Lilja lofar öllu fögru Björn B Björnsson skrifar 28. nóvember 2024 11:42 Það er þekkt að stjórnmálamenn lofi ýmsu fyrir kosningar. Nú hefur Lilja Alfreðsdóttir menningarráðherra líklega sett nýtt Íslandsmet á þessu sviði. Í grein á Vísi fjórum dögum fyrir kosningar telur hún upp sex mál sem kvikmyndagerðarfólk hefur barist fyrir undanfarin ár - og styður þau nú öll sem eitt. Lilja gerir raunar gott betur því þessi mál eru nú orðin sérstök baráttumál hennar - og þá væntanlega einnig Framsóknarflokksins. Öll þessi mál eiga það sameiginlegt að Lilja hefði getað hrint þeim í framkvæmd á þeim sjö árum sem hún hefur verið ráðherra menningarmála - en kaus að gera það ekki. Íslensk kvikmyndagerð fagnar að sjálfsögðu hverjum þeim sem leggur faginu lið því við erum sannfærð um miklilvægi greinarinnar til að efla íslenska tungu og menningu. En kúvending rétt fyrir kosningar er auðvitað dálítið grunsamleg og því vaknar spurningin hversu vel þessi loforð passa við verkin sem Lilja hefur unnið sem ráðherra málaflokksins. Skoðum þessi sex atriði sem Lilja nefnir: 1. Lilja segist núna vilja efla Kvikmyndasjóð á árunum 2026 - 2030. Samkvæmt tillögu Lilju í fjárlagafrumvarpi næsta árs átti Kvikmyndasjóður að vera á svipuðum stað og hann var fyrir um tuttugu árum - og framlög til hans áttu enn að lækka næstu árin. Síðustu þrjú árin hefur Lilja skorið sjóðinn niður um 50%. Þennan niðurskurð hefur hún varið í ræðu og riti og heldur því fram að hækkanir áranna á undan hafi verið framlög vegna kóvid. Hún hafi aldrei sett neina fjármuni í að efla Kvikmyndasjóð eins og ný Kvikmyndastefna gerði ráð fyrir. Þrátt fyrir þrýsting frá fagfélögum kvikmyndafólks tókst ekki að fá þessa afleitu stöðu sjóðsins lagfærða. Nú í nóvember gerðist það svo að fjárlaganefnd fékk inn á borð til sín áskorun frá 717 einstaklingum í kvikmyndagerð um að laga stöðu sjóðsins með því að lækka áætlaðar endurgreiðslur úr 6 milljörðum í 5.5 milljarða og setja mismuninn inn í Kvikmyndasjóð. Nefndinni leist vel á þessa leið en fékk þá skilaboð frá menningarráðuneytinu um að hún stæðist ekki lög. Að eigin sögn þótti nefndarmönnum það mjög undarleg niðurstaða en frekar en að eyða tíma í þref um málið ákvaðu þau að finna aðrar leiðir til að bæta stöðu Kvikmyndasjóðs - og gerðu það með sóma. Með þessu áliti frá ráðuneytinu reyndi Lilja að bregða fæti fyrir það að Kvikmyndasjóður yrði elfdur enda gekk það þvert gegn tillögum hennar um áframhaldandi niðurskurð sjóðsins. Það álit ráðuneytisins (eða Lilju?) að Alþingi megi áætla endurgreiðslur ársins 6 milljarða en sé óheimilt að áætla þær 5.5 milljarða heldur engu vatni og er aðhlátursefni þeirra lögfræðinga sem málið hefur verið borið undir. Eftir að fjárlaganefnd og þingið síðan samþykkti þessi auknu framlög til sjóðsins hefur Lilja stigið fram og þakkað sjálfri sér fyrir að hafa átt þátt í þessari niðurstöðu! Þannig að þótt Lilja hafi ekki eflt Kvikmyndasjóð sem menningarráðherra er auðvitað frábært að hún vilji nú efla sjóðinn í framtíðinni. Kannski of lítið of seint - en batnandi fólki er best að lifa. 2. Lilja segist nú vilja setja peninga í Fjárfestingasjóð sjónvarpsefnis. Það tók fagið margra ára baráttu að fá þennan sjóð stofnaðan en til þessa dags hefur Lilja sem ráðherra málaflokksins ekki sett krónu í sjóðinn þrátt fyrir áköll frá fagfélögum kvikmyndafólks. En nú hefur Lilja semsagt snúið við blaðinu og við fögnum því. 3. Lilja segist nú vilja klára löggjöf um menningarframlag streymisveitna. Þetta mál hefur verið í vinnslu í ráðuneytinu en frumvarpið er ekki enn tilbúið. Hvers vegna Lilja kom þessu máli ekki í verk er óljóst en nægan tíma hefur hún haft til þess. Ýmis atriði fyrihugaðs frumvarps eru enn á huldu eins og hvort innlendir framleiðendur geti yfirleitt sótt í sjóðinn eða hvort hann verður eingöngu ætlaður erlendum streymisveitum. Ef þetta og önnur atriði eru í lagi fögnum við því að sjálfsögðu að Lilja vilji nú klára málið - og þótt fyrr hefði verið. 