Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Aldís Þorbjörg Ólafsdóttir skrifar 1. október 2025 20:01 Afbrýðisemi getur orðið að þráhyggju ef maður vinnur ekki úr henni. Getty Spurning barst frá 34 ára karlmanni:„Ég lærði nýlega orðið retroactive jealousy og tengi það við fortíð kærustunnar, sérstaklega eitt kvöld þegar hún stundaði hópkynlíf erlendis. Hún sagði mér frá þessu snemma í sambandinu, án smáatriða, en hausinn á mér ímyndar sér það á neikvæðan hátt. Stundum hefur þetta þau áhrif að ég vil ekki sofa hjá henni. Er eitthvað sem hægt er að gera?“ Afbrýðisemi er tilfinning sem við finnum flest fyrir á einhverjum tímapunkti. Hún getur verið óþægileg og jafnvel vakið upp skömm eða löngun til að forðast að ræða hana. En í grunninn er afbrýðisemi tilfinning eins og hver önnur. Hún gefur okkur vísbendingu um að eitthvað skipti okkur máli, að við þráum það sem aðrir eru að upplifa eða óttumst að við séum ekki nóg. Afturvirk afbrýðisemi (e. retroactive jealousy) snýr að hlutum úr fortíðinni. Það er ekki óalgengt að fólki finnist erfitt að heyra af kynlífsreynslu eða fyrri samböndum maka síns. En það sem er flókið við sögur úr fortíðinni er að heilinn okkar fyllir í eyðurnar þegar við vitum ekki öll smáatriðin. Oft fyllum við í eyðurnar með verstu mögulegu atburðarásinni eða því sem við óttumst mest. En á sama tíma er heldur ekki gott fyrir okkur að spyrja út í öll smáatriðin því þá förum við að tengja alls konar staði, hluti eða fólk við þessar aðstæður sem vekja upp afbrýðisemi eða minnimáttarkennd. Næstu skref sem gott væri að taka: Skoðaðu hvað býr að baki. Er óttinn sá að þú sért ekki að standa þig nógu vel? Er erfitt að maki þinn hafi upplifað eitthvað sem þú hefur ekki reynslu af? Langar þig að upplifa eitthvað svipað? Það er mikilvægt að geta rætt sína líðan við maka án þess að varpa skömm eða ásökunum á fyrri reynslu þeirra. Fylgstu með þinni líðan. Ef þessi afbrýðisemi fer dvínandi með tímanum og þú getur tjáð þína líðan og langanir við maka þinn þá er í raun ekki þörf á neinu inngripi. Ef þessi afbrýðisemi breytist ekki með árunum, þú finnur fyrir mikilli vanlíðan eða þetta hefur veruleg áhrif á þitt samband getur verið að um sambandsþráhyggju sé að ræða. Sambandsþráhyggja er ein tegund af þráhyggju og árátturöskun (OCD). Ákveðið mynstur fylgir þessari röskun. Sambandsþráhyggja á sér ýmsar birtingarmyndir.Getty Hugsanir, ímyndir eða efasemdir um fyrri kynlífsreynslu maka koma ítrekað fram gegn þínum vilja og valda miklum kvíða. Þær geta leitt til þess að þú farir að sækja í alls konar áráttuhegðun eins og að fá endurtekna hughreystingu frá maka, skoða endurtekið samfélagsmiðla eða Snapmaps hjá þeim, spila ítrekað þína upplifun af ákveðnum atburðum í huganum, bera þig saman við fyrri bólfélaga þeirra o.s.frv. Í skamma stund getur komið léttir og þú færð tímabundna fullvissu. Síðan mæta þessar hugsanir aftur, þér finnst þú þurfa að bregðast við þeim á sama hátt og áður, og festist fyrir vikið enn frekar í þessum vítahring. Vítahring sem kallast þráhyggja og árátta. Mikilvægt er að vinna með sálfræðingi sem þekkir vel til þráhyggju og árátturöskunar til að komast út úr þessum vítahring. Ef þú tengir við þessa lýsingu, þá ert þú ekki ein/n/t og það er hægt að fá aðstoð. Gangi þér vel <3 Kynlíf Kynlífið með Aldísi Tengdar fréttir Er ekki eðlilegt að stunda kynlíf á afmælinu? Í viðtali fyrr á árinu kastaði eitt par fram spurningu sem mér fannst ansi góð:„Er ekki eðlilegt að pör stundi kynlíf á afmælisdögum? Er það ekki hefð hjá öllum?“ 24. september 2025 21:24 Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Spurning barst frá 55 ára konu: „Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Ég er að taka breytingaskeiðsþrennuna þ.e. Estrogel, testogel og utrogestan. En það er voða lítið að gerast hvað kynlífið varðar en mér var sagt af lækni að testogelið myndi boosta upp kynlöngunina hjá mér. En það hefur enn ekki gerst.“ 17. september 2025 20:01 Dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en makanum Nýverið barst þessi spurning: „Mig dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en maka mínum. Er mjög hamingjusöm í 16 ára löngu sambandi og kynlífið gott. Er undirmeðvitundin að segja mér eitthvað? Er stundum með þvílíkt samviskubit þegar ég vakna,“ - 34 ára gömul kona. 27. maí 2025 20:02 Mest lesið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Menning Íslensk fyrirsæta slær í gegn á tískupöllum Mílanó Tíska og hönnun „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Fleiri fréttir Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Íslensk kjötsúpa eins og hún gerist best Sjá meira
Afbrýðisemi er tilfinning sem við finnum flest fyrir á einhverjum tímapunkti. Hún getur verið óþægileg og jafnvel vakið upp skömm eða löngun til að forðast að ræða hana. En í grunninn er afbrýðisemi tilfinning eins og hver önnur. Hún gefur okkur vísbendingu um að eitthvað skipti okkur máli, að við þráum það sem aðrir eru að upplifa eða óttumst að við séum ekki nóg. Afturvirk afbrýðisemi (e. retroactive jealousy) snýr að hlutum úr fortíðinni. Það er ekki óalgengt að fólki finnist erfitt að heyra af kynlífsreynslu eða fyrri samböndum maka síns. En það sem er flókið við sögur úr fortíðinni er að heilinn okkar fyllir í eyðurnar þegar við vitum ekki öll smáatriðin. Oft fyllum við í eyðurnar með verstu mögulegu atburðarásinni eða því sem við óttumst mest. En á sama tíma er heldur ekki gott fyrir okkur að spyrja út í öll smáatriðin því þá förum við að tengja alls konar staði, hluti eða fólk við þessar aðstæður sem vekja upp afbrýðisemi eða minnimáttarkennd. Næstu skref sem gott væri að taka: Skoðaðu hvað býr að baki. Er óttinn sá að þú sért ekki að standa þig nógu vel? Er erfitt að maki þinn hafi upplifað eitthvað sem þú hefur ekki reynslu af? Langar þig að upplifa eitthvað svipað? Það er mikilvægt að geta rætt sína líðan við maka án þess að varpa skömm eða ásökunum á fyrri reynslu þeirra. Fylgstu með þinni líðan. Ef þessi afbrýðisemi fer dvínandi með tímanum og þú getur tjáð þína líðan og langanir við maka þinn þá er í raun ekki þörf á neinu inngripi. Ef þessi afbrýðisemi breytist ekki með árunum, þú finnur fyrir mikilli vanlíðan eða þetta hefur veruleg áhrif á þitt samband getur verið að um sambandsþráhyggju sé að ræða. Sambandsþráhyggja er ein tegund af þráhyggju og árátturöskun (OCD). Ákveðið mynstur fylgir þessari röskun. Sambandsþráhyggja á sér ýmsar birtingarmyndir.Getty Hugsanir, ímyndir eða efasemdir um fyrri kynlífsreynslu maka koma ítrekað fram gegn þínum vilja og valda miklum kvíða. Þær geta leitt til þess að þú farir að sækja í alls konar áráttuhegðun eins og að fá endurtekna hughreystingu frá maka, skoða endurtekið samfélagsmiðla eða Snapmaps hjá þeim, spila ítrekað þína upplifun af ákveðnum atburðum í huganum, bera þig saman við fyrri bólfélaga þeirra o.s.frv. Í skamma stund getur komið léttir og þú færð tímabundna fullvissu. Síðan mæta þessar hugsanir aftur, þér finnst þú þurfa að bregðast við þeim á sama hátt og áður, og festist fyrir vikið enn frekar í þessum vítahring. Vítahring sem kallast þráhyggja og árátta. Mikilvægt er að vinna með sálfræðingi sem þekkir vel til þráhyggju og árátturöskunar til að komast út úr þessum vítahring. Ef þú tengir við þessa lýsingu, þá ert þú ekki ein/n/t og það er hægt að fá aðstoð. Gangi þér vel <3
Kynlíf Kynlífið með Aldísi Tengdar fréttir Er ekki eðlilegt að stunda kynlíf á afmælinu? Í viðtali fyrr á árinu kastaði eitt par fram spurningu sem mér fannst ansi góð:„Er ekki eðlilegt að pör stundi kynlíf á afmælisdögum? Er það ekki hefð hjá öllum?“ 24. september 2025 21:24 Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Spurning barst frá 55 ára konu: „Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Ég er að taka breytingaskeiðsþrennuna þ.e. Estrogel, testogel og utrogestan. En það er voða lítið að gerast hvað kynlífið varðar en mér var sagt af lækni að testogelið myndi boosta upp kynlöngunina hjá mér. En það hefur enn ekki gerst.“ 17. september 2025 20:01 Dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en makanum Nýverið barst þessi spurning: „Mig dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en maka mínum. Er mjög hamingjusöm í 16 ára löngu sambandi og kynlífið gott. Er undirmeðvitundin að segja mér eitthvað? Er stundum með þvílíkt samviskubit þegar ég vakna,“ - 34 ára gömul kona. 27. maí 2025 20:02 Mest lesið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Lífið „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Stefán er að hengja bakara fyrir að vera ekki smiður“ Menning Íslensk fyrirsæta slær í gegn á tískupöllum Mílanó Tíska og hönnun „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Lífið Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Lífið Fleiri fréttir Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Samhengið með Sif: „Það má blanda saman hámenningu og dægurmenningu“ Hefðbundið ítalskt „Pesto Alla Genovese“ Úrslitaspurningin var um letigarð „Amma mín, ert þú nokkuð dáin?“ Ómar Örn og Nanna selja á eftirsóttum stað í miðbænum Í miðjum tökum kom í ljós að Ragnhildur og Halldór voru náskyld Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Friðarsúlan tendruð í nítjánda sinn 9. október Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Skrýtið næturlíf og ævintýri sem fylgja partýjunum „Ég er mjög hrædd um að einhver ræni mér“ Var á klóinu þegar skilaboðin bárust og hélt að ferlinum væri lokið Leið yfir hana umkringd nöktum konum Herra Skepna sló Hafþór utan undir Danir taka ekki afstöðu gegn Ísrael Aðstoðarþjálfarinn reyndist ekki vera transkona Hnetukjúklingurinn hennar Höllu Kristrún meðal hundrað rísandi stjarna Time Er hún með „Bennifer“ hálsmen? Páskaungi á leiðinni hjá Kristínu og Sverri Hefur engan áhuga á góðlátlegum orðum Watson Play-liðar minnast góðu tímanna „kkk“ í klukku vekur lukku: „Hafa menn ekki meira kjöt á beinunum?“ Fanney og Teitur orðin þriggja barna foreldrar Nicole Kidman og Keith Urban hvort í sína átt Fjöldi fólks á frumsýningu kynlífsmyndbands „Erfitt að koma í veg fyrir slæm samskipti ef fólk segir ekki frá“ Viðkvæmar viðræður, lausn Assange og næstu skref WikiLeaks Íslensk kjötsúpa eins og hún gerist best Sjá meira
Er ekki eðlilegt að stunda kynlíf á afmælinu? Í viðtali fyrr á árinu kastaði eitt par fram spurningu sem mér fannst ansi góð:„Er ekki eðlilegt að pör stundi kynlíf á afmælisdögum? Er það ekki hefð hjá öllum?“ 24. september 2025 21:24
Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Spurning barst frá 55 ára konu: „Hvernig getur kona sem er komin í tíðahvörf fundið neistann til að stunda kynlíf aftur? Ég er að taka breytingaskeiðsþrennuna þ.e. Estrogel, testogel og utrogestan. En það er voða lítið að gerast hvað kynlífið varðar en mér var sagt af lækni að testogelið myndi boosta upp kynlöngunina hjá mér. En það hefur enn ekki gerst.“ 17. september 2025 20:01
Dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en makanum Nýverið barst þessi spurning: „Mig dreymir stanslaust kynlíf með öðru fólki en maka mínum. Er mjög hamingjusöm í 16 ára löngu sambandi og kynlífið gott. Er undirmeðvitundin að segja mér eitthvað? Er stundum með þvílíkt samviskubit þegar ég vakna,“ - 34 ára gömul kona. 27. maí 2025 20:02