„ÁTVR dugar“ Árni Sæberg skrifar 24. maí 2024 10:54 Guðmundur Ingi Guðbrandsson, félags- og vinnumarkaðsráðherra. Vísir/Arnar Félags- og vinnumarkaðsráðherra segir það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, því áfengi sé engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Athygli vakti í gær þegar framkvæmdarstjóri Hagkaupa lýsti því yfir að netverslun með áfengi hæfist í verslunum keðjunnar í næsta mánuðu. Viðskiptavinir gætu þannig pantað sér áfengi, rölt um búðina og raðað hefðbundnum vörum í körfu eins og venjulega og sótt svo áfengi í lok búðarferðar. Ljóst er að með þessu verður stigið ansi stórt skref í átt að áfengi í matvöruverslunum. Það þykir Guðmundi Inga Guðbrandssyni, félags- og vinnumarkaðsráðherra, ekki heillavænleg þróun. Í aðsendri grein sem hann ritar á Vísi segir hann að það hafi vart farið fram hjá neinum að verslun með áfengi hafi tekið breytingum á undanförnum misserum og árum, án þess að það hafi verið tekin pólitísk ákvörðun um það eða farið fram umræða í samfélaginu svo nokkru nemi. Svokallaðar netverslanir, sem flytja inn áfengi hafi skotið upp kollinum og geymi áfengi á lager og selji í smásölu, og bjóði jafnvel upp á heimsendingu á öllum tímum sólarhringsins. „Þessi fyrirtæki fara þannig fram hjá bæði áfengislögum og lýðheilsustefnu stjórnvalda, sem hvoru tveggja leggjast gegn frjálsri smásölu á áfengi. Áfengisauglýsingar hafa einnig tekið að birtast börnum og ungmennum á samfélagsmiðlum, sem er reiðarslag fyrir baráttuna gegn áfengis- og vímuefnanotkun þessa viðkvæma hóps. Hættunni er hreinlega ekið heim að dyrum.“ Hefur ekki farið varhluta af neikvæðum áhrifum áfengis Hann hafi í störfum sínum sem félags- og vinnumarkaðsráðherra ekki farið varhluta af því að sjá neikvæðar félagslegar afleiðingar óhóflegrar áfengisneyslu. Slíkt megi til dæmis sjá innan fjölskyldna þegar neysla eins hefur neikvæð áhrif á aðra og þá sérlega á konur og börn. Ofbeldi í nánum samböndum og vanræksla barna séu dæmi um slíkan skaða. Óhófleg neysla áfengis valdi einstaklingum, fjölskyldum og samfélögum skaða, meðal annars vegna heilsubrests og félagslegra vandamála. Samkvæmt Landlækni hafi kostnaður heilbrigðiskerfisins vegna áfengisneyslu verið að minnsta kosti hundrað milljarðar króna árið 2021. „Það er því líka eftir miklu að slægjast efnahagslega fyrir samfélagið að draga úr óhóflegri áfengisneyslu. Með minni neyslu og minna aðgengi að áfengi mun auk þess félagslegum vandamálum fækka, slys verða fátíðari, fleiri verða vinnufær, fólki almennt líða betur og opinbert fjármagn sparast. Það eru nefnilega bara seljendurnir sem græða á auknu aðgengi að áfengi, ekki fólkið í landinu, ekki samfélagið.“ Óeining virðist vera meðal ríkisstjórnarinnar Áfengisstefna okkar Íslendinga hafi verið skýr og byggi á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð. Henni sé ætlað að verja félagslega velferð. Stefnan komi meðal annars fram í lögum um verslun með áfengi og tóbak. Rekstur ÁTVR sé hluti þeirrar stefnu og gangi út á að stýra og takmarka aðgengi að áfengi og draga þannig úr skaðlegum áhrifum. Einnig að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis. „Við í Vinstri grænum teljum mikilvægt að víkja ekki frá gildandi áfengisstefnu og gildandi lögum.“ Þessi ummæli ráðherra eru áhugaverð í því ljósi að þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem er eins og flestir vita í ríkisstjórn með Vinstri grænum, hafa reglulega talað fyrir auknu aðgengi að áfengi. Þar bera sennilega hæst ummæli Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra um hvítvín með humrinum. Þá hefur Hildur Sverrisdóttir, þingflokksformaður Sjálfstæðisflokks, lagt fram frumvarp um að leyfa netverslanir með áfengi í meira mæli hér á landi. Engin venjuleg söluvara Þá segir Guðmundur Ingi það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, enda sé áfengi engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Þannig eigi ekki að lögfesta heimild til reksturs innlendra vefverslana með áfengi í smásölu til neytenda. „Ef það er gert stóreykst aðgengið og markaðsöflin fá lausan tauminn til að koma sem mestu áfengi út til neytenda. Við eigum að verja ungmenni og veita þeim frelsi frá ágengum markaðsöflum áfengisiðnaðarins. Velferð fólks á að ganga framar markaðsvæddri netsölu áfengis. Aukið aðgengi að áfengi er skaðlegt samfélagi okkar. Fyrir því eru margvísleg lýðheilsurök. Þetta vitum við. Þetta er ekki mikið flóknara en það.“ Áfengi og tóbak Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Verslun Netverslun með áfengi Mest lesið Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Herjólfur siglir ekki meira í dag Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent Fleiri fréttir Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Sjá meira
Athygli vakti í gær þegar framkvæmdarstjóri Hagkaupa lýsti því yfir að netverslun með áfengi hæfist í verslunum keðjunnar í næsta mánuðu. Viðskiptavinir gætu þannig pantað sér áfengi, rölt um búðina og raðað hefðbundnum vörum í körfu eins og venjulega og sótt svo áfengi í lok búðarferðar. Ljóst er að með þessu verður stigið ansi stórt skref í átt að áfengi í matvöruverslunum. Það þykir Guðmundi Inga Guðbrandssyni, félags- og vinnumarkaðsráðherra, ekki heillavænleg þróun. Í aðsendri grein sem hann ritar á Vísi segir hann að það hafi vart farið fram hjá neinum að verslun með áfengi hafi tekið breytingum á undanförnum misserum og árum, án þess að það hafi verið tekin pólitísk ákvörðun um það eða farið fram umræða í samfélaginu svo nokkru nemi. Svokallaðar netverslanir, sem flytja inn áfengi hafi skotið upp kollinum og geymi áfengi á lager og selji í smásölu, og bjóði jafnvel upp á heimsendingu á öllum tímum sólarhringsins. „Þessi fyrirtæki fara þannig fram hjá bæði áfengislögum og lýðheilsustefnu stjórnvalda, sem hvoru tveggja leggjast gegn frjálsri smásölu á áfengi. Áfengisauglýsingar hafa einnig tekið að birtast börnum og ungmennum á samfélagsmiðlum, sem er reiðarslag fyrir baráttuna gegn áfengis- og vímuefnanotkun þessa viðkvæma hóps. Hættunni er hreinlega ekið heim að dyrum.“ Hefur ekki farið varhluta af neikvæðum áhrifum áfengis Hann hafi í störfum sínum sem félags- og vinnumarkaðsráðherra ekki farið varhluta af því að sjá neikvæðar félagslegar afleiðingar óhóflegrar áfengisneyslu. Slíkt megi til dæmis sjá innan fjölskyldna þegar neysla eins hefur neikvæð áhrif á aðra og þá sérlega á konur og börn. Ofbeldi í nánum samböndum og vanræksla barna séu dæmi um slíkan skaða. Óhófleg neysla áfengis valdi einstaklingum, fjölskyldum og samfélögum skaða, meðal annars vegna heilsubrests og félagslegra vandamála. Samkvæmt Landlækni hafi kostnaður heilbrigðiskerfisins vegna áfengisneyslu verið að minnsta kosti hundrað milljarðar króna árið 2021. „Það er því líka eftir miklu að slægjast efnahagslega fyrir samfélagið að draga úr óhóflegri áfengisneyslu. Með minni neyslu og minna aðgengi að áfengi mun auk þess félagslegum vandamálum fækka, slys verða fátíðari, fleiri verða vinnufær, fólki almennt líða betur og opinbert fjármagn sparast. Það eru nefnilega bara seljendurnir sem græða á auknu aðgengi að áfengi, ekki fólkið í landinu, ekki samfélagið.“ Óeining virðist vera meðal ríkisstjórnarinnar Áfengisstefna okkar Íslendinga hafi verið skýr og byggi á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð. Henni sé ætlað að verja félagslega velferð. Stefnan komi meðal annars fram í lögum um verslun með áfengi og tóbak. Rekstur ÁTVR sé hluti þeirrar stefnu og gangi út á að stýra og takmarka aðgengi að áfengi og draga þannig úr skaðlegum áhrifum. Einnig að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis. „Við í Vinstri grænum teljum mikilvægt að víkja ekki frá gildandi áfengisstefnu og gildandi lögum.“ Þessi ummæli ráðherra eru áhugaverð í því ljósi að þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem er eins og flestir vita í ríkisstjórn með Vinstri grænum, hafa reglulega talað fyrir auknu aðgengi að áfengi. Þar bera sennilega hæst ummæli Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra um hvítvín með humrinum. Þá hefur Hildur Sverrisdóttir, þingflokksformaður Sjálfstæðisflokks, lagt fram frumvarp um að leyfa netverslanir með áfengi í meira mæli hér á landi. Engin venjuleg söluvara Þá segir Guðmundur Ingi það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, enda sé áfengi engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Þannig eigi ekki að lögfesta heimild til reksturs innlendra vefverslana með áfengi í smásölu til neytenda. „Ef það er gert stóreykst aðgengið og markaðsöflin fá lausan tauminn til að koma sem mestu áfengi út til neytenda. Við eigum að verja ungmenni og veita þeim frelsi frá ágengum markaðsöflum áfengisiðnaðarins. Velferð fólks á að ganga framar markaðsvæddri netsölu áfengis. Aukið aðgengi að áfengi er skaðlegt samfélagi okkar. Fyrir því eru margvísleg lýðheilsurök. Þetta vitum við. Þetta er ekki mikið flóknara en það.“
Áfengi og tóbak Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Verslun Netverslun með áfengi Mest lesið Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Herjólfur siglir ekki meira í dag Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent Fleiri fréttir Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Sjá meira