4. Lilja segist núna vilja að öll kvikmyndaverk geti fengið 35% endurgreiðslu. Þetta er alger viðsnúningur því þessi sama Lilja setti reglur sem útilokuðu flest íslensk kvikmyndaverk frá því að geta fengið 35% endurgreiðsluna. Hún vill núna breyta reglunum sem hún sjálf setti þvert gegn vilja kvikmyndabransans. Við fögnum að sjálfsögðu þessum sinnaskiptum. 5. Lilja segist núna vilja leggja niður þá reglu að “styrkir Kvikmyndasjóðs dragist frá stofni endurgreiðslunnar, líkt og tíðkast í öðrum ríkjum í Evrópu” svo vitnað sé í grein hennar. Þessu hefur kvikmyndabransinn barist fyrir í mörg ár - en talað fyrir daufum eyrum Lilju Alfreðsdóttur til þessa. Það er enn eitt gleðiefnið að Lilju hafi nú snúist hugur um þetta atriði sem er mjög mikilvægt flestum íslenskum kvikmyndaverkum. 6. Núna segist Lilja vilja að stuttmyndir falli undir endurgreiðslukerfið. Enn eitt málið sem Lilja ráðherra samþykkti ekki þrátt fyrir óskir bransans - en Lilja frambjóðandi hefur nú gert að baráttumáli sínu. Við fögnum að sjálfsögðu þessari breyttu afstöðu til málsins. Öll þessi baráttumál kvikmyndafagsins, sem Lilja hefur nú gert að sínum, eru mjög mikilvæg fyrir framgang og þróun íslenskrar kvikmyndagerðar. Þess vegna fagnar kvikmyndagerðarfólk þessum nýju viðhorfum Lilju - en í ljósi reynslunnar - tökum við þeim með fyrirvara. Höfundur er leikstjóri og framleiðandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn B. Björnsson Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Kvikmyndagerð á Íslandi Mest lesið Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans Skoðun Skoðun Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Það er þekkt að stjórnmálamenn lofi ýmsu fyrir kosningar. Nú hefur Lilja Alfreðsdóttir menningarráðherra líklega sett nýtt Íslandsmet á þessu sviði. Í grein á Vísi fjórum dögum fyrir kosningar telur hún upp sex mál sem kvikmyndagerðarfólk hefur barist fyrir undanfarin ár - og styður þau nú öll sem eitt. Lilja gerir raunar gott betur því þessi mál eru nú orðin sérstök baráttumál hennar - og þá væntanlega einnig Framsóknarflokksins. Öll þessi mál eiga það sameiginlegt að Lilja hefði getað hrint þeim í framkvæmd á þeim sjö árum sem hún hefur verið ráðherra menningarmála - en kaus að gera það ekki. Íslensk kvikmyndagerð fagnar að sjálfsögðu hverjum þeim sem leggur faginu lið því við erum sannfærð um miklilvægi greinarinnar til að efla íslenska tungu og menningu. En kúvending rétt fyrir kosningar er auðvitað dálítið grunsamleg og því vaknar spurningin hversu vel þessi loforð passa við verkin sem Lilja hefur unnið sem ráðherra málaflokksins. Skoðum þessi sex atriði sem Lilja nefnir: 1. Lilja segist núna vilja efla Kvikmyndasjóð á árunum 2026 - 2030. Samkvæmt tillögu Lilju í fjárlagafrumvarpi næsta árs átti Kvikmyndasjóður að vera á svipuðum stað og hann var fyrir um tuttugu árum - og framlög til hans áttu enn að lækka næstu árin. Síðustu þrjú árin hefur Lilja skorið sjóðinn niður um 50%. Þennan niðurskurð hefur hún varið í ræðu og riti og heldur því fram að hækkanir áranna á undan hafi verið framlög vegna kóvid. Hún hafi aldrei sett neina fjármuni í að efla Kvikmyndasjóð eins og ný Kvikmyndastefna gerði ráð fyrir. Þrátt fyrir þrýsting frá fagfélögum kvikmyndafólks tókst ekki að fá þessa afleitu stöðu sjóðsins lagfærða. Nú í nóvember gerðist það svo að fjárlaganefnd fékk inn á borð til sín áskorun frá 717 einstaklingum í kvikmyndagerð um að laga stöðu sjóðsins með því að lækka áætlaðar endurgreiðslur úr 6 milljörðum í 5.5 milljarða og setja mismuninn inn í Kvikmyndasjóð. Nefndinni leist vel á þessa leið en fékk þá skilaboð frá menningarráðuneytinu um að hún stæðist ekki lög. Að eigin sögn þótti nefndarmönnum það mjög undarleg niðurstaða en frekar en að eyða tíma í þref um málið ákvaðu þau að finna aðrar leiðir til að bæta stöðu Kvikmyndasjóðs - og gerðu það með sóma. Með þessu áliti frá ráðuneytinu reyndi Lilja að bregða fæti fyrir það að Kvikmyndasjóður yrði elfdur enda gekk það þvert gegn tillögum hennar um áframhaldandi niðurskurð sjóðsins. Það álit ráðuneytisins (eða Lilju?) að Alþingi megi áætla endurgreiðslur ársins 6 milljarða en sé óheimilt að áætla þær 5.5 milljarða heldur engu vatni og er aðhlátursefni þeirra lögfræðinga sem málið hefur verið borið undir. Eftir að fjárlaganefnd og þingið síðan samþykkti þessi auknu framlög til sjóðsins hefur Lilja stigið fram og þakkað sjálfri sér fyrir að hafa átt þátt í þessari niðurstöðu! Þannig að þótt Lilja hafi ekki eflt Kvikmyndasjóð sem menningarráðherra er auðvitað frábært að hún vilji nú efla sjóðinn í framtíðinni. Kannski of lítið of seint - en batnandi fólki er best að lifa. 2. Lilja segist nú vilja setja peninga í Fjárfestingasjóð sjónvarpsefnis. Það tók fagið margra ára baráttu að fá þennan sjóð stofnaðan en til þessa dags hefur Lilja sem ráðherra málaflokksins ekki sett krónu í sjóðinn þrátt fyrir áköll frá fagfélögum kvikmyndafólks. En nú hefur Lilja semsagt snúið við blaðinu og við fögnum því. 3. Lilja segist nú vilja klára löggjöf um menningarframlag streymisveitna. Þetta mál hefur verið í vinnslu í ráðuneytinu en frumvarpið er ekki enn tilbúið. Hvers vegna Lilja kom þessu máli ekki í verk er óljóst en nægan tíma hefur hún haft til þess. Ýmis atriði fyrihugaðs frumvarps eru enn á huldu eins og hvort innlendir framleiðendur geti yfirleitt sótt í sjóðinn eða hvort hann verður eingöngu ætlaður erlendum streymisveitum. Ef þetta og önnur atriði eru í lagi fögnum við því að sjálfsögðu að Lilja vilji nú klára málið - og þótt fyrr hefði verið. 4. Lilja segist núna vilja að öll kvikmyndaverk geti fengið 35% endurgreiðslu. Þetta er alger viðsnúningur því þessi sama Lilja setti reglur sem útilokuðu flest íslensk kvikmyndaverk frá því að geta fengið 35% endurgreiðsluna. Hún vill núna breyta reglunum sem hún sjálf setti þvert gegn vilja kvikmyndabransans. Við fögnum að sjálfsögðu þessum sinnaskiptum. 5. Lilja segist núna vilja leggja niður þá reglu að “styrkir Kvikmyndasjóðs dragist frá stofni endurgreiðslunnar, líkt og tíðkast í öðrum ríkjum í Evrópu” svo vitnað sé í grein hennar. Þessu hefur kvikmyndabransinn barist fyrir í mörg ár - en talað fyrir daufum eyrum Lilju Alfreðsdóttur til þessa. Það er enn eitt gleðiefnið að Lilju hafi nú snúist hugur um þetta atriði sem er mjög mikilvægt flestum íslenskum kvikmyndaverkum. 6. Núna segist Lilja vilja að stuttmyndir falli undir endurgreiðslukerfið. Enn eitt málið sem Lilja ráðherra samþykkti ekki þrátt fyrir óskir bransans - en Lilja frambjóðandi hefur nú gert að baráttumáli sínu. Við fögnum að sjálfsögðu þessari breyttu afstöðu til málsins. Öll þessi baráttumál kvikmyndafagsins, sem Lilja hefur nú gert að sínum, eru mjög mikilvæg fyrir framgang og þróun íslenskrar kvikmyndagerðar. Þess vegna fagnar kvikmyndagerðarfólk þessum nýju viðhorfum Lilju - en í ljósi reynslunnar - tökum við þeim með fyrirvara. Höfundur er leikstjóri og framleiðandi.
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun