Sérfræðingar í vonlausum aðstæðum Víðir Reynisson og Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifa 20. nóvember 2024 06:15 Ísland væri ekki á vetur setjandi ef ekki væri fyrir björgunarsveitirnar. Það er sannarlega tilfellið um allt land og alveg sérstaklega í Öræfum og í raun í öllu Suðurkjördæmi. Í Öræfum, þar sem einn af fjölsóttustu ferðamannastöðum landsins er að finna, heimsækja á hverju ári um ein milljón manns Jökulsárlón og aðrar náttúruperlur á Suðurströnd landsins. Aðstæður á svæðinu er mjög krefjandi, með öfgafullu veðri og slæmum innviðum. Vegirnir eru mjög mjóir og á þeim margar einbreiðar brýr sem skapa mikla slysahættu. Slysin sem þarna hafa orðið eru bæði mörg og erfið. Íbúafjöldinn í Öræfum er rúmlega 200 en flesta mánuði ársins gista um 3000 manns á svæðinu og um 5000 manns í sveitarfélaginu öllu. Íbúafjöldinn margfaldast og sömu sögu er að segja víða í landshlutanum, en flest allir ferðamenn sem heimsækja landið gista á Suðurlandi, 70-90% eftir árstíma. Öryggi starfsfólks, íbúa og ferðafólks Heilsugæslan á Suðurlandi er vanfjármögnuð og má rekja ástæðuna til þess að þegar fjármagni er úthlutað til heilsugæslustöðva er miðað við fjölda íbúa á svæðinu, en ekki fjölda þess fólks sem fer um svæðið og dvelur á degi hverjum. Á Höfn í Hornafirði er einn fastur læknir sem þarf að sinna svæði sem spannar 200 km. á milli Djúpavogs og Kirkjubæjarklausturs. Staðan er heldur ekki góð á heilsugæslum á mörgum öðrum svæðum á Suðurlandi þar sem fjöldi ferðamanna er alls staðar gríðarlega mikill og þeir veikjast og lenda í slysum eins og annað fólk. Það er nauðsynlegt að laga viðmið um fjármagn til heilsugæslustöðva, taka tillit til fjölda fólks á svæðunum og auka öryggi bæði starfsfólks, íbúa og ferðafólks. Á Suðurlandi er framúrskarandi fólk sem vinnur í sjúkraflutningum. Það er vel menntað og með mikinn metnað fyrir starfi sínu. Það hefur hins vegar skort fjármagn til þess að hafa nægilega marga bíla í umferð í einu. Í Árnessýslu þarf að stóla á að sjúkraflutningafólk sem er á frívakt sé í aðstæðum til að stökkva af stað ef kallið kemur, ef margt gerist á sama tíma og bílarnir sem eru mannaðir öllu jafna duga ekki til. Sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfum reynslumest í að klippa slasað fólk úr bílum Í Öræfum hefur björgunarsveitin Kári unnið þrekvirki trekk í trekk þegar alvarleg slys verða á svæðinu. Á góðum degi eru 40-60 mínútur í næsta heilbrigðisstarfsmann og sjúkrabíl en þegar aðstæður eru slæmar er viðbragðið í yfir klukkustunda fjarlægð. Það er staðreynd að sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfasveit eru nú með hvað mestu reynsluna á landinu þegar kemur að því að beita klippum til þess að ná fólki út úr bílum sem lenda í slysi. Útköll hjá Björgunarsveitinni Kára voru 63 árið 2023, sem gerir að meðaltali 1,2 útköll á viku, þar af 29 í mesta og næst-mesta forgangi. Ástandið er óviðunandi og nauðsynlegt að stórefla vegina, útrýma einbreiðum brúm og styrkja viðbragðið sem og heilsugæslurnar. Á ferð okkar um landshlutann áttum við samtal við fólk í björgunarsveitinni Kára. Það sem drífur þau áfram er tilhugsunin um hversu lengi fólk þarf að bíða eftir aðstoð og einnig viljinn til að standa þétt með félögum sínum. Að skilja hvort annað ekki eftir eitt í þeim ömurlegu aðstæðum sem bíða þeirra þegar slys hafa átt sér stað. Þess vegna fara þau af stað aftur og aftur í virkilega átakanlegar aðstæður þegar slysin verða. Það er hvorki sjálfsagt né eðlilegt að fólk sinni svona störfum í sjálfboðastarfi en þau finna sig knúin til þess að gera það því það er enginn annar á svæðinu. Lögum heilbrigðis- og samgöngukerfið Samfylkingin ætlar að laga heilbrigðiskerfið og styrkja heimilislæknakerfið meðal annars með því að búa til hvata fyrir lækna til að koma sér fyrir á landsbyggðinni. Við viljum að allir landsmenn fái aftur heimilislæknateymi sem þekkir fólkið sitt á næstu 10 árum og ætlum að byrja á þeim sem eru 60 ára og eldri og langveikir. Þetta tekur tíma en við erum með raunhæf skref og tilbúin til að leiða þessa vinnu. Það verður að tryggja fólki í landinu betra öryggi og efla viðbragðsaðila á Suðurlandi öllu. Við munum beita okkur fyrir því að styrkja fagþekkingu og umgjörð viðbragðsteymisins í Öræfum. Starf þeirra er ómetanlegt, eins og á við um svo mikið af fólki sem vinnur við að vera til staðar þegar á bjátar hjá samborgurum þess. Að lokum þá viljum við segja ykkur að Samfylkingin ætlar að tvöfalda fjárfestingu í samgöngum með tekjum frá auðlindum og aukinni verðmætasköpun. Vetrarþjónustu þarf líka að efla og alveg sérstaklega á fjölförnum vegum þar sem ferðafólk fer oft af stað áður en vetrarþjónustan hefst. Það er beinlínis lífsspursmál. Höfundur er oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Víðir Reynisson Samfylkingin Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Sjá meira
Ísland væri ekki á vetur setjandi ef ekki væri fyrir björgunarsveitirnar. Það er sannarlega tilfellið um allt land og alveg sérstaklega í Öræfum og í raun í öllu Suðurkjördæmi. Í Öræfum, þar sem einn af fjölsóttustu ferðamannastöðum landsins er að finna, heimsækja á hverju ári um ein milljón manns Jökulsárlón og aðrar náttúruperlur á Suðurströnd landsins. Aðstæður á svæðinu er mjög krefjandi, með öfgafullu veðri og slæmum innviðum. Vegirnir eru mjög mjóir og á þeim margar einbreiðar brýr sem skapa mikla slysahættu. Slysin sem þarna hafa orðið eru bæði mörg og erfið. Íbúafjöldinn í Öræfum er rúmlega 200 en flesta mánuði ársins gista um 3000 manns á svæðinu og um 5000 manns í sveitarfélaginu öllu. Íbúafjöldinn margfaldast og sömu sögu er að segja víða í landshlutanum, en flest allir ferðamenn sem heimsækja landið gista á Suðurlandi, 70-90% eftir árstíma. Öryggi starfsfólks, íbúa og ferðafólks Heilsugæslan á Suðurlandi er vanfjármögnuð og má rekja ástæðuna til þess að þegar fjármagni er úthlutað til heilsugæslustöðva er miðað við fjölda íbúa á svæðinu, en ekki fjölda þess fólks sem fer um svæðið og dvelur á degi hverjum. Á Höfn í Hornafirði er einn fastur læknir sem þarf að sinna svæði sem spannar 200 km. á milli Djúpavogs og Kirkjubæjarklausturs. Staðan er heldur ekki góð á heilsugæslum á mörgum öðrum svæðum á Suðurlandi þar sem fjöldi ferðamanna er alls staðar gríðarlega mikill og þeir veikjast og lenda í slysum eins og annað fólk. Það er nauðsynlegt að laga viðmið um fjármagn til heilsugæslustöðva, taka tillit til fjölda fólks á svæðunum og auka öryggi bæði starfsfólks, íbúa og ferðafólks. Á Suðurlandi er framúrskarandi fólk sem vinnur í sjúkraflutningum. Það er vel menntað og með mikinn metnað fyrir starfi sínu. Það hefur hins vegar skort fjármagn til þess að hafa nægilega marga bíla í umferð í einu. Í Árnessýslu þarf að stóla á að sjúkraflutningafólk sem er á frívakt sé í aðstæðum til að stökkva af stað ef kallið kemur, ef margt gerist á sama tíma og bílarnir sem eru mannaðir öllu jafna duga ekki til. Sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfum reynslumest í að klippa slasað fólk úr bílum Í Öræfum hefur björgunarsveitin Kári unnið þrekvirki trekk í trekk þegar alvarleg slys verða á svæðinu. Á góðum degi eru 40-60 mínútur í næsta heilbrigðisstarfsmann og sjúkrabíl en þegar aðstæður eru slæmar er viðbragðið í yfir klukkustunda fjarlægð. Það er staðreynd að sauðfjárbændur og ungt fólk í Öræfasveit eru nú með hvað mestu reynsluna á landinu þegar kemur að því að beita klippum til þess að ná fólki út úr bílum sem lenda í slysi. Útköll hjá Björgunarsveitinni Kára voru 63 árið 2023, sem gerir að meðaltali 1,2 útköll á viku, þar af 29 í mesta og næst-mesta forgangi. Ástandið er óviðunandi og nauðsynlegt að stórefla vegina, útrýma einbreiðum brúm og styrkja viðbragðið sem og heilsugæslurnar. Á ferð okkar um landshlutann áttum við samtal við fólk í björgunarsveitinni Kára. Það sem drífur þau áfram er tilhugsunin um hversu lengi fólk þarf að bíða eftir aðstoð og einnig viljinn til að standa þétt með félögum sínum. Að skilja hvort annað ekki eftir eitt í þeim ömurlegu aðstæðum sem bíða þeirra þegar slys hafa átt sér stað. Þess vegna fara þau af stað aftur og aftur í virkilega átakanlegar aðstæður þegar slysin verða. Það er hvorki sjálfsagt né eðlilegt að fólk sinni svona störfum í sjálfboðastarfi en þau finna sig knúin til þess að gera það því það er enginn annar á svæðinu. Lögum heilbrigðis- og samgöngukerfið Samfylkingin ætlar að laga heilbrigðiskerfið og styrkja heimilislæknakerfið meðal annars með því að búa til hvata fyrir lækna til að koma sér fyrir á landsbyggðinni. Við viljum að allir landsmenn fái aftur heimilislæknateymi sem þekkir fólkið sitt á næstu 10 árum og ætlum að byrja á þeim sem eru 60 ára og eldri og langveikir. Þetta tekur tíma en við erum með raunhæf skref og tilbúin til að leiða þessa vinnu. Það verður að tryggja fólki í landinu betra öryggi og efla viðbragðsaðila á Suðurlandi öllu. Við munum beita okkur fyrir því að styrkja fagþekkingu og umgjörð viðbragðsteymisins í Öræfum. Starf þeirra er ómetanlegt, eins og á við um svo mikið af fólki sem vinnur við að vera til staðar þegar á bjátar hjá samborgurum þess. Að lokum þá viljum við segja ykkur að Samfylkingin ætlar að tvöfalda fjárfestingu í samgöngum með tekjum frá auðlindum og aukinni verðmætasköpun. Vetrarþjónustu þarf líka að efla og alveg sérstaklega á fjölförnum vegum þar sem ferðafólk fer oft af stað áður en vetrarþjónustan hefst. Það er beinlínis lífsspursmál. Höfundur er oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi. Höfundur er frambjóðandi í 2. sæti á lista Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun