Skipta ekki öll börn jafn miklu máli? Greiðslur Reykjavíkurborgar fyrir nám barna utan sveitarfélags Hrönn Stefánsdóttir skrifar 2. apríl 2025 19:30 Fyrir helgi bárust þær fréttir að Reykjavíkurborg hyggist stofna fjarkennsluúrræði fyrir börn úr Reykjavík sem ekki geta stundað nám í hefðbundnum skóla vegna veikinda, félagslegra vandamála eða vímuefnaneyslu. Á sama tíma ætlar Reykjavíkurborg að stöðva greiðslur fyrir börn sem sækja skóla utan sveitarfélags. Börn sem eru í skóla utan sveitarfélags eru til dæmis börn sem vegna veikinda eða skertrar starfsgetu eiga ekki þess kost að stunda nám við sinn hverfisskóla. Engin viðunandi úrræði eru til fyrir börn á miðstigi eða yngsta stigi í Reykjavík sem ekki geta sótt sinn skóla. En nemendur á unglingastigi eru svo heppnir að geta skráð sig í skóla utan sveitarfélags eins og Ásgarðsskóla. Ásgarðsskóli er skóli án staðsetningar og börnin stunda námið sitt í fjarnámi. Ásgarðsskóli er formlegur skóli og börn mæta í skólann að morgni og eru fullan skóladag ef þau hafa heilsu til og eru í mynd allan tímann þannig að sannanlega mæta þau í skólann. Þar eiga þau sína vini og félagslíf. Hugað er vel að líðan allra og ef vandamál koma upp er tekið á þeim strax. Skólinn starfar eftir aðalnámskrá og er með skýra stefnu. Kennarar þar eru faglegir og með full réttindi og kennsluhættir mjög árangursríkir. Miklar kröfur eru gerðar til barnanna sem þurfa að stunda nám sitt af krafti og skila verkefnum á hverjum degi sem kennarar fara yfir. Byggt er á símati og er það því mjög gagnsætt fyrir börn og foreldra ef barnið sinni námi sínu ekki af fullum krafti og er tekið á málum strax en ekki á foreldrafundi einu sinni eða tvisvar á vetri. Í þessum skóla eru allskonar börn, mörg börn sem eru bráðger eða vegna búsetu geta ekki sótt skóla í hverfinu sínu t.d. vegna búsetu í dreifbýli eða tímabundið erlendis. Mörg börn úr Reykjavík eru svo heppin að geta sótt skóla í Ásgarðsskóla. Sum þeirra eru langveik og geta ekki sótt skólann sinn. Mörg þeirra hafa gengið í gegnum miklar hörmungar á sinni skólagöngu þar sem þörfum þeirra hefur ekki verið mætt og þau hafa ekki fengið viðunandi skilning og námið aðlagað að þeirra þörfum. Þarna eru þau komin í öruggt skjól með börnum sem hafa mikinn metnað í námi og með kennurum sem eru tilbúnir að hjálpa öllum að ná nýta hæfileika sína til fulls. Ef þeim væri kippt út úr skólanum sínum, frá vinum sínum og kennurunum sem þau treysta gæti það haft afdrifaríkar afleiðingar fyrir þeirra heilsu og framtíðarnám. Við hljótum öll að óska þess að börn sem eru veik, sérstaklega á þessum tímum þegar til dæmis Long Covid hefur valdið mörgum börnum varanlegum heilsubresti, að þessi börn fái besta hugsanlega nám sem er í boði ekki eitthvað úrræði sem væri sett upp í flýti til að spara borginni peninga. Menntun barnanna á að vera það sem ræður förinni í ákvörðun Reykjavíkurborgar í þessu máli og svona ákvarðanir þarf að taka á faglegan hátt, að vandlega hugsuðu máli. Réttur barna til viðeigandi menntunar Samkvæmt íslenskum lögum og alþjóðasamningum, þar á meðal Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, eiga börn rétt á menntun sem mætir þeirra þörfum. Fyrir mörg börn er almennur grunnskóli ekki raunhæfur kostur, og Ásgarðsskóli veitir þeim aðstöðu þar sem þau geta blómstrað. Að draga úr fjármögnun gæti þvingað börn til að stunda nám í skólakerfi sem er þeim ekki aðgengilegt, sem er brot á réttindum þeirra. Ásgarðsskóli býður upp á kennsluaðferðir, sérhæft starfsfólk og stuðning sem almennir grunnskólar geta oft ekki veitt. Þar starfa sérfræðingar í menntamálum sem tryggja að börnin fái kennslu og menntun við hæfi. Að hætta að greiða fyrir skólavist í Ásgarðsskóla myndi þýða að sum börn fengju ekki þá þjónustu sem þau þurfa þó þau hafi fulla námsgetu sem myndi valda því að þau myndu dragast aftur úr jafnöldrum og því jafnvel missa möguleikann til náms í framtíðinni. Það gæti valdið því að í stað þess að þau yrði virkir þjóðfélagsþegnar myndu þau ekki ná að fóta sig í framtíðinni. Það er staðreynd að því meiri