Velferð framar verðstöðugleika: Hvers vegna lífskjör ættu að vera aðalatriðið Eggert Sigurbergsson skrifar 14. febrúar 2025 14:03 Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kjaramál Mest lesið Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Nýbygging þýðir ekki gallalaus eign Annþór Kristján Karlsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Sjá meira
Í umræðunni um efnahagsmál er oft lögð áhersla á verðstöðugleika sem mikilvægasta markmiðið. Verðstöðugleiki, þ.e. að halda verðbólgu í skefjum, er vissulega mikilvægur fyrir heilbrigðan efnahag. En er hann mikilvægari en velferð þjóðarinnar? Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hefur ítrekað bent á að of mikil áhersla á verðstöðugleika geti leitt til þess að horft sé fram hjá öðrum mikilvægari þáttum, eins og atvinnu, hagvexti og félagslegum jöfnuði. Hann hefur bent á að velferð þjóðarinnar, þ.e. að bæta lífskjör og draga úr ójöfnuði, ætti að vera meginmarkmið efnahagsstjórnar. Hvers vegna skiptir velferð meira máli? Lífskjör: Velferð snýst um að bæta lífskjör fólks. Það felur í sér að hafa aðgang að góðri menntun, heilbrigðisþjónustu, húsnæði og öðrum nauðsynjum. Það felur einnig í sér að hafa tækifæri til að vinna og taka þátt í samfélaginu. Félagslegur jöfnuður: Velferð snýst einnig um að draga úr ójöfnuði í samfélaginu. Það felur í sér að tryggja að allir hafi jöfn tækifæri, óháð bakgrunni þeirra. Hagvöxtur: Þegar velferð er í fyrirrúmi getur það einnig stuðlað að hagvexti. Fólk sem hefur góð lífskjör er líklegra til að vera afkastamikið og taka þátt í efnahagslífinu. Hvað með verðstöðugleika? Verðstöðugleiki er vissulega mikilvægur. Há verðbólga getur rýrt kaupmátt fólks og gert það erfiðara fyrir fyrirtæki að skipuleggja starfsemi sína. En það þýðir ekki að verðstöðugleiki ætti að vera eini mælikvarðinn á árangur efnahagsstjórnar. Niðurstaða Það er mikilvægt að muna að efnahagsstjórn á að þjóna fólkinu, ekki öfugt. Velferð þjóðarinnar á að vera aðalatriðið. Verðstöðugleiki er mikilvægur, en hann ætti ekki að vera á kostnað annarra mikilvægra þátta, eins og atvinnu, hagvaxtar og félagslegs jöfnuðar. Við þurfum að horfa á heildarmyndina og setja velferð fólks í fyrsta sæti. Það er ekki bara rétt, heldur er það líka besta leiðin til að tryggja langtíma velgengni og hamingju samfélagsins. Höfundur lærði Viðskipta- og sjávarútvegsfræði við Háskólann á Akureyri.
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar