Innlendir framleiðendur stundi samkeppnishindranir Berghildur Erla Bernharðsdóttir skrifar 10. desember 2024 21:11 Ólafur Stephensen framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda segir að innlendir búvöruframleiðendur bjóði hátt í tollkvóta með landbúnaðarvörur til að hindra samkeppni við sjálfan sig. Vísir Innlendir framleiðendur stunda samkeppnishindranir með landbúnaðarvörur að mati Félags atvinnurekenda. Framleiðendur bjóði hæst í tollkvóta á búvörum til að halda uppi verði á eigin vörum. Dótturfélög sjái oftast um viðskiptin. Framkvæmdastjóri segir brýnt að stjórnvöld skerist í leikinn Matvælaráðuneytið tilkynnti í gær um úthlutun á tollfrjálsum landbúnaðarvörum en slík úthlutun fer fram nokkrum sinnum yfir árið. Í nær öllum tilvikum var umfram eftirspurn og því úthlutað með útboði. Tollkvótar eru s.s. heimildir til að flytja inn takmarkað magn af búvörum án tolla. Innlendir landbúnaðarframleiðendur fengu nú ríflega níutíu prósent af tollfrjálsu svínakjöti frá ESB sem er aðeins meira en síðustu ár. Innlendir framleiðendur fá nú ríflega 90 prósent af tollfrjálsu svínakjöti samkvæmt síðasta útboði samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda.Vísir/grafík Hlutdeild þeirra í nautakjöti er tæpur þriðjungur. Fjórir innlendir framleiðendur fengu samtals fjörutíu prósent af öllu tollfrjálsu kjöti í síðasta útboði. Fyrirtæki bjóða í tollkvótana og tilhneiging hefur verið að verðið á þeim leiti upp á við. Gjald vegna tollfrjálsu varanna hefur haft tilhneigingu til að leita upp á við samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda.Vísir/grafík Enginn ávinningur Ólafur Stephensen framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda telur að innlendir framleiðendur séu með þessu að stunda samkeppnishindranir. „Tollkvótar voru upphaflega ætlaðir til að lækka verð og efla samkeppni. Það hvernig þeim er úthlutað eða með uppboði þýðir að innlendum framleiðendum er í lófa lagið að bjóða hátt í kvótana til að ýta upp verðinu á innflutningnum. Þar með hindra þeir samkeppni við sjálfan sig. Það finnst okkur ekki í lagi. Þá fá neytendur engan ávinning af tollfrelsinu sem var meiningin í upphafi. Það er þróun sem stjórnmálamenn geta ekki látið viðgangast,“ segir Ólafur. Hann segir hægt að koma í veg fyrir þessa þróun með því að hafa ókeypis úthlutun á tollfrjálsum vörum. „Þar með væri þetta vandamál úr sögunni að innlendir framleiðendur spili á kerfið til að hindra samkeppni við sjálfan sig,“ segir hann. Tengd félög kaupi kvóta Ólafur segir að innlendur framleiðendurnir, fyrir utan Sláturfélag Suðurlands, bjóði í tollfrjálsu vörurnar gegnum tengd félög. „Afurðastöðvarnar virðast vera eitthvað feimnar við eigin innflutning. Ali og Matfugl gera það í gegnum systurfélag. Sama gerir Stjörnugrís. Aðalfundur Kaupfélags Skagfirðing samþykkti í fyrra að félagið og dótturfélag þess hætti að flytja inn búvörur. Esja Gæðafæði dótturfélag Kaupfélags Skagfirðinga hætti þá að bjóða í tollkvóta. Í staðinn dúkkaði upp félagið Háihólmi sem er að bæta drjúgan við sig í tollkvóta. Eigandi þess er innkaupastjóri Esju,“ segir Ólafur. Samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda fengu innlendir framleiðendur tæplega 40 prósent af öllu tollfrjálsu kjöti í síðasta útboði. Flestir í gegnum tengd félög.Vísir/grafík Fréttastofa hafði samband við Esju sem er í eigu Kaupfélags Skagfirðinga í dag til að spyrjast fyrir um hvort eigandi Háahólma væri starfandi þar og fékk það staðfest. Aðspurður um hvort hann hafi skýringar á þessari tilhneigingu hjá flestum innlendum framleiðendum svarar Ólafur: „Þú verður bara að tala við stjórnendur þessara fyrirtækja. Þú verður bara að hringja í kaupfélagsstjórann á Sauðárkróki og heyra hvað hann hefur að segja um málið.“ Samkeppnismál Verslun Landbúnaður Verðlag Mest lesið Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Shein ginni neytendur til skyndikaupa Viðskipti innlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Stefna að því að opna deiliþjónustu bílferða fljótlega Atvinnulíf Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma Viðskipti innlent Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Viðskipti innlent Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Viðskipti erlent Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Viðskipti innlent Vextir lækka hjá Íslandsbanka Viðskipti innlent ESB skammar Shein: Falskir afslættir og villandi upplýsingar Neytendur Fleiri fréttir Shein ginni neytendur til skyndikaupa Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Play tekur flugið til Agadir Halla nýr yfirlögfræðingur Emblu Medical Stöðva rekstur á Bakka í júlí og segja 80 manns upp störfum Heimar mega kaupa Grósku Tap útgerðarinnar vegna fjárfestinga í fiskeldi nemur milljörðum 4,5 milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Kastrup og Jón Mýrdal hafa skilið skiptum Ráðin forstöðumaður söludeildar TVG-Zimsen Ný forysta Félags kvenna í atvinnulífinu kjörin Alcoa fellur frá þriggja milljarða króna skaðabótakröfu Högnuðust ríkulega en draga samt saman seglin í heimabyggð Íslendingar vongóðir um að finna heitt vatn á Tenerife Sjá meira
Matvælaráðuneytið tilkynnti í gær um úthlutun á tollfrjálsum landbúnaðarvörum en slík úthlutun fer fram nokkrum sinnum yfir árið. Í nær öllum tilvikum var umfram eftirspurn og því úthlutað með útboði. Tollkvótar eru s.s. heimildir til að flytja inn takmarkað magn af búvörum án tolla. Innlendir landbúnaðarframleiðendur fengu nú ríflega níutíu prósent af tollfrjálsu svínakjöti frá ESB sem er aðeins meira en síðustu ár. Innlendir framleiðendur fá nú ríflega 90 prósent af tollfrjálsu svínakjöti samkvæmt síðasta útboði samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda.Vísir/grafík Hlutdeild þeirra í nautakjöti er tæpur þriðjungur. Fjórir innlendir framleiðendur fengu samtals fjörutíu prósent af öllu tollfrjálsu kjöti í síðasta útboði. Fyrirtæki bjóða í tollkvótana og tilhneiging hefur verið að verðið á þeim leiti upp á við. Gjald vegna tollfrjálsu varanna hefur haft tilhneigingu til að leita upp á við samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda.Vísir/grafík Enginn ávinningur Ólafur Stephensen framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda telur að innlendir framleiðendur séu með þessu að stunda samkeppnishindranir. „Tollkvótar voru upphaflega ætlaðir til að lækka verð og efla samkeppni. Það hvernig þeim er úthlutað eða með uppboði þýðir að innlendum framleiðendum er í lófa lagið að bjóða hátt í kvótana til að ýta upp verðinu á innflutningnum. Þar með hindra þeir samkeppni við sjálfan sig. Það finnst okkur ekki í lagi. Þá fá neytendur engan ávinning af tollfrelsinu sem var meiningin í upphafi. Það er þróun sem stjórnmálamenn geta ekki látið viðgangast,“ segir Ólafur. Hann segir hægt að koma í veg fyrir þessa þróun með því að hafa ókeypis úthlutun á tollfrjálsum vörum. „Þar með væri þetta vandamál úr sögunni að innlendir framleiðendur spili á kerfið til að hindra samkeppni við sjálfan sig,“ segir hann. Tengd félög kaupi kvóta Ólafur segir að innlendur framleiðendurnir, fyrir utan Sláturfélag Suðurlands, bjóði í tollfrjálsu vörurnar gegnum tengd félög. „Afurðastöðvarnar virðast vera eitthvað feimnar við eigin innflutning. Ali og Matfugl gera það í gegnum systurfélag. Sama gerir Stjörnugrís. Aðalfundur Kaupfélags Skagfirðing samþykkti í fyrra að félagið og dótturfélag þess hætti að flytja inn búvörur. Esja Gæðafæði dótturfélag Kaupfélags Skagfirðinga hætti þá að bjóða í tollkvóta. Í staðinn dúkkaði upp félagið Háihólmi sem er að bæta drjúgan við sig í tollkvóta. Eigandi þess er innkaupastjóri Esju,“ segir Ólafur. Samkvæmt samantekt Félags atvinnurekenda fengu innlendir framleiðendur tæplega 40 prósent af öllu tollfrjálsu kjöti í síðasta útboði. Flestir í gegnum tengd félög.Vísir/grafík Fréttastofa hafði samband við Esju sem er í eigu Kaupfélags Skagfirðinga í dag til að spyrjast fyrir um hvort eigandi Háahólma væri starfandi þar og fékk það staðfest. Aðspurður um hvort hann hafi skýringar á þessari tilhneigingu hjá flestum innlendum framleiðendum svarar Ólafur: „Þú verður bara að tala við stjórnendur þessara fyrirtækja. Þú verður bara að hringja í kaupfélagsstjórann á Sauðárkróki og heyra hvað hann hefur að segja um málið.“
Samkeppnismál Verslun Landbúnaður Verðlag Mest lesið Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Shein ginni neytendur til skyndikaupa Viðskipti innlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Stefna að því að opna deiliþjónustu bílferða fljótlega Atvinnulíf Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma Viðskipti innlent Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Viðskipti innlent Dómstóll ógilti tollahækkanir Trump Viðskipti erlent Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Viðskipti innlent Vextir lækka hjá Íslandsbanka Viðskipti innlent ESB skammar Shein: Falskir afslættir og villandi upplýsingar Neytendur Fleiri fréttir Shein ginni neytendur til skyndikaupa Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Play tekur flugið til Agadir Halla nýr yfirlögfræðingur Emblu Medical Stöðva rekstur á Bakka í júlí og segja 80 manns upp störfum Heimar mega kaupa Grósku Tap útgerðarinnar vegna fjárfestinga í fiskeldi nemur milljörðum 4,5 milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Kastrup og Jón Mýrdal hafa skilið skiptum Ráðin forstöðumaður söludeildar TVG-Zimsen Ný forysta Félags kvenna í atvinnulífinu kjörin Alcoa fellur frá þriggja milljarða króna skaðabótakröfu Högnuðust ríkulega en draga samt saman seglin í heimabyggð Íslendingar vongóðir um að finna heitt vatn á Tenerife Sjá meira