menntun sem einstaklingur með skerta starfsorku hefur því líklegra er að hann geti fengið starf við hæfi þar sem hægt er að aðlaga vinnuaðstæður að þörfum hans. Fjárfesting í menntun barna með sérstakar stuðningsþarfir er langtímahugsun sem skilar sér í meira sjálfstæði, auknum lífsgæðum og minni þörf fyrir önnur stuðningsúrræði í framtíðinni. Erfið aðstaða fyrir fjölskyldur Fjölskyldur veikra barna eða barna með sérstakar stuðningsþarfir hafa oft takmarkaða valkosti í skólakerfinu. Ef Reykjavíkurborg hættir að greiða fyrir skólavist í Ásgarðsskóla, gæti það sett foreldra í erfiða stöðu þar sem þeir þurfa annað hvort að greiða háar upphæðir sjálfir eða senda börnin í skóla sem getur ekki veitt þeim viðeigandi menntun. Þetta eykur álag á fjölskyldur sem þegar þurfa að kljást við margvíslegar áskoranir. Kostnaður við aðlögun annarra skóla Ef börn sem þurfa sérstaka aðlögun í skólastarfi eru neydd til að vera í almennum grunnskólum, myndi það skapa aukinn kostnað fyrir borgina við að veita þeim viðeigandi aðlögun. Það gæti krafist ráðningar á fleiri sérkennurum, uppbyggingu nýrra úrræða, breytinga á húsnæði til dæmis til að skapa hvíldaraðstöðu og endurskipulagningar á núverandi skólakerfi. Í mörgum tilfellum er mun hagkvæmara að styðja sérhæfða skóla eins og Ásgarðsskóla, frekar en að reyna að aðlaga grunnskóla sem eru ekki hannaðir fyrir þessi börn. Niðurstaða Að hætta að greiða fyrir skólavist nemenda í Ásgarðsskóla myndi hafa alvarlegar afleiðingar fyrir börn með sérstakar stuðningsþarfir, fjölskyldur þeirra og skólakerfið í heild sinni. Það myndi ganga gegn réttindum barna til viðeigandi menntunar, takmarka aðgengi að sérhæfðri þjónustu og valkosti fyrir foreldra, auk þess að leiða til aukins kostnaðar í almennu skólakerfi. Reykjavíkurborg ætti að viðhalda stuðningi við þessa nemendur og tryggja að allir hafi jöfn tækifæri til náms þörfum. Höfundur er kennari, uppeldis- og menntunarfræðingur, formaðu atvinnu- og menntamálahóps ÖBÍ og foreldri barns í Ásgarðsskóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Skóla- og menntamál Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
Fyrir helgi bárust þær fréttir að Reykjavíkurborg hyggist stofna fjarkennsluúrræði fyrir börn úr Reykjavík sem ekki geta stundað nám í hefðbundnum skóla vegna veikinda, félagslegra vandamála eða vímuefnaneyslu. Á sama tíma ætlar Reykjavíkurborg að stöðva greiðslur fyrir börn sem sækja skóla utan sveitarfélags. Börn sem eru í skóla utan sveitarfélags eru til dæmis börn sem vegna veikinda eða skertrar starfsgetu eiga ekki þess kost að stunda nám við sinn hverfisskóla. Engin viðunandi úrræði eru til fyrir börn á miðstigi eða yngsta stigi í Reykjavík sem ekki geta sótt sinn skóla. En nemendur á unglingastigi eru svo heppnir að geta skráð sig í skóla utan sveitarfélags eins og Ásgarðsskóla. Ásgarðsskóli er skóli án staðsetningar og börnin stunda námið sitt í fjarnámi. Ásgarðsskóli er formlegur skóli og börn mæta í skólann að morgni og eru fullan skóladag ef þau hafa heilsu til og eru í mynd allan tímann þannig að sannanlega mæta þau í skólann. Þar eiga þau sína vini og félagslíf. Hugað er vel að líðan allra og ef vandamál koma upp er tekið á þeim strax. Skólinn starfar eftir aðalnámskrá og er með skýra stefnu. Kennarar þar eru faglegir og með full réttindi og kennsluhættir mjög árangursríkir. Miklar kröfur eru gerðar til barnanna sem þurfa að stunda nám sitt af krafti og skila verkefnum á hverjum degi sem kennarar fara yfir. Byggt er á símati og er það því mjög gagnsætt fyrir börn og foreldra ef barnið sinni námi sínu ekki af fullum krafti og er tekið á málum strax en ekki á foreldrafundi einu sinni eða tvisvar á vetri. Í þessum skóla eru allskonar börn, mörg börn sem eru bráðger eða vegna búsetu geta ekki sótt skóla í hverfinu sínu t.d. vegna búsetu í dreifbýli eða tímabundið erlendis. Mörg börn úr Reykjavík eru svo heppin að geta sótt skóla í Ásgarðsskóla. Sum þeirra eru langveik og geta ekki sótt skólann sinn. Mörg þeirra hafa gengið í gegnum miklar hörmungar á sinni skólagöngu þar sem þörfum þeirra hefur ekki verið mætt og þau hafa ekki fengið viðunandi skilning og námið aðlagað að þeirra þörfum. Þarna eru þau komin í öruggt skjól með börnum sem hafa mikinn metnað í námi og með kennurum sem eru tilbúnir að hjálpa öllum að ná nýta hæfileika sína til fulls. Ef þeim væri kippt út úr skólanum sínum, frá vinum sínum og kennurunum sem þau treysta gæti það haft afdrifaríkar afleiðingar fyrir þeirra heilsu og framtíðarnám. Við hljótum öll að óska þess að börn sem eru veik, sérstaklega á þessum tímum þegar til dæmis Long Covid hefur valdið mörgum börnum varanlegum heilsubresti, að þessi börn fái besta hugsanlega nám sem er í boði ekki eitthvað úrræði sem væri sett upp í flýti til að spara borginni peninga. Menntun barnanna á að vera það sem ræður förinni í ákvörðun Reykjavíkurborgar í þessu máli og svona ákvarðanir þarf að taka á faglegan hátt, að vandlega hugsuðu máli. Réttur barna til viðeigandi menntunar Samkvæmt íslenskum lögum og alþjóðasamningum, þar á meðal Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, eiga börn rétt á menntun sem mætir þeirra þörfum. Fyrir mörg börn er almennur grunnskóli ekki raunhæfur kostur, og Ásgarðsskóli veitir þeim aðstöðu þar sem þau geta blómstrað. Að draga úr fjármögnun gæti þvingað börn til að stunda nám í skólakerfi sem er þeim ekki aðgengilegt, sem er brot á réttindum þeirra. Ásgarðsskóli býður upp á kennsluaðferðir, sérhæft starfsfólk og stuðning sem almennir grunnskólar geta oft ekki veitt. Þar starfa sérfræðingar í menntamálum sem tryggja að börnin fái kennslu og menntun við hæfi. Að hætta að greiða fyrir skólavist í Ásgarðsskóla myndi þýða að sum börn fengju ekki þá þjónustu sem þau þurfa þó þau hafi fulla námsgetu sem myndi valda því að þau myndu dragast aftur úr jafnöldrum og því jafnvel missa möguleikann til náms í framtíðinni. Það gæti valdið því að í stað þess að þau yrði virkir þjóðfélagsþegnar myndu þau ekki ná að fóta sig í framtíðinni. Það er staðreynd að því meiri menntun sem einstaklingur með skerta starfsorku hefur því líklegra er að hann geti fengið starf við hæfi þar sem hægt er að aðlaga vinnuaðstæður að þörfum hans. Fjárfesting í menntun barna með sérstakar stuðningsþarfir er langtímahugsun sem skilar sér í meira sjálfstæði, auknum lífsgæðum og minni þörf fyrir önnur stuðningsúrræði í framtíðinni. Erfið aðstaða fyrir fjölskyldur Fjölskyldur veikra barna eða barna með sérstakar stuðningsþarfir hafa oft takmarkaða valkosti í skólakerfinu. Ef Reykjavíkurborg hættir að greiða fyrir skólavist í Ásgarðsskóla, gæti það sett foreldra í erfiða stöðu þar sem þeir þurfa annað hvort að greiða háar upphæðir sjálfir eða senda börnin í skóla sem getur ekki veitt þeim viðeigandi menntun. Þetta eykur álag á fjölskyldur sem þegar þurfa að kljást við margvíslegar áskoranir. Kostnaður við aðlögun annarra skóla Ef börn sem þurfa sérstaka aðlögun í skólastarfi eru neydd til að vera í almennum grunnskólum, myndi það skapa aukinn kostnað fyrir borgina við að veita þeim viðeigandi aðlögun. Það gæti krafist ráðningar á fleiri sérkennurum, uppbyggingu nýrra úrræða, breytinga á húsnæði til dæmis til að skapa hvíldaraðstöðu og endurskipulagningar á núverandi skólakerfi. Í mörgum tilfellum er mun hagkvæmara að styðja sérhæfða skóla eins og Ásgarðsskóla, frekar en að reyna að aðlaga grunnskóla sem eru ekki hannaðir fyrir þessi börn. Niðurstaða Að hætta að greiða fyrir skólavist nemenda í Ásgarðsskóla myndi hafa alvarlegar afleiðingar fyrir börn með sérstakar stuðningsþarfir, fjölskyldur þeirra og skólakerfið í heild sinni. Það myndi ganga gegn réttindum barna til viðeigandi menntunar, takmarka aðgengi að sérhæfðri þjónustu og valkosti fyrir foreldra, auk þess að leiða til aukins kostnaðar í almennu skólakerfi. Reykjavíkurborg ætti að viðhalda stuðningi við þessa nemendur og tryggja að allir hafi jöfn tækifæri til náms þörfum. Höfundur er kennari, uppeldis- og menntunarfræðingur, formaðu atvinnu- og menntamálahóps ÖBÍ og foreldri barns í Ásgarðsskóla.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun