Getur hver sem er sinnt besta starfi í heimi? Sveinlaug Sigurðardóttir skrifar 6. febrúar 2025 12:31 Í dag er dagur leikskólans og því ber að fagna. Því miður þó í skugga verkfalla þetta árið. Ég er leikskólakennari og hef alltaf verið stolt af því. Undanfarin ár hef ég sinnt útinámi gegnum ævintýraferðir út í náttúruna og ég hef hiklaust talað um starfið mitt sem besta starf í heimi. En gæti kannski hver sem er sinnt starfinu mínu? Skiptir einhverju máli að ég er kennaramenntuð? Getur ekki bara hver sem er farið út að leika með börnum? Þarf það að vera fagmenntaður aðili? Vissulega geta margir hugsað um börn og sinnt þeim vel. Fullt af fólki hefur gott lag á börnum og nær vel til þeirra. Margir geta sýnt börnum umhyggju, hlegið með þeim og huggað, hjálpað þeim að klæða sig og gætt að öryggi þeirra. Ásamt mörgu fleiru góðu og gagnlegu. En hvað hefur kennari fram að færa umfram alla þessa mikilvægu þætti? Hvaða máli skiptir kennari í uppeldi og menntun barna? Felst það ekki helst í fagmennskunni? En hvað er fagmennska og skiptir hún máli? Fagmennska er áhugavert fyrirbrigði og hún verður ekki til á einni nóttu. Fagmennska verður til úr blöndu af mörgu og eitt af því mikilvægasta er sérfræðiþekking. Sérfræðiþekking kennara verður að miklu leyti til í gegnum langt og strangt háskólanám. Reynsla úr skólastarfi er líka mikilvæg í þróun fagmennskunnar, sérstaklega samhliða öðru fagfólki. Símenntun í fjölbreyttu formi er líka mikilvægur þáttur í þróun fagmennsku kennara, enda megum við ekki staðna þegar kemur að sérþekkingu okkar. Því eru ótal námskeið, málþing og ráðstefnur, fundir og fyrirlestrar ásamt íhugun og ígrundun einnig mikilvæg í þróun fagmennskunnar. En hvernig birtist fagmennska í daglegu starfi með börnum og af hverju skiptir hún máli? Í starfi útikennara birtist hún m.a. í því hvernig við bjóðum upp á örvandi námsumhverfi sem ýtir undir fjölbreytt nám og merkingarbæra reynslu. Hún birtist í því hvernig við sjáum námstækifæri í hversdagslegu umhverfinu. Hvernig drullupollurinn á leiðinni getur verið uppspretta fjölbreytts náms, hvernig við getum notað skuggana frá sólinni til að læra, hvernig nýfallinn snjór getur verið efniviður til sköpunar og þekkingarleitar, hvernig rigningin og rokið bjóða upp á fjölbreytta skynjun og nám í gegnum leik, hvernig dáinn fugl getur verið kveikjan að mikilvægu námsferli eða hvernig brotin grein getur verið besta leikfang í heimi með ótakmarkaða möguleika. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við sköpum rými og tíma fyrir nám í gegnum samfelldan leik úti í náttúrunni og styðjum við þekkingarleit barna gegnum hvatningu og opnar spurningar. Hvernig við gefum þeim næði til að rannsaka og læra gegnum eigin uppgötvanir, hvernig við leiðbeinum án þess að stýra þegar upp koma vangaveltur og hugmyndir. Fagmennskan birtist líka í samskiptunum, hvernig við tölum við börnin, hvaða nálgun við notum og hvernig við sýnum umhyggju, aga og festu. Hvernig við veitum þeim öryggi en um leið frelsi til að þroskast og læra gegnum leik og samskipti. Hún birtist í því hvernig við notum hvatningu og stuðning á þann hátt sem eflir sjálfstraust og styrkir sjálfsmyndina. Hún birtist í því hvernig við styðjum og eflum félagsþroska með því að skapa uppbyggilegar aðstæður fyrir leik og samskipti, gefum börnunum rými til að æfa sig þegar upp koma árekstrar en erum tilbúin að leiðbeina og miðla málum þegar þess þarf. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við eflum alhliða þroska gegnum aðferðarfræði leikskólastigsins – að læra gegnum leik. Hvernig við styrkjum hljóðkerfisvitundina og eflum málþroska gegnum samtöl, söng, vísur og leiki. Hvernig við eflum hreyfiþroska, styrk, seiglu og þrautseigju gegnum gönguferðir, hlaup, klifur og slökun úti í náttúrunni. Hvernig við styðjum við sköpunargáfuna og hugmyndaflugið gegnum listsköpun og uppgötvunarnám. Fagmennskan birtist líka í því hvernig við eflum tilfinningaþroska og samkennd sem hópur og hluti af heild. Hvernig við styðjum hvert annað, huggum og hvetjum. Hvernig við eflum tengslin við náttúruna, mennskuna og hvort annað. Í stuttu máli styður kennari við nám barna gegnum þær faglegu aðferðir sem hann býr yfir. Með fagmennsku sinni sér kennari námstækifæri í umhverfinu og aðstæðunum sem ekki allir aðrir sjá. Í því felst sérstaða fagmennskunnar. Ég veit að við kennarar búum yfir mikilvægri sérfræðiþekkingu sem nýtist börnum á hverjum degi og ég sjálf fæ að njóta minnar fagmennsku gegnum útinámið og starf mitt sem leikskólakennari. Ég vona hins vegar að mikilvægi fagmennsku og sérfræðiþekkingar kennara verði metin að verðleikum hjá viðsemjendum okkar og samfélaginu sem fyrst, áður en fleiri kennarar hverfa úr skólakerfinu. Því hvað er skóli án fagmennsku? Hvað er skóli án kennara? Er það ekki bara bygging? Höfundur er leikskólakennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024-25 Leikskólar Skóla- og menntamál Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag er dagur leikskólans og því ber að fagna. Því miður þó í skugga verkfalla þetta árið. Ég er leikskólakennari og hef alltaf verið stolt af því. Undanfarin ár hef ég sinnt útinámi gegnum ævintýraferðir út í náttúruna og ég hef hiklaust talað um starfið mitt sem besta starf í heimi. En gæti kannski hver sem er sinnt starfinu mínu? Skiptir einhverju máli að ég er kennaramenntuð? Getur ekki bara hver sem er farið út að leika með börnum? Þarf það að vera fagmenntaður aðili? Vissulega geta margir hugsað um börn og sinnt þeim vel. Fullt af fólki hefur gott lag á börnum og nær vel til þeirra. Margir geta sýnt börnum umhyggju, hlegið með þeim og huggað, hjálpað þeim að klæða sig og gætt að öryggi þeirra. Ásamt mörgu fleiru góðu og gagnlegu. En hvað hefur kennari fram að færa umfram alla þessa mikilvægu þætti? Hvaða máli skiptir kennari í uppeldi og menntun barna? Felst það ekki helst í fagmennskunni? En hvað er fagmennska og skiptir hún máli? Fagmennska er áhugavert fyrirbrigði og hún verður ekki til á einni nóttu. Fagmennska verður til úr blöndu af mörgu og eitt af því mikilvægasta er sérfræðiþekking. Sérfræðiþekking kennara verður að miklu leyti til í gegnum langt og strangt háskólanám. Reynsla úr skólastarfi er líka mikilvæg í þróun fagmennskunnar, sérstaklega samhliða öðru fagfólki. Símenntun í fjölbreyttu formi er líka mikilvægur þáttur í þróun fagmennsku kennara, enda megum við ekki staðna þegar kemur að sérþekkingu okkar. Því eru ótal námskeið, málþing og ráðstefnur, fundir og fyrirlestrar ásamt íhugun og ígrundun einnig mikilvæg í þróun fagmennskunnar. En hvernig birtist fagmennska í daglegu starfi með börnum og af hverju skiptir hún máli? Í starfi útikennara birtist hún m.a. í því hvernig við bjóðum upp á örvandi námsumhverfi sem ýtir undir fjölbreytt nám og merkingarbæra reynslu. Hún birtist í því hvernig við sjáum námstækifæri í hversdagslegu umhverfinu. Hvernig drullupollurinn á leiðinni getur verið uppspretta fjölbreytts náms, hvernig við getum notað skuggana frá sólinni til að læra, hvernig nýfallinn snjór getur verið efniviður til sköpunar og þekkingarleitar, hvernig rigningin og rokið bjóða upp á fjölbreytta skynjun og nám í gegnum leik, hvernig dáinn fugl getur verið kveikjan að mikilvægu námsferli eða hvernig brotin grein getur verið besta leikfang í heimi með ótakmarkaða möguleika. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við sköpum rými og tíma fyrir nám í gegnum samfelldan leik úti í náttúrunni og styðjum við þekkingarleit barna gegnum hvatningu og opnar spurningar. Hvernig við gefum þeim næði til að rannsaka og læra gegnum eigin uppgötvanir, hvernig við leiðbeinum án þess að stýra þegar upp koma vangaveltur og hugmyndir. Fagmennskan birtist líka í samskiptunum, hvernig við tölum við börnin, hvaða nálgun við notum og hvernig við sýnum umhyggju, aga og festu. Hvernig við veitum þeim öryggi en um leið frelsi til að þroskast og læra gegnum leik og samskipti. Hún birtist í því hvernig við notum hvatningu og stuðning á þann hátt sem eflir sjálfstraust og styrkir sjálfsmyndina. Hún birtist í því hvernig við styðjum og eflum félagsþroska með því að skapa uppbyggilegar aðstæður fyrir leik og samskipti, gefum börnunum rými til að æfa sig þegar upp koma árekstrar en erum tilbúin að leiðbeina og miðla málum þegar þess þarf. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við eflum alhliða þroska gegnum aðferðarfræði leikskólastigsins – að læra gegnum leik. Hvernig við styrkjum hljóðkerfisvitundina og eflum málþroska gegnum samtöl, söng, vísur og leiki. Hvernig við eflum hreyfiþroska, styrk, seiglu og þrautseigju gegnum gönguferðir, hlaup, klifur og slökun úti í náttúrunni. Hvernig við styðjum við sköpunargáfuna og hugmyndaflugið gegnum listsköpun og uppgötvunarnám. Fagmennskan birtist líka í því hvernig við eflum tilfinningaþroska og samkennd sem hópur og hluti af heild. Hvernig við styðjum hvert annað, huggum og hvetjum. Hvernig við eflum tengslin við náttúruna, mennskuna og hvort annað. Í stuttu máli styður kennari við nám barna gegnum þær faglegu aðferðir sem hann býr yfir. Með fagmennsku sinni sér kennari námstækifæri í umhverfinu og aðstæðunum sem ekki allir aðrir sjá. Í því felst sérstaða fagmennskunnar. Ég veit að við kennarar búum yfir mikilvægri sérfræðiþekkingu sem nýtist börnum á hverjum degi og ég sjálf fæ að njóta minnar fagmennsku gegnum útinámið og starf mitt sem leikskólakennari. Ég vona hins vegar að mikilvægi fagmennsku og sérfræðiþekkingar kennara verði metin að verðleikum hjá viðsemjendum okkar og samfélaginu sem fyrst, áður en fleiri kennarar hverfa úr skólakerfinu. Því hvað er skóli án fagmennsku? Hvað er skóli án kennara? Er það ekki bara bygging? Höfundur er leikskólakennari.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun