega. Ríkisstjórnin hafi því falið hafnamálastofnun, Kystverket, að leita leiða til að lækka kostnað áður en farið verður með verkefnið á ný til Stórþingsins við fjárlagagerð fyrir árið 2024.
Ráðherrann segir að þegar Stórþingið samþykkti skipagöngin vorið 2021 hafi verið miðað við kostnaðarramma uppá 4.090 milljónir norskra króna, sem svarar 51,5 milljörðum íslenskra króna. Innan þess ramma hafi endanlegur kostnaður verið áætlaður 3.450 milljónir norskra króna, eða 43,5 milljarðar íslenskra.
Í uppfærðri kostnaðar- og óvissugreiningu hafi áætlaður kostnaður aukist úr 3.450 milljónum norskra króna í 5.652 milljónir, eða um 64 prósent. Kostnaðarrammi hafi hækkað úr 4.090 milljónum í 7.132 milljónir norskra króna, eða um 74 prósent.
Hækkanirnar eru sagðar skýrast meðal annars af almennum verðhækkunum í byggingargeiranum og við framkvæmdir en einnig vegna þess að gera verði ráð fyrir meiri óvissu í kostnaðaráætlunum.
Ákveðið hefur verið að fresta vinnu við eignarnám lands og fasteigna þar til Kystverket hefur yfirfarið kostnað við framkvæmdina og ríkisstjórnin lagt fjárlagafrumvarp sitt fyrir Stórþingið vegna ársins 2024.
Við fjárlagagerðina í fyrra lagðist SV, Sósíalíski vinstriflokkurinn, gegn skipagöngunum, en hann ver ríkisstjórn Verkamannaflokksins og Miðflokksins falli. Stjórnarflokkarnir og SV náðu þá samkomulagi um að veita 76 milljónum norskra, eða um 950 milljónum íslenskra, til verksins.
Sú ákvörðun ríkisstjórnarinnar núna að fresta skipagöngunum hefur vakið hörð viðbrögð úr nærliggjandi strandbyggðum. Þannig segir talsmaður atvinnulífsins í bænum Måløy, Rolf Domstein, að skýringarnar séu aðeins fyrirsláttur. Búið sé að tefja verkið nóg og hvetur hann til þess að það verði nú þegar boðið út, þá fyrst sjáist kostnaðurinn.
Hann segir að kostnaðarhækkanir eigi ekki aðeins við um skipagöngin heldur nái til allra samgönguframkvæmda í Noregi. „Það er fyrst þegar þú færð tilboð frá verktökum sem þú getur sagt til um hvað Stað-skipagöngin munu kosta,“ segir hann og rifjar upp að allir flokkar nema einn hafi samþykkt þau í Stórþinginu. Það sé vart fundið verkefni sem betur hafi verið rannsakað.
Í frétt Stöðvar 2 í fyrra kom fram að undirbúningur útboðs væri hafinn. Þar mátti sjá myndskeið af skipagöngunum:
Hér má sjá skipstjóra æfa sig í siglingahermi að sigla um göngin:
