Ungt fólk notar frekar samfélagsmiðla en hefðbundna fréttamiðla Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 9. júlí 2025 08:45 Ný skýrsla frá Fjölmiðlanefnd varpar ljósi á breytingar í fréttaneyslu landans. Getty Flestir á aldrinum 18 til 29 ára nota samfélagsmiðla frekar en hefðbundna fréttamiðla, netmiðla og sjónvarp, til að nálgast fréttir. Þrátt fyrir þetta segjast aðeins um sjö prósent þátttakenda í nýrri könnun á vegum Fjölmiðlanefndar bera mikið traust til samfélagsmiðla. Í nýrri skýrslu Fjölmiðlanefndar sem ber yfirskriftina Fjölmiðlar og traust kemur fram að aðeins um þriðjungur þjóðarinnar beri mikið traust til fjölmiðla. alls urðu 71 prósent vör við falsfréttir á netinu á síðustu tólf mánuðum og jókst hlutfallið um 12,3 samanborið við 2022. Á smaa tíma hækkaði hlutfall þeirra sem brugðust við falsfréttum eða röngum upplýsingum á netinu með því að kanna aðrar heimildir, slá upp efni þeirra í leitarvél og fleira. Fjölmiðlanefnd Yngsti hópur svarenda sagðist nota fréttamiðla á netinu til að nálgast fréttir minnst allra aldurshópa. Aðeins 74,5 prósent þeirra kváðust hafa notað slíkan miðil síðast deginum fyrir könnun. Hlutfall hinna aldurshópanna sem nálguðust fréttir á slíkum miðlum deginum fyrir könnun var hins vegar að meðaltali 91,8 prósent. Líkt og fyrr segir sögðust rúmlega tveir þriðju þátttakenda, 75,8 prósent, hafa rekist á upplýsingar á netinu síðastliðna tólf mánuði sem þeir voru ekki vissir um að væru sannar. Fjórðungur sagðist jafnframt hafa myndað sér ranga skoðun á opinberri persónu, stjórnmálamanni eða frægri manneskju, vegna villandi upplýsinga um hana á ýmsum miðlun sem er hækkun frá árinu 2022. Hlutfall þeirra sem bera saman heimildir hækkar Aftur á móti hækkar hlutfall þeirra sem bregðast við falsfréttum og röngum upplýsingum með því að kanna efni fréttanna á öðrum miðlum. Tæpur helmingur kannaði aðrar heimildir sem hann treysti og tæpur þriðjungur sló efni fréttarinnar inn í leitarvél til að kanna hvort hún væri sönn. Fjölmiðlanefnd Rúmur fjórðungur skoðaði aðrar fréttir sem birtar höfðu verið á vefmiðlinum en 16,7 prósent lokuðu á vefsíðuna eða þann sem sendi fréttina og deildi henni. Alls könnuðu 11,8% vefslóð/URL, https eða IP-tölu viðkomandi vefmiðils, 9,5% könnuðu upplýsingar um eigendur/ritstjórn vefmiðilsins, 9,2% leituðu ráða hjá öðrum og 7,9% könnuðu hvort fréttin væri sönn með aðstoð staðreyndarvaktar. Þá var fjórðungur (25,6%) sem gerði ekkert en það er töluverð fækkun frá árinu 2022 þegar 43,2% kváðust ekki hafa gert neitt. „Aukinn fjöldi falsfrétta er vissulega áhyggjuefni en jákvætt er að fleiri bregðast nú við þegar þeir verða varir við slíkt en áður,“ segir í tilkynningu Fjölmiðlanefndar. Fjölmiðlanefnd Yfir helmingur þátttakenda sagðist vera annað hvort nokkuð eða mjög sammála því að miðlar Ríkisútvarpsins og miðlar Sýnar, þar undir Vísir, sjónvarpsfréttir Sýnar og Bylgjan, væru óháðir pólitískum, efnhagslegum eða öðrum sérhagsmunum þegar þeir fjalla um samfélagið og umheiminn. Töluverður munur er á milli hægri- og vinstrisinnaðra þátttakenda. Vinstrisinnaðir eru líklegri til að telja miðla Ríkisútvarpsins og Heimildarinnar óháða í sinni umfjöllun en hægrisinnaðir miðla Árvakurs, Morgunblaðið og mbl.is, og Viðskiptablaðsins óháða í sinni umfjöllun. Rúm 70 prósent ánægð með lýðræðið Þátttakendur voru spurðir hversu sammála þeir væru fullyrðingunni „verið er að grafa undan norrænum og kristnum gildum með því að beina hingað vísvitandi straumi flóttamanna frá Miðausturlöndum“. Alls voru 39,7% þátttakenda annað hvort að hluta til eða mjög sammála fullyrðingunni en hlutfallið hefur hækkað um 16,3% frá árinu 2022 þegar aðeins 23,4% tóku sömu afstöðu. Fjölmiðlanefnd Skýr munur er á afstöðu hægri- og vinstrisinnaðra til fullyrðingarinnar en 69,2% hægrisinnaðra sögðust vera annað hvort að hluta til eða mjög sammála fullyrðingunni en tæplega sjöfalt færri, eða 10%, vinstrisinnaðra tóku sömu afstöðu. Þá voru þrír af hverjum fjórum (75,3%) vinstrimönnum alls ekki sammála fullyrðingunni en aðeins 14,9% hægrimanna. Alls sögðust 71,2% fremur ánægð eða mjög ánægð með hvernig lýðræðið virkar á Íslandi. Mikil fjölgun var á milli ára á meðal þeirra sem sögðust mjög ánægð en hlutfallið var 42% samanborið við einungis 11,4% árið 2022. Skoðanakannanir Fjölmiðlar Samfélagsmiðlar Mest lesið Möguleg slit á fríverslunarsamningi við Ísrael tekin fyrir Innlent Aðsetur ríkisstjórnarinnar logar eftir árásir næturinnar Erlent Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Innlent Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Erlent Labubu bangsar ekki lengur velkomnir í Ísaksskóla Innlent Bandaríkjamenn handtóku yfir þrjú hundruð Suður-Kóreumenn Erlent Vilja skylda samskiptaforrit til að skanna einkaskilaboð fólks Erlent Þyrlan kölluð út á mesta forgangi Innlent Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund Innlent „Markmiðið er að innlima Úkraínu í áhrifasvæði Rússlands“ Erlent Fleiri fréttir Hringveginum lokað vegna umferðarslyss Þyrlan kölluð út á mesta forgangi Jákvæð gagnvart nýrri atvinnustefnu Frábær og vel heppnuð Ljósanótt Möguleg slit á fríverslunarsamningi við Ísrael tekin fyrir Skoða að rifta fríverslunarsamningi við Ísrael Labubu bangsar ekki lengur velkomnir í Ísaksskóla Fangageymslur fullar eftir erilsama nótt Aðgerðir vegna Gasa, málfrelsi á Íslandi og ný atvinnustefna Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund „Vona bara að hún grípi til raunverulegra aðgerða sem bíta“ Korn ræktað á um fjögur þúsund hekturum Veltir fyrir sér hvort íslensk íþróttafélög verði af milljörðum Handtekinn undir áhrifum með tvö börn í bílnum Fjölmenn mótmæli og skortur á íslenskukunnáttu þrátt fyrir doktorsnám Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Gullkistan opnuð á Vestfjörðum Sóttu slasaðan ökumann við Surtshelli Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Tæpir sextíu þúsund fermetrar í eigu ríkisins standa tómir Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Tvöföldun erlendra fanga á fimm árum: „Þetta er auðvitað gríðarlega hátt hlutfall“ Nöfn myrtra barna verða lesin upp í sjö klukkustundir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Sjá meira
Í nýrri skýrslu Fjölmiðlanefndar sem ber yfirskriftina Fjölmiðlar og traust kemur fram að aðeins um þriðjungur þjóðarinnar beri mikið traust til fjölmiðla. alls urðu 71 prósent vör við falsfréttir á netinu á síðustu tólf mánuðum og jókst hlutfallið um 12,3 samanborið við 2022. Á smaa tíma hækkaði hlutfall þeirra sem brugðust við falsfréttum eða röngum upplýsingum á netinu með því að kanna aðrar heimildir, slá upp efni þeirra í leitarvél og fleira. Fjölmiðlanefnd Yngsti hópur svarenda sagðist nota fréttamiðla á netinu til að nálgast fréttir minnst allra aldurshópa. Aðeins 74,5 prósent þeirra kváðust hafa notað slíkan miðil síðast deginum fyrir könnun. Hlutfall hinna aldurshópanna sem nálguðust fréttir á slíkum miðlum deginum fyrir könnun var hins vegar að meðaltali 91,8 prósent. Líkt og fyrr segir sögðust rúmlega tveir þriðju þátttakenda, 75,8 prósent, hafa rekist á upplýsingar á netinu síðastliðna tólf mánuði sem þeir voru ekki vissir um að væru sannar. Fjórðungur sagðist jafnframt hafa myndað sér ranga skoðun á opinberri persónu, stjórnmálamanni eða frægri manneskju, vegna villandi upplýsinga um hana á ýmsum miðlun sem er hækkun frá árinu 2022. Hlutfall þeirra sem bera saman heimildir hækkar Aftur á móti hækkar hlutfall þeirra sem bregðast við falsfréttum og röngum upplýsingum með því að kanna efni fréttanna á öðrum miðlum. Tæpur helmingur kannaði aðrar heimildir sem hann treysti og tæpur þriðjungur sló efni fréttarinnar inn í leitarvél til að kanna hvort hún væri sönn. Fjölmiðlanefnd Rúmur fjórðungur skoðaði aðrar fréttir sem birtar höfðu verið á vefmiðlinum en 16,7 prósent lokuðu á vefsíðuna eða þann sem sendi fréttina og deildi henni. Alls könnuðu 11,8% vefslóð/URL, https eða IP-tölu viðkomandi vefmiðils, 9,5% könnuðu upplýsingar um eigendur/ritstjórn vefmiðilsins, 9,2% leituðu ráða hjá öðrum og 7,9% könnuðu hvort fréttin væri sönn með aðstoð staðreyndarvaktar. Þá var fjórðungur (25,6%) sem gerði ekkert en það er töluverð fækkun frá árinu 2022 þegar 43,2% kváðust ekki hafa gert neitt. „Aukinn fjöldi falsfrétta er vissulega áhyggjuefni en jákvætt er að fleiri bregðast nú við þegar þeir verða varir við slíkt en áður,“ segir í tilkynningu Fjölmiðlanefndar. Fjölmiðlanefnd Yfir helmingur þátttakenda sagðist vera annað hvort nokkuð eða mjög sammála því að miðlar Ríkisútvarpsins og miðlar Sýnar, þar undir Vísir, sjónvarpsfréttir Sýnar og Bylgjan, væru óháðir pólitískum, efnhagslegum eða öðrum sérhagsmunum þegar þeir fjalla um samfélagið og umheiminn. Töluverður munur er á milli hægri- og vinstrisinnaðra þátttakenda. Vinstrisinnaðir eru líklegri til að telja miðla Ríkisútvarpsins og Heimildarinnar óháða í sinni umfjöllun en hægrisinnaðir miðla Árvakurs, Morgunblaðið og mbl.is, og Viðskiptablaðsins óháða í sinni umfjöllun. Rúm 70 prósent ánægð með lýðræðið Þátttakendur voru spurðir hversu sammála þeir væru fullyrðingunni „verið er að grafa undan norrænum og kristnum gildum með því að beina hingað vísvitandi straumi flóttamanna frá Miðausturlöndum“. Alls voru 39,7% þátttakenda annað hvort að hluta til eða mjög sammála fullyrðingunni en hlutfallið hefur hækkað um 16,3% frá árinu 2022 þegar aðeins 23,4% tóku sömu afstöðu. Fjölmiðlanefnd Skýr munur er á afstöðu hægri- og vinstrisinnaðra til fullyrðingarinnar en 69,2% hægrisinnaðra sögðust vera annað hvort að hluta til eða mjög sammála fullyrðingunni en tæplega sjöfalt færri, eða 10%, vinstrisinnaðra tóku sömu afstöðu. Þá voru þrír af hverjum fjórum (75,3%) vinstrimönnum alls ekki sammála fullyrðingunni en aðeins 14,9% hægrimanna. Alls sögðust 71,2% fremur ánægð eða mjög ánægð með hvernig lýðræðið virkar á Íslandi. Mikil fjölgun var á milli ára á meðal þeirra sem sögðust mjög ánægð en hlutfallið var 42% samanborið við einungis 11,4% árið 2022.
Skoðanakannanir Fjölmiðlar Samfélagsmiðlar Mest lesið Möguleg slit á fríverslunarsamningi við Ísrael tekin fyrir Innlent Aðsetur ríkisstjórnarinnar logar eftir árásir næturinnar Erlent Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Innlent Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Erlent Labubu bangsar ekki lengur velkomnir í Ísaksskóla Innlent Bandaríkjamenn handtóku yfir þrjú hundruð Suður-Kóreumenn Erlent Vilja skylda samskiptaforrit til að skanna einkaskilaboð fólks Erlent Þyrlan kölluð út á mesta forgangi Innlent Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund Innlent „Markmiðið er að innlima Úkraínu í áhrifasvæði Rússlands“ Erlent Fleiri fréttir Hringveginum lokað vegna umferðarslyss Þyrlan kölluð út á mesta forgangi Jákvæð gagnvart nýrri atvinnustefnu Frábær og vel heppnuð Ljósanótt Möguleg slit á fríverslunarsamningi við Ísrael tekin fyrir Skoða að rifta fríverslunarsamningi við Ísrael Labubu bangsar ekki lengur velkomnir í Ísaksskóla Fangageymslur fullar eftir erilsama nótt Aðgerðir vegna Gasa, málfrelsi á Íslandi og ný atvinnustefna Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund „Vona bara að hún grípi til raunverulegra aðgerða sem bíta“ Korn ræktað á um fjögur þúsund hekturum Veltir fyrir sér hvort íslensk íþróttafélög verði af milljörðum Handtekinn undir áhrifum með tvö börn í bílnum Fjölmenn mótmæli og skortur á íslenskukunnáttu þrátt fyrir doktorsnám Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Gullkistan opnuð á Vestfjörðum Sóttu slasaðan ökumann við Surtshelli Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Tæpir sextíu þúsund fermetrar í eigu ríkisins standa tómir Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Tvöföldun erlendra fanga á fimm árum: „Þetta er auðvitað gríðarlega hátt hlutfall“ Nöfn myrtra barna verða lesin upp í sjö klukkustundir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Sjá